​សហរដ្ឋអាមេរិក​គ្រោង​នឹងធ្វើ​ «​ការ​​ល្បាត​តាម​ជើង​ទឹក និង​ដែនសមុទ្រ​» ​ថ្មី នៅ​ច្រក​សមុទ្រ​តៃវ៉ាន់​ក្នុង​ជំហាន ដែល​ឆ្លុះបញ្ចាំង​ពី​ការឆ្លើយតប​របស់​ក្រុង​​វ៉ាស៊ីនតោន ចំពោះ​សមយុទ្ធ​យោធា​ចិន ក្នុង​តំបន់ ខណៈ​ភាព​តានតឹង ជុំវិញ​ទស្សនកិច្ច​ប្រធានសភា​អាមេរិក លោកស្រី ណាន់​ស៊ី ប៉េ​ឡូ​ស៊ី កំពុង​បន្ត​។​

​លោក Kurt Campbell អ្នក​សម្រប​​សម្រួល​របស់​សេត​វិមាន សម្រាប់​បញ្ហា​អាស៊ី​​ប៉ាស៊ីហ្វិក និង​ជាទី​ប្រឹក្សា​របស់​ប្រធានាធិបតី លោក ចូ បៃ​ដិ​ន និយាយប្រាប់​អ្នកសារព័ត៌មាន កាលពី​ថ្ងៃ​សុក្រ​ថា ទោះបី​ជាមាន​ភាព​តានតឹង​ក៏ដោយ ក៏​កងកម្លាំង​សហរដ្ឋអាមេរិក​ «​នឹង​បន្ត​ហោះហើរ ធ្វើ​នាវាចរណ៍ និង​ប្រតិបត្តិ​ការ នៅ​កន្លែង​ដែល​ច្បាប់​អន្តរជាតិ​អនុញ្ញាត ស្របតាម​ការប្តេជ្ញាចិត្ត​យូរអង្វែង​របស់​យើង ចំពោះ​សេរីភាព​នៃ​ការធ្វើ​នាវាចរណ៍​»​។​

​លោក Campbell និយាយថា សកម្មភាព​ល្បាត​នោះ​នឹង​ «​រួមបញ្ចូល​ទាំង​ការបញ្ជូន​តាមផ្លូវ​អាកាស និង​ដែនសមុទ្រ ឆ្លងកាត់​ច្រក​សមុទ្រ​តៃវ៉ាន់ រយៈពេល​ប៉ុន្មាន​សប្តាហ៍​ខាងមុខ​»​។

​មន្ត្រី​ដដែល មិនបាន​បញ្ជាក់​ពី​ប្រភេទ​នៃ​ការដាក់​ពង្រាយ​ប្រភេទ​ណា ដែល​នឹងត្រូវ​ធ្វើឡើង ដើម្បី​គាំទ្រ​ដល់​ប្រតិ​​ប​ត្តិ​ការ​នេះ​ទេ ដោយ​និយាយថា លោក​មិនមាន​ «​មតិយោបល់​អំពី​លក្ខណៈ​នៃ​ការ​ល្បាត ឬ​ពេលវេលា​ល្បាត​របស់​យើង​តាម​ច្រក​សមុទ្រ​តៃវ៉ាន់​ឡើយ​»​។​

​លោក Campbell បន្តថា ក្រុង​​វ៉ាស៊ីនតោន​គ្រោង​នឹង​ប្រកាស​ «​ផែនទី​បង្ហាញផ្លូវ​ដ៏​មាន​មហិច្ឆតា​» សម្រាប់​ទំនាក់ទំនង​សេដ្ឋកិច្ច​កាន់តែ​ស៊ីជម្រៅ​ជាមួយ​កោះ​តៃវ៉ាន់ បន្ទាប់ពី​មាន​ភាព​​តានតឹង​ខ្លាំង​ជាមួយ​ចិន ក្នុង​មួយរយៈ​ចុងក្រោយ​នេះ​។​

​ការប្រកាស​របស់លោក Campbell ធ្វើឡើង បន្ទាប់ពី​ចិន​ធ្វើ​សមយុទ្ធ​យោធា​ដ៏​ធំ​បំផុត​មិន​ធ្លាប់មាន​របស់ខ្លួន នៅ​ជុំវិញ​កោះ​តៃវ៉ាន់ ដែល​គ្រប់គ្រង​ដោយ​ខ្លួនឯង តាមបែប​ប្រជាធិបតេយ្យ ក្នុងអំឡុងពេល និង​បន្ទាប់ពី​ដំណើរ​ទស្សនកិច្ច​របស់លោក​ស្រី ប៉េ​ឡូ​ស៊ី​។

​ចិនដែល​ចាត់ទុក​កោះ​តៃវ៉ាន់​ថា ​ជា​ទឹកដី​មួយ​របស់ខ្លួន បាន​ចោទប្រកាន់​សហរដ្ឋអាមេរិក​ថា ធ្វើការ​ប្រឆាំងនឹង​គោលនយោបាយ «​ចិន​តែ​ ១» និង​បង្កឱ្យមាន​អសន្តិសុខ​ក្នុង​តំបន់​។ ប៉ុន្តែ​តៃវ៉ាន់​ចោទ​ចិន​ថា យក​ទស្សនកិច្ច​របស់​លោកស្រី ប៉េ​ឡូ​ស៊ី ដើម្បី​ជា​លេស​ចាប់ផ្តើម​សមយុទ្ធ ដែលជា «​ការហាត់​​សម​សម្រាប់​ការឈ្លានពាន​»​។

​ជាមួយគ្នា​នោះ លោក Campbell និយាយថា ទស្សនកិច្ច​របស់លោក​ស្រី ប៉េ​ឡូ​ស៊ី គឺ​ស្របគ្នា​តាម​គោ​លន​យោ​​បាយដែល​ក្រុង​វ៉ាស៊ីនតោន​មាន​ស្រាប់ ប៉ុន្តែ​ចិន​ចេញ «​ប្រតិកម្ម​ជ្រុល​ហួស​»​។ នេះ​បើតាម​ទីភ្នាក់ងារ​ព័ត៌មាន​រ៉​យ​ទ័​រ​។​

​លោក​បាន​បន្ថែមថា ទីក្រុង​ប៉េកាំង​ប្រើ​លេស ដើម្បី ​«​ចាប់ផ្តើម​យុទ្ធនា​ការដាក់​សម្ពាធ​កាន់តែខ្លាំង​ប្រឆាំង​កោះ​​តៃវ៉ាន់ ដើម្បី​ព្យាយាម​ផ្លាស់ប្តូរ​ស្ថានភាព​បច្ចុប្បន្ន ដែល​បង្ក​គ្រោះថ្នាក់​ដល់​សន្តិភាព និង​ស្ថិរភាព​នៅ​ទូទាំង​ច្រក​​សមុទ្រ​តៃវ៉ាន់ និង​ក្នុង​តំបន់​។ សកម្ម​ភាព​របស់​ចិន នៅតែ​បន្ត​បង្កហេតុ អស្ថិរភាព និង​មិន​ធ្លាប់មាន​ពីមុន​»​។​

​ជាការ​ឆ្លើយតប​ទៅនឹង​សមយុទ្ធ​របស់​ចិន អាមេរិក​កំពុង​អះអាង​ឡើង​​វិញ​នូវ​ការចូលរួម​របស់ខ្លួនក្នុង​តំបន់ ខណៈ​បញ្ជាក់​ឡើងវិញ​នូវ​គោ​លន​យោ​​បាយ​របស់ខ្លួន ដែល​ទទួលស្គាល់​ការទូត​ចិន ព្រមទាំង​រក្សា​ទំនាក់ទំនង​ជាមួយ​កោះ​តៃវ៉ាន់​។​

​លោក Campbell បញ្ជាក់ថា​៖ «​យើង​នឹង​ធានាថា វត្តមាន ឥរិយាបថ និង​ប្រតិបត្តិការ​របស់​យើង អាច​គ្រប់​​គ្រង​ទង្វើ​បង្កហេតុ និង​អស្ថិរភាព​របស់​ចិន តាម​ទស្សនៈ​ទៅរក​ការដឹកនាំ​ស្ថានការណ៍ នៅ​ប៉ាស៊ីហ្វិក​ខាងលិច ឱ្យ​ឆ្ពោះទៅរក​ស្ថិរភាព​កាន់តែខ្លាំង​»​។​

​ទន្ទឹមនឹងនោះ សេត​វិមានបានដាក់​ពង្រាយ​ក្រុម​នាវា​ផ្ទុក​យន្តហោះ USS Ronald Reagan ឱ្យ​ស្ថិតនៅក្នុង​តំបន់​ជិត​កោះ​តៃវ៉ាន់ ដើម្បី​ «​តាមដាន​ស្ថានភាព​» ហើយ​បានធ្វើ​សមយុទ្ធ​ទ័ពអាកាស​រួមគ្នា​ជាមួយ​ជប៉ុន កាលពី​ថ្ងៃ​អង្គារ នៅ​ជិត​កោះ​អូ​គី​ណា​វ៉ា ដែល​មី​ស៊ី​ល​របស់​ចិន​ធ្លាក់ចូលក្នុងអំឡុង​​សមយុទ្ធ​បាញ់​គ្រាប់​ពិត​។​

​ការរំពឹង​ពី​ការ​ល្បាត​នៅ​ច្រក​សមុទ្រ​តៃវ៉ាន់​របស់​អាមេរិក ត្រូវបាន​លើកឡើង​ដោយ លោក Colin Kahl អនុ​រដ្ឋ​លេខាធិការ​ក្រសួងការពារជាតិ ទទួលបន្ទុក​គោលនយោបាយ​អាមេរិក ៤​ ថ្ងៃ មុន​ការប្រកាស​របស់លោក Campbell ដោយ​បន្ថែម​ពីលើ​ការ​សង្ខេប​មួយ​របស់លោក John Kirby អ្នក​សម្រប​​សម្រួល​ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ​ជាតិ​អាមេរិក សម្រាប់​ការទំនាក់ទំនង​យុទ្ធសាស្ត្រ កាលពី​ថ្ងៃទី ​៤ ខែ​នេះ​។​

​កាសែត​រដ្ឋ​ចិន Global Times ចុះផ្សាយកាលពី​កណ្ដាល​សប្ដាហ៍​មុន​អំពី​ការណ៍​នេះ ដោយ​ស្រង់​សម្ដី​លោក Song Zhongping អ្នកជំនាញ​ខាង​យោធា​ចិន ដែលថា ប្រសិនបើ​នាវា​ចម្បាំង​អាមេរិក​រំកិល​ខ្លួន​ឆ្លងកាត់​ច្រក​សមុទ្រ​តៃវ៉ាន់​ធម្មតា កងទ័ព​រំដោះប្រជាជន​ចិន (PLA) អាច​ឃ្លាំមើល​យ៉ាង​កៀក​កិត ដោយ​គ្មាន​សកម្មភាព ប៉ុន្តែ​នឹង​ឆ្លើយតប ប្រសិនបើ​អាមេរិក​ធ្វើ​សកម្មភាព​គំរាមកំហែង​ណា​ ១​។

Global Times ដកស្រង់​សម្ដី​អ្នក​ជំនាញ​ម្នាក់ទៀត ដែល​និយាយ​ដោយ​មិន​បញ្ចេញ​ឈ្មោះថា​៖ «​អាមេរិក​នឹងមិន​បោះបង់ចោល​ «​កូនបំណុល​» គឺ​កោះ​តៃវ៉ាន់ ដែល​ខ្លួន​កំពុង​ប្រើ ដើម្បី​បញ្ឆេះ​វិបត្តិ​ក្នុង​តំបន់​ជុំវិញ​ប្រទេស​ចិន ដើម្បី​សម្រេចបាន​គោលដៅ​បំផ្លាញ​បរិយាកាស​អភិវឌ្ឍន៍​ទាំង​ខាងក្នុង និង​ខាងក្រៅ​របស់​ចិន​»​។​

​លោក Andrew Leung អ្នកវិភាគ​អំពី​ចិន ប្រាប់​បណ្ដាញ​ព័ត៌មាន Al Jazeera ថា សកម្មភាព​របស់​អាមេរិក​លើ​កោះ​តៃវ៉ាន់ កំពុង​ប្រឆាំង​គោល​​នយោបាយ​ផ្លូវការ «​ចិន​តែ ​១» របស់​ខ្លួន ដោយ​ការបញ្ជូន​មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់​អាមេរិក​ទៅកាន់​កោះ​នេះ​។ លោក Leung និយាយថា ដំណើរ​ទស្សនកិច្ច​បែប​នេះ​ផ្តល់ឱ្យ​តៃវ៉ាន់​បង្កើន​ទំហំ​ការទូត ដើម្បី​ទទួលយក​តួនាទី​ឯករាជ្យ ដូចជា​ប្រទេស​ដាច់ចេញពី​ចិន​។

​បន្ទាប់ពី​ទស្សនកិច្ច​របស់លោក​ស្រី ប៉េ​ឡូ​ស៊ី ក្រុង​ប៉េកាំង​ បាន​លុបចោល​នូវ​គំនិត​ផ្តួចផ្តើម​ការទូត​ជា​បន្តបន្ទាប់ ដែល​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ក្រុង​វ៉ាស៊ីនតោន រួមទាំង​កិច្ចពិភាក្សា «​យោធា​ទល់នឹង​យោធា​» និង​កិច្ចប្រឹងប្រែង​រួមគ្នា ដើម្បី​ដោះស្រាយ​ការប្រែប្រួល​អាកាសធាតុ​ជាដើម​។ នៅក្នុង​ឯកសារ​គោ​លន​យោ​​បាយ​ចុងក្រោយ​របស់ខ្លួន ដែល​ចេញផ្សាយ​នៅ​សប្តាហ៍​មុននេះ ក្រុង​ប៉េកាំង​និយាយ​ជាថ្មី​ថា ខ្លួន​នឹង​ប្រើប្រាស់​កម្លាំង​ប្រឆាំងនឹង​តៃវ៉ាន់ ប្រសិនបើ​ខ្លួន​មិនអាច​គ្រប់គ្រង​កោះ​នេះ​ «​ដោយ​មធ្យោបាយ​សន្តិភាព​» ​ទេ​។​

​កងទ័ព​រំដោះប្រជាជន​ចិន​បានប្រកាសថា សមយុទ្ធ​ទ្រង់ទ្រាយ​ធំ​របស់ខ្លួន​ត្រូវបាន​បញ្ចប់ កាលពី​ថ្ងៃ​ពុធ ប៉ុន្តែ​សន្យាថា​នឹង​បន្ត ​«​ការ​ល្បាត​ត្រៀមប្រយុទ្ធ​ជាប្រចាំ​» នៅក្នុង​តំបន់ ដោយ​បង្កើន​លទ្ធភាព​នៃប្រតិបត្តិ​ការ​យោធា​ចិន​ជា​ញឹកញាប់​នៅ​ជិត​កោះ​តៃវ៉ាន់​។​

១​ ថ្ងៃ​បន្ទាប់​នោះ ប្រធានាធិបតី​តៃវ៉ាន់​លោកស្រី Tsai Ing-wen និយាយថា ការគំរាមកំហែង​នៃ​កងកម្លាំង​ចិន គ្មាន​ការថយចុះ​ទេ​។ លោកស្រី​ថា តៃវ៉ាន់​នឹងមិន​បង្កើន ឬ​បង្កជម្លោះ​ឡើយ ប៉ុន្តែ​ «​នឹង​ការពារ​យ៉ាង​ម៉ឺងម៉ាត់​នូវ​អធិប​តេ​យ្យ​ភាព និង​សន្តិសុខ​ជាតិ ហើយ​ប្រកាន់ខ្ជាប់​នូវ​ខ្សែបន្ទាត់​ការពារ​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និង​សេរីភាព​»៕

​ហួន ឌី​ណា

វីដេអូ៖