ប្រទេសនៅតំបន់អាស៊ីខាងត្បូង ១ ទៀត គឺបង់ក្លាដែស ដែលមានប្រជាជនជាង ១៦៤ លាននាក់ កំពុងប្រឈមបញ្ហាសង្គម ដោយសារប្រេងឥន្ធនៈ ការធ្លាក់ថ្លៃរូបិយប័ណ្ណជាតិ ការធ្លាក់ចុះទុនបម្រុងអន្តរជាតិជាដើម ដោយនេះជារូបភាពស្រដៀងគ្នានឹងប្រទេសស្រីលង្កា ដែលដួលរលំសេដ្ឋកិច្ច រហូតបង្កឱ្យមានវិបត្តិសង្គមធ្ងន់ធ្ងរ ដែលឈានទៅរកការតវ៉ាឱ្យប្រធានាធិបតី និងនាយករដ្ឋមន្ត្រីចុះចេញពីអំណាច។
កាលពីចុងសប្តាហ៍កន្លងទៅនេះ ប្រជាជនបង់ក្លាដែសរាប់ពាន់នាក់ បានឡោមព័ទ្ធស្ថានីយប្រេងឥន្ធនៈ នៅក្នុងប្រទេសនេះ ដើម្បីទាមទារចាក់ប្រេងឥន្ធនៈបន្ថែមទៀត សម្រាប់ម៉ូតូ និងរថយន្តរបស់ពួកគេ នៅមុនការកំណត់ឡើងថ្លៃ បន្ទាប់ពីរដ្ឋាភិបាល បានដំឡើងថ្លៃលើប្រេងឥន្ធនៈ រហូតដល់ ៥២% ដែលជាតម្លៃខ្ពស់បំផុត ក្នុងកំណត់ត្រា បន្ទាប់ពីប្រេងឡើងថ្លៃ។ នេះបើតាមការចេញផ្សាយរបស់ព័ត៌មាន រ៉យទ័រ។
ភាពវឹកវរនៅក្នុងវិស័យថាមពលនៅបង់ក្លាដែស បន្ទាប់ពីមានការឈ្លានពានរបស់ប្រទេសរុស្ស៊ីលើអ៊ុយក្រែន ដែលនាំឱ្យតម្លៃថាមពលសកលហក់ឡើងខ្បស់ ហើយរដ្ឋាភិបាលប្រទេសនៅអាស៊ីខាងត្បូងនេះ បានប្រុងប្រៀបជាមុន សម្រាប់វិស័យឥន្ធនៈ ទោះប្រេងបានបង្ហាញពីនិន្នាការធ្លាក់ចុះមកវិញ ក្នុងប៉ុន្មានសប្តាហ៍ថ្មីៗនេះ ដោយសារការភ័យខ្លាចនៃវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចកើនឡើង។
រដ្ឋាភិបាលក្រុងដាក្កា បានប្រកាសកាលពីថ្ងៃសុក្រ ទី ៦ ខែសីហាថា តម្លៃសាំងនឹងឡើងថ្លៃ ៥១,៧% និងប្រេងម៉ាស៊ូត ៤២,៥% ចាប់ពីពាក់កណ្តាលអ្រធាត្រនៃ ថ្ងៃនោះ។ ក្រោយការប្រកាសនោះភ្លាម ក្រុមបាតុករ ដែលពេញដោយការខឹងសម្បា បានឡោមព័ទ្ធជុំជិតស្ថានីយប្រេងឥន្ធនៈនៅទូទាំងប្រទេស ហើយទាមទារឱ្យដកចេញនូវការដំឡើងថ្លៃខ្ពស់មិនធ្លាប់មានពីមុនមកនេះវិញ ខណៈដែលរដ្ឋាភិបាលបង់ក្លាដែស បានបន្ទោសដល់សង្គ្រាមរុស្ស៊ី-អ៊ុយក្រែន ដែលកំពុងបន្តមាន សម្រាប់ការឡើងថ្លៃប្រេងឥន្ធនៈនេះ។ នេះបើតាមការផ្សាយរបស់កាសែត Hindustan Times ដែលមានមូលដ្ឋាននៅប្រទេសឥណ្ឌា។
គណបក្សប្រឆាំងខ្លះ រួមទាំងគណបក្សជាតិនិយមបង់ក្លាដែស (BNP) និងសមាជិកនៃអង្គការសេដ្ឋកិច្ចសង្គម បាននិងកំពុងធ្វើបាតុកម្មជាបន្តបន្ទាប់ ក្នុងរយៈពេល ២-៣ សប្តាហ៍ចុងក្រោយ ជុំវិញការដំឡើងថ្លៃនេះ។ ជាមួយគ្នានេះ មេដឹកនាំនិស្សិតនៃសម្ព័ន្ធភាពឆ្វេងនិយមបាននិយាយថា ដោយសារការកើនឡើងតម្លៃប្រេងឥន្ធនៈ តម្លៃនៃគ្រប់ទំនិញផ្សេងៗទៀត និងថ្លៃសេវាមូលដ្ឋាន រួមទាំងការដឹកជញ្ជូន បានឡើងដល់កម្រិតគួរឱ្យព្រួយបារម្ភរួចហើយ។
ក្រុមអ្នកតវ៉ាមួយចំនួន ក៏ប្រឈមនឹងការបង្ក្រាប និងមានរបួសធ្ងន់ធ្ងរ។ នេះបើតាមការចេញផ្សាយរបស់ The Sun ហើយបើតាមសេចក្តីរាយការណ៍ខ្លះទៀត បានអះអាងថា ស្ថានីយប្រេងឥន្ធនៈមួយចំនួន បានផ្អាកការលក់សិន ស្របពេលដែលស្ថានីយខ្លះទៀត បានដំឡើងថ្លៃនៅមុនមានសេចក្ដីប្រកាស ដោយរដ្ឋាភិបាល ដែលនាំឱ្យការតវ៉ាផ្ទុះឡើង។ ក្រុមបាតុករបាននិយាយថា ការកើនឡើងនេះ នឹងប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពប្រជាជនក្រីក្ររាប់សិបលាននាក់ ក្នុងប្រទេសដែលប្រើប្រេងម៉ាស៊ូត ក្នុងការដឹកជញ្ជូន និងបូមទឹកធ្វើកសិកម្ម។
លោក Nasru Hamid រដ្ឋមន្ត្រីថាមពលបង់ក្លាដែស បានប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានថា ការសម្រេច ដែលបានដាក់ចេញនេះត្រូវបានជំរុញដោយទីផ្សារពិភពលោក ដោយលោកប្រាប់ថា៖ «ការកែតម្រូវមួយចំនួន ត្រូវតែធ្វើឡើងដោយមើលឃើញពីស្ថានភាពពិភពលោក។ ប្រសិនបើស្ថានការណ៍ មានភាពប្រក្រតីឡើងវិញ តម្លៃប្រេង ក៏នឹងត្រូវបានកែសម្រួលតាមនោះដែរ»។
បង់ក្លាដែស ជួបប្រទះនូវតម្លៃថាមពលខ្ពស់ បន្ទាប់ពីមានសង្គ្រាម នៅអ៊ុយក្រែន ដែលជំរុញឱ្យមានការប្រជែងគ្នា ដើម្បីប្រភពប្រេងឥន្ធនៈ សម្រាប់ស្ថានីយថាមពល។ រោងចក្រថាមពលដើរដោយប្រេងម៉ាស៊ូត ដែលមានកម្លាំង ១ ៥០០ មេហ្គាវ៉ាត់នៃកម្លាំងផលិត ១០% នៃថាមពលសរុប ត្រូវផ្អាកការផលិត គឺដូចទៅនឹងរោងចក្រប្រើហ្គាសមួយចំនួនដែរ។ នេះបើតាម AFP។
តាមសេចក្តីរាយការណ៍ខ្លះ អះអាងថា ក្នុងប៉ុន្មានសប្តាហ៍ថ្មីៗនេះ បង់ក្លាដែសបានពើបប្រទះការដាច់ចរន្តអគ្គិសនី រហូតដល់ ១៣ ម៉ោង ក្នុង ១ ថ្ងៃ។ កង្វះខាតថាមពលត្រូវបានផ្សំឡើង ដោយរូបិយប័ណ្ណធ្លាក់ចុះ និងការថយចុះនៃទុនបម្រុងរូបិយប័ណ្ណបរទេស។ រូបិយប័ណ្ណបង់ក្លាដែស «តាកា» បានធ្លាក់ថ្លៃប្រហែល ២០% ធៀបនឹងប្រាក់ដុល្លារ ក្នុងរយៈពេល ៣ ខែចុងក្រោយនេះ ដែលធ្វើឱ្យហិរញ្ញវត្ថុរបស់ប្រទេសនេះចុះខ្សោយថែមទៀត ជាមួយនឹងឱនភាពគណនីចរន្តឈានដល់ $១៧ ពាន់លាន។
កាសែត Daily Star ដែលមានមូលដ្ឋាននៅប្រទេសបង់ក្លាដែសផ្ទាល់ បានរាយការណ៍ថា ទីក្រុងដាក្កា បានស្នើសុំមូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ (IMF) ចំនួន $៤,៥ ពាន់លាន បន្ទាប់ពីដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់តំណាងនៃស្ថាប័នផ្តល់ប្រាក់កម្ចី ដែលមានមូលដ្ឋាន នៅទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន។
តាមសេចក្តីរាយការណ៍ IMF នាពេលកន្លងមក បាននិយាយថា ខ្លួនបានរៀបចំជួយបង់ក្លាដែសជាមួយនឹងកម្មវិធីជំនួយ ដើម្បីទប់ទល់នឹងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច នាពេលបច្ចុប្បន្ន ក៏ដូចជាការផ្តល់ហិរញ្ញប្បទាន សម្រាប់បញ្ហាប្រឈមរយៈពេលវែង។ ទោះយ៉ាណាទំនាក់ទំនង រវាងអាជ្ញាធរ និងបុគ្គលិករបស់ IMF សម្រាប់ពេលវេលានៃកិច្ចពិភាក្សាផ្លូវការ គឺមិនច្បាស់លាស់នោះទេ ចាប់តាំងពីក្រុមប្រឹក្សាមូលនិធិ កំពុងឈប់សម្រាក។
អ្នកនាំពាក្យ IMF បានកត់សម្គាល់នូវ «ការភ្ញាក់ផ្អើលជាសកល ដែលមិនធ្លាប់មានពីមុនមក» ដែលប្រទេសជាច្រើន កំពុងប្រឈម ហើយបានចង្អុលបង្ហាញវិធានការ ដែលបង់ក្លាដែស បានអនុវត្តរួចហើយ «ដើម្បីដោះស្រាយការរំខានដល់សេដ្ឋកិច្ច ដែលបណ្តាលមកពីសង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែន ដែលកំពុងបន្តឥតឈប់» រួមទាំងការអនុញ្ញាតឱ្យមានអត្រាប្តូរប្រាក់ ដែលអាចបត់បែនបាន ការរឹតបន្តឹងបណ្តោះអាសន្នលើការនាំចូលសម្ភារមិនចាំបាច់ និងកាត់បន្ថយតម្រូវការអគ្គិសនី។
អ្នកនាំពាក្យរូបនេះ និយាយថា៖ «កម្មវិធីដែលគាំទ្រដោយ IMF នឹងផ្តល់ការការពារ ក្នុងករណីមានការថយចុះទៀតនៃលក្ខខណ្ឌខាងក្រៅ ខណៈគាំទ្រដល់កិច្ចប្រឹងប្រែងរបស់ប្រទេស ក្នុងការដោះស្រាយផលប៉ះពាល់ម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ចរយៈពេលវែងនៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ»។
បង់ក្លាដែសក៏កំពុងស្វែងរកកម្ចី $១ ពាន់លានពីធនាគារពិភពលោក និងធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី។ ប្រជាជាតិអាស៊ីខាងត្បូងមួយចំនួនផ្សេងទៀត ក៏កំពុងតស៊ូជាមួយនឹងអតិផរណា ដែលកំពុងកើនឡើង និងការថយចុះហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈ ដែលបង្កឡើងដោយបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចសកល រួមទាំងប្រទេសជិតខាងស្រីលង្កា ដែលកំពុងតែចរចាស្នើប្រាក់កម្ចីពី IMF ដូចគ្នាដែរ៕
វីដេអូ៖