កូវីដ ១៩ បានវាយលុកពិភពលោកអស់រយៈពេល ១២ ខែរួចហើយទើបមានវត្តមានវ៉ាក់សាំង ចាប់ផ្ដើមចូលប្រើប្រាស់យឺតៗក្នុងប្រទេសអ្នកមាន ប៉ុន្តែវិសមភាពនៃការចែកចាយវ៉ាក់សាំងនៅតែឃើញមាននៅក្នុងប្រទេសក្រីក្រនោះ។
លោកស្រី Soumya Swaminathan ប្រមុខអ្នកវិទ្យាសាស្ត្ររបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោកធ្លាប់បានទូរស័ព្ទជាមួយលោក Tedros Adhanom Ghebreyesus អគ្គនាយកអង្គការសុខភាព ប្រធានាធិបតីបារាំង Emmanuel Macron និងអ្នកផ្សេងទៀតដើម្បីពិភាក្សាអំពីលទ្ធភាពទទួលបានការដោះស្រាយវិសមភាពវ៉ាក់សាំង។
លោកស្រី Swaminathan បាននិយាយថា៖ «លោក Macron បាននិយាយអ្វីមួយអំពីកង្វះសមត្ថភាពផលិតវ៉ាក់សាំងកូវីដ ហើយថា ការផលិតទាំងអស់ត្រូវបានប្រមូលផ្តុំនៅក្នុងតំបន់មួយចំនួនដែលចំណុចនេះធ្វើឱ្យខ្ញុំនឹងភ្នកដល់ស្ថានភាពវ៉ាក់សាំងសព្វថ្ងៃ»។
ជាង ១ ឆ្នាំក្រោយមកចំណុចនោះបង្កឱ្យមានការធ្វើបដិវត្តន៍បច្ចេកវិទ្យាខ្ពស់ដ៏មានសក្ដានុពលនៅក្នុងវ៉ាក់សាំង mRNA ដែលអាចផ្លាស់ប្ដូរលទ្ធភាពទទួលបានវ៉ាក់សាំងជំងឺគ្រប់ប្រភេទមិនត្រឹមតែសម្រាប់ស្ថានភាពអាសន្នសុខភាពបច្ចុប្បន្នដូចជាកូវីដប៉ុណ្ណោះទេ។
ក្នុងរយៈពេល ២ ឆ្នាំកន្លងមកនេះអាជ្ញាធរអង្គការសុខាភិបាលពិភពលោកបានព្រមានជាប់លាប់អំពីវិសមភាពលទ្ធភាពនៃការប្រើប្រាស់ឧបករណ៍ទាំងឡាយទាំងការធ្វើតេស្តការប្រើប្រាស់ឱសថ និងវ៉ាក់សាំងដើម្បីជួយទប់ទល់នឹងជំងឺរាតត្បាត។ ប្រទេសដែលមានប្រាក់ចំណូលខ្ពស់ដូចជាចក្រភពអង់គ្លេស សហរដ្ឋអាមេរិក និងបណ្ដាប្រទេសដទៃទៀតនៅអឺរ៉ុបបានចាប់ផ្តើមការចាក់វ៉ាក់សាំងរបស់ពួកគេនៅក្នុងខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២០ ដោយបានឈានដល់សមាមាត្រយ៉ាងច្រើននៃក្រុមងាយរងគ្រោះត្រឹមខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០២១។
ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយមនុស្សជាង ៣ ភាគ ៤ នៅក្នុងប្រទេសដែលមានចំណូលទាបដែលមានអាយុចាប់ពី ១២ ឆ្នាំឡើងទៅនៅតែទទួលបានថ្នាំតែ ១ ដូស ខណៈក្រុមអាយុដដែលនៅក្នុងប្រទេសដែលមានប្រាក់ចំណូលខ្ពស់ដែលទទួលបានវ៉ាក់សាំងមានចំនួនដល់ទៅ ១០ ភាគរយ។ នេះបើយោងតាមក្រុមស្រាវជ្រាវ World in Data។
គំនិតផ្តួចផ្តើម Cape Town នៃអាហ្វ្រិក គឺជាផ្នែកមួយនៃការជំរុញថ្មីដោយអាជ្ញាធរសុខភាពពិភពលោកអ្នកសិក្សា និងអ្នកសប្បុរសធម៌ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានោះ និងលើកកម្ពស់ជម្រើសផ្សេងៗចំពោះគំរូអាជីវកម្ម "Big Pharma''s" ដែលពឹងផ្អែកលើការការពារប៉ាតង់ដែលអាចអនុវត្តបានដោយស្របច្បាប់ក្នុងការបង្កើនការវិនិយោគ ដើម្បីផ្ដល់មូលនិធិដល់ឱសថថ្មី។
ការខ្វះខាតរ៉ាំរ៉ៃនៃការទទួលបានវ៉ាក់សាំងនៅក្នុងប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍បានជំរុញអ្នកស្រាវជ្រាវមួយចំនួនឱ្យទទួលយកនូវគំនិតនៃ «ប្រភពឱសថបើកចំហ» ដែលជាគំនិតដែលបានយកគំរូតាមចលនាកម្មវិធីឥតគិតថ្លៃដែលលើកទឹកចិត្តឱ្យមានការសហការនិងការចែករំលែកកម្មសិទ្ធិបញ្ញាដើម្បីកែលម្អលើបញ្ហានេះ។
លោក Matthew Todd ប្រធានផ្នែករកស្រាវជ្រាវឱសថនៅសាកលវិទ្យាល័យ University College London និងជាស្ថាបនិកម្នាក់នៃគំនិតផ្ដួចផ្ដើមឱសថប្រភពបើកចំហនិយាយថា ជំងឺរាតត្បាតបានជំរុញឱ្យមានកិច្ចសហការជាសកលលើការបង្កើតការផលិតវ៉ាក់សាំង និងការព្យាបាលប្រឆាំងមេរោគដែលអាចមានឥទ្ធិពលយូរអង្វែងលើឧស្សាហកម្មនេះ។
លោកនិយាយថា៖ «គំនិតនៃការចែករំលែក និងបង្កើតឱសថដែលអាចប្រើបានដោយសេរីគឺជារឿងថ្មីមួយ»។
អ្នកជំនាញផ្នែកឧស្សាហកម្មបានប្រឆាំងយ៉ាងខ្លាំងចំពោះការចុះខ្សោយនៃការការពារកម្មសិទ្ធិបញ្ញាដែលពួកគេនិយាយថា មានសារៈសំខាន់ក្នុងការលើកទឹកចិត្តក្រុមហ៊ុនឱ្យទទួលយកហានិភ័យនៃការវិនិយោគលើសិក្សាស្រាវជ្រាវបច្ចេកវិទ្យាថ្មី។
លោក Albert Bourla នាយកប្រតិបត្តិរបស់ក្រុមហ៊ុន Pfizer បាននិយាយនៅក្នុងលិខិតចំហមួយដែលបានបោះពុម្ព កាលពីឆ្នាំមុនថា៖ «យើងបានដាក់ពង្រាយទឹកប្រាក់ ២ ពាន់លានដុល្លារមុនពេលយើងដឹងថា តើយើងអាចបង្កើតវ៉ាក់សាំងដោយជោគជ័យ ឬអត់ ពីព្រោះយើងយល់ពីអ្វីដែលយើងកំពុងប្រឈម។ ខ្ញុំបារម្ភថា ការលើកលែងការការពារប៉ាតង់ អាចនឹងរារាំងអ្នកផ្សេងពីការចូលរួមក្នុងគំនិតផ្ដួចផ្ដើមនេះ»។
យ៉ាងណាមិញការតស៊ូស្ដីអំពីការការពារសិទ្ធិទទួលបានកម្មសិទ្ធិបញ្ញានេះ ត្រូវបានធ្វើឡើងអស់រយៈពេលជាច្រើនខែហើយ។ ប៉ុន្តែការលើកលែងការធ្វើដំណើរស្នើឡើង ដោយប្រទេសឥណ្ឌា និងអ្រាហ្វិកខាងត្បូងក្នុងឆ្នាំ ២០២០ ដែលនឹងអនុញ្ញាតឱ្យមានភាពបត់បែនក្នុងប៉ាតង់សម្រាប់ការផលិតវ៉ាក់សាំងនៅតែជាបញ្ហាដែលគេកំពុងបន្តការពិភាក្សានៅអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក។
ទោះយ៉ាងណាគេឃើញមានភាពសង្ស័យថា គំនិតផ្ដួចផ្ដើមនេះអាចនឹងបរាជ័យ។ លោក Martin Friede ជាអ្នកសម្របសម្រួលនៃគំនិតផ្ដួចផ្ដើមរបស់ WHO សម្រាប់ការស្រាវជ្រាវវ៉ាក់សាំងនិយាយថា គ្រោងការណ៍ថ្មីនេះកំពុងទាញយកបទពិសោធពីមជ្ឈមណ្ឌលមុនដែលបង្កើតឡើង ដើម្បីជំរុញការផលិតវ៉ាក់សាំងជំងឺគ្រុនផ្ដាសាយ។
លោកនិយាយថា៖ «គំនិតផ្ដួចផ្ដើមនេះដូចគេ Copy Paste ផែនការឆ្នាំ ២០០៦ ដែលបានកើតឡើងបន្ទាប់ពីការរីករាតត្បាតវីរុស H5N1។ សូម្បីតែប្រទេសក្រីក្រដែលប្រឈមមុខនឹងជំងឺដ៏ធ្ងន់ធ្ងរនោះប្រថុយនឹងការត្រូវបានទុកចោលមិនដូចប្រទេសអ្នកមានទេ។ ប្រទេសទាំងនេះ រួមមានឥណ្ឌូនេស៊ី ថៃ និងប្រទេសផ្សេងទៀតមិនបានទទួលបានយុត្តិធម៌ទេហើយក៏ជាអ្នកប្រឈមនឹងមេរោគដែរ។ អ្នកបានទទួលថ្នាំបង្ការហើយ ហើយយើងដឹងថា វាមិនមានវ៉ាក់សាំងគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីទៅចែកចាយទៅតំបន់ជុំវិញ ឬយ៉ាងណាទេ»។
លោក Friede និយាយថា៖ «នៅពេលយើងចាប់ផ្តើមនៅឆ្នាំ ២០០៦ សមត្ថភាពផលិតសរុប [សម្រាប់វ៉ាក់សាំងជំងឺគ្រុនផ្ដាសាយ] នៅក្នុងប្រទេសដែលមានចំណូលទាប និងមធ្យម គឺសូន្យដូស។ក្នុងឆ្នាំ ២០១៥ ទើបផលិតបាន ១,៣ ពាន់លានដូស ដែលជាការជួយដោយមជ្ឈមណ្ឌលបង្កើតឡើងក្នុងប្រទេសហូឡង់»។
លោកបាននិយាយថា គំនិតផ្ដួចផ្ដើម mRNA ត្រូវការទឹកប្រាក់យ៉ាងហោចណាស់ ៤០ លានអឺរ៉ូ ពីប្រទេសជាច្រើនរួមមានប្រទេសបារាំង អាល្លឺម៉ង់ អាហ្វ្រិកខាងត្បូង និងប្រទេសដទៃទៀត៕