.jpg)
អ្នកស្រុកស្រីលង្កាទិញបន្លែនៅផ្សារមួយនៅក្នុងទីប្រជុំជន Kogalla។ AFP
វិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចកំពុងរំខានដល់ជីវិតនៅទូទាំងប្រទេសស្រីលង្កា ខណៈប្រទេសនេះត្រូវប្រឈមនឹងវិបត្តិកង្វះអាហារ និងឥន្ធនៈ និងមានតម្លៃថ្លៃហួសហេតុ បណ្ដាលឱ្យមានការតវ៉ាប្រឆាំងនឹងប្រធានាធិបតីរបស់ប្រទេស។
វិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចបច្ចុប្បន្នរបស់ប្រទេសស្រីលង្កា ជាវិបត្តិដ៏អាក្រក់បំផុតក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រក្រោយឯករាជភាពរបស់ខ្លួន មិនមែនជាលទ្ធផលបន្សល់មកពីការវាយប្រហារដោយគ្រាប់បែក Easter នៅខែមេសា ឆ្នាំ ២០១៩ និងការផ្ទុះឡើងនៃជំងឺរាតត្បាតកូវីដ ១៩ នៅដើមខែ កុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០២០ ដូចដែលបានអះអាងដោយថ្នាក់ដឹកនាំនយោបាយរបស់ប្រទេសនោះទេ។
វិបត្តិទាំង ២ បង្កឱ្យមានផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមានមួយចំនួនទៅលើឧស្សាហកម្មទេសចរណ៍របស់ប្រទេសដោយកាត់បន្ថយរំហូរទេសចរយ៉ាងខ្លាំង ប៉ុន្តែទេសចរណ៍គ្រាន់តែជាផ្នែកតូចមួយនៃសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសនេះប៉ុណ្ណោះ។ ទេសចរណ៍នាំមកនូវប្រាក់ចំណូលសរុបចំនួន ៤ ពាន់លានដុល្លារ ក្នុង ១ ឆ្នាំ ដោយបន្ថែមលើចំណូលក្នុងស្រុកប្រហែល ២០ ទៅ ៣០ ភាគរយប៉ុណ្ណោះ។
បើប្រៀបធៀបទៅនឹងវិបត្តិជំងឺរាតត្បាតកូវីដ ១៩ ដែលនាំឱ្យមានការបិទប្រទេសរយៈពេលយូរ និងប៉ះពាល់ដល់សេដ្ឋកិច្ចជាទម្ងន់ព្រមទាំងបង្អាក់សេដ្ឋកិច្ចពីផ្លូវកំណើនធម្មតារបស់ខ្លួនបន្ថែមទៀត។
យ៉ាងណាមិញ វិបត្តិស្រួចស្រាល់នាពេលនេះមិនមែនទើបតែកើតឡើងភ្លាមៗនោះទេ ប៉ុន្តែវាជាការឈានដល់ចំណុចកំពូលនៃការធ្លាក់ចុះបន្តិចម្តងៗ ដែលស្រីលង្កាបានចាប់ផ្តើមជួបប្រទះតាំងតែពីឆ្នាំ ២០១២ ពោលសំដៅលើការជំរុញដោយ យុទ្ធសាស្ត្រសេដ្ឋកិច្ចមិនសមរម្យ ដែលបានអនុម័តដោយស្រីលង្កាបន្ទាប់ពីឆ្នាំ ២០០៥។
យុទ្ធសាស្ត្រដែលបានអនុម័តដូច្នេះបានសង្កត់ធ្ងន់លើការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច ដែលបំផ្លិចបំផ្លាញដោយសង្គ្រាមដោយផ្តោតលើសេដ្ឋកិច្ចក្នុងស្រុក គោលនយោបាយសេដ្ឋកិច្ច ដោយមិនបានធ្វើកំណត់សម្គាល់ថា ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច និងវិបុលភាពរបស់ប្រទេសនេះ អាស្រ័យលើពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិជាង ៣ សហស្សវត្សរ៍មកហើយ។
ជាលទ្ធផលការនាំចេញមិនសូវទទួលបានផលច្រើនបណ្ដាលឱ្យឃើញពីការធ្លាក់ចុះនៃកំណើនផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប (GDP)។ ការនាំចេញមានចំនួន ២៦ ភាគរយនៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបក្នុងឆ្នាំ ២០០៥ បានធ្លាក់ចុះដល់ ១៥ ភាគរយនៅឆ្នាំ ២០១០ និងធ្លាក់ដល់ទៅ ១៣ ភាគរយនៅឆ្នាំ ២០១៥។
សមាមាត្រនេះនៅតែស្ថិត ក្នុងកម្រិតនេះរហូតដល់ឆ្នាំ ២០២០ ធ្លាក់នៅចំនួន ១២ ភាគរយ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ ដោយសារសេដ្ឋកិច្ចក្នុងស្រុក មិនអាចបង្កើតតម្រូវការ ដែលអាចជំរុញកំណើនបានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចពិតប្រាកដបានចាប់ផ្តើមធ្លាក់ចុះពី ៩ ភាគរយក្នុងឆ្នាំ ២០១២ មក ២,៣ ភាគរយនៅឆ្នាំ ២០១៩។
នៅឆ្នាំ ២០២០ នៅពេលប្រទេសរងគ្រោះដោយជំងឺរាតត្បាត សេដ្ឋកិច្ចប្រទេសនេះបានធ្លាក់ចុះ ៣,៦ ភាគរយ ស្ថិតក្នុងអំឡុងពេលប្រធានាធិបតី Gotabaya Rajapaksa ត្រូវបានបោះឆ្នោតឱ្យធ្វើជាប្រធានាធិបតីក្នុងខែវិច្ឆិកាឆ្នាំ ២០១៩។
ទោះបីជាមានការរំពឹងថា រដ្ឋបាលថ្មីនឹងធ្វើឱ្យមានការផ្លាស់ប្តូរសេដ្ឋកិច្ចក៏ដោយ ស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសនេះ នឹងកាន់តែអាក្រក់ទៅៗ ដោយសារកំហុសគោលនយោបាយមួយចំនួនដែលត្រូវបានអនុវត្ត។
គេមើលឃើញសម្បទានពន្ធ ដែលរដ្ឋាភិបាលស្នើឱ្យបង់ពីអ្នកបង់ពន្ធលើប្រាក់ចំណូល និងតម្លៃបន្ថែម បណ្តាលឱ្យបាត់បង់ចំណូលប្រហែល ៦,៥ ពាន់លានដុល្លារ ឬ ៤ ភាគរយនៃ GDP ប្រចាំឆ្នាំ។ បន្ថែមពីនេះ គោលការណ៍របស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការបំប្លែងកសិកម្មរបស់ប្រទេសស្រីលង្កា ទៅជាកសិកម្មសរីរាង្គពេញភ្លាមៗ បង្កឱ្យមានការខាតបង់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់ទិន្នផលក្នុងស្រុក ជាហេតុធ្វើឱ្យប្រទេសស្រីលង្កា នាំចូលស្បៀងអាហារសំខាន់ៗអង្ករ និងការហូរចូលនៃការផ្លាស់ប្តូររូបិយប័ណ្ណបរទេសដែលខ្វះខាត។
ការធ្លាក់ចុះនៃប្រាក់ចំណូល បណ្ដាលឱ្យរដ្ឋាភិបាលពីវិស័យធនាគារ ពោលគឺពីធនាគារកណ្តាល និងធនាគារពាណិជ្ជក្នុងបរិមាណ ដែលមិនធ្លាប់មានពីមុនមក។ បំណុលបែបនេះ បានកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំងដល់ទៅ ១៧៣ ភាគរយក្នុងអំឡុងពេល ២៥ ខែ ចាប់ពីខែធ្នូ ២០១៩ បណ្តាលឱ្យទុនបម្រុងបរទេសធ្លាក់ចុះនៅម្ខាង និងបង្កើនល្បឿនអតិផរណាក្នុងស្រុកឱ្យកាន់តែលឿនបន្ថែមទៀត។
ទុនបម្រុងបានធ្លាក់ចុះពី ៧,៦ ពាន់លានដុល្លារក្នុងខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០១៩ មកត្រឹម ២,៣ ពាន់លានដុល្លារនៅចុងខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០២២។ ក្នុងតួលេខចុងក្រោយនេះ នៅពេលដែលសមតុល្យពីប្រទេសចិនមានចំនួន ១,៦ ពាន់លានដុល្លារ ត្រូវបានដកចេញ សមតុល្យប្តូរប្រាក់បរទេស ដែលអាចប្រើប្រាស់ បានត្រូវបានកាត់បន្ថយមកត្រឹមតែ ៤០០ លានដុល្លារ។
យ៉ាងណាមិញ ភាពធ្ងន់ធ្ងរនៃស្ថានភាពត្រូវបានឆ្លុះបញ្ចាំងដោយការពិតដែលថា ទាំងធនាគារកណ្តាល និងធនាគារពាណិជ្ជបានរស់រានមានជីវិតរហូតមកដល់ពេលនេះ ដោយសារការប្រមូលបំណុលបរទេសរយៈពេលខ្លីបំប្លែងប្រាក់សុទ្ធទៅជា Epaper។
ប្រទេសស្រីលង្កា កំពុងស្វែងរកការបំពេញកាតព្វកិច្ចបំណុលបរទេសចំនួន ៨,៩ ពាន់លានដុល្លារក្នុងរយៈពេល ១២ ខែ បន្ទាប់ជាមួយនឹងជំហរអវិជ្ជមាននេះ។ ដូច្នេះ ការរៀបចំរចនាសម្ព័ន្ធបំណុលជាបន្ទាន់ ក៏ត្រូវការខ្លាំងដែរ។
ទោះយ៉ាងណា ការឆ្លើយតបរបស់ប្រធានាធិបតី Gotabaya Rajapaksa ដើម្បីតែងតាំងក្រុមប្រឹក្សាសេដ្ឋកិច្ចជាតិក្រោមការដឹកនាំរបស់គាត់ ដែលបង្កើតឡើងដើម្បីផ្តល់អនុសាសន៍ឱ្យតែងតាំងគណៈកម្មាធិការ អនុគណៈកម្មាធិការ អ្នកជំនាញ និងទីប្រឹក្សាផ្នែកច្បាប់ និងហិរញ្ញវត្ថុបន្ថែមទៀតដើម្បីធ្វើការលើផែនការរៀបចំរចនាសម្ព័ន្ធបំណុល ដែលអាចធ្វើទៅបានគ្រាន់តែជាសមយុទ្ធពន្លត់អគ្គិភ័យជាបណ្ដោះអាសន្នប៉ុណ្ណោះ និងមិនមែនជាវិធីដែលក្រុមប្រឹក្សាសេដ្ឋកិច្ចជាតិប្រឈមមុខនឹងសេដ្ឋកិច្ចធំនោះទេ៕
