ធនាគារបារាំង រកលុយស្ងាត់ៗពីប្រទេសហៃទីរាប់សិបលានដុល្លារ ក្នុងរយៈពេលជាច្រើនទសវត្សរ៍ ដោយទឹកប្រាក់ទាំងនេះ ថែមទាំងបានជួយផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានដល់ការសាងសង់ប៉មតួអេហ្វែល (Tour Eiffel) ទៀតផង។ នេះបើតាមឱ្យដឹងពីស៊ើបអង្កេតពីកាសែត The New York Times។
ហៃទី គឺជាប្រទេសទំនើបដំបូងគេ ដែលដណ្តើមបានឯករាជ្យរបស់ខ្លួន បន្ទាប់ពីមានចលនាបះបោររបស់ទាសករ ប៉ុន្តែបែត្រូវទទួលរកការកេងចំណេញផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុជាច្រើនជំនាន់ ដោយសាររដ្ឋាភិបាលបារាំងទាមទារសំណងជាបន្តបន្ទាប់ នៅសតវត្សរ៍ទី១៩។
ហើយនៅពេល ដែលប្រាក់ទាំងនោះបង់ជិតរួចហើយ ក្រុមហ៊ុនឥណទានបារាំង C.I.C និងធនាគារជាតិរបស់ខ្លួន ដែលមើលទៅហាក់បីដូចជាមធ្យោបាយ ក្នុងការជួយធានាឱ្យមានឯករាជភាពផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុនោះ បែរជាចងប្រទេសហៃទី ឱ្យធ្លាក់ចូលក្នុងចរន្តបំណុលថ្មី សម្រាប់រយៈពេលជាច្រើនទសវត្សរ៍ខាងមុខទៅវិញ។
ឥស្សរជនបារាំង រួមទាំងពូជពង្សម្នាក់របស់ទាសករ ក្នុងចំណោមអ្នក ដែលជាម្ចាស់ទាសករមានជាងគេបំផុត ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រហៃទី ជាអ្នកគ្រប់គ្រងធនាគារជាតិរបស់ប្រទេសហៃទី ពីរដ្ឋធានី នៃប្រទេសបារាំង។ កំណត់ត្រាហិរញ្ញវត្ថុរបស់ពួកគេ មិនបានបង្ហាញឱ្យឃើញពីការវិនិយោគ នៅក្នុងអាជីវកម្មជនជាតិហៃទីទេ ពោលមានចំនួនតិចជាងគម្រោងមហិច្ឆតា ដែលធ្វើទំនើបកម្មអឺរ៉ុប។
ផ្ទុយទៅវិញ កំណត់ត្រាដើម ដែលរកឃើញដោយសារព័ត៌មាន The New York Times បង្ហាញថា ក្រុមហ៊ុនឥណទានបារាំង C.I.C បានកេងយកលុយរាប់សិបលានដុល្លារពីប្រទេសហៃទី ចូលទៅក្នុងហោប៉ៅរបស់អ្នកវិនិយោគបារាំង។
ធនាគារជាតិ បានកំណត់តម្លៃលើប្រតិបត្តិការស្ទើរតែទាំងអស់ ដែលរដ្ឋាភិបាលហៃទី បានប្រតិបត្តិតាមរយៈក្រុមហ៊ុនឥណទានបារាំង។ ម្ចាស់ភាគហ៊ុនជនជាតិបារាំង រកប្រាក់យ៉ាងច្រើន ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំនោះ និងរកបានប្រាក់ចំណេញលើសពីថវិកាការងារសាធារណៈរបស់រដ្ឋាភិបាលហៃទី ដែលជាប្រទេសមានប្រជាជនចំនួន ១,៥លាននាក់។
ប៉ុន្តែប្រវត្តិសាស្ត្រទាំងនោះ ត្រូវបានលុបចោលទាំងអស់ អ្នកសិក្សាខ្លះ និយាយថា ឯកសាររបស់ក្រុមហ៊ុនស្ដីពីប្រាក់ចំណេញភាគច្រើន ត្រូវបានបំផ្លាញ ថែមទាំងបានលុបចោលនូវកំណត់ត្រា ដែលថា ប្រទេសហៃទីជាប្រទេស ផ្តល់ប្រាក់កម្ចីចាស់ជាងគេមួយរបស់ប្រទេសបារាំងនោះទេ។ នៅពេលដែលកំណត់ត្រាដដែលនេះ ត្រូវបានកំណត់ជាប្រវត្តិសាស្ត្រផ្លូវការ ដើម្បីរំឮកខួបលើកទី១៥០ របស់ខ្លួនក្នុងឆ្នាំ២០០៩ ប្រទេសហៃទីស្ទើរតែមិនមាន នៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ។ អ្នកសិក្សា ដែលបានសរសេរប្រវត្តិសាស្ត្រនោះ គឺលោក Nicolas Stoskopf បានហៅក្រុមហ៊ុននេះថា «ធនាគារគ្មានការចងចាំ»។
លោក Paul Gibert ដែលជាអ្នកនាំពាក្យម្នាក់ បាននិយាយថា ធនាគារមិនមានព័ត៌មានអំពីរយៈកាលនេះទេ ហើយបានបដិសេធសំណើពិភាក្សាម្តងហើយម្តងទៀត។ លោកបាននិយាយថា ធនាគារ ដែលយើងគ្រប់គ្រងសព្វថ្ងៃនេះគឺ ខុសគ្នាខ្លាំងណាស់។
ប៉ុន្តែ សំនួរសួរថា ហេតុអ្វីបានជាប្រទេសហៃទី ហាក់ដូចជាជាប់គាំងក្នុងវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុជានិច្ច? ចម្លើយគឺអំពើពុករលួយរបស់មេដឹកនាំប្រទេសហៃទី ហើយផ្នែកមួយទៀត អាចត្រូវបានរកឃើញនៅក្នុងឯកសារ ដែលគេបំភ្លេចចោលជាយូរលង់ក្នុងបណ្ណសារ និងបណ្ណាល័យនានាទូទាំងប្រទេសហៃទី និងប្រទេសបារាំង។
យ៉ាងណាមិញ កាសែត The Times បានសើរើឯកសារ នៅសតវត្សរ៍ទី១៩ ស្ដីពីកំណត់ត្រាការទូត និងឯកសារធនាគារ ដែលកម្រត្រូវបានសិក្សា ដោយអ្នកប្រវត្តិសាស្រ្ត។ ជាមួយគ្នានេះ ឯកសារបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថា ក្រុមហ៊ុនឥណទាន C.I.C ធ្វើការរួមដៃគ្នាជាមួយសមាជិកពុករលួយនៃឥស្សរជនហៃទី បានចាកចេញពីប្រទេសទៅជាមួយនឹងទឹកប្រាក់ទាំងនោះ ទាំងមិនបានកសាងប្រទេសជាតិ។
នៅដើមសតវត្សរ៍ទី ២០ ពាក់កណ្តាលនៃពន្ធលើដំណាំកាហ្វេរបស់ប្រទេសហៃទី ដែលជាប្រភពចំណូលដ៏សំខាន់បំផុតរបស់ប្រទេស ត្រូវសងទៅឱ្យអ្នកវិនិយោគបារាំង នៅក្រុមហ៊ុន C.I.C. និងធនាគារជាតិ។ ក្រោយកាត់បំណុលអស់ រដ្ឋាភិបាលប្រទេសហៃទី សល់លុយតិចតួចបំផុត ដើម្បីគ្រប់គ្រងប្រទេស។
ក្នុងរយៈពេលជាង ៣ ទសវត្សរ៍ ម្ចាស់ភាគហ៊ុនជនជាតិបារាំងរកបានប្រាក់ចំណេញយ៉ាងហោចណាស់ $១៣៦លាន (ជាប្រាក់ដុល្លារនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ) ពីធនាគារជាតិរបស់ប្រទេសហៃទី ឬស្មើនឹងចំណូលពន្ធរបស់ប្រទេសហៃទីប្រហែលពេញ ១ ឆ្នាំ។
កាសែត The Times បានពិនិត្យវិធីសាស្ត្រ និងប្រភពសម្រាប់ការគណនាទាំងនេះ ជាមួយអ្នកប្រវត្តិសាស្រ្តសេដ្ឋកិច្ច និងគណនេយ្យករ។ អ្នកប្រវត្តិសាស្រ្តហិរញ្ញវត្ថុ Éric Monnet នៃសាលាសេដ្ឋកិច្ចប៉ារីស បានសង្ខេបតួនាទីរបស់ធនាគារជាតិថា ជាការទាញយកលុយសុទ្ធសាធ។
ប្រសិនបើទ្រព្យសម្បត្តិត្រូវបានដក ដោយមិនត្រូវបានដកដោយធនាគារជាតិរបស់ប្រទេសហៃទីនោះទេ វានឹងបន្ថែមយ៉ាងហោចណាស់ $១,៧ ពាន់លាន ដល់សេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសហៃទី ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំមកនេះ ដែលច្រើនជាងប្រាក់ចំណូលរបស់រដ្ឋាភិបាលទាំងអស់ ក្នុងឆ្នាំ ២០២១។
ហើយប្រសិនបើ ប្រាក់ទាំងនោះត្រូវបានយកមកប្រើប្រាស់ក្នុងសេដ្ឋកិច្ចហៃទី វានឹងជួយចរាចរដល់កសិករ កម្មករ និងពាណិជ្ជកររបស់ប្រទេស ដោយមិនគិតលើវិនិយោគលើស្ពាន សាលារៀន ឬរោងចក្រ នោះគឺជាគម្រោង ដែលជួយប្រទេសជាតិរីកចម្រើនផង។
សំខាន់ជាងនេះទៅទៀត ការខាតបង់របស់ធនាគារជាតិរបស់ប្រទេសហៃទី បានកើតឡើង បន្ទាប់ពីការបង់ប្រាក់ជាច្រើនជំនាន់ដល់អតីតទាសករ ដែលបានធ្វើឱ្យខាតបង់ប្រាក់ដល់ទៅ $១១៥ពាន់លាន ដល់សេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសហៃទី ក្នុងរយៈពេល ២ សតវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ៕
វីដេអូ៖