ធម្មតាទ្រព្យសម្បតិ្តរួមរបស់ប្ដីប្រពន្ធគឺចាំបាច់ត្រូវមានចំណែកស្មើគ្នា។ ក៏ប៉ុន្តែក្នុងករណីប្ដី ឬប្រពន្ធ មានគូថ្មីរស់នៅជាមួយគ្នា តើការមិនបានបែងចែកទ្រព្យសម្បត្តិចាស់ជាមួយដៃគូថ្មី ខុសច្បាប់ឬទេ?
ជុំវិញបញ្ហានេះ ភ្នំពេញ ប៉ុស្ដិ៍ បានសុំការពន្យល់ពីលោកមេធាវី ផុន ធារិន ដែលកំពុងបម្រើការនៅការិយាល័យមេធាវី ផុន ធារិន នៅបុរីដឹមេគង្គរ៉ូយ៉ាល់ ផ្ទះ លេខ ៧១ ផ្លូវ M08 ភូមិ ខ្ទរ សង្កាត់ ព្រែកលៀប ខណ្ឌជ្រោយចង្វារ រាជធានី-ភ្នំពេញតាមរយៈសំណួរដូចតទៅ៖
ឧបមាថា នាង (ក) មានកូន ៥ នាក់ តែប្តីមុនរបស់នាងបានស្លាប់ចោល នាងក៏យកប្តីថ្មី ហើយប្តីថ្មីនេះនាង (ក) បានចុះលិខិតអាពាហ៍ពិពាហ៍ និងបញ្ចូលឈ្មោះក្នុងសៀវភៅគ្រួសារផងដែរ។ ក្រោយមកនាង (ក) បានលក់ដីដែលជាទ្រព្យរួមរបស់ប្តីមុន តែមិនបានបែងចែកលុយឱ្យទៅប្តីក្រោយទេ។តើនាង (ក) ធ្វើបែបនេះត្រឹមត្រូវឬទេ បើប្តីថ្មីនាងត្រូវបានដឹងឮអស់ហើយនោះ?
ទាក់ទងទៅនឹងករណីនេះ យើងចាំបាច់ត្រូវតែមានការយល់ដឹងអំពីប្រព័ន្ធទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ប្ដីប្រពន្ធ ដែលច្បាប់បានកំណត់ជាទ្រព្យសម្បត្តិ ដោយឡែកពីគ្នា។ ផ្អែកតាមមាត្រា ៩៧២ នៃក្រមរដ្ឋប្បវេណី ទ្រព្យសម្បត្តិដែលកំណត់ថា ជាទ្រព្យសម្បត្តិដោយឡែកដែលស្ថិតនៅក្រោមកម្មសិទ្ធិរបស់សហព័ទ្ធ (ប្ដី ឬប្រពន្ធ) ណាម្នាក់គឺជាទ្រព្យសម្បត្តិដែលសហព័ទ្ធមាននៅមុនពេលរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ ឬជាទ្រព្យសម្បត្តិដែលសហព័ទ្ធទទួលបានដោយប្រទានកម្ម (អំណោយ) សន្តតិកម្ម (មរតកសាច់ញាតិ) អច្ច័យទាន (បណ្ដាំមរតក) នៅក្នុងអំឡុងពេលមានអាពាហ៍ពិពាហ៍របស់ប្ដីប្រពន្ធនោះ។ យោងតាមការបង្ហាញនេះ យើងអាចបញ្ជាក់បានថាទោះបីនាង (ក) និងប្ដីក្រោយមានចំណងអាពាហ៍ពិពាហ៍ដោយមានការបញ្ជាក់ដឹងឮពីអាជ្ញាធរក៏ពិតមែន តែជាគោលការណ៍ច្បាប់ ទ្រព្យសម្បត្តិ ឬប្រាក់ដែលនាង (ក) ទទួលបានពីការលក់ដីនោះគឺជាទ្រព្យសម្បត្តិ ដោយឡែកតាមផ្លូវច្បាប់របស់នាង (ក)។
ក្នុងករណីនេះបើប្តីថ្មីរបស់នាង (ក) ប្តឹងទាមទារចំណែកទ្រព្យតើបានឬទេ? ព្រោះគាត់សំអាងថាគាត់មានឈ្មោះក្នុងសៀវភៅគ្រួសារ និងបានចុះលិខិតអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយគ្នាផងដែរនោះ?
ក្នុងករណីប្ដីថ្មីរបស់នាង (ក) ប្ដឹងទៅតុលាការ ដើម្បីទាមទារចំណែកទ្រព្យសម្បត្តិ ឬប្រាក់ដែលនាង (ក) បានលក់ដីដែលជាទ្រព្យសម្បត្តិរបស់នាង (ក) និងប្ដីមុន ដោយសំអាងលើខ្លួនថាមានចំណងអាពាហ៍ពិពាហ៍ និងមានឈ្មោះនៅក្នុងសៀវភៅគ្រួសារនោះ មិនមានមូលដ្ឋានច្បាប់គ្រប់គ្រាន់ក្នុងការទាមទារទ្រព្យសម្បត្តិនោះឡើយ។ តុលាការនឹងច្រានចោលចំពោះការទាមទាររបស់ប្តីថ្មីនាង (ក) ដោយផ្អែកលើទំនាក់ទំនងគតិយុត្ត និងសិទ្ធិក្នុងការទាមទារទ្រព្យសម្បត្តិរួម ឬទ្រព្យសម្បត្តិដោយឡែករបស់សហព័ទ្ធណាម្នាក់។ ជាគោលការណ៍ច្បាប់ប្ដីថ្មីរបស់នាង (ក) មានសិទ្ធិក្នុងការទាមទារចំណែកលើតែទ្រព្យសម្បត្តិទាំងឡាយណាដែលបានកើតឡើងរួមគ្នាអំឡុងពេលអាពាហ៍ពិពាហ៍តែប៉ុណ្ណោះ។ ប្រាក់ដែលនាង (ក) ទទួលបានពីការលក់ដីនោះគឺជាទ្រព្យសម្បត្តិដោយឡែករបស់នាង (ក) និងសន្តតិជន ឬកូនៗរបស់នាង (ក) នឹងប្ដីមុនប៉ុណ្ណោះ។
ករណីស្រដៀងគ្នានេះដែរ ឧបមាថា នាង (ក) មានកូនចិញ្ចឹមជាមួយប្តីមុនហើយកូនចិញ្ចឹមនោះក៏ត្រូវបានបញ្ចូលឈ្មោះនៅក្នុងសៀវភៅគ្រួសារដែរ តើកូនចិញ្ចឹមនោះមានចំណែកដែលទទួលទ្រព្យដែរឬទេ?
ក្នុងករណីនេះ កូនចិញ្ចឹមរបស់នាង (ក) និងប្តីមុន មានសិទ្ធិគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការទទួលបានចំណែកមត៌កតាមច្បាប់កំណត់។ កូនចិញ្ចឹមនេះត្រូវទទួលបានចំណែកដែលជាមរតករបស់ឪពុកចិញ្ចឹមដែលបានស្លាប់នោះ។ ក្នុងករណីនេះដែរ ប្រសិនបើនាង (ក) និងប្តីមុនដែលបានស្លាប់នោះមានតែកូនចិញ្ចឹមនេះម្នាក់គត់ មិនមានកូនបង្កើត មានន័យថា ចំណែក ៥០ ភាគរយដែលជាមរតករបស់ប្ដីមុនត្រូវបានបែងចែកទៅឲ្យនាង (ក) ពាក់កណ្ដាល និងកូនចិញ្ចឹមនោះពាក់កណ្ដាល។ ចំណែកឯកូនៗបង្កើតរបស់នាង (ក) ជាមួយប្ដីថ្មីនោះមិនមានចំណែកក្នុងការទទួលបានមរតកនេះឡើយ៕