.jpg)
ប្រធានការិយាល័យព័ត៌មាននៃតំបន់ Xinjiang លោក Xu Guixiang (កណ្ដាល) ធ្វើសន្និសីទ នៅទីក្រុងហ្សឺណែវ កាលពីថ្ងៃទី ២២ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០២២។ AFP
ប្រទេសចំនួន ៥០ បានចុះហត្ថលេខាលើសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយ ដែលបានអាន អំឡុងកិច្ចពិភាក្សារបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ (UN) ដែលឯកសារនោះ បានថ្កោលទោសការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស «ធ្ងន់ធ្ងរ និងជាប្រព័ន្ធ» នៅក្នុងតំបន់ Xinjiang របស់ប្រទេសចិន។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍ ត្រូវបានអានដោយប្រទេសកាណាដា ក្នុងអំឡុងពេលជជែកដេញដោល នៅឯមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិថា៖ «យើងមានការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងអំពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស នៅក្នុងប្រទេសសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន ជាពិសេសការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស ដែលកំពុងបន្តលើជនជាតិអ៊ុយហ្គ័រ និងជនជាតិភាគតិចមូស្លីមដ៏លើសលប់ផ្សេងទៀត នៅតំបន់ Xinjiang»។
ការិយាល័យឧត្តមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្ស (OHCHR) កាលពីខែសីហា បានចេញផ្សាយរបាយការណ៍មួយស្តីពីតំបន់ Xinjiang ដោយបានលើកឡើងពីឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ ចំពោះជនជាតិអ៊ុយហ្គ័រ និងជនជាតិភាគតិចមូស្លីមដទៃទៀត នៅក្នុងតំបន់ដាច់ស្រយាលភាគខាងលិច។
ទីក្រុងប៉េកាំង បានច្រានចោលការចោទប្រកាន់នេះ ដោយអះអាងថា ទង្វើរបស់ខ្លួន គឺកំពុងប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងអំពើភេរវកម្ម និងធានាការអភិវឌ្ឍ ក្នុងតំបន់ប៉ុណ្ណោះ។
តែយ៉ាងណា សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ប្រទេសទាំង ៥០ បានបន្ថែមថា៖ «ការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរ និងជាប្រព័ន្ធ មិនអាចចាត់ទុកជាការប្រឆាំងភេរវកម្មនោះទេ។ យើងមានការព្រួយបារម្ភ ព្រោះតែមើលឃើញពីការរំលោភសិទ្ធិតាមរបាយការណ៍ OHCHR ខណៈដែលចិននៅតែបដិសេធមិនពិភាក្សាអំពីការរកឃើញរបស់ស្ថាប័នសិទ្ធិមនុស្ស UN នេះ»។
ប្រទេសហត្ថលេខីទាំង ៥០ នោះ រួមមានសហរដ្ឋអាមេរិក អង់គ្លេស ជប៉ុន បារាំង អូស្ត្រាលី អ៊ីស្រាអែល តួកគី ក្វាតេម៉ាឡា និងសូម្បីតែសូម៉ាលី។ល។ ពួកគេបានជំរុញទីក្រុងប៉េកាំងឱ្យ «អនុវត្តអនុសាសន៍នៃការវាយតម្លៃរបស់ OHCHR» ដែលរួមមាន «ចាត់វិធានការភ្លាមៗ ដើម្បីដោះលែងបុគ្គលទាំងអស់ ដែលត្រូវបានដកហូតសេរីភាពរបស់ពួកគេតាមអំពើចិត្ត នៅតំបន់ Xinjiang ព្រមទាំងបង្ហាញព័ត៌មានពីការបាត់ខ្លួនមនុស្សដល់សមាជិកគ្រួសាររបស់ពួកគេ និងសម្របសម្រួលទំនាក់ទំនងប្រកបដោយសុវត្ថិភាព ដើម្បីឱ្យគ្រួសារអ្នក Xinjiang ជួបជុំគ្នាឡើងវិញ»។
នៅដើមខែតុលា ចិនបានចាត់វិធានការ ដើម្បីគេចវេះការពិភាក្សាអំពីរបាយការណ៍របស់ OHCHR នៅក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងហ្សឺណែវ និងរារាំងការចាប់ផ្តើមនៃការពិភាក្សាពីបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស នៅតំបន់ Xinjiang។
អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ (Human Rights Watch) អំពាវនាវ កាលពីថ្ងៃចន្ទ ឱ្យក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ «ព្យាយាមម្តងទៀត» ដើម្បីបើកការជជែកដេញដោលគ្នា «ឱ្យបានឆាប់រហ័សតាមដែលអាចធ្វើទៅបាន»។
លោក Louis Charbonneau នាយកអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលរបស់ UN បាននិយាយថា៖ «ច្បាស់ណាស់ ការជំរុញផ្នែកការទូតអាចនឹងធ្វើឱ្យទីក្រុងប៉េកាំង ទទួលខុសត្រូវ ចំពោះការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សរបស់ខ្លួន ដែលកំពុងតែកើនឡើង»។
លោកបានបន្ថែមទៀតថា៖ «អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស កំពុងជំរុញឱ្យសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាព្យាយាមជាថ្មីម្តងទៀត ដើម្បីពិភាក្សា និងពិចារណាលើជម្រើស សម្រាប់ការបង្កើតយន្តការគាំទ្រ ដោយ UN ដើម្បីធ្វើការស៊ើបអង្កេតបន្ថែមទៀតអំពីការទទួលខុសត្រូវរបស់រដ្ឋាភិបាលចិន ចំពោះការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស»៕
