រយៈពេល ៣ សប្តាហ៍កន្លងផុតទៅ បន្ទាប់ពីមានកិច្ចព្រមព្រៀងចតុភាគីលើការនាំចេញគ្រាប់ធញ្ញជាតិ ដែលត្រូវបានចុះហត្ថលេខាកាលពីថ្ងៃទី ២២ ខែកក្កដា យ៉ាងហោចណាស់នាវា ១៤ គ្រឿង ដែលដឹកគ្រាប់ធញ្ញជាតិសំខាន់ៗ មានស្រូវសាឡី ពោត ជាដើម ដោយមានបរិមាណជិត ៥០ ម៉ឺនតោន បានចាកចេញពីកំពង់ផែចំនួន ៣ ពីប្រទេសអ៊ុយក្រែន ខណៈដែលសង្គ្រាមក្នុងប្រទេសនេះ កំពុងបន្តឆាបឆេះយ៉ាងខ្លាំង ដោយសារការប្រើប្រាស់អាវុធកាន់តែទំនើប។
ប៉ុន្តែជារឿងដែលគួរឱ្យសោកស្តាយ គឺថា ក្នុងចំណោមនាវាដឹកធញ្ញជាតិទាំងនោះ មិនត្រូវបានដឹកទៅកាន់ប្រទេសដែលប្រឈមការខ្វះខាតស្បៀងអាហារធ្ងន់ធ្ងរនោះទេ ដោយភាគច្រើននាំចេញទៅកាន់ប្រទេសអ្នកមាន ដែលបញ្ជាទិញក្នុងតម្លៃខ្ពស់ ក្រោមរូបភាពនៃ «កិច្ចសន្យាពាណិជ្ជកម្ម» ។ នេះបើយោងតាមសេចក្តីរាយការណ៍របស់កាសែត New York Times (NYT) ដែលមានមូលដ្ឋាន នៅសហរដ្ឋអាមេរិក។
កាសែត NYT បានចុះផ្សាយថា៖ «រហូតមកដល់ពេលនេះ គ្មាននាវាណា ក្នុងចំណោមនាវាដឹកគ្រាប់ធញ្ញជាតិ ១៤ គ្រឿង ដែលបានចាកចេញពីអ៊ុយក្រែន កំពុងធ្វើដំណើរទៅកាន់ប្រទេសដែលប្រឈមនឹងការខ្វះខាតស្បៀងអាហារនោះទេ ដោយសារតែពួកគេ កំពុងដឹកគ្រាប់ធញ្ញជាតិ ដែលបានទិញ ក្រោមកិច្ចសន្យាពាណិជ្ជកម្ម»។
បើយោងតាមសេចក្តីរាយការណ៍របស់ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានតួកគី Anadolu Agency កាលពីសប្តាហ៍មុន កប៉ាល់ឈ្មោះ Rojen ដែលបំពាក់ទង់ជាតិម៉ាល់ត៍ (Malta) ដឹកពោត ១៣ ០០០ តោនពីកំពង់ផែ Chornomorsk របស់អ៊ុយក្រែន ធ្វើដំណើរទៅកាន់ប្រទេសអង់គ្លេស។ តាមសេចក្តីរាយការណ៍របស់ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានដដែលនេះ កប៉ាល់ដឹកគ្រាប់ធញ្ញជាតិ Polarnet ដែលមានទង់ជាតិតួកគី កប៉ាល់ Navi-star ជាមួយនឹងទង់ជាតិអៀរឡង់ កប៉ាល់ Osprey S ដោតទង់ជាតិលីបេរីយ៉ា បានចូលដឹកគ្រាប់ធញ្ញជាតិជាបន្តបន្ទាប់ទៅកាន់កំពង់ផែ ៣ ដែលមានចែងក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀង មានដូចជា កំពង់ផែ Odesa, Chornomorsk និងកំពង់ផែ Yuzhny នៃប្រទេសអ៊ុយក្រែន។
ដោយសារការដឹកទំនិញភាគច្រើនធ្វើឡើង ក្រោមរូបភាពនៃកិច្ចសន្យាពាណិជ្ជកម្ម អង្គការសហប្រជាជាតិ (UN) បានជួលកប៉ាល់ដឹកទំនិញឈ្មោះថា «Brave Commander» សម្រាប់ដឹកគ្រាប់ធញ្ញជាតិអ៊ុយក្រែន ដោយផ្ទាល់ទៅកាន់ប្រទេស ដែលរងផលប៉ះពាល់ខ្លាំងបំផុត ដោយកង្វះខាតនេះ។
យោងតាមការចេញផ្សាយរបស់ New York Times វាគឺជាកប៉ាល់ដំបូងគេ ដែលត្រូវបានជួលឱ្យដឹកគ្រាប់ធញ្ញជាតិទៅកាន់ប្រទេសដែលរងផលប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដោយកង្វះស្បៀងអាហារ ចាប់តាំងពីកិច្ចព្រមព្រៀង រវាងអ៊ុយក្រែន និងរុស្ស៊ី បានអនុញ្ញាតឱ្យការដឹកជញ្ជូនបន្តឡើងវិញ។
មន្ត្រី UN បាននិយាយថា កប៉ាល់ទី ១ ដែលត្រូវបានជួលឱ្យដឹកគ្រាប់ធញ្ញជាតិអ៊ុយក្រែន ដោយផ្ទាល់ទៅកាន់ផ្នែក ដែលរងគ្រោះដោយទុរភិក្សនៃតំបន់ «Horn of Africa» (តំបន់ស្នែងអាហ្វ្រិក) ចាប់តាំងពីការលុកលុយរបស់រុស្ស៊ី បានបញ្ឈប់ការនាំចេញអាហារ កាលពី ៦ ខែ មុននឹងមកដល់អ៊ុយក្រែន នៅថ្ងៃសុក្រ។
នាវាផ្ទុកទំនិញជាច្រើនគ្រឿង ដែលជួលដោយ UN នេះត្រូវ បានគេរំពឹងថា នឹងចូលចតនៅកំពង់ផែ Yuzhny នាភាគខាងត្បូងអ៊ុយក្រែន ជាកន្លែងដែល នឹងផ្ទុក ដោយគ្រាប់ធញ្ញជាតិ ដែលទិញដោយកម្មវិធីស្បៀងអាហារពិភពលោក (WFP) របស់ UN ហើយចែកចាយទៅ «ប្រទេសដែលរងផល ប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរបំផុត ដោយស្បៀងអាហារពិភពលោក ។ នេះបើយោង តាម លោក Steve Taravella អ្នកនាំ ពាក្យ WFP ដែលបាននិយាយប្រាប់កាសែត NYT។
UN និងរដ្ឋាភិបាលតួកគី បានសម្រប សម្រួលដោយជោគជ័យ ក្នុងការនាំភាគីជម្លោះអ៊ុយក្រែន និងរុស្ស៊ី ចូលតុចរចា និងចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងនាំចេញគ្រាប់ធញ្ញជាតិ កាលពីថ្ងៃ ២២ ខែកក្កដា ពីអ៊ុយក្រែន ដែលជាប់គាំងក្នុងឃ្លាំងសន្និធិ រហូតដល់ជាង ២២ លានតោន ចាប់តាំងពីរុស្ស៊ីចូលលុកលុយអ៊ុយក្រែនពីចុងខែកុម្ភៈ ឆ្នាំនេះ។ អគ្គលេខាធិការ UN លោកអង់តូនីញ៉ូ ហ្គុយតឺរ៉េស (Antonio Guterres) បាននិយាយថា កិច្ចព្រមព្រៀងនោះ នឹងជួយសម្រាលការខ្វះខាតស្បៀងអាហារជាសកល ដោយហៅវាថា ជា «សញ្ញានៃការសង្គ្រោះ»។
កប៉ាល់ Brave Commander ដែលត្រូវបានចាត់តាំងដោយ UN នឹងដឹកគ្រាប់ធញ្ញជាតិ ២៣ ០០០ តោនទៅកាន់ប្រទេសជីប៊ូទី (Djibouti) នៅតំបន់អាហ្វ្រិកខាងកើត ដែលកំពុងរងគ្រោះដោយសារគ្រោះរាំងស្ងួតដ៏ខ្លាំង នៅតំបន់ «Horn of Africa» ជាកន្លែង ដែលគ្រោះរាំងស្ងួតរយៈពេល ៤ ឆ្នាំ បានធ្វើឱ្យមនុស្សនៅតំបន់រងគ្រោះនោះប្រមាណ ១៨ លាននាក់ ប្រឈមនឹងភាពអត់ឃ្លានយ៉ាងខ្លាំងក្លា។
លោក Oleksandr Kubrakov រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរបស់អ៊ុយក្រែន បានប្រកាសនៅលើបណ្ដាញសង្គមធ្វីតធើរ ពីការមកដល់របស់កប៉ាល់ Brave Commander កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍សប្តាហ៍មុន ដោយនិយាយថា គ្រាប់ធញ្ញជាតិនឹងទៅដល់ប្រទេសអេត្យូពី។ ដោយឡែក លោក Taravella បាននិយាយថា ទំនិញគ្រាប់ធញ្ញជាតិមួយចំនួន ក៏នឹងទៅប្រទេសកេនយ៉ា និងសូម៉ាលីផងដែរ។
មន្ត្រី UN និយាយថា ពាណិជ្ជកម្ម ដើរតួនាទី ក្នុងការធ្វើឱ្យទីផ្សារមានស្ថិរភាព ទោះបីជាវាមិនទៅដោយផ្ទាល់ទៅកាន់ប្រទេស ដែលប្រឈមនឹងការខ្វះខាតស្បៀងអាហារក្តី។
តាម NYT លោក Stephane Dujarric អ្នកនាំពាក្យការិយាល័យអគ្គលេខាធិការ UN បានថ្លែងថា ការបើកកំពង់ផែរបស់អ៊ុយក្រែន បានជំរុញឱ្យតម្លៃស្បៀងអាហារពិភពលោកធ្លាក់ចុះ ដែលនៅទីបំផុត នឹងជួយប្រទេស ដែលប្រឈមនឹងអសន្តិសុខស្បៀង។
លោកបាននិយាយថា៖ «ជំហានដំបូងកំពុងយកកប៉ាល់ទាំងនេះចេញពីកំពង់ផែអ៊ុយក្រែន ព្រោះវាត្រូវបានទុកនៅទីនោះជាយូរមកហើយ។ កប៉ាល់ផ្សេងទៀត នឹងចូលមក ដោយមានកិច្ចសន្យាពាណិជ្ជកម្ម។ កប៉ាល់ដឹកទំនិញខ្លះ នឹងទៅកាន់ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ ហើយកប៉ាល់ផ្សេងទៀត នឹងទៅកាន់គោលដៅផ្សេងទៀត»។
តាមសេចកី្តរាយការណ៍របស់ NYT កប៉ាល់ទី ១ ដែលបានចាកចេញពីកំពង់ផែ Odesa ប្រទេសអ៊ុយក្រែន កាលពីសប្តាហ៍មុន ដែលផ្ទុកដោយគ្រាប់ធញ្ញជាតិត្រូវបានធ្វើដំណើរទៅកាន់លីបង់ ជាប្រទេសដែលមានអត្រាអតិផរណាអាហារខ្ពស់បំផុត។ ប៉ុន្តែលីបង់ បាននិយាយថា ខ្លួនលែងចង់បានគ្រាប់ធញ្ញជាតិទៀតហើយ ព្រោះវាយឺតពេលពេក។ ឥឡូវនេះវានឹងត្រូវបានលក់បន្ត។
តម្លៃស្រូវសាឡីបានធ្លាក់ចុះ នៅមុនពេលមានកិច្ចព្រមព្រៀង ដែលសម្របសម្រួល ដោយ UN ហើយនិន្នាការនោះបានបន្តចាប់តាំងពីកិច្ចព្រមព្រៀង ត្រូវបានចុះហត្ថលេខា។ កិច្ចសន្យា នាពេលខាងមុខ ដែលត្រូវបានយោងជាទូទៅ ក្នុងការជួញដូរ នៅទីក្រុងស៊ីកាហ្គោ កំពុងជួញដូរប្រហែល ៨,១០ ដុល្លារ ក្នុងបរិមាណស្រូវសាឡី ២៧ គីឡូក្រាម កាលពីថ្ងៃពុធ ដែលជាការធ្លាក់ចុះដ៏ធំ ១ ពីកម្រិតខ្ពស់បំផុតជាង ១៤ ដុល្លារ ក្នុងខែមីនា បន្ទាប់ពីរុស្ស៊ី បានលុកលុយអ៊ុយក្រែនជាលើកដំបូង។
ឥឡូវនេះ តម្លៃស្រូវសាឡី បានធ្លាក់ចុះមកវិញជិត ប្រហាក់ប្រហែលទៅនឹងតម្លៃមុនពេលចាប់ផ្តើមសង្គ្រាម ហើយវាអាចបន្តប្រែប្រួលតទៅទៀត។
កិច្ចព្រមព្រៀងនាំចេញគ្រាប់ធញ្ញជាតិ រួមជាមួយនឹងការថយចុះនៃតម្រូវការពីប្រទេសមួយចំនួន ដោយសារតម្លៃខ្ពស់ និងការកើនឡើងនៃការផ្គត់ផ្គង់ពីការប្រមូលផលរដូវរងា បានជួយសម្រាលសម្ពាធតម្លៃ។ ប៉ុន្តែមានការបារម្ភអំពីថា តើកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ នឹងមានរយៈពេលយូរប៉ុនណា បើប្រទេសទាំង ២ បង្កើនឥទ្ធិពលរបស់សង្គ្រាមខ្លាំងឡើងៗបែបនេះ ហើយអាកាសធាតុក្តៅស្ងួត ដែលធ្វើឱ្យទិន្នផលដំណាំធ្លាក់ទាប កំពុងក្លាយជារឿងបង្កើនសម្ពាធបន្ថែមផងដែរ៕