.jpg)
ជនភៀសខ្លួនមកពីអ៊ុយក្រែនត្រៀមឡើងជិះរថយន្តក្រុងទៅប្រទេសអាល្លឺម៉ង់។ AFP
ឆ្នាំ ២០២២ គឺត្រូវបានសន្មតថាជាឆ្នាំដែលសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកនឹងងើបឡើងវិញពីផលប៉ះពាល់នៃវិបត្តិរីករាលដាលជំងឺកូវីដ ១៩។ នៅចុងបញ្ចប់ឆ្នាំនេះ អ្នកព្យាករណ៍ជាច្រើនបានរំពឹងថា សេដ្ឋកិច្ចនៃសហរដ្ឋអាមេរិក អឺរ៉ុប និងចិននឹងស្ទើរតែវិលត្រឡប់ទៅរកស្ថានភាពរបស់ពួកគេមុនការរាតត្បាតជំងឺនេះ។ ប្រទេសដែលជាសេដ្ឋកិច្ច កំពុងផុសឡើង គឺមានភាពយឺតយ៉ាវជាងមហាអំណាចទាំងនេះ ប៉ុន្តែត្រូវបានគេរំពឹងថា នឹងកើនឡើងយ៉ាងឆាប់រហ័ស ហើយនឹងត្រឡប់ទៅរកធម្មតាវិញ។
របាយការណ៍វាយតម្លៃរបស់មូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ (IMF) ចេញផ្សាយកាលពីខែតុលាឆ្នាំមុនបានទទួលស្គាល់ថា ការកើនឡើងអត្រាអតិផរណាគឺនឹងក្លាយជាបញ្ហាដ៏ធំមួយ ប៉ុន្តែការកើនឡើងតម្លៃទំនិញ «គួរតែថយចុះជាបណ្ដើរៗ នៅពេលដែលអតុល្យភាពនៃផ្គត់ផ្គង់តម្រូវការធ្លាក់ចុះក្នុងឆ្នាំ ២០២២ ហើយគោលនយោបាយរូបិយវត្ថុនៃប្រទេសសេដ្ឋកិច្ចធំៗចាប់ផ្ដើមឆ្លើយតប»។
IMF មិនឆោតល្ងង់ទេ។ ពួកគេបានកត់សម្គាល់ហានិភ័យនៃបញ្ហាភូមិសាស្ត្រនយោបាយ និងការវិលត្រឡប់មកវិញនៃជំងឺកូវីដ ១៩ ប៉ុន្តែសង្ឃឹមថា ពិភពលោកនឹងអាចចៀសវាងបញ្ហាទាំងនេះបាន។ ត្រឹមតែ ៣ ខែដំបូងនៃឆ្នាំ ២០២២ ការព្រួយបារម្ភទាំងនេះបានក្លាយជាការពិត ហើយសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកឥឡូវនេះកំពុងប្រឈមមុខនឹងហានិភ័យនៃការធ្លាក់ចុះយ៉ាងខ្លាំង។
ការលុកលុយរបស់រុស្ស៊ីចូលអ៊ុយក្រែន និងទណ្ឌកម្មឆ្លើយតបរបស់លោកខាងលិចបានបង្កឱ្យមានការកកស្ទះសេដ្ឋកិច្ច និងការកើនឡើងអតិផរណាយ៉ាងខ្លាំង ដោយបង្កើនតម្លៃថាមពល និងទំនិញសំខាន់ៗដទៃទៀត ដែលកំពុងបង្កផលប៉ះពាល់លើចំណូល និងចំណាយរបស់ក្រុមហ៊ុនធំៗ និងប្រជាជនសាមញ្ញ នៅជុំវិញពិភពលោក។
ស្របពេលជាមួយគ្នានេះ ការវិលត្រឡប់មកវិញនៃជំងឺកូវីដ ១៩ នៅប្រទេសចិន គឺកំពុងគំរាមកំហែងដល់ខ្សែចង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់ពិភពលោក ដែលនឹងពង្រីកការឡើងតម្លៃទំនិញ ហើយបង្កឱ្យមានសម្ពាធ កាត់បន្ថយផលិតកម្ម។
រឿងទាំងអស់នេះសុទ្ធតែធ្វើឱ្យការរំពឹងទុកអំពីសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកកាន់តែអាក្រក់។ កាលពីសប្ដាហ៍មុន អគ្គលេខាធិការអង្គការសម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច (OECD) លោក ម៉ាធីស កូម៉ាន បាននិយាយថា អង្គការរបស់លោក «មិនស្ថិតក្នុងស្ថានភាពដើម្បីបង្ហាញ» របាយការណ៍ទស្សនវិស័យសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក ដែលខ្លួនធ្លាប់ចេញផ្សាយជាទៀងទាត់។
មុនសង្គ្រាមនេះ គេព្យាករថាអត្រាកំណើនសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកគឺនៅជុំវិញចំណុច ៥ ភាគរយ ប៉ុន្តែអ្នកវិភាគជាច្រើនបានព្រួយបារម្ភថា សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកនឹងអាចធ្លាក់ចុះច្រើនជាងនេះទៅទៀត។
នៅជុំវិញពិភពលោក មេដឹកនាំ និងអ្នកបង្កើតគោលនយោបាយកំពុងចាត់វិធានការ ដើម្បីត្រៀមសម្រាប់ទស្សនវិស័យកាន់តែអាប់អួ។ កាលពីខែមុនប្រធានធនាគារកណ្ដាលអឺរ៉ុបលោកស្រី គ្រីស្ទីន ឡាហ្គាដ បានបង្ហាញទិដ្ឋភាពសុទិដ្ឋិនិយមសម្រាប់តំបន់ចាយប្រាក់អឺរ៉ូ ដោយព្យាករថា «កំណើនគួរតែងើបឡើងវិញយ៉ាងខ្លាំង ប៉ុន្តែក្នុងសប្ដាហ៍នេះលោកស្រី បានផ្លាស់ប្ដូរជំហររបស់ខ្លួន ដោយនិយាយថា ព្រឹត្តិការណ៍ថ្មី «បានបង្កហានិភ័យយ៉ាងធំដល់កំណើន»។
ដោយបារម្ភអំពីការកើនឡើងនៃអតិផរណារបស់សហដ្ឋអាមេរិក ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាលធនាគារកណ្ដាលអាមេរិកលោក ជេរ៉ូ ប៉ូវែល បានផ្ដួចផ្ដើមការបង្កើនអត្រាការប្រាក់ជាបន្តបន្ទាប់ ដោយនិយាយថា លោក «ដឹងយ៉ាងច្បាស់អំពីតម្រូវការដើម្បីធ្វើឱ្យសេដ្ឋកិច្ចវិលត្រឡប់ទៅរកភាពស្ថិតស្ថេរតម្លៃ ហើយប្ដេជ្ញាប្រើឧបករណ៍របស់យើងដើម្បីធ្វើបែបនោះ»។
ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីចិនទទួលបន្ទុកកិច្ចការហិរញ្ញវត្ថុ និងសេដ្ឋកិច្ចលោក លីវ ហឺ មានការព្រួយបារម្ភគ្រប់គ្រាន់អំពីស្ថានភាពដើម្បីធ្វើអន្តរាគមន៍ដ៏កម្រមួយកាលពីថ្ងៃពុធ ដោយសន្យាថា រដ្ឋាភិបាលនឹង «ជំរុញ សេដ្ឋកិច្ចនៅក្នុងត្រីមាសទី ១» ក៏ដូចជាធ្វើសំណើ «គោលនយោបាយដែលអំណោយផលដល់ទីផ្សារ»។
ដោយនៅជិតបំផុតទាំងភូមិសាស្ត្រ និងសេដ្ឋកិច្ចជាមួយអ៊ុយក្រែន សេដ្ឋកិច្ចរបស់អឺរ៉ុបគឺងាយរងគ្រោះបំផុត។ ខណៈពេលដែលអង្គការ OECD មិនបានចេញផ្សាយការព្យាករសេដ្ឋកិច្ចរបស់ពួកគេ ពួកគេបានចេញផ្សាយគំរូមួយ ដែលបង្ហាញពីផលប៉ះពាល់នៃសង្គ្រាម នេះ និងការកើនឡើងតម្លៃទំនិញដោយសារវា ដែលនឹងអូសបន្លាយពេញ ១ ឆ្នាំ។ គំរូនេះបានបង្ហាញថា ការធ្លាក់ចុះកំណើនសេដ្ឋកិច្ចតំបន់ចាយប្រាក់អឺរ៉ូ គឺនឹងធំជាងទ្វេដងនៃការធ្លាក់ចុះកំណើនសេដ្ឋកិច្ចនៅសហរដ្ឋអាមេរិក ភាគច្រើនដោយសារការរំពឹងយ៉ាងខ្លាំងរបស់អឺរ៉ុបទៅលើការនាំចូលឧស្ម័នពីរុស្ស៊ី។
ដោយផ្អែកផលប៉ះពាល់មាននៅពេលឥឡូវនេះ OECD បានព្យាករថា សេដ្ឋកិច្ចអឺរ៉ុបនឹងធ្លាក់ចុះរហូតដល់ ១,៤ ភាគរយ ប៉ុន្តែមន្ត្រីជាច្រើនព្រួយបារម្ភថា តួលេខនេះ គឺអាចទាបជាផលប៉ះពាល់ពិតប្រាកដ។
បន្ថែមពីនេះទៅទៀត ប្រទេស អឺរ៉ុបខាងកើតជាច្រើន ជាពិសេសប៉ូឡូញបានប្រឈមនឹងបន្ទុកដ៏ធំក្នុងការទទួលយកជនភៀសខ្លួនជាង ៣ លាននាក់ពីប្រទេសអ៊ុយក្រែន ដោយមានការរំពឹងថា នឹងមានជនភៀសខ្លួនរាប់លាននាក់ទៀតនឹងមកដល់។
រដ្ឋាភិបាលអឺរ៉ុបជាច្រើនបានអនុម័តគោលនយោបាយដើម្បីកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់នៃការកើនឡើងតម្លៃទំនិញ។ រដ្ឋាភិបាលបារាំង និងអៀរឡង់បានយល់ព្រមផ្ដល់ប្រាក់ឧបត្ថម្ភធនដើម្បីជួយប៉ះប៉ូវនឹងការកើនឡើងតម្លៃឥន្ធនៈ ហើយអាល្លឺម៉ង់បានបង្ហាញសញ្ញាថាខ្លួននឹងធ្វើតាមឆាប់ៗនេះ។
ប៉ុន្តែវិធានការទាំងនេះ គឺមិនទប់ទល់ផលប៉ះពាល់ទាំងអស់នៃសង្គ្រាមនេះទេ។ រោងចក្រជាច្រើនរបស់ក្រុមហ៊ុនផលិតរថយន្តអាល្លឺម៉ង់មានភាពស្ងៀមស្ងាត់ ដោយសារកង្វះគ្រឿងបន្លាស់ផលិតនៅអ៊ុយក្រែន។ ប្រទេសអ៊ីតាលីមានកង្វះមីប៉ាស្តា ដោយសារកង្វះការនាំចូលស្រូវសាលីពីអ៊ុយក្រែន ហើយតៃកុងរថយន្តដឹកទំនិញនៅអេស្ប៉ាញបានធ្វើកូដកម្មប្រឆាំងការកើនឡើងតម្លៃប្រេងធ្វើឱ្យមានការកកស្ទះខ្សែចង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់។
ខ្សែចង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់ពិភពលោកត្រូវបានរំខានយ៉ាងខ្លាំងដោយកូវីដ ១៩ និងការកកស្ទះដទៃទៀតរួចទៅហើយ ប៉ុន្តែសង្គ្រាមនេះបានបង្កើនហានិភ័យថ្មីសម្រាប់តម្រូវផលិតផលនាំចេញដោយប្រទេសទាំង ២។
សេណារីយោអាក្រក់បំផុត គឺការកាត់ផ្ដាច់ការផ្គត់ផ្គង់ឧស្ម័នធម្មជាតិពីរុស្ស៊ី ទៅកាន់អឺរ៉ុប។ ប្រសិនបើរឿងនេះកើតឡើង គេព្យាករថា បង្កឱ្យធ្លាក់ចុះសេដ្ឋកិច្ចអឺរ៉ុបយ៉ាងខ្លាំង ហើយបង្កឱ្យប៉ះពាល់ដល់ផលិតកម្មនៅជុំវិញពិភពលោក៕
