.jpg)
លោករដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអុីរ៉ង់ Hossein Amir-Abdollahian (ស្តាំ) ចាប់ដៃជាមួយលោក Rafael Grossi ប្រធានទីភ្នាក់ងារថាមពលអាតូមិកអន្តរជាតិ។ AFP
ខណៈពេលដែលអ្នកចរចាទាំងអស់ស្ទើរតែបង្ហើយការងាររួចរាល់អស់ ដើម្បីស្ដារកិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរ ការលុកលុយរបស់រុស្ស៊ីទៅលើអ៊ុយក្រែនបានធ្វើឱ្យកិច្ចព្រមព្រៀងត្រូវការជាបន្ទាន់ ប៉ុន្តែក៏ធ្វើឱ្យលំបាកក្នុងការសម្រេចផងដែរ។
លោកខាងលិចបាននិយាយថា ពួកគេបានចង់កាត់បន្ថយការរំពឹងលើការនាំចូលប្រេងពីរុស្ស៊ីដែលនៅតែបន្តបង្កើតចំណូលសម្រាប់ប្រទេសនេះ បើទោះបីជាមានការរឹតបន្តឹងយ៉ាងខ្លាំងលើប្រព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុដោយការដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។
ប៉ុន្តែដើម្បីកាត់ផ្ដាច់ការនាំចូលប្រេងពីរុស្ស៊ី លោកខាងលិចត្រូវស្វែងរកប្រភពផ្គត់ផ្គង់ថ្មី ដែលអាចមានន័យថា ការដកទណ្ឌកម្មលើប្រេងអុីរ៉ង់ជាផ្នែកមួយនៃការស្ដារកិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរ។ រុស្ស៊ីបានបង្កភាពស្មុគស្មាញក្នុងការស្ដារកិច្ចព្រមព្រៀង ហើយធ្វើឱ្យអ្នកវិភាគព្រួយបារម្ភពីថា កិច្ចព្រមព្រៀងនេះអាចបរាជ័យ។
មុនសង្គ្រាមនេះ មានបញ្ហា ៣ ឬ ៤ រវាងអុីរ៉ង់ និងសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលត្រូវការការលះបង់នយោបាយដោយភាគីទាំងសងខាងអំពីទណ្ឌកម្មដែលនឹងនៅសេសសល់។
កិច្ចព្រមព្រៀងនេះនឹងដាក់កម្រិតយ៉ាងខ្លាំងលើកម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែររបស់អុីរ៉ង់ ជាថ្នូរនៃការដកទណ្ឌកម្មដើម្បីអនុញ្ញាតអុីរ៉ង់ជួញប្រេងរបស់ពួកគេលើទីផ្សារពិភពលោកចំពេលដែលសង្គ្រាមរុស្ស៊ី-អ៊ុយក្រែន បង្កការគំរាមកំហែងដល់ការផ្គត់ផ្គង់ថាមពលនៅជុំវិញពិភពលោក។ ប៉ុន្តែដើម្បីសម្រេច បានគោលដៅនេះ អុីរ៉ង់បានទាមទារឱ្យអាមេរិកដកការកំណត់កងកម្លាំងឆ្មាំបដិវត្តន៍អ៊ិស្លាមរបស់អុីរ៉ង់ថា ជា«អង្គការភេរវកម្មបរទេស»។ ការដកការកំណត់បែបទំនងជានឹងបង្កការរិះគន់យ៉ាងខ្លាំងពីសភាអាមេរិកហើយក្រោយមកនៅថ្ងៃសៅរ៍ សប្ដាហ៍មុនរុស្ស៊ីបានបង្កឱ្យមានភាពស្មុគស្មាញបន្ទាប់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសប្រទេសនេះលោក ស៊ើហ្គេយ៍ ឡាវរ៉ូវ បានធ្វើការទាមទារឱ្យសហរដ្ឋអាមេរិកធ្វើការធានាថា ការដាក់ទណ្ឌកម្មរបស់លោកខាងលិចនឹងមិនប៉ះពាល់ដល់ទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មរុស្ស៊ី និងអុីរ៉ង់។
លោក ឡាវរ៉ូវ បានទាមទារឱ្យមានការធានាជាលាយលក្ខណ៍អក្សរថា «ទណ្ឌកម្មដែលអាមេរិកដាក់ចេញនឹងមិនប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិសេរីភាពរបស់យើងក្នុងការធ្វើពាណិជ្ជកម្ម និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ច និងវិនិយោគពេញលេញ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការបច្ចេកទេសយោធាជាមួយអុីរ៉ង់ឡើយ»។
បន្ទាប់លោក ឡាវរ៉ូវ បានសន្ទនាជាមួយរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអុីរ៉ង់លោក ហូសេន អាមៀអាប់ឌុលឡាហាន ក្រសួងការបរទេសរុស្ស៊ីនិយាយថា ការស្ដារកិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរត្រូវតែ «ធានាថាអ្នកចូលរួមទាំងអស់មានសិទ្ធិស្មើគ្នា» ដើម្បីអភិវឌ្ឍ «កិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើគ្រប់វិស័យ» ជាមួយអុីរ៉ង់។
អ្នកវិភាគនិយាយថា ការទាមទាររបស់រុស្ស៊ី គឺជាកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីបង្កើតចន្លោះប្រហោង ដើម្បីអនុញ្ញាតឱ្យខ្លួនចៀសវាងការដាក់ទណ្ឌកម្មរបស់លោកខាងលិច។
អាមេរិកបានច្រានចោលការទាមទាររបស់រុស្ស៊ីភ្លាមៗ។ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិកលោក អានតូនី ប្ល៊ីនកែន និយាយថា ការដាក់ទណ្ឌកម្មលើរុស្ស៊ីជុំវិញការឈ្លានពានប្រទេសអ៊ុយក្រែន គឺ «មិនមានអ្វីពាក់ព័ន្ធនឹងកិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរអុីរ៉ង់ទេ»។
យ៉ាងណាមិញ ប្រសិនបើភាគីទាំងអស់បានទទួលជោគជ័យក្នុងការស្ដារកិច្ចព្រមព្រៀងអុីរ៉ង់ ហើយប្រេងអុីរ៉ង់វិលត្រឡប់មកទីផ្សារពិភពលោកវិញ នោះវានឹងជាសញ្ញាដ៏សំខាន់សម្រាប់ក្រុងម៉ូស្គូថា ការពឹងផ្អែករបស់ពិភពលោកលើថាមពលរុស្ស៊ី អាចនឹងថយចុះ។
អុីរ៉ង់មានសមត្ថភាពអាចផលិតប្រេងចំនួន ២ លានបារ៉ែល ក្នុង ១ ថ្ងៃ ហើយប្រសិនបើប្រេងទាំងនេះធ្វើដំណើរចូលទីផ្សារអន្តរជាតិនោះការឡើងថ្លៃប្រេងអាចថយចុះវិញ។
ប៉ុន្តែអ្នកវិភាគនិយាយថា ការអនុវត្តនឹងត្រូវការចំណាយពេលយូរ អាចឈានដល់ខែមិថុនាឯណោះ។ ដំបូងអាមេរិកត្រូវដកទណ្ឌកម្ម ហើយអុីរ៉ង់ត្រូវនាំចេញស្តុកអ៊ុយរ៉ានីញ៉ូមរបស់ពួកគេ និងបិទដំណើរការម៉ាស៊ីនបន្សុទ្ធដែលត្រូវបានហាមឃាត់ដោយកិច្ចព្រមព្រៀង។
យ៉ាងណាមិញកាលពីសប្ដាហ៍មុន អ្នកចរចាបានជឿជាក់ថា ពួកគេបានឈានដល់ការព្រមព្រៀងគ្នា ដោយមានគម្រោងធ្វើការចុះហត្ថលេខានៅថ្ងៃសៅរ៍ ឬអាទិត្យ។ ផែនការនេះ ត្រូវបានផ្អាកហើយភាគីធំៗបានវិលត្រឡប់ទៅរដ្ឋធានីរៀងខ្លួន ដើម្បីធ្វើការពិគ្រោះយោបល់។
អ្នកវិភាគជាច្រើននិយាយថា ប្រសិនបើរុស្ស៊ីចង់បានការកាត់បន្ថយកាតព្វកិច្ចក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀង នោះគេនៅមានផ្លូវទៅមុខ ប៉ុន្តែប្រសិនបើរុស្ស៊ីចង់បានការធានាការលើកលែងទណ្ឌកម្មលោកខាងលិច នោះកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ អាចបរាជ័យយ៉ាងរហ័ស។
អុីរ៉ង់ដែលបានបង្ហាញឆន្ទៈចង់ស្ដារកិច្ចព្រមព្រៀងឱ្យបានឆាប់បំផុត ដើម្បីជួយសង្គ្រោះសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួនពីផលប៉ះពាល់ទណ្ឌកម្មអាមេរិកបានរិះគន់ការទាមទាររបស់រុស្ស៊ី។ លោករដ្ឋមន្ត្រី អាមៀអាប់-ឌុលឡាហាន បាននិយាយកាលពីថ្ងៃចន្ទថា អុីរ៉ង់ «នឹងមិនអនុញ្ញាតកត្តាខាងក្រៅណាមួយជះឥទ្ធិពលដល់ផលប្រយោជន៍ជាតិ សម្រាប់ការដកទណ្ឌកម្មនោះទេ»។
ការចរចារយៈពេល ១១ ខែចុងក្រោយនេះ ភាគច្រើន គឺរវាងក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន និងក្រុងតេអេរ៉ង់ ហើយការអនុម័តកិច្ចព្រមព្រៀង គឺមិនមានទម្ងន់ផ្លូវច្បាប់ទេ ប៉ុន្តែប្រទេសចិន និងអុីរ៉ង់មិនទំនងជាទៅមុខជាមួយកិច្ចព្រមព្រៀងនេះទេ ប្រសិនបើរុស្ស៊ីមិនព្រម។
កិច្ចព្រមព្រៀង នេះក៏នឹងតម្រូវឱ្យអុីរ៉ង់នាំចេញស្តុកអ៊ុយរ៉ានីញ៉ូមរបស់ខ្លួន ដែលលើសពីការកំណត់ ដោយរុស្ស៊ីត្រូវបានគេរំពឹងថា នឹងទិញចំណែកភាគច្រើននៃស្តុកនេះ ខណៈពេលដែលភាគីដទៃទៀតនៅមិនទាន់បង្ហាញជំហរច្បាស់ថា ពួកគេនឹងទិញដែរឬទេ។ ចក្រភពអង់គ្លេស និងបារាំង ក៏ជាអំណាចនុយក្លេអ៊ែរផងដែរ ហើយអាចនាំចូលស្តុកអ៊ុយរ៉ានីញ៉ូមរបស់អុីរ៉ង់ ដោយអ្វីដែលសំខាន់នោះ គឺការដកស្តុកទាំងនេះចេញពីទឹកដីអុីរ៉ង់។
ប្រសិនបើកិច្ចព្រមព្រៀងនេះបានសម្រេច នោះគេនឹងរៀបចំកិច្ចប្រជុំថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីនៃសមាជិកគណៈកម្មការចម្រុះនៃកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ដែលរួមមានអុីរ៉ង់ ចិន រុស្ស៊ី អង់គ្លេស បារាំង អាល្លឺម៉ង់ និងសហភាពអឺរ៉ុប។ នៅពេលនោះអាមេរិកនឹងផ្ញើលិខិតជូនគណៈកម្មការដើម្បីបង្ហាញពីការព្រមព្រៀងរបស់ខ្លួន ដើម្បីចូលរួមកិច្ចព្រមព្រៀងនេះវិញ។ រដ្ឋមន្ត្រីអុីរ៉ង់ អាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុប នឹងចូលរួមកម្មវិធីនេះដោយផ្ទាល់ ខណៈសមាជិកដទៃទៀតនឹងចូលរួមពីចម្ងាយ ប៉ុន្តែគេមិនទាន់ដឹងថា លោក ឡាវរ៉ូវ នឹងចូលរួមកម្មវិធីនេះដែរ ឬទេ៕
