របាយការណ៍ថ្មី ១ ពីស្ថាប័នស្រាវជ្រាវផ្នែកការពារជាតិ Royal United Services Institute (RUSI) រកឃើញថា អាវុធរបស់រុស្ស៊ីប្រើនៅក្នុងសង្គ្រាមអ៊ុយក្រែនពឹងលើសមាសធាតុផលិតពីបរទេសជាង ៤៥០ ប្រភេទ ជាភ័ស្តុតាងដែលថា ទីក្រុងម៉ូស្គូនៅតែអាចប្រើបច្ចេកវិទ្យាសំខាន់ៗពីក្រុមហ៊ុននៅសហរដ្ឋអាមេរិក អឺរ៉ុប និងអាស៊ី ទោះបីជាមានទណ្ឌកម្មក្ដី។
របាយការណ៍ថ្មីនេះ បានឱ្យដឹងថា ចាប់តាំងពីសង្គ្រាមផ្ទុះឡើង នៅចុងខែកុម្ភៈ យោធាអ៊ុយក្រែនបានប្រមូលអាវុធរុស្ស៊ី ដែលខ្លះខូចខាតហើយនោះពីសមរភូមិ ហើយប្រព័ន្ធអាវុធទំនើបៗចំនួន ២៧ រាប់ពីមីស៊ីលគ្រូស រហូតដល់ប្រព័ន្ធការពារដែនអាកាស ត្រូវបានរកឃើញថា ពឹងផ្អែកខ្លាំងលើធាតុផ្សំពីលោកខាងលិច។ នេះបើតាមការចុះផ្សាយរបស់ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានរ៉យទ័រ កាលពីថ្ងៃចន្ទ។
ផ្អែកលើអាវុធ ដែលអ៊ុយក្រែនប្រមូលបានរបាយការណ៍ RUSI រកឃើញថា ប្រហែល ២/៣ នៃសមាសធាតុអាវុធ ត្រូវបានផលិតដោយក្រុមហ៊ុន ដែលមានមូលដ្ឋាននៅអាមេរិក ដោយសមាសធាតុពីក្រុមហ៊ុនផលិតសេមីកុងឌុចទ័រ Analog Devices និងTexas Instruments មានចំនួនជិត ១/៤ នៃសមាសធាតុលោកខាងលិចទាំងអស់។ របាយការណ៍នៃស្ថាប័នស្រាវជ្រាវអង់គ្លេសដដែលបង្ហាញថា សមាសធាតុផ្សេងទៀតមកពីក្រុមហ៊ុនក្នុងប្រទេស ដែលរួមមានជប៉ុន កូរ៉េខាងត្បូង អាល្លឺម៉ង់ ស្វ៊ីស ហូឡង់ និងចក្រភពអង់គ្លេស។
លោក Jack Watling អ្នកជំនាញខាងសង្គ្រាមរបស់ RUSI និយាយថា៖ «អាវុធរបស់រុស្ស៊ីដែលពឹងផ្អែកខ្លាំងលើគ្រឿងអេឡិចត្រូនិកលោកខាងលិច រួមចំណែកក្នុងការសម្លាប់ប្រជាជនអ៊ុយក្រែនរាប់ពាន់នាក់»។ លោកបន្តថា ការពង្រឹងការរឹតបន្តឹងនូវការនាំចេញ និងការអនុវត្តអាចធ្វើឱ្យរុស្ស៊ី កាន់តែពិបាក ក្នុងការបំពេញតម្រូវការអាវុធរបស់ខ្លួន ដូចជាមីស៊ីលគ្រូសជាដើម។
ឧទាហរណ៍ អាវុធដ៏ទំនើបបំផុត ១ របស់រុស្ស៊ី គឺមីស៊ីលប្រភេទ 9M727 ដែលអាចហោះក្នុងរយៈកម្ពស់ទាប ដើម្បីគេចពីរ៉ាដា និងអាចវាយប្រហារគោលដៅ នៅចម្ងាយរាប់រយគីឡូម៉ែត្រ មានសមាសធាតុពីបរទេសចំនួន ៣។ RUSI រកឃើញថា គ្រឿងបន្លាស់ផលិត ដោយក្រុមហ៊ុនអាមេរិក Texas Instruments Inc, Advanced Micro Devices Inc (AMD) និងក្រុមហ៊ុន Cypress Semiconductor ដែលឥឡូវនេះគ្រប់គ្រងដោយក្រុមហ៊ុនអាល្លឺម៉ង់ Infineon AG។
ករណីមីស៊ីលគ្រូសរបស់រុស្ស៊ី ១ ទៀត ប្រភេទ Kh-101 ដែលប្រើដើម្បីវាយប្រហារទីក្រុងនានារបស់អ៊ុយក្រែន រួមទាំងរដ្ឋធានីកៀវ ក៏មានសមាសធាតុបរទេសចំនួន ៣១ ដែលផ្នែកខ្លះផលិតដោយក្រុមហ៊ុនអាមេរិក Intel និងក្រុមហ៊ុន Xilinx ដែលជាកម្មសិទ្ធិរបស់ AMD។ ពេលត្រូវបានសួរថា តើបន្ទះឈីបរបស់ខ្លួន មានក្នុងអាវុធរបស់រុស្ស៊ី ឬយ៉ាងណា បណ្ដាក្រុមហ៊ុនទាំងនេះ តបថា ពួកគេបានគោរពតាមទណ្ឌកម្មពាណិជ្ជកម្ម និងបានបញ្ឈប់ការលក់គ្រឿងបន្លាស់ទៅឱ្យរុស្ស៊ី តាំងពីលោកខាងលិច ចាប់ផ្ដើមដាក់ទណ្ឌកម្មរុស្ស៊ី។ នេះបើតាមទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានរ៉យទ័រ។
Analog Devices បានប្រាប់ថា ក្រុមហ៊ុនបានបិទអាជីវកម្មរបស់ខ្លួននៅរុស្ស៊ី ហើយណែនាំអ្នកចែកចាយឱ្យបញ្ឈប់ការដឹកជញ្ជូនទៅកាន់ប្រទេសនេះ។ ក្រុមហ៊ុន Texas Instruments វិញ និយាយថា ខ្លួនអនុវត្តតាមច្បាប់ទាំងអស់ក្នុងប្រទេស ដែលខ្លួនធ្វើប្រតិបត្តិការ ហើយផ្នែកដែលរកឃើញនៅក្នុងអាវុធរុស្ស៊ី ត្រូវផលិតឡើងសម្រាប់ផលិតផលពាណិជ្ជកម្ម។
ជាមួយគ្នានោះ Intel និយាយថា ខ្លួន «មិនគាំទ្រ ឬអត់ឱនឱ្យផលិតផលរបស់យើងដែលប្រើ ដើម្បីរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនោះទេ» ខណៈ Infineon ថា ក្រុមហ៊ុនមាន «ការបារម្ភខ្លាំង» ប្រសិនបើផលិតផលរបស់ខ្លួន ត្រូវបានប្រើប្រាស់ខុសពីគោលបំណងដើមនៃការរចនាឡើង ហើយ AMD ថា ខ្លួនអនុវត្តតាមយ៉ាងតឹងរ៉ឹងនូវច្បាប់ត្រួតពិនិត្យ ក្នុងការនាំចេញសកលទាំងអស់។
សមាសធាតុបរទេសជាច្រើន មានតម្លៃតែ $២-៣ ប៉ុណ្ណោះ ហើយក្រុមហ៊ុនរុស្ស៊ីអាចនឹងទិញវា មុនការឈ្លានពានចាប់ផ្ដើម នៅលើអ៊ីនធឺណិត តាមរយៈអ្នកចែកចាយក្នុងស្រុក ឬអន្តរជាតិ ព្រោះគ្រឿងទាំងនេះអាចប្រើបានលើសពីក្នុងវិស័យយោធា។
RUSI និយាយថា ទោះយ៉ាងណាក្ដី មីក្រូឈីប ដែលផលិតដោយលោកខាងលិចជាង ៨០ ប្រភេទ ត្រូវបានស្ថិតក្រោមការត្រួតពិនិត្យការនាំចេញរបស់អាមេរិក ចាប់តាំងពីយ៉ាងហោចណាស់ឆ្នាំ ២០១៤ ដែលមានន័យថា បណ្ដាក្រុមហ៊ុននឹងទាមទារអាជ្ញាប័ណ្ណ ដើម្បីដឹកជញ្ជូនទៅកាន់រុស្ស៊ី ហើយក្រុមហ៊ុននាំចេញត្រូវតែធានាថា ចុងក្រោយ សមាសធាតុទាំងនោះមិនត្រូវបញ្ជូនទៅប្រើក្នុងវិស័យយោធា។
ការរកឃើញនៃរបាយការណ៍ RUSI បង្ហាញពីរបៀប ដែលយោធារុស្ស៊ី នៅតែពឹងផ្អែកលើមីក្រូឈីបបរទេស សម្រាប់អ្វីៗគ្រប់យ៉ាង ចាប់ពីវិទ្យុយុទ្ធសាស្ត្រ រហូតដល់ដ្រូន និងមីស៊ីល រយៈចម្ងាយឆ្ងាយ និងរបៀបដែលរដ្ឋាភិបាលលោកខាងលិចមានភាពយឺតយ៉ាវ ក្នុងការកំណត់រុស្ស៊ី ពីការប្រើបច្ចេកវិទ្យាទាំងនេះ ជាពិសេស ចាប់តាំងពីការកាត់យកតំបន់គ្រីមាពីអ៊ុយក្រែន ក្នុងឆ្នាំ ២០១៤។
រុស្ស៊ីបានបើកការឈ្លានអ៊ុយក្រែននៅចុងខែកុម្ភៈ ដោយសម្លាប់មនុស្សរាប់ពាន់នាក់ ខណៈរាប់លាននាក់ត្រូវរត់ភៀសខ្លួន។ មីស៊ីលគ្រូស និងមីស៊ីលផ្លោងរបស់រុស្ស៊ី បានជួយកងកម្លាំងរបស់ខ្លួន ក្នុងការវាយយកតំបន់ភាគខាងកើតរបស់អ៊ុយក្រែន និងកាន់កាប់ប្រហែល ១/៥ នៃប្រទេសនេះ។
យោងតាមក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ និងការពារជាតិអ៊ុយក្រែន ទាហានរុស្ស៊ីបានបាញ់មីស៊ីល និងរ៉ុក្កែតច្រើនជាង ៣ ៦៥០ ក្នុងរយៈពេល ៥ ខែដំបូងនៃសង្គ្រាម ក្នុងនោះរួមទាំងមីស៊ីល 9M727 និង Kh-101។ មីស៊ីលរបស់រុស្ស៊ី ត្រូវបានប្រើប្រាស់វាយប្រហារគោលដៅ រួមទាំងផ្លូវរថភ្លើង ដើម្បីរំខានដល់ខ្សែផ្គត់ផ្គង់លោកខាងលិច ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធយោធា និងគោលដៅជនស៊ីវិល ដូចជាលើមជ្ឈមណ្ឌលផ្សារទំនើប និងមន្ទីរពេទ្យជាដើម ទោះបីជារុស្ស៊ី ប្រកែកថា ខ្លួនដាក់គោលដៅតែលើយោធាអ៊ុយក្រែនក្ដី។
ក្រោយការឈ្លានពានលើអ៊ុយក្រែន អាមេរិកបានប្រកាសដាក់ទណ្ឌកម្ម ដើម្បីព្យាយាមធ្វើឱ្យសេដ្ឋកិច្ចរុស្ស៊ី និងយោធារបស់ប្រទេសនេះចុះខ្សោយ។ ទណ្ឌកម្មរួមបញ្ចូលទាំងការហាមប្រាមលើការនាំចេញមីក្រូឈីប និងបច្ចេកវិទ្យាខ្ពស់ផ្សេងៗទៀត ដែលអាចប្រើក្នុងវិស័យយោធារុស្ស៊ី។ បណ្តាប្រទេសនៅអឺរ៉ុប ក៏ដូចជាជប៉ុន តៃវ៉ាន់ និងកូរ៉េខាងត្បូង ដែលជាប្រទេសផលិតបន្ទះឈីបដែរ ក៏ប្រកាសការរឹតបន្តឹងដូចនេះ។
ខណៈរុស្ស៊ីមិនទាន់ធ្វើអត្ថាធិប្បាយយ៉ាងណា RUSI ថា រុស្ស៊ីកំពុងធ្វើការដើម្បីរកផ្លូវថ្មី ដែលធានាការប្រើប្រាស់មីក្រូឈីបលោកខាងលិច ដោយសមាសធាតុជាច្រើន ត្រូវបានលក់ តាមរយៈអ្នកចែកចាយ នៅអាស៊ី ដូចជាហុងកុង ដែលដើរតួនាទីជាច្រកបញ្ជូនអេឡិចត្រូនិកទៅយោធារុស្ស៊ី។
លោក Daniel Salisbury អ្នកស្រាវជ្រាវជាន់ខ្ពស់នៃមជ្ឈមណ្ឌល សម្រាប់ការសិក្សាវិទ្យាសាស្ត្រ និងសន្តិសុខនៅសាកលវិទ្យាល័យ King''s College London សរសេរក្នុងអត្ថបទស៊ីជម្រៅ ១ ដែលចុះផ្សាយកាលពីដើមខែឧសភាថា៖ «អាមេរិក និងសម្ព័ន្ធមិត្ត គួរតែធ្វើការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយដៃគូអន្តរជាតិ និងរដ្ឋអព្យាក្រឹត ដើម្បីប្រឆាំងនឹងការប្រើមជ្ឈមណ្ឌល «ប្រទេសទី៣» ដែលឱ្យរុស្ស៊ីគេចពីការគ្រប់គ្រង»៕
ហួន ឌីណា
វីដេអូ៖