​រដ្ឋអាជ្ញា​កំពូល​អ៊ុយ​ក្រែ​ន​នៅ​ទីក្រុង​គៀវ (Kyiv) នៅ​ថ្ងៃទី​២៣ ខែមីនា ឆ្នាំ​២០២៣ បាន​លើកឡើងថា ក្រុម​មេដឹកនាំ​រុស្ស៊ី​គួរតែ​ត្រូវបាន​កាត់ទោស​ចំពោះ​ទង្វើ​ឈ្លានពាន​ទៅលើ​ទឹកដី​អ៊ុយ​ក្រែ​ន បើទោះបីជា​ពួកគេ​មិនអាច​ត្រូវបាន​ចាប់ខ្លួន​ដោយផ្ទាល់ និង​នាំខ្លួន​យកទៅ​តុលាការ​ក៏ដោយ​។

​អំឡុង​ពេលដែល​កំពុង​ស្ថិតនៅ​ទីក្រុង​ឡាអេ ប្រទេស​ហូ​ឡង់ ដែលជា​មូលដ្ឋាន​របស់​តុលាការ​ឧក្រិដ្ឋកម្ម​អន្តរជាតិ ឬ​ហៅថា ICC លោក​អគ្គ​រដ្ឋអាជ្ញា​អ៊ុយ​ក្រែ​ន អាន់​ឌ្រី កូ​ស្ទី​ន (Andriy Kostin) បាន​និយាយ​ទៅកាន់​សារព័ត៌មាន Reuters ថា សាលាក្តី​ដែល​បានរៀបចំ​ទុក​សម្រាប់​ដោះស្រាយ​ឧក្រិដ្ឋកម្ម​ឈ្លានពាន គួរតែ​ធ្វើការ​កាត់ក្តី​ដោយ​កំបាំងមុខ​ទៅលើ​មេដឹកនាំ​រុស្ស៊ី​ទាំងនោះ​។

​ការលើកឡើង​របស់លោក កូ​ស្ទី​ន បែបនេះ​បានធ្វើ​ឡើង​បន្ទាប់ពី​លោក​បាន​ជួប​ជាមួយ​ប្រធាន​រដ្ឋអាជ្ញា​តុលាការ​ឧក្រិដ្ឋកម្ម​អន្តរជាតិ​។ គួររំឭកថា កាលពី​សប្តាហ៍​មុន តុលាការ​នេះ​បានចេញ​ដីកាចាប់ខ្លួន​ប្រធានាធិបតី​រុស្ស៊ី​លោក វ្ល៉ា​ឌី​មៀ ពូ​ទីន (Vladimir Putin) ដោយ​ចោទប្រកាន់​លោក​ពីបទ​ឧក្រិដ្ឋកម្ម​សង្គ្រាម និង​ការ​និរទេស​កុមារ​ចេញពី​អ៊ុយ​ក្រែ​ន​ទៅកាន់​ប្រទេស​រុស្ស៊ី​។

​គួរ​ដឹង​ដែរ​ថា ខណៈដែល​តុលាការ​ឧក្រិដ្ឋកម្ម​អន្តរជាតិ អាច​កាត់ទោស​ទៅលើ​ឧក្រិដ្ឋកម្ម​សង្គ្រាម ឧក្រិដ្ឋកម្ម​ប្រឆាំង​មនុស្សជាតិ និង​អំពើ​ប្រល័យពូជសាសន៍​ក្នុងប្រទេស​អ៊ុយ​ក្រែ​ន តុលាការ​មួយ​នេះ​មិនអាច​កាត់ទោស​ឧក្រិដ្ឋក​ម្ម​នៃ​ការឈ្លានពាន​បានទេ នេះ​គឺ​ដោយសារ​តែមាន​ឧបសគ្គ​ផ្នែក​ផ្លូវច្បាប់​អន្តរជាតិ​។

​យ៉ាងណាក៏ដោយ គេ​សង្កេតឃើញថា​មានការ​គាំទ្រ​យ៉ាងខ្លាំង​ពី​សំណាក់​សហគមន៍​អន្តរជាតិ ក្នុងការ​បង្កើត​សាលាក្ដី​ពិសេស​ដើម្បី​កាត់ទោស​មេដឹកនាំ​រុស្ស៊ី​ចំពោះ​ការឈ្លានពាន​អ៊ុយ​ក្រែ​ន​អស់​រយៈពេល ១៣ ខែ​មកនេះ​។ បន្ថែម​លើ​នេះ មេដឹកនាំ​អ៊ុយ​ក្រែ​ន និង​លោកខាងលិច​បានចាត់ទុក​ទង្វើ​របស់​រុស្ស៊ី ថា​ជា​ឧក្រិដ្ឋកម្ម​នៃ​ការឈ្លានពាន​។

​លោក កូ​ស្ទី​ន បាន​និយាយថា​៖ «​សាលាក្តី​ពិសេស​គួរតែ​ផ្ដន្ទាទោស​មេដឹកនាំ​នយោបាយ និង​មេបញ្ជាការ​យោធា​កំពូលៗ រួមទាំង​លោកពូ​ទីន ចំពោះ​ឧក្រិដ្ឋកម្ម​នៃ​ការឈ្លានពាន​»​។

​លោក​បន្តថា​៖ «​ខ្ញុំ​ជឿថា សំណុំរឿង​អាច​ដំណើរការ​ទៅបាន​ដោយ​កំបាំងមុខ ព្រោះ​វា​មាន​សារៈសំខាន់​ណាស់​ក្នុងការ​ស្វែងរក​យុត្តិធម៌​ពី​ការប្រព្រឹត្ត​ឧក្រិដ្ឋកម្ម​អន្តរជាតិ បើទោះបីជា​ជនល្មើស​មិនមាន​វត្តមាន​នៅក្នុង​សវនាការ​ក៏ដោយ​»​។

​កន្លងមក តុលាការអន្តរជាតិ​ក​ម្រ​នឹងធ្វើ​ការកាត់ក្តី​កំបាំងមុខ​ខ្លាំងណាស់ ហើយ​ច្បាប់​របស់​តុលាការ​ឧក្រិដ្ឋកម្ម​អន្តរជាតិ​បានចែង​យ៉ាង​ជាក់លាក់​ថា ជនជាប់ចោទ​ត្រូវមាន​វត្តមាន​ក្នុងអំឡុងពេល​សវនាកា​រ​។ ព្រឹត្តិការណ៍​តែមួយគត់​នៃ​ការកាត់ក្តី​ដោយ​កំបាំងមុខ​នៅក្នុង​ប្រវត្តិសាស្ត្រ គឺ​ករណី​ប្រទេស​លី​បង់ ដែល​សាលាក្តី​គាំទ្រ​ដោយ​អង្គការសហប្រជាជាតិ​បាន​ផ្តន្ទាទោស​ឧក្រិដ្ឋជន​បីនាក់​ដែល​បាន​ធ្វើឃាត​អ្នកនយោបាយ​លី​បង់​មួយរូប​ឈ្មោះថា រ៉ា​ហ្វ៊ិ​ក ហារី​រី Rafik Hariri កាលពី​ឆ្នាំ​២០០៥​។

​យ៉ាងណាក៏ដោយ តុលាការ​របស់​ប្រទេស​ហូ​ឡង់​កាលពី​ឆ្នាំមុន បាន​កាត់ទោស​បុរស​បីនាក់ ក្នុងនោះ​មាន​ជនជាតិ

​រុស្សី​ពីរ​នាក់ និង​អ៊ុយ​ក្រែ​ន​ម្នាក់ នៅក្នុង​ហេតុការណ៍​ធ្លាក់​យន្តហោះ​ម៉ាឡេស៊ី​ប្រភេទ MH17 កាលពី​ឆ្នាំ​២០១៤ នៅ​ភាគ​ខាងកើត​ប្រទេស​អ៊ុយ​ក្រែ​ន​។ ហើយ​កាលនោះ គ្មាន​ជនសង្ស័យ​ណា​ម្នាក់​មាន​វត្តមាន​នៅក្នុង​តុលាការ​នោះទេ​។

​ជាការ​ឆ្លើយតប ស្ថាប័ន​ស៊ើបអង្កេត​កំពូល​របស់​រុស្ស៊ី​បានលើកឡើង​កាលពី​ថ្ងៃ​ចន្ទ​ថា ខ្លួន​បាន​បើក​ដំណើរការ​សំណុំរឿង​ព្រហ្មទណ្ឌ​ប្រឆាំងនឹង​ព្រះរាជអាជ្ញា និង​ចៅក្រម​របស់​តុលាការ​ឧក្រិដ្ឋកម្ម​អន្តរជាតិ​ដែល​បានចេញ​ដីកាចាប់ខ្លួន​លោក ពូ​ទីន ហើយ​ទីក្រុង​មូ​ស្គូ បានចាត់ទុក​ដីកាចាប់ខ្លួន​ជា​មោ​ឃៈ​ដោយ​ផ្អែកទៅលើ​ច្បាប់​អន្តរជាតិ​។​

​ម្យ៉ាងវិញទៀត ជាការ​ឆ្លើយតប​ទៅនឹង​ការចោទប្រកាន់ រុស្ស៊ី​តែងតែបាន​អះអាង​ជា​សាធារណៈ​ថា ខ្លួន​បាន​បញ្ជូន​កុមារ​អ៊ុយ​ក្រែ​ន​រាប់ពាន់នាក់​ទៅកាន់​ប្រទេស​រុស្ស៊ី ហើយ​វា​គឺជា​យុទ្ធនាការ​មនុស្សធម៌​ដើម្បី​ការពារ​កុមារកំព្រា និង​កុមារ​ដែល​ត្រូវបាន​បោះបង់ចោល​នៅក្នុង​តំបន់​ដែល​កំពុងមាន​ជម្លោះ​៕