.jpg)
ទាហានអ៊ុយក្រែនឈរនៅក្បែរលេណដ្ឋានក្រោយពីប្រយុទ្ធគ្នាជាមួយកងទ័ពរុស្ស៊ីកាលពីថ្ងៃទី ៦ មីនា។ AFP
ត្រឹមតែ ១២ គីឡូម៉ែត្រពីព្រំដែនអ៊ុយក្រែន អភិបាលក្រុងជនជាតិម៉ុលដាវី ១ រូប គឺកំពុងតាមដានការរាយការណ៍សារព័ត៌មានអំពីការឈ្លានពានរបស់រុស្ស៊ីនៅប្រទេសជិតខាង ជាពិសេសលោកបានផ្ដោតអារម្មណ៍លើព័ត៌មានអំពីចលនាទ័ពរុស្ស៊ី ដែលកំពុងធ្វើដំណើរទៅវាយប្រហារក្រុងអូដេសា ដែលជាទីក្រុងអ៊ុយក្រែនធំមួយនៅជិតព្រំដែនម៉ុលដាវី។
អភិបាលនៃក្រុងវ៉ានីតាបាននិយាយថា ប្រសិនបើរុស្ស៊ីចូលកាន់កាប់ក្រុងអូដេសា វាច្បាស់ណាស់រុស្ស៊ីនឹងបន្តវាយប្រហារមកទីក្រុងលោកនៅក្នុងប្រទេសម៉ុលដាវី ហើយប្រសិនបើរុស្ស៊ីវាយប្រហារមកដល់ទីនេះ តើពួកគេនឹងឈប់នៅត្រឹមណា?
សំណួរបែបនេះត្រូវបានលើកឡើងក្នុងបណ្ដាប្រទេសនៅអឺរ៉ុបខាងកើតជាពិសេសប្រទេសអតីតកុម្មុយនីស្តដូច ជាម៉ុលដាវី។ ការឈ្លានពានរបស់រុស្ស៊ីទៅលើអ៊ុយក្រែន បានបំបែកការសន្មតក្រោយសង្គ្រាមត្រជាក់ជាច្រើន ហើយបង្ហាញថា ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី លោក វ្ល៉ាឌីមៀរ ពូទីន មានជំនឿថា ព្រំដែនអឺរ៉ុបអាចគូសសាឡើងវិញដោយប្រើកម្លាំង។
នៅអឺរ៉ុបខាងកើតប្រទេសម៉ុលដាវី ដែលមានទីតាំងរវាងប្រទេសអ៊ុយក្រែន និងរូម៉ានី គឺហាក់ដូចជាងាយរងគ្រោះជាងគេ។ ប្រទេសនេះ គឺជាប្រទេសក្រីក្របំផុតនៅអឺរ៉ុប មានប្រជាជនត្រឹមតែជាង ២,៦ លាននាក់ប៉ុណ្ណោះ ហើយផ្ទុយពីប្រទេសអតីតកុម្មុយនីស្តដទៃទៀតដូចជាប៉ូឡូញ ឡេតូនី លីទុយអានី អេស្តូនី និងរូម៉ានី ប្រទេសនេះមិនមែនជាសមាជិកអង្គការណាតូ ឬសហភាពអឺរ៉ុបទេ។ កាលពីសប្ដាហ៍មុនប្រទេសនេះ បានប្រញាប់ប្រញាល់ដាក់ពាក្យស្នើសុំធ្វើជាសមាជិកសហភាពអឺរ៉ុប ក្នុងសកម្មភាពមួយស្រដៀងនឹងការសុំជំនួយសង្គ្រោះបន្ទាន់។
បន្ថែមពីលើនេះទៅទៀតប្រទេសម៉ុលដាវី ធ្លាប់មានសង្គ្រាមជាមួយក្រុមផ្ដាច់ខ្លួនជនជាតិរុស្ស៊ី ឬជននិយាយភាសារុស្ស៊ីជាង ២០ ឆ្នាំមុនសង្គ្រាមផ្ដាច់ខ្លួនស្រដៀងគ្នាផ្ទុះឡើងនៅអ៊ុយក្រែន។ កាលពីឆ្នាំ ១៩៩២ បន្ទាប់ទទួលជ័យជម្នះក្នុងសង្គ្រាមជាមួយរដ្ឋាភិបាលម៉ុលដាវី ក្រុមផ្ដាច់ខ្លួន បានប្រកាសបង្កើតរដ្ឋផ្ដាច់ខ្លួនមួយឈ្មោះត្រាននីស្ត្រៀ នៅតាមបណ្ដោយច្រាំងខាងកើតនៃទន្លេឌីនីស្ទ័រ ប្រវែងជាង ៤០០ គីឡូម៉ែត្រ។ ប៉ុន្តែក្រុមផ្ដាច់ខ្លួននៅទាមទារទឹកដីមួយចំនួនច្រាំងខាងលិច ដែលគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋាភិបាល ដែលរួមមានក្រុងវ៉ានីតា របស់អភិបាលក្រុងខាងលើ។
រហូតមកដល់ពេលនេះ រដ្ឋផ្ដាច់ខ្លួនត្រាននីស្ត្រៀ មិនត្រូវបានទទួលស្គាល់ដោយសហគមន៍អន្តរជាតិទេ សូម្បីតែរុស្ស៊ីក៏មិនទទួលស្គាល់ដែរ។ បើទោះជាយ៉ាងនេះក៏ដោយរុស្ស៊ីបានដាក់ពង្រាយទ័ព១ ៥០០ នាក់ជាអចិន្រៃ្តយ៍ ក្រោមហេតុផល «រក្សាសន្តិភាព» និងការពារឃ្លាំងអាវុធសម័យសូវៀតមួយ។
ប្រសិនបើកងទ័ពរុស្ស៊ីវាយប្រហារមកដល់ព្រំដែនម៉ុលដាវី ប្រជាជនប្រទេសនេះ ព្រួយបារម្ភថា រុស្ស៊ីប្រកាសទទួលស្គាល់រដ្ឋផ្ដាច់ខ្លួន ដូចដែលពួកគេទទួលស្គាល់រដ្ឋផ្ដាច់ខ្លួននៅអ៊ុយក្រែន ដើម្បីបង្កើតជាលេសបញ្ជូនទ័ពចូលកាន់កាប់រដ្ឋនោះ ឬកាត់បញ្ចូលជាមួយប្រទេសថ្មីមួយ ដែលរុស្ស៊ីអាចបង្កើតក្រោយសង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែន។
កាលពីសប្ដាហ៍មុន ប្រធានាធិបតីបេឡារុស លោក អាឡិចសាន់ឌឺ លូកាសិនកូ ដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តយ៉ាងជិតស្និទ្ធ របស់លោក ពូទីន បានធ្វើបទបង្ហាញអំពីផែនទីចលនាទ័ពរុស្ស៊ីចូលក្នុងប្រទេសអ៊ុយក្រែន ដោយក្នុងនោះមានការបង្ហាញថា បន្ទាប់ពីរុស្ស៊ីចូលកាន់កាប់ក្រុងអូដេសារបស់អ៊ុយក្រែន ពួកគេនឹងបន្តការវាយប្រហារចូលប្រទេសម៉ុលដាវី ដោយហាក់ដូចជាមានបំណងចូលកាន់កាប់តំបន់ត្រាននីស្ត្រៀ។ ក្រោយមកឯកអគ្គរដ្ឋទូតបេឡារុសប្រចាំម៉ុលដាវី បានធ្វើការសូមអភ័យទោសចំពោះបទបង្ហាញរបស់ លូកាសិនកូ ដោយនិយាយថា ផែនទីនោះ គឺខុស។
នៅក្នុងរដ្ឋាភិបាលម៉ុលដាវី មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់បានពិភាក្សាដោយស្ងាត់ៗ ពីព្រួយបារម្ភថា រុស្ស៊ីអាចចូលកាន់កាប់ប្រទេសម៉ុលដាវី ទាំងស្រុង។ អ្នកវិភាគនយោបាយ និងអតីតឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ុលដាវីទទួលបន្ទុកកិច្ចការសមាហរណកម្មត្រាននីស្ត្រៀលោក អាឡិចសាន់ឌ័រ ហ្វលិនជា បាននិយាយថា៖ «ប្រជាជនជាច្រើនមានការភ័យខ្លាចយ៉ាងខ្លាំង។ មនុស្សជាច្រើនកំពុងពិចារណាការធ្វើអន្តោប្រវេសន៍ចំណាកស្រុក មុនពេលពួកគេក្លាយជាជនភៀសខ្លួន»។
បើទោះបីជាមានទំហំតូច និងក្រីក្រក៏ដោយ ប្រទេសម៉ុលដាវី គឺជាតួអង្គដ៏ធំមួយក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រអឺរ៉ុបខាងកើត។ ក្នុងរយៈពេល ២ សតវត្សរ៍ ប្រទេសនេះ បានក្លាយជារដ្ឋរណបនៃប្រទេសជាច្រើនដែលរួមមានចក្រភពអូតូម៉ង់ ចក្រភពរុស្ស៊ី រាជាណាចក្ររូម៉ានី និងសហភាពសូវៀត មុននឹងក្លាយខ្លួនជាប្រទេសឯករាជ្យបន្ទាប់ពីការដួលរលំនៃសហភាពសូវៀត។
ឥឡូវនេះ ទន្លេឌីនីស្ទ័ររបស់ម៉ុលដាវី អាចក្លាយជារនាំងដែកបំបែកលោកខាងលិច និងលោកខាងកើត ក្នុងសង្គ្រាមត្រជាក់ថ្មីមួយ៕
