នេះជាឆ្នាំទី៣ ហើយដែលពិភពលោកត្រូវប្រឈមនឹងជំងឺកូវីដ ១៩ និងនឿយណាយចំពោះបំលាស់ប្ដូរវ៉ារ្យ៉ង់ថ្មីៗជាបន្តបន្ទាប់ ទោះយ៉ាងណា អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រជាច្រើនមានសុទិដ្ឋិនិយមថា ចំនួនអ្នកឆ្លងលើពិភពលោកនឹងធូរស្រាលនៅឆ្នាំ ២០២២។ នេះបើតាមឱ្យដឹងពីសារព័ត៌មាន The Financial Times។
យ៉ាងណាមិញ បើទោះបីជាវ៉ារ្យ៉ង់អូមីក្រុង បាននិងកំពុងគំរាមកំហែងដល់វិបត្តិក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានខែខាងមុខក៏ដោយ សេណារយោដែលទំនងបំផុតបានបង្ហាញពីទស្សនវិស័យដែលថា ស្ថានភាពនឹងចាប់ផ្ដើមប្រសើរឡើងបន្ទាប់ពីវិបត្តិនេះ ដោយសារតែការបង្កើនភាពស៊ាំក្នុងចំណោមប្រជាជនពិភពលោកតាមរយៈការចាក់វ៉ាក់សាំង និងការឆ្លងតាម ធម្មជាតិដែលទំនងជាធ្វើឱ្យឥទ្ធិពលរបស់មេរោគមិនសូវជាធ្ងន់ធ្ងរ។
លោក Jeremy Farrar នាយកមូលនិធិវេជ្ជសាស្ត្រ Wellcome បានឱ្យដឹងថា៖ «កំណើនករណីអូមីក្រុងនៅអឺរ៉ុបនិងអាមេរិកខាងជើងមានល្បឿនលឿនខ្លាំងណាស់ តែយើងអាចឃើញការធ្លាក់ចុះយ៉ាងឆាប់រហ័សស្មើៗគ្នាក្នុង រយៈពេល ១ ខែ ឬ ២ ខែក្រោយ បើទោះជាវាត្រូវចំណាយពេលពី ៤ ទៅ ៦ ខែ ដើម្បីបន្សាបឥទ្ធិពលរបស់វាជុំវិញពិភពលោកក៏ដោយ»។
លោកបាននិយាយថា បន្ទាប់ពីរលកអូមីក្រុងនឹងកន្លងផុត ទៅភាពស៊ាំជាសហគមន៍ ដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងទំនងជាធ្វើឱ្យវាមានស្ងប់ស្ងាត់មួយរយៈ ប៉ុន្តែក៏នៅមានវិធីមួយចំនួនដែលវាធ្វើឱ្យវាទៅវិញទាំងស្រុង។
កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូង (ជាកន្លែងដែលគេរកឃើញអូមីក្រុងមុនគេក្នុងខែវិច្ឆិកា) បានដកការរឹតបន្តឹងលើការធ្វើដំណើររបស់ប្រជាជនជាសញ្ញាលើកទឹកចិត្តមួយ។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍គណៈរដ្ឋមន្ត្រីបាននិយាយថា សូចនាករទាំងអស់នេះបង្ហាញថា ប្រទេសនេះអាចឆ្លងផុតកម្រិតកំពូលនៃរលកទី៤។
លោក Tim Colbourn សាស្ត្រាចារ្យផ្នែករោគរាតត្បាតនៅសាកលវិទ្យាល័យ University College London បាននិយាយថា៖ «វាពិតជាសមហេតុផលដែលគិតថា ស្ថានភាពកូវីដ អាចត្រូវប្រសើរឡើងប្រមាណ ៩៥ ភាគរយ នៅឆ្នាំ ២០២២។ អ៊ីចឹង ជំងឺនេះលែងរាប់បញ្ចូលក្នុងបញ្ជីបញ្ហាសុខភាពកំពូលទាំង ១០ ទៀតហើយ ដែលនេះជាគោលដៅសមហេតុផលមួយដើម្បីបញ្ចប់ជំងឺរាតត្បាត»។
អ្នកជំនាញខ្លះចាត់ទុក វ៉ារ្យ៉ង់អូមីក្រុងថាជា សញ្ញាចង្អុលផ្លូវទៅរកការវិវត្តមេរោគ Sars-Cov-2 ថ្ងៃអនាគតដោយសារតែ ការចម្លងតាមធម្មជាតិអនុគ្រោះដល់ការផ្លាស់ប្តូររបស់វ៉ារ្យ៉ង់ ដែលអាចធ្វើទៅបានរវាងមនុស្សដែលមានការការពារភាពស៊ាំមួយចំនួនរួចហើយ ធ្វើឱ្យវ៉ារ្យ៉ង់នោះមានភាពឆ្លងរហ័ស និងកាចសាហាវ»។
ការធ្វើតេស្តមន្ទីរពិសោធន៍បង្ហាញថា ការផ្លាស់ប្តូរនៅក្នុងវ៉ារ្យ៉ង់អូមីក្រុងបានធ្វើឱ្យវាឆ្លងច្រើនជាងវ៉ារ្យ៉ង់មុននៅក្នុងច្រមុះ និងផ្លូវដង្ហើមផ្នែកខាងលើធ្វើឱ្យមានការបញ្ជូនយ៉ាងឆាប់រហ័ស ប៉ុន្តែផ្ទុយទៅវិញទំនងជាមិនសូវជ្រាបចូលទៅក្នុងសួតដែលវាធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់អាយុជិវិតខ្លាំងនោះទេ។
ការសន្និដ្ឋានទាំងនេះ ត្រូវបានគាំទ្រដោយភ័ស្តុតាងនៃរោគរាតត្បាតដែលថា ហានិភ័យនៃជំងឺធ្ងន់ធ្ងរ ចម្លងដោយវ៉ារ្យ៉ង់អូមីក្រុង ត្រូវបានកាត់បន្ថយពាក់កណ្តាលឬច្រើនជាងនេះ។
ភាពងាយឆ្លងខ្ពស់របស់អូមីក្រុង ដែលនឹងបង្កឱ្យមានការឆ្លងប្រមាណ ៣ ពាន់លានករណីលើពិភពលោកក្នុងរយៈពេល ២ ខែបន្ទាប់ និងក្នុងរយៈពេល ២ ឆ្នាំដំបូងនៃជំងឺរាតត្បាត។ នេះបើយោងតាមការយកគំរូតាមវិទ្យាស្ថានសម្រាប់វាស់ស្ទង់សុខភាព និងការវាយតម្លៃនៅសាកលវិទ្យាល័យវ៉ាស៊ីនតោន។
លោក Chris Murray នាយកវិទ្យាស្ថានបាននិយាយថា៖ «ប៉ុន្តែការកើនឡើងដ៏ធំនៃការឆ្លង និងករណីនេះនឹងប្រែទៅជាការកើនឡើងតិចតួចនៃការសម្រាកព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យជាងរលកវ៉ារ្យ៉ង់ដែលតា»។
ភ័ស្តុតាងរហូតមកដល់ពេលនេះបង្ហាញថា អូមីក្រុងនឹងជំនួសវត្តមានដែលតាដែលជាវ៉ារ្យ៉ង់កំពុងចរាចរនៅក្នុងពិភពលោក។
លោក Farrar បាននិយាយថា៖ «ខ្ញុំមានការធានាចំពោះការរំពឹងទុកនោះ។ ប៉ុន្តែ អ្វីដែលខ្ញុំនឹងបារម្ភជាងនេះគឺថា ប្រសិនបើយើងមាន ការផ្លាស់ប្ដូរវ៉ារ្យ៉ង់ផ្សេងគ្នាដែលកំពុងចរាចរក្នុងពេលតែ ១ ដោយសារវានឹងធ្វើឱ្យខូចមជ្ឈដ្ឋានអេកូឡូស៊ី ដែលបណ្ដាលឱ្យយើងប្រឈមនឹងគ្រោះថ្នាក់ដោយសារការធ្វើអន្តរកម្មច្រើនប្រភេទក្នុងពេលតែ ១»។
ទោះបីជា អូមីក្រុងក្លាយជាប្រភេទវ៉ារ្យ៉ង់ដ៏លេចធ្លោក៏ដោយ វ៉ារ្យ៉ង់ផ្សេងទៀតនៃមេរោគស្ថិតក្នុងភាពមិនប្រាកដប្រជានៅឡើយ។ ការផ្លាស់ប្តូរកូដហ្សែ៊នគឺជាព្រឹត្តិការណ៍ចៃដន្យអំឡុងពេលចម្លងមេរោគហើយគ្មាននរណាម្នាក់បានទាយទុកជាមុនអំពីការផ្លាស់ប្ដូរដ៏ច្រើនរបស់វានោះទេ។ ទោះយ៉ាងណាពិភពលោកទទួលយក វ៉ារ្យ៉ង់ដែលចម្លងលឿន និងងាយស្រួលជាជាងវ៉ារ្យ៉ង់ ដែលធ្វើឱ្យខូចប្រព័ន្ធភាពស៊ាំរបស់មនុស្ស ព្រោះវ៉ារ្យ៉ង់ បែបនេះទំនងមិនបង្កឱ្យមានផលប៉ះពាល់ដល់ជិវិតនោះទេ។
លោក Paul Hunter សាស្ត្រាចារ្យផ្នែកវេជ្ជសាស្ត្រនៅសាកលវិទ្យាល័យ East Anglia បានឱ្យដឹងថា៖ «មេរោគកូរ៉ូណាប្រភេទមនុស្សចំនួន ៤ ដែលបានសាយភាយជាយូនៅទូទាំងពិភពលោកដែលបង្កឱ្យមានរោគសញ្ញាស្រដៀងនឹងជំងឺផ្តាសាយកម្រិតស្រាលទៅមធ្យម អាចបណ្តាលឱ្យមានការរីករាលដាលយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរនៅពេលដែលពួកគេបានផ្លាស់ប្តូរពីសត្វមកមនុស្សជាលើកដំបូង»។
សេណារីយោដែលធានាដល់ពិភពលោកទាក់ទិននឹងការត្រឡប់ឡើងវិញនោះអាចអនុវត្តបាន ប្រសិនបើ Sars-Cov-2 មានការវិវឌ្ឍតាមបែបលីនេអ៊ែរដ៏សំខាន់។ ទោះបីជាការលោតផ្លោះនៃការវិវត្តបែបនេះមិនអាចទៅរួចក៏ដោយ ក៏អ្នកជំនាញភាគច្រើនចាត់ទុកថា វាមិនទំនងទាល់តែសោះ។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រភ័យខ្លាចនោះគឺថា ការរីករាលដាលនូវជំងឺរាតត្បាតមួយផ្សេងទៀតដែលបណ្តាលមកពីវីរុសថ្មីដែលយើងមិនទាន់ដឹងដែលកើតចេញមកពីវ៉ារ្យ៉ង់មួយចំនួននៃ Sars-Cov-2៕