ស្របពេលដែលការឈ្លានពានអ៊ុយក្រែនពីរុស្ស៊ី ធ្វើឱ្យកក្រើកសន្តិភាព នៅអឺរ៉ុប ក្រុមមេដឹកនាំ ក្នុងអង្គការណាតូ កាលពីថ្ងៃពុធសប្ដាហ៍កន្លងទៅ បានគូសបញ្ជាក់អំពីចក្ខុវិស័យថ្មីដ៏រឹងមាំ ដែលដាក់ឈ្មោះទីក្រុងម៉ូស្គូថា ជាសត្រូវចម្បងរបស់ខ្លួនក្រោយប្រកាសហៅចិនថា ជា «បញ្ហាប្រឈម» យុទ្ធសាស្ត្រ។
ក្រុមមេដឹកនាំនិយាយ ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ពីបេសកកម្មថ្មីមួយចេញផ្សាយ អំឡុងកិច្ចប្រជុំកំពូល នៅទីក្រុងម៉ាឌ្រីដថា៖ «ភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រកាន់តែស៊ីជម្រៅ រវាងសា.ប្រជាមានិតចិន និងសហព័ន្ធរុស្ស៊ី និងការព្យាយាមពង្រឹងគ្នាទៅវិញទៅមករបស់ពួកគេ គឺជាការប៉ុនប៉ង ដើម្បីកាត់បន្ថយសណ្តាប់ធ្នាប់អន្តរជាតិ ដែលផ្អែកលើច្បាប់ប្រឆាំងនឹងតម្លៃ និងផលប្រយោជន៍របស់យើង»។
ក្នុងជំហានដ៏ច្របូកច្របល់នៅឯកិច្ចប្រជុំកំពូល នាក្រុងម៉ាឌ្រីដ ដែលបានបញ្ចប់នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ លោកប្រធានាធិបតី ចូ បៃដិន និងមេដឹកនាំអង្គការណាតូផ្សេងទៀត បានស្វែងរកការឆ្លើយតបទៅនឹងរុស្ស៊ី និងលោកប្រធានាធិបតី វ្ល៉ាឌីមៀរ ពូទីន។ មុនចេញផ្សាយសេចក្តីថ្លែងការណ៍បេសកកម្មក្រុមមេដឹកនាំ បានអញ្ជើញហ្វាំងឡង់ និងស៊ុយអែត ឱ្យចូលរួមជាមួយខ្លួន ខណៈប្រទេសណរ័ឌិកទាំង ២ ត្រៀមចូលជាសមាជិកនៃសម្ព័ន្ធយោធានេះ។
លោក បៃដិន និយាយថា៖ «ក្នុងពេលដែលលោកពូទីនបំផ្លាញសន្តិភាពនៅអឺរ៉ុប និងវាយប្រហារទៅលើគោលជំហរនៃសណ្តាប់ធ្នាប់ ដែលផ្អែកលើច្បាប់ សហរដ្ឋអាមេរិក និងសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់យើង នឹងឈានទៅមុខ»។
អគ្គលេខាធិការអង្គការណាតូ លោក Jens Stoltenberg ប្រកាសថា កងទ័ពថ្មីរាប់ពាន់នាក់នឹងត្រូវដាក់ពង្រាយក្នុងប្រទេសចំនួន ៨ នៅប៉ែកខាងកើតរបស់អង្គការណាតូ ខណៈលោក បៃដិន ថា សហរដ្ឋអាមេរិកក៏នឹងបង្កើតទីបញ្ជាការកងទ័ពអចិន្ត្រៃយ៍ថ្មី ១ នៅប៉ូឡូញដែរ។
ជំហានថ្មីៗចុងក្រោយរបស់ណាតូ រួមទាំងគម្រោងពង្រឹងទំនាក់ទំនងដៃគូ នៅតំបន់អាស៊ី-បាស៊ីហ្វិក បានទាក់ទាញប្រតិកម្មពីចិន ដែលលើកឡើងពីការព្រួយបារម្ភនៅក្នុងតំបន់អាស៊ី-បាស៊ីហ្វិក ដែលខ្លួនកំពុងតែព្យាយាមពង្រីកឥទ្ធិពលសេដ្ឋកិច្ច និងយោធា។
ឯកអគ្គរដ្ឋទូតរបស់ចិនប្រចាំអង្គការសហប្រជាជាតិ លោក Zhang Jun និយាយកាលពីថ្ងៃអង្គារសប្ដាហ៍មុនថា ការពង្រីកខ្លួនទៅភាគខាងកើតរបស់ណាតូ បន្ទាប់ពីសង្គ្រាមត្រជាក់ មិនត្រឹមតែបរាជ័យ ក្នុងការធ្វើឱ្យអឺរ៉ុប មានសន្តិសុខប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងសាបព្រោះគ្រាប់ពូជនៃជម្លោះទៀតផង។
លោក Jun បាននិយាយថា៖ «យើងប្រឆាំងនឹងធាតុមួយចំនួន ដែលទាមទារឱ្យមានការចូលរួមរបស់ណាតូនៅអាស៊ី-ប៉ាស៊ីហ្វិក ឬទម្រង់អាស៊ី-ប៉ាស៊ីហ្វិករបស់ណាតូផ្អែកលើសម្ព័ន្ធភាពយោធា។ ភាពចលាចលនៅផ្នែកខ្លះនៃពិភពលោក មិនត្រូវអនុញ្ញាតឱ្យមាននៅអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកឡើយ»។
ឯកអគ្គរដ្ឋទូតប្រទេសដដែល ដែលបដិសេធមិនថ្កោលទោសរុស្ស៊ី ចំពោះការឈ្លានពានលើប្រទេសឯករាជ្យអ៊ុយក្រែន បាននិយាយថា៖ «សុវត្ថិភាពគឺមិនអាចបំបែកបានឡើយ។ ការពង្រីកសម្ព័ន្ធភាពយោធា និងការស្វែងរកសន្តិសុខផ្ទាល់ខ្លួន ដោយចំណាយលើសន្តិសុខរបស់ប្រទេសដទៃ នឹងនាំឱ្យមានបញ្ហាអសន្តិសុខដោយចៀសមិនរួចនោះឡើយ»។
មិនខុសគ្នាពីចិន រុស្ស៊ីក៏មានប្រតិកម្មចំពោះណាតូ ដែលខ្លួនចាត់ទុកថា ជាមេគំរាមកំហែងអសន្តិសុខដល់ប្រទេសខ្លួន ដោយហៅណាតូថា កំពុងទាញយក «ឧត្តមភាព» របស់ខ្លួនពីសង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែន។
ខណៈដែលកងទ័ពរបស់ខ្លួនប្រឹងសម្រុកប្រយុទ្ធគ្នានៅតំបន់ដុនបាស លោក ពូទីន បានធ្វើដំណើរចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូល ១ នៅតួកម៉េនីស្ថានជាមួយបណ្ដាប្រទេសជាប់សមុទ្រកាសព្យែនចំនួន ៤ ផ្សេងទៀត។
ក្នុងសុន្ទរកថាខ្លី ១ ទៅកាន់ប្រធានាធិបតីរបស់ប្រទេសតួកម៉េនីស្ថាន កាហ្សាក់ស្ថាន អ៊ីរ៉ង់ និងអាស៊ែបៃហ្សង់ លោក ពូទីន បានលើកឡើងអំពីបញ្ហាពាណិជ្ជកម្ម ទេសចរណ៍ ជលផល និងបរិស្ថានជាដើម តែមិននិយាយអ្វី ១ម៉ាត់ ពីណាតូ ឬអ៊ុយក្រែននោះឡើយ។
ប៉ុន្តែបន្ទាប់មក ក្នុងសន្និសីទកាសែតក្រោយកិច្ចប្រជុំកំពូលនោះ លោក ពូទីន បាននិយាយគំរាមហ្វាំងឡង់ និងស៊ុយអែត ជុំវិញព័ត៌មានចុងក្រោយស្ដីពីជំហានចូលជាសមាជិកអង្គការណាតូ ក្រោយតួកគីព្រមព្រៀងទម្លាក់ចោលការវេតូរបស់ខ្លួន។
លោក ពូទីន ថា៖ «សម្រាប់ស៊ុយអែត និងហ្វាំងឡង់ យើងគ្មានបញ្ហាជាមួយដូចដែលយើងមានជាមួយអ៊ុយក្រែនទេ។ បើពួកគេចង់ចូលរួមជាមួយណាតូឱ្យពួកគេធ្វើទៅចុះ»។ លោកបន្តថា៖ «ប៉ុន្តែពួកគេត្រូវតែយល់ថា គ្មានការគំរាមកំហែងពីមុនមកទេ ខណៈឥឡូវនេះ បើណាតូដាក់ពង្រាយយោធា និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅទីនោះ (ហ្វាំងឡង់ និងស៊ុយអែត) យើងនឹងឆ្លើយតប និងបង្កើតការគំរាមកំហែង ក្នុងរូបភាពដូចដែលគេធ្វើមកលើយើង។ វាជាការពិត។ តើពួកគេមិនយល់ ទេឬ?»។
ជំហានរបស់ណាតូ ទទួលការស្វាគមន៍ពីអ៊ុយក្រែន។ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអ៊ុយក្រែន លោក ឌ្មីទ្រី គូឡេបា បានឱ្យដឹងនៅលើបណ្ដាញសង្គមធ្វីតធើរថា៖ «យើងស្វាគមន៍គោលជំហរច្បាស់លាស់លើរុស្ស៊ី ក៏ដូចជាការចូលជាសមាជិក [ណាតូ] របស់ហ្វាំងឡង់ និងស៊ុយអែត។ ជំហររឹងមាំ និងសកម្មស្មើភាពគ្នាលើអ៊ុយក្រែន នឹងជួយការពារសន្តិសុខ និងស្ថិរភាពរបស់អឺរ៉ូ-អាត្លង់ទិក។
យ៉ាងណា វាមិនបានរាំងខ្ទប់កិច្ចប្រឹងប្រែងរបស់រុស្ស៊ីនៅអ៊ុយក្រែន ដែលខ្វះសព្វាវុធ និងត្រូវពឹងផ្អែកលើការផ្គត់ផ្គង់របស់លោកខាងលិចនោះទេ។ លោក ពូទីន ក៏ហាក់ដូចជាមិនរំជើបរំជួលនឹងការថ្កោលទោស និងការដាក់ទណ្ឌកម្មពីបរទេស ខណៈកងកម្លាំងរបស់លោកបន្តប្រើប្រាស់កាំភ្លើងធំកម្រិតខ្ពស់ ដើម្បីទម្លាក់គ្រាប់បែកលើក្រុងនានារបស់អ៊ុយក្រែន ក្នុងបំណងវាយយកតំបន់ដុនបាស។
ប៉ុន្តែវាគឺជាជំហាន ១ ដ៏ធំ ដែលលោកប្រធានាធិបតី បៃដិន ថា អាមេរិកនឹងបន្ថែមកងកម្លាំងរហូតដល់ ១០ ម៉ឺននាក់នៅអឺរ៉ុប ខណៈមេដឹកនាំណាតូយល់ព្រមលើការឆ្ពោះទៅរកការពង្រាយកម្លាំងទ័ពប្រុងជើងការខ្ពស់ជាង ៣០ ម៉ឺននាក់ ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងការវាយប្រហារណាមួយរបស់រុស្ស៊ី។
លោក Stoltenberg និយាយក្នុងកិច្ចប្រជុំនាទីក្រុងម៉ាឌ្រីដថា សង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែន «បានបំផ្លាញសន្តិភាពនៅអឺរ៉ុប និងបង្កើតវិបត្តិសន្តិសុខដ៏ធំបំផុត នៅអឺរ៉ុប ចាប់តាំងពីសង្គ្រាមលោកលើកទី២។ ណាតូ បានឆ្លើយតបដោយកម្លាំង និងការឯកភាព»។
ក្រុមអ្នកវិភាគនិយាយថា ការដាក់ពង្រាយកងទ័ពថ្មីជំរុញទស្សនៈ ដែលអូសបន្លាយជាយូរមកហើយ ក្នុងប្រទេសប៉ូឡូញ និងបណ្ដារដ្ឋបាល់ទិកដែលថា ណាតូចាំបាច់ត្រូវធ្វើអ្វីបន្ថែម ដើម្បីធានាតំបន់នេះ។
លោកស្រី Rachel Rizzo អ្នកជំនាញជាន់ខ្ពស់ នៅក្រុមប្រឹក្សាអាត្លង់ទិកនិយាយប្រាប់កាសែត Financial Times ថា៖ «សហរដ្ឋអាមេរិក រួមនឹងសម្ព័ន្ធមិត្តអឺរ៉ុប ព្យាយាមរកវិធីមិនត្រឹមតែធានាសម្ព័ន្ធមិត្តភាគខាងកើតរបស់អង្គការណាតូប៉ុណ្ណោះទេ តែក៏ធ្វើឱ្យប្រាកដថា វត្តមានទៅមុខ និងវិធានការទប់ស្កាត់របស់តំបន់ខ្លាំងគ្រប់គ្រាន់ ដែលអាចទប់ទល់លោក ពូទីន ដោយជោគជ័យ»៕
ហួន ឌីណា