តាមច្បាប់ ប្រភេទនៃបណ្ដឹងមានការបែងចែកទៅតាមបទល្មើសនីមួយៗ បើទោះជាដំណើរការសវនាការធ្វើឡើងនៅតុលាការតែមួយក៏ដោយ។ ករណីដូចជា បណ្តឹងព្រហ្មទណ្ឌ និងបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីជាដើមគឺមានលក្ខណៈខុសគ្នា។
ដើម្បីបានដឹងពីភាពខុសយ៉ាងណានោះ ភ្នំពេញ ប៉ុស្ដិ៍ បានសុំការពន្យល់ពីលោក មេធាវី ឡោ គីមហ្គិច ជាក្រុមមេធាវីអាស៊ានអន្តរជាតិដែលមានអាសយដ្ឋានផ្ទះលេខ ១៦R ផ្លូវ ២៥២ សង្កាត់ចតុមុខ រាជធានី-ភ្នំពេញតាមរយៈសំណួរ ដូចខាងក្រោម៖
តើបណ្តឹងព្រហ្មទណ្ឌ និងបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី ខុសគ្នាយ៉ាងដូចម្តេច?
មុននឹងខ្ញុំឆ្លើយនូវសំណួរនេះខ្ញុំសូមទាញអារម្មណ៍អ្នកអានបន្តិចថា ពាក់ព័ន្ធបណ្តឹងទៅតុលាការមាន ២ បណ្តឹងគឺបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី និងបណ្តឹងព្រហ្មទណ្ឌ។ បើយោងតាមមាត្រា ១៣១ ថ្មីនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ឆ្នាំ ១៩៩៣ បានបញ្ញត្តិថា មានតែអង្គការអយ្យការទេ ដែលមានសិទ្ធិធ្វើបណ្ដឹងអាជ្ញាបាន។ ចំពោះអ្នកដែលធ្វើបណ្តឹងអាជ្ញានេះ មានព្រះរាជអាជ្ញារង និងព្រះរាជអាជ្ញា។
បណ្តឹងព្រហ្មទណ្ឌជាបណ្តឹងមួយដែលពិនិត្យអត្ថិភាពនៃបទល្មើសអំពីការមានពិរុទ្ធភាព ឬគ្មានពិរុទ្ធភាពនៃជនណាម្នាក់ ឬច្រើននាក់។ បណ្តឹងព្រហ្មទណ្ឌជាបណ្តឹងដែលសំដៅមានគោលបំណងពិនិត្យអត្ថិភាពនៃបទល្មើសបង្ហាញឱ្យឃើញអំពីការមានពិរុទ្ធភាព ឬគ្មានពិរុទ្ធភាពនៃជនណាម្នាក់ ឬច្រើននាក់។ តាមច្បាប់ចែងបណ្តឹងព្រហ្មទណ្ឌ ឬបណ្តឹងអាជ្ញាអនុវត្តទៅលើបុគ្គលគ្រប់រូបគ្រប់សញ្ជាតិសាសនា។ បណ្តឹងព្រហ្មទណ្ឌគឺជាបណ្តឹងរបស់ព្រះរាជអាជ្ញា។
ចំពោះពលរដ្ឋគ្រប់រូបយល់ថា រឿងហេតុ ឬហេតុការណ៍ដែលយើងបានឃើញ ឬដឹងថា អំពើរបស់ជនណាម្នាក់បានប្រព្រឹត្តផ្ទុយនឹងច្បាប់គឺពលរដ្ឋអាចប្តឹងទៅតុលាការ ឬមន្ត្រីនគរបាលយុត្តិធម៌ ដែលនៅជិតកន្លែងកើតហេតុ។ ម្យ៉ាងទៀតបើបទល្មើសកំពុងតែប្រព្រឹត្ត ឬកំពុងតែកើតគឺអ្នកនៅទីកើតហេតុនោះអាចចាប់ជនបង្កនោះប្រគល់ឱ្យមន្ត្រីនគរបាលយុត្តិធម៌ (បទល្មើសជាក់ស្តែង)។
តាមន័យច្បាប់គឺជាការផ្តល់ព័ត៌មានដល់មន្ត្រីនគរបាលយុត្តិធម៌ ឬតុលាការតែប៉ុណ្ណោះ។ ហេតុដូច្នេះព្រះរាជអាជ្ញាទេដែលត្រូវចោទប្រកាន់ ឬមិនចោទ។ ដូច្នេះបណ្តឹងព្រហ្មទណ្ឌគឺផ្តើមចេញពីព្រះរាជអាជ្ញា។ តាមការចែងក្នុងច្បាប់គឺបណ្តឹងព្រហ្មទណ្ឌត្រូវទទួលពិន័យផ្នែកព្រហ្មទណ្ឌទោសដាក់ពន្ធនាគារ ឬពិន័យជាប្រាក់ជូនរដ្ឋ។ បណ្តឹងព្រហ្មទណ្ឌតុលាការសកម្មស្វែងរកភ័ស្តុតាងដាក់បន្ទុក និងដោះបន្ទុក។
ចំពោះបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីវិញអ្នកផ្តើមបណ្តឹងគឺបុគ្គលគ្រប់រូបមានសិទ្ធិប្តឹងនូវបទល្មើសណាមួយដែលខ្លួនយល់ថា អ្នកដទៃធ្វើឱ្យខូចខាតទ្រព្យសម្បត្តិ ឬធ្វើឱ្យខូចខាតប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិរបស់ខ្លួន។ ដើម្បីឱ្យបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីមានចលនាបាននៅផ្លូវតុលាការ គឺម្ចាស់បណ្តឹងត្រូវមានកាតព្វកិច្ចបង់ពន្ធជូនរដ្ឋជាមុន៕