ដោយសារបញ្ហាសង្គ្រាមរបស់រុស្ស៊ីនៅអ៊ុយក្រែន និងបញ្ហាប្រកួតប្រជែងមួយចំនួនជាមួយប្រទេសចិន ប្រធានាធិបតីអាមេរិកលោក ចូ បៃដិន ធ្វើសំណើថវិកាជាតិចំនួន ៥,៨ ទ្រីលានដុល្លារ កាលពីថ្ងៃចន្ទ ក្នុងគោលបំណងដោះស្រាយបញ្ហាសន្តិសុខ និងសេដ្ឋកិច្ចរបស់អាមេរិក។
លោក បៃដិន បាននិយាយក្នុងសុន្ទរកថាមួយធ្វើបទបង្ហាញអំពីថវិកាដែលលោកបានស្នើឡើងថា៖ «ពិភពលោកប្រែប្រួលហើយ។ សហរដ្ឋអាមេរិក កំពុងប្រឈមមុខនឹងការកើនឡើងនៃការប្រកួតប្រជែងពីរដ្ឋប្រជាជាតិផ្សេងទៀតដូចជាចិន និងរុស្ស៊ីជាថ្មីម្តងទៀត ដែលនឹងតម្រូវឱ្យមានការវិនិយោគលើគម្រោងធំៗដូចជាលំហអវកាស និងអ៊ីនធឺណិត និងសមត្ថភាពកម្រិតខ្ពស់ផ្សេងទៀតរួមទាំងមីស៊ីលល្បឿនលឿនជាងសំឡេង (hypersonics) ជាដើម»។
កាលពីព្រឹកថ្ងៃចន្ទ នាយឧត្ដមនាវិក Christopher Grady ដែលជាអនុប្រធាននៃគណៈសេនាធិការចម្រុះកងប្រដាប់អាវុធអាមេរិក បាននិយាយនៅក្នុងសន្និសីទខ្លីមួយថា សំណើថវិកានៅតែស្របតាមយុទ្ធសាស្ត្ររបស់យើង និងផ្ដល់អាទិភាពថា ប្រទេសចិន ជាបញ្ហាប្រឈមរបស់អាមេរិកស្របពេល កំពុងមានការគូសបញ្ជាក់អំពីបញ្ហាស្រួចស្រាល់នៃការគំរាមកំហែងពីរុស្ស៊ី។
សំណើថវិកានេះរួមមានសំណើចំនួន ៨១៣,៣ ពាន់លានដុល្លារ ក្នុងការចំណាយសន្តិសុខជាតិសម្រាប់ឆ្នាំសារពើពន្ធ ២០២៣ ដោយក្នុងនោះទឹកប្រាក់ចំនួន ៧៧៣ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក នឹងត្រូវចំណាយលើក្រសួងការពារជាតិ ពោលគឺច្រើនជាងអ្វីដែលសភាបានអនុម័តសម្រាប់ឆ្នាំនេះដល់ទៅ ៣០ ពាន់លានដុល្លារ។
ប្រហែល ១ ភាគ ៣ នៃមូលនិធិក្រសួងការពារជាតិនឹងឆ្ពោះទៅរកការវិនិយោគរួមទាំងការទិញ និងការស្រាវជ្រាវអាវុធ។
ដោយឡែកទឹកប្រាក់ ១៣៥ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិកផ្សេងទៀត នឹងត្រូវវិនិយោគលើការត្រៀមលក្ខណៈយោធាហើយ «នុយក្លេអ៊ែរទ្រីអាត» របស់អាមេរិកដែលជាផ្នែកទាំង ៣ នៃកងកម្លាំងនុយក្លេអ៊ែរដែលមីស៊ីលអន្តរទ្វីប ដែលបាញ់ចេញមូលដ្ឋានដីគោក យន្តហោះទម្លាក់គ្រាប់បែកនុយក្លេអ៊ែរនិងនាវាមុជទឹកបំពាក់អាវុធនុយក្លេអ៊ែរ នឹងទទួលបានការជំរុញទឹកប្រាក់ចំនួន ៣៤,៤ ពាន់លានដុល្លារ។
ថវិកានេះក៏រួមបញ្ចូលផងដែរនូវសំណើចំនួន ៦០,៤ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក សម្រាប់ក្រសួងការបរទេស និងភ្នាក់ងារសហរដ្ឋអាមេរិកសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍អន្តរជាតិ (USAID)។ អាទិភាពរបស់ពួកគេ រួមមាន ១,៦ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក ដើម្បីគាំទ្រដល់អ៊ុយក្រែន និង ៤ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក ដើម្បីពង្រឹងសម្ព័ន្ធភាព និងភាពជាអ្នកដឹកនាំរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ដើម្បីប្រកួតប្រជែងប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពជាមួយចិន និងរុស្ស៊ី។
លើសពីនេះ ទឹកប្រាក់ជិត ១,៨ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក នឹងចំណាយលើការ «អនុវត្តយុទ្ធសាស្ត្រឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក ដើម្បីគាំទ្រតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកសេរីបើកចំហ តភ្ជាប់ សុវត្ថិភាព និងធន់» ខណៈ ៤០០ លានដុល្លារអាមេរិកសម្រាប់មូលនិធិ Countering PRC Malign Influence Fund ដែលជាការបែងចែកគាំទ្រដល់កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងអ្វី ដែលខ្លួនមើលឃើញថា ជាការអនុវត្តសេដ្ឋកិច្ចខុសច្បាប់ និងបង្ខិតបង្ខំដែលកាត់បន្ថយអត្ថប្រយោជន៍ជាយុទ្ធសាស្ត្ររបស់ខ្លួន។
លើសពីការបង្ក្រាបលើការអនុវត្ត សេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសផ្សេងៗសំណើថវិកានេះ ក៏នឹងជំរុញការនាំចេញរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក និងពង្រឹងខ្សែចង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់របស់អាមេរិក។ ដោយសារ ទឹកប្រាក់ ២០០ លានដុល្លារ នឹងចំណាយសម្រាប់ការិយាល័យឧស្សាហកម្មនិងសន្តិសុខនៃក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ដែលជាការជំរុញ ៥០ ភាគរយ ពីឆ្នាំសារពើពន្ធនេះ ដោយទឹកប្រាក់រាប់សិបលានដុល្លារ ដែលត្រូវបានសម្គាល់សម្រាប់ការពង្រឹងការត្រួតពិនិត្យការនាំចេញ និងការទូតពាណិជ្ជកម្ម។
វិទ្យាស្ថានជាតិស្តង់ដា និងបច្ចេកវិទ្យា ក៏នឹងទទួលបាន ៣៧២ លានដុល្លារ សម្រាប់ «កម្មវិធីផលិតភាពច្នៃប្រឌិត និងពាណិជ្ជកម្ម» របស់ខ្លួនផងដែរ។ ថវិកានេះ ក៏រួមបញ្ចូល ផងដែរនូវមូលនិធិសម្រាប់អាទិភាពវិនិយោគក្នុងស្រុកដូចជាលំនៅឋាន និងប៉ូលិសជាដើម។
ប៉ុន្តែបើតាមការស្នើសុំបានបញ្ជាក់ច្បាស់ណាស់ គឺដើម្បីជាកម្លាំងជំរុញការប្រកួតប្រជែងជាយុទ្ធសាស្ត្រនៅលើឆាកពិភពលោក។ នៅក្នុងឯកសារថវិកាសរសេរថា៖ «យើងចាប់ផ្ដើមការសម្រេចចិត្តមួយនៅដើមទសវត្សរ៍ ដែលនឹងកំណត់អនាគតនៃការប្រកួតប្រជែងជាយុទ្ធសាស្ត្រជាមួយប្រទេសចិន វិបត្តិអាកាសធាតុ និងថា តើច្បាប់គ្រប់គ្រងបច្ចេកវិទ្យាពាណិជ្ជកម្ម និងសេដ្ឋកិច្ចអន្តរជាតិ ដាក់បញ្ចូល ឬបំពានលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យរបស់យើងដែរឬទេ»។
សំណើថវិការបស់ប្រធានាធិបតីបង្ហាញពីអាទិភាពរបស់រដ្ឋបាល ប៉ុន្តែអំណាចក្នុងការសម្រេចចិត្តថវិកា គឺស្ថិតនៅលើសភា។ការចេញផ្សាយនៅថ្ងៃចន្ទ គ្រាន់តែជាការចាប់ផ្តើមនៃដំណើរការដ៏វែងមួយមុនពេលថវិកាត្រូវបានអនុម័តប៉ុណ្ណោះ។
យ៉ាងណាមិញ គណបក្សសាធារណរដ្ឋទំនងជាស្នើសុំឱ្យមានការចំណាយខាងយោធាបន្ថែមទៀត ក្រោយកាត់ធាតុមិនមែនយោធានៃសំណើនេះ៕
វីដេអូ៖