.jpg)
សម្ដេចអយ្យកោ Kirill នៅក្នុងពិធីបុណ្យ នៃសាសនាគ្រិស្ដនិកាយអូស្សូដក់រុស្ស៊ី កាលពីថ្ងៃទី ២៣ ខែមេសា។ AFP
ពេលការឈ្លានពានរបស់រុស្ស៊ីទៅលើអ៊ុយក្រែន សម្ដេចអយ្យកោគីរីលទី១ (Kirill I) នៃសាសនាគ្រិស្តនិកាយអូស្សូ-ដក់រុស្ស៊ី មានការជួបប្រជុំតានតឹងមួយជាមួយសម្ដេច ប៉ាប ហ្វ្រង់ស៊ីស នៃសាសនាគ្រិស្តនិកាយកាតូលិកតាមរយៈ Zoom។
កាលពីពេលមុនៗ មេដឹកនាំសាសនាទាំង ២ រូបនេះ បានធ្វើការជាមួយគ្នា ដើម្បីដោះស្រាយ និងសម្របសម្រួលការបែកបាក់រយៈពេលជាង ១ ០០០ ឆ្នាំ រវាងសាសនាគ្រិស្តលោកខាងលិច និងលោកខាងកើត។ ប៉ុន្តែការប្រជុំកាលពីខែមីនា បានឃើញពួកគេស្ថិតលើប៉ូលប្រឆាំងគ្នា។ សម្ដេចគីរីលបានចំណាយពេល ២០ នាទី អានការថ្លែងសុន្ទរកថាមួយ ដែលគាំទ្រហេតុផល ដើម្បីចាប់ផ្ដើមសង្គ្រាមរបស់លោកប្រធានាធិបតី វ្ល៉ាឌីមៀរ ពូទីន ដែលរួមមានការអះអាងថា សង្គ្រាមនេះ គឺចាំបាច់ដើម្បីបោសសម្អាតក្រុមណាស៊ី និងប្រឆាំងការពង្រីករបស់អង្គការណាតូ។
សម្ដេច ហ្វ្រង់ស៊ីស មានភាពភ្ញាក់ផ្អើលចំពោះការលើកឡើងបែបនេះ ហើយបានប្រាប់សម្ដេចគីរីលថា៖ «យើងមិនមែនជាបព្វជិតរបស់រដ្ឋទេ» ហើយបន្តទៀតថា៖ «សម្ដេចអយ្យកោមិនអាចប្រែខ្លួនទៅជាជំនួយការរបស់លោក ពូទីន បានទេ»។
សម្ដេចគីរីល ដែលជាមេដឹកនាំនៃសាសនិកប្រមាណជិត ១០០ លាននាក់ បានដាក់ជោគវាសនានៃនិកាយអូស្សូដក់របស់លោកទៅលើសម័្ពន្ធភាពដ៏ជិតស្និទ្ធ និងមានប្រយោជន៍ទៅវិញទៅមកជាមួយលោក ពូទីន ដោយផ្ដល់ការគាំទ្រផ្នែកសាសនាទៅឱ្យសកម្មភាពរបស់លោក ពូទីន ហើយជាថ្នូរមកវិញ និកាយ និងលោកគីរីលផ្ទាល់ខ្លួនទទួលធនធានជាច្រើនពីវិមានក្រឹមឡាំង ដែលអនុញ្ញាតឱ្យពួកគេពង្រីកឥទ្ធិពលលើនិកាយអូស្សូដក់អឺរ៉ុបខាងកើត និងពិភពលោក។
សម្រាប់ក្រុមអ្នករិះគន់ដល់សម្ព័ន្ធភាពនេះ បានឱ្យសម្ដេចគីរីល ធំជាង និងសំខាន់ជាងសម្ព័ន្ធមិត្តនយោបាយដទៃទៀតរបស់លោក ពូទីន ហើយគឺជាផ្នែកដ៏សំខាន់មួយនៃមនោគមវិជ្ជាជាតិនិយមដែលនៅចំកណ្ដាលនៃរចនាប័ទ្មរបស់វិមានក្រឹមឡាំង។
សម្ដេចគីរីលធ្លាប់បានលើកឡើងថា ការកាន់អំណាចដ៏យូរអង្វែងរបស់លោក ពូទីន គឺជា «អព្ភូតហេតុរបស់ព្រះ» ហើយបាននិយាយថា ការឈ្លានពានរបស់រុស្ស៊ី គឺជាការទប់ទល់នឹងការសមគំនិតជ្រុលនិយមដើម្បីបញ្ជូន «ក្បូនខ្ទើយ» ទៅកាន់ប្រទេសអ៊ុយក្រែន។
តួនាទីរបស់សម្ដេចគីរីល គឺត្រូវបានគេមើលឃើញថា មានសារៈសំខាន់ដល់កម្រិតដែលសហភាពអឺរ៉ុប កំពុងគិតគូរថ្លឹងថ្លែងដាក់លោកទៅក្នុងបញ្ជីទណ្ឌកម្មក្នុងកញ្ចប់ទណ្ឌកម្មថ្មី ដែលកំពុងស្ថិតក្រោមការពិចារណា។ ការដាក់ទណ្ឌកម្មនេះ គឺជាវិធានការមិនធម្មតា និងមិនធ្លាប់មានពីមុនមកក្នុងការធ្វើឡើងប្រឆាំងនឹងមេដឹកនាំនិកាយសាសនាដ៏ធំបែបនេះ។
ការដាក់ទណ្ឌកម្មបែបនេះ ទំនងជាត្រូវគេមើលឃើញនៅក្នុងប្រទេសរុស្ស៊ីថា គ្រាន់តែជាភ័ស្តុតាងបន្ថែមទៀតនៃសកម្មភាពអរិភាពពីពួកឥតសាសនានៅលោកខាងលិច ប៉ុន្តែក៏មានលទ្ធភាពផ្លាស់ប្ដូរតុល្យភាពក្នុងនិកាយអូស្សូដក់។
ការបែកបាក់សាសនាគ្រិស្តក្នុងឆ្នាំ ១០៥៤ គឺជាការបែកបាក់បង្កដោយការប្រជែងឥទ្ធិពលរវាងនិកាយកាតូលិកក្រោមសម្ដេចក្រុងរ៉ូមនៅលោកខាងលិច និងនិកាយអូស្សូដក់ក្រោមសម្ដេចក្រុងកុងស្តាន-ទីនូប៉ូល (បច្ចុប្បន្នក្រុងអ៊ីស្ដង់ប៊ុល ប្រទេសតួកគី) នៅលោកខាងកើត។ ចាប់តាំងពីពេលនោះ សម្ដេចក្រុងកុងស្តាន-ទីនូប៉ូល បានរក្សាតំណែងទី១ ក្នុងចំណោមសម្ដេចស្មើគ្នានៃនិកាយអូស្សូដក់ ប៉ុន្តែសម្ដេចក្រុងផ្សេងទៀត បានដណ្ដើមយកឥទ្ធិពលដែលរួមមានសម្ដេចក្រុងម៉ូស្គូផងដែរ។
ការឈ្លានពានរបស់រុស្ស៊ីនៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៤ បានធ្វើឱ្យអ៊ុយក្រែនបំបែកខ្លួនពីនិកាយអូស្សូដក់រុស្ស៊ី ដើម្បីបង្កើតនិកាយខ្លួនឯង បន្ទាប់ពីការនៅជាមួយគ្នាជាច្រើនសតវត្សរ៍មកហើយ។ សម្ដេចក្រុង កុងស្តានទីនូប៉ូលបាថូឡូម្យូទី១ បានប្រកាសទទួលស្គាល់ការផ្ដាច់ខ្លួននេះ ធ្វើឱ្យមានភាពតានតឹងជាមួយសម្ដេចគីរីល។
សម្រាប់ការឈ្លានពានក្នុងឆ្នាំ ២០២២ រុស្ស៊ីក៏បានប្រើលេសថា ពួកគេមានបំណងការពារសាសនិកអ៊ុយក្រែន ដែលនៅមានភាពស្មោះស្ម័គ្រជាមួយនិកាយរុស្ស៊ីក្រោមសម្ដេចគីរីល។ សាសនិកនិកាយអ៊ុយក្រែនបានចោទប្រកាន់សម្ដេចគីរីលថា បានរំលោភច្បាប់សាសនា ដោយបង្កើតសម្ព័ន្ធភាពបែបនេះជាមួយលោក ពូទីន។
ភាពតានតឹង និងបែកបាក់ផ្ទៃក្នុងជាមួយការត្រៀមដាក់ទណ្ឌកម្មដោយសហភាពអឺរ៉ុប ធ្វើឱ្យការផ្សះផ្សា រវាងគ្រិស្តសាសនាលោកខាងលិច និងខាងកើត ទំនងមិនកើតឡើងនៅពេលឆាប់ៗនេះទេ៕
