.jpg)
ទាហានអ៊ុយក្រែន ត្រៀមក្នុងទីតាំងរបស់ខ្លួន នៅក្រុង Lyman ភាគខាងកើតអ៊ុយក្រែន កាលពីថ្ងៃទី ២៨ ខែមេសា។ AFP
ខណៈពេលដែលប្រទេសអ៊ុយក្រែន បន្តការប្រយុទ្ធទប់ទល់នឹងការឈ្លានពានរបស់រុស្ស៊ី សំណួរមួយត្រូវបានលើកឡើងថា តើសហភាពអឺរ៉ុប និងអង្គការណាតូ កំពុងមានកាតព្វកិច្ចអ្វីខ្លះចំពោះអ៊ុយក្រែន?
ចម្លើយនៃសំណួរនេះ គឺហាក់បីដូចជាស្រួលរកឃើញណាស់ ខណៈពេលដែលប្រទេសនៅអឺរ៉ុប និងអាមេរិក បានប្ដេជ្ញាគាំទ្រក្រុងកៀវ ហើយបានបង្ហូរប្រាក់ និងអាវុធទៅក្នុងប្រទេសអ៊ុយក្រែន។ ប៉ុន្តែចម្លើយជាក់ស្ដែងចំពោះសំណួរនេះ គឺស្មុគស្មាញណាស់ ខណៈពេលការបែកបាក់ផ្ទៃក្នុងកំពុងកើតឡើងនៅអឺរ៉ុប។
ដោយផ្ទុយពីការរំពឹងទុក សហភាពអឺរ៉ុបបានផ្ដល់ជំនួយយោធាជាច្រើនទៅឱ្យអ៊ុយក្រែន ហើយបានដាក់ទណ្ឌកម្មយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរទៅលើរុស្ស៊ី ក្នុងការចាត់វិធានការដ៏រហ័ស និងរឹងមាំ។ ប៉ុន្តែឥឡូវពួកគេកំពុងប្រឈមនឹងបញ្ហាកាន់តែលំបាកថា តើគួរធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីតភ្ជាប់ប្រទេសងាយរងគ្រោះដូចជាអ៊ុយក្រែន សា.ម៉ុលដាវី និងហ្សកហ្ស៊ីជាមួយអឺរ៉ុប ក្នុងរបៀបមួយដែលជួយគ្រប់ភាគី ហើយចៀសវាងជម្លោះនាពេលអនាគត។
សំណួរបានស្ថិតក្នុងការគិតរបស់មេដឹកនាំសហភាពអឺរ៉ុប ខណៈពួកគេធ្វើមហាសន្និបាត កាលពីថ្ងៃចន្ទ។ សំណួរនេះបានក្លាយជាបញ្ហាត្រូវការដំណោះស្រាយដ៏បន្ទាន់មួយ បន្ទាប់ពីអ៊ុយក្រែនទាមទារឱ្យពន្លឿនដំណើរការចូលជាសមាជិករបស់ខ្លួនទៅក្នុងប្លុកនេះ។
នៅក្នុងទស្សនកិច្ចទៅកាន់ក្រុងកៀវ ប្រធានគណៈកម្មការអឺរ៉ុបលោកស្រី អឺស៊ូឡា វ៉ុនឌែរ ឡេយែន បាននិយាយថា៖ «សូមគោរពលោក វ៉ូលូឌីមៀរ សាររបស់ខ្ញុំថ្ងៃនេះ គឺច្បាស់ណាស់ថា អ៊ុយក្រែនគឺជាសមាជិកគ្រួសារអឺរ៉ុប។ លោកស្រីបន្ថែមទៀតថា៖ «នេះគឺជាកន្លែង ដែលផ្លូវរបស់អ្នក ឆ្ពោះទៅកាន់សហភាពអឺរ៉ុបបានចាប់ផ្ដើម»។
បើទោះមានសម្ពាធឱ្យពន្លឿនបែបនេះ និងការគាំទ្រពីប្រទេសប៉ូឡូញ ឡេតូនី លីទុយអានី និងអេស្តូនី ក៏ដោយដំណើរការចូលជាសមាជិកពេញលេញ គឺត្រូវបានគេរំពឹងថា នឹងអូសបន្លាយជាច្រើនឆ្នាំទៀត។
រដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុកកិច្ចការអឺរ៉ុបបារាំងលោក ក្លេម៉ង់ ប៊ឺន បាននិយាយទៅកាន់វិទ្យុបារាំងថា៖ «ខ្ញុំមិនចង់ផ្ដល់ឱ្យប្រទេសអ៊ុយក្រែន នូវការបំភាន់ ឬការកុហកណាមួយទេ»។ លោកបន្ថែមទៀតថា៖ «យើងត្រូវតែស្មោះត្រង់។ បើអ្នកនិយាយថា អ៊ុយក្រែននឹងចូលរួមជាមួយសហភាពអឺរ៉ុបក្នុងរយៈពេល ៦ ខែ ឬ ១ ឆ្នាំ ឬ ២ ឆ្នាំ អ្នកកំពុងនិយាយកុហក។ វាប្រហែលជាក្នុងរយៈពេល ១៥ ឬ ២០ ឆ្នាំ វាត្រូវការពេលយូរ»។
ប៉ុន្តែមេដឹកនាំអឺរ៉ុបមួយចំនួនបានចាប់ផ្ដើមពិភាក្សានូវវិធីសាស្ត្ររួមបញ្ចូលប្រទេសទាំងនេះជាបណ្ដើរៗ។ ថ្មីៗនេះ ប្រធានាធិបតីបារាំងលោក អេម៉ានុយអ៊ែល ម៉ាក្រុង និងនាយករដ្ឋមន្ត្រីអ៊ីតាលីលោក ម៉ារីអូ ដ្រាហ្គី បានលើកឡើងអំពីគំនិតនៃការបង្កើតសហព័ន្ធ រវាងសហភាពអឺរ៉ុប និងប្រទេសទាំងនេះ ដោយមិនចាំបាច់ចូលជាសមាជិកពេញលេញ។
ក្នុងការថ្លែងសុន្ទរកថាមួយចំពោះសភាអឺរ៉ុប លោក ម៉ាក្រុង បាននិយាយថា៖ «សង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែន និងសេចក្ដីប្រាថ្នាស្របច្បាប់របស់ប្រជាជនរបស់ខ្លួន ក៏ដូចជានៅប្រទេសសា.-ម៉ុលដាវី និងហ្សកហ្ស៊ី ដើម្បីចូលរួមជាមួយសហភាពអឺរ៉ុប បានលើកទឹកចិត្តឱ្យយើងគិតឡើងវិញអំពីភូមិសាស្ត្រ និងស្ថាប័ននៃទ្វីបរបស់យើង»។
លោក ម៉ាក្រុង បានបង្ហាញនូវទស្សនៈរបស់លោកអំពីសហគមន៍នយោបាយអឺរ៉ុបថ្មី ដែលតភ្ជាប់រង្វង់ខាងក្រៅនៃរដ្ឋអឺរ៉ុប ដូចជាអ៊ុយក្រែន ហ្សកហ្ស៊ី សា.ម៉ុលដាវី និងចក្រភពអង់គ្លេស ទៅនឹងស្នូលរបស់សហភាពអឺរ៉ុប ដោយមិនចាំបាច់ចូលជាសមាជិក។
រង្វង់ខាងក្រៅបែបនេះនឹងអនុញ្ញាតឱ្យសហភាពអឺរ៉ុបទាញប្រទេសនៅតាមព្រំដែនជាមួយរុស្ស៊ីមកក្រោមឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួន ដោយរហ័សជាងការចូលជាសមាជិកពេញលេញ ដែលលោក ម៉ាក្រុង និយាយថា នឹងត្រូវការចំណាយពេលជាច្រើនឆ្នាំ ហើយភាគច្រើនទំនងជាច្រើនទសវត្សរ៍។
លោកនិយាយថា សហគមន៍បែបនេះនឹងអាចអនុញ្ញាតឱ្យប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យនៅអឺរ៉ុប ដែលជឿជាក់លើគុណតម្លៃស្នូលរបស់យើង កន្លែងថ្មី ១ សម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការនយោបាយ ចំពោះសន្តិសុខ ថាមពល ការដឹកជញ្ជូន ការវិនិយោគហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងចលនាដោយសេរីរបស់មនុស្ស ជាពិសេសយុវជនរបស់យើង។
នេះមិនមែនជាលើកដំបូងទេ ដែលគេបានលើកឡើងពីគំនិតនេះ។ គំនិតនេះត្រូវបានលើកឡើងជាច្រើនលើក ដែលរួមមានការលើកឡើងដោយប្រធានាធិបតីបារាំងលោក ហ្វ្រង់ស្វ័រ មីតទេរ៉ង កាលពីឆ្នាំ ១៩៨៩ ប៉ុន្តែគំនិតរបស់លោកកាលនោះ ក៏រួមមានការចូលរួមពីរុស្ស៊ីផងដែរ។ លោក ម៉ាក្រុង ខ្លួនឯង ក៏ធ្លាប់លើកឡើងគំនិតនេះពីមុនផងដែរ ប៉ុន្តែលោកនិយាយថា លើកនេះ ការឈ្លានពានរបស់រុស្ស៊ីទំនងជានឹងធ្វើឱ្យគំនិតនេះទទួលជោគជ័យ។
ប៉ុន្តែលោក ហ្សេឡេនស្គី បានច្រានចោលយ៉ាងពេញទំហឹង ចំពោះមធ្យោបាយផ្សេងក្រៅពីការពន្លឿនដំណើរការសមាជិកភាពពេញលេញ ខណៈដែលការទាមទាររបស់លោកទំនងមិនត្រូវបានគេបំពេញទេ។ សូម្បីតែការបើកការពិភាក្សាអំពីសមាជិកភាពរបស់អ៊ុយក្រែន ក៏ជារឿងចម្រូងចម្រាសផងដែរ ដោយសារប្រទេសហ្សកហ្ស៊ី និងសា.ម៉ុលដាវី ក៏បានដាក់ពាក្យចូលក្រោយការឈ្លានពានផងដែរ ស្របពេលដែលប្រទេសដទៃទៀត បានជាប់គាំងក្នុងដំណើរការសមាជិកភាព។ ប្រទេសតួកគី បានដាក់ពាក្យតាំងពីឆ្នាំ ១៩៨៧ មកម្ល៉េះ ម៉ាសេដ្វាន តាំងពីឆ្នាំ ២០០៤ ម៉ុងតេណេហ្គ្រោ ឆ្នាំ ២០០៨ អាល់បានី និងស៊ែប៊ី តាំងពីឆ្នាំ ២០០៩។
ការដាក់បញ្ចូលសមាជិកសហភាពអឺរ៉ុបថ្មី បានកើតឡើងចុងក្រោយ កាលពីឆ្នាំ ២០១៣ ដោយមិនបានកើតឡើងទៀត មួយផ្នែកដោយសារតែបញ្ហាក្នុងការរួមបញ្ចូលសមាជិក ដូចជារូម៉ានី និងប៊ុលហ្គារី ហើយក៏ដោយសារលក្ខខណ្ឌចូលរួមខ្ពស់ពេក។ សមាជិកបច្ចុប្បន្ន ២៧ ក៏កំពុងប្រឈមនឹងបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចផងដែរ ហើយកំពុងប្រឈមនឹងការបែកបាក់ជាមួយប្រទេសប៉ូឡូញ និងហុងគ្រី ជុំវិញបញ្ហាអាទិភាពនៃច្បាប់៕
វីដេអូ៖
