.jpg)
ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក (ឆ្វេងខាងមុខ) និងនាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន Fumio Kishida (ស្ដាំខាងមុខ) កំពុងគោរពភ្លេងជាតិក្នុង អំឡុងពិធីស្វាគមន៍ នាទីក្រុងតូក្យូ ថ្ងៃទី ២៣ ខែឧសភា។ AFP
លោកប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក ចូ បៃដិន បានប្រមូលផ្ដុំសម្ព័ន្ធមិត្តនៅតំបន់អាស៊ី-ប៉ាស៊ីហ្វិក ឱ្យចូលរួមប្លុកសេដ្ឋកិច្ចថ្មីមួយ ដែលត្រូវបានកំណត់ដោយសេរី ដើម្បីប្រកួតប្រជែងជាមួយប្រទេសចិន និងកសាងឥទ្ធិពលរបស់អាមេរិកក្នុងតំបន់ឡើងវិញ ដែលមានរយៈពេល ៥ ឆ្នាំ បន្ទាប់ពីអតីតប្រធានាធិបតី លោក ដូណាល់ ត្រាំ ដកអាមេរិកចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្ម ដែលលោក បៃដិន ចរចាដោយផ្ទាល់។
ប្លុកថ្មីនេះ នឹងពង្រឹងទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មរវាងអាមេរិក និងមហាអំណាច ក្នុងតំបន់ ដូចជា ជប៉ុន កូរ៉េខាងត្បូង និងឥណ្ឌា ដើម្បីបង្កើតបទប្បញ្ញត្តិពាណិជ្ជកម្មថ្មី នៅតំបន់មានសម្ទុះកំណើនសេដ្ឋកិច្ចខ្ពស់ជាងគេ ក្នុងពិភពលោក និងបង្កើតជម្រើសឱ្យជំនួសចិន។
«យើងកំពុងសរសេរបទប្បញ្ញត្តិថ្មី សម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចសតវត្សរ៍ទី២១»។ នេះជាការលើកឡើងរបស់លោក បៃដិន នៅឯសន្និសីទសារព័ត៌មាននៃការប្រកាស ចំពោះការបង្កើតប្លុក ដែលលោកហៅថា «ក្របខ័ណ្ឌសេដ្ឋកិច្ចឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក» (IPEF)។ លោកបានបន្តទៀតថា៖ «យើងនឹងជួយសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសយើងទាំងអស់ឱ្យមានកំណើនលឿន និងដោយយុត្តិធម៌»។
លោក បៃដិន បានធ្វើការប្រកាសនេះ ជាមួយនាយករដ្ឋមន្ត្រីឥណ្ឌាលោក ណារីនដ្រា ម៉ូឌី និងនាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុនលោក ហ្វូមីអូ គីស៊ីដា ខណៈមេដឹកនាំសមាជិកដទៃទៀត បានចូលរួមពីចម្ងាយ។ ក្របខ័ណ្ឌថ្មីនេះ តំណាងឱ្យគោលនយោបាយចម្បង មិនត្រឹមតែទស្សនកិច្ចអាស៊ីដំបូងរបស់លោក បៃដិន ប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏ជាយុទ្ធសាស្ត្រតំបន់ដ៏ទូលំទូលាយផងដែរ នៅពេលដែលចិន កំពុងបំពេញចន្លោះប្រហោងបន្សល់ដោយការសម្រេចចិត្តរបស់លោក ត្រាំ ដើម្បីដកអាមេរិកចេញពីភាពជាដៃគូអន្តរប៉ាស៊ីហ្វិក កាលពីឆ្នាំ ២០១៧។
បន្ថែមពីលើអាមេរិក ឥណ្ឌា ជប៉ុន និងកូរ៉េខាងត្បូង ប្លុកនេះក៏រួមមានអូស្ត្រាលី ប្រ៊ុយណេ ឥណ្ឌូនេស៊ី ម៉ាឡេស៊ី នូវែលសេឡង់ ហ្វីលីពីន សិង្ហបុរី ថៃ និងវៀតណាមផងដែរ។ ប្រទេសទាំងនេះ តំណាងឱ្យ ៤០ ភាគរយនៃសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក ហើយកិច្ចព្រមព្រៀងណាមួយ ដោយក្រុមនេះ ត្រូវបានគេរំពឹងថា នឹងកំណត់ស្តង់ដាដល់សេដ្ឋកិច្ចជុំវិញពិភពលោក។
ខណៈពេលដែលមានភាពមិនច្បាស់លាស់ ដែលការបង្កើតប្លុកនេះនឹងមានន័យដូចម្ដេច មន្ត្រីអាមេរិក ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានសប្ដាហ៍ចុងក្រោយនេះ បានប្រញាប់ប្រញាល់បញ្ចុះបញ្ចូលប្រទេសសេដ្ឋកិច្ចធំៗឱ្យប្ដេជ្ញាចូលរួមជាមួយពួកគេ ដើម្បីធ្វើឱ្យមានការចាប់អារម្មណ៍ក្នុងកម្មវិធីប្រកាស។ ប៉ុន្តែអ្នកវិភាគមួយចំនួនងឿងឆ្ងល់ថា តើការធានា ឬការដោះដូរណាមួយ ដែលអាមេរិកផ្ដល់ឱ្យ ដើម្បីទាក់ទាញការចូលរួមនឹងកាត់បន្ថយវិសាលភាពនៃប្លុកថ្មីនេះ។
គំនិតផ្ដួចផ្ដើមថ្មីរបស់លោក បៃដិន នេះ កើតឡើងមិនដល់ ៥ ខែ បន្ទាប់ពីភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយក្នុងតំបន់ (RCEP) ដែលដឹកនាំដោយប្រទេសចិន ចូលជាធរមាន ដោយតភ្ជាប់ប្រទេសអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកចំនួន ១៥ ក្នុងប្លុកសេដ្ឋកិច្ចធំជាងគេនៅអាស៊ី។ សមាជិកភាគច្រើននៃ IPEF របស់លោក បៃដិន ក៏មានសមាជិកនៃ RCEP ផងដែរ។
សម្រាប់សហរដ្ឋអាមេរិក ក្របខ័ណ្ឌថ្មីនេះ គឺជាការជំនួសដល់ភាពជាដៃគូអន្តរប៉ាស៊ីហ្វិក (TPP) ដែលត្រូវបានគ្រោងប្រើជាយន្តការ ដើម្បីសម្របសម្រួលរំហូរទំនិញ និងសេវា នៅក្នុងតំបន់។ អតីតប្រធានាធិបតីលោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា និងលោក បៃដិន បានចំណាយពេលយ៉ាងយូរ ក្នុងការចរចាជាមួយ TPP ប៉ុន្តែចុងក្រោយត្រូវបានបោះបង់ដោយលោក ត្រាំ នៅថ្ងៃទី ១ នៃការកាន់អំណាចរបស់លោក ដែលធ្វើឱ្យប្លុកដំណើរការដោយគ្មានសមាជិកដ៏ធំរបស់ខ្លួន។
បើទោះជាយ៉ាងនេះក៏ដោយ លោក បៃដិន មិនបានចូលរួមសមាជិកភាព TPP ឡើងវិញ តាមបំណងសមាជិកដទៃទៀត ដូចជាជប៉ុន និងសិង្ហបុរី។ លោកធ្វើបែបនេះ ដោយសារសម្ពាធផ្ទៃក្នុងរបស់គណបក្សរបស់លោក ក្នុងការប្រឆាំងនឹងការលុបបំបាត់ពន្ធនាំចូល។
ក្របខ័ណ្ឌនេះ នឹងផ្ដោតលើគោលដៅសំខាន់ៗចំនួន ៤ ដែលមានដូចជាការចុះសម្រុងគ្នាក្នុងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែង ដើម្បីធានាខ្សែចង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់ ការពង្រីកថាមពលស្អាត ការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងអំពើពុករលួយ និងការត្រួសត្រាយផ្លូវ សម្រាប់ពាណិជ្ជកម្មឌីជីថលកាន់តែច្រើន។ ជាមួយនឹងការប្រកាស កាលពីថ្ងៃចន្ទ ការចរចានៅក្នុងគោលដៅនីមួយៗ នឹងកើតឡើងក្នុងពេលឆាប់ៗ។
ប្រទេសនីមួយៗ ក្នុងចំណោមប្រទេសចូលរួមទាំង ១៣ នឹងត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យជ្រើសរើសគោលដៅណាមួយ ក្នុងចំណោមទាំង ៤ នេះ ដើម្បីបន្តចរចាកិច្ចព្រមព្រៀង ដោយមិនចាំបាច់ប្តេជ្ញាចិត្ត ចំពោះគោលដៅទាំងអស់ទេ។ ប៉ារ៉ាម៉ែត្រសម្រាប់ការចរចា គួរតែត្រូវបានកំណត់ នៅចុងខែមិថុនា ឬដើមខែកក្កដា ហើយរដ្ឋបាលសង្ឃឹមថា នឹងបញ្ចប់កិច្ចព្រមព្រៀងណាមួយ ក្នុងរយៈពេល ១២ ទៅ ១៨ ខែ ដើម្បីដាក់ឱ្យរដ្ឋាភិបាលនីមួយៗ ក្នុងការធ្វើសច្ចាប័ន៕
វីដេអូ៖
