តាមការកត់សម្គាល់ ការផ្សព្វផ្សាយរូបភាពជនសង្ស័យដោយបើកចំហជាសាធារណៈ មុនពេលមានសាលក្រម ឬសាលដីកាស្ថាពរពីតុលាការត្រូវបានគេយកមកបង្ហោះក្នុងបណ្ដាញសង្គម ឬប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយជារឿយៗដោយមិនទាំងបានដឹងថា ជននោះមានទោស ឬគ្មានទោសផង។ ចង់ដឹងថា តើការផ្សព្វផ្សាយបែបនេះត្រឹមត្រូវ ឬមួយយ៉ាងណានោះ ភ្នំពេញប៉ុស្ដិ៍បានសុំការពន្យល់ពីលោកមេធាវី លី កុសល ដែលមានការិយាល័យបម្រើការនៅផ្ទះលេខ ៤៥Eo ផ្លូវលេខ ៩ ភូមិត្រពាំងថ្លឹង សង្កាត់ចោមចៅ ខណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យ រាជធានីភ្នំពេញ តាមរយៈសំណួរដូចខាងក្រោម៖
ឧបមាថា លោក (ក) បានប្រព្រឹត្តបទល្មើស ហើយត្រូវនគរបាលឃាត់ខ្លួន។ ក្នុងអំឡុងពេលឃាត់ខ្លួននោះអ្នកសារព័ត៌មានបានថតរូបគាត់ហើយចុះផ្សាយដោយមិនបានបិទបាំងមុខគាត់ឡើយ។ តើការមិនបិទបាំងមុខបែបនេះត្រឹមត្រូវដែរទេ?
ជាគោលការណ៍គ្មានជនណាម្នាក់ត្រូវបានសន្មតជាមុនថា មានទោសនោះទេ ដរាបណាមិនទាន់មានសាលក្រម ឬសាលដីកាស្ថាពរពីតុលាការ ដូច្នេះបើពួកគាត់មិនទាន់មានទោសពុំគួរគប្បីបង្ហាញមុខគាត់ជាចំហដោយមិនមានការបិទបាំងដែលអាចធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិក្រៅបេតិកភណ្ឌរបស់ពួកគាត់។
ចុះបើលោក (ក) ត្រូវបានតុលាការផ្តន្ទាទោស តើការចុះផ្សាយអាចមិនបិទបាំងមុខគាត់បានទេ?
ពាក់ព័ន្ធនឹងការបិទបាំងមុខ ឬមិនបានបិទបាំងមុខចំពោះជនសង្ស័យដែលត្រូវបានឃាត់ខ្លួននោះ ច្បាប់មិនបានកំណត់ឱ្យជាក់លាក់នោះទេ តែវាជាបញ្ហាក្រមសីលធម៌វិជ្ជាជីវៈចំពោះអ្នកដែលផ្សព្វផ្សាយដែលគប្បីគួរតែគោរព។ ប៉ុន្តែប្រសិនបើជនសង្ស័យដែលត្រូវបានឃាត់ខ្លួននោះជាអនីតិជន យោងតាមមាត្រា ២៣ នៃច្បាប់ស្តីពីយុត្តិធម៌អនីតិជនបានការពារពួកគាត់ដោយមិនឱ្យមន្ត្រីនគរបាលយុត្តិធម៌ដាក់បង្ហាញមុខជាជួរឡើយ ក្នុងករណីដែលគ្មានការយល់ព្រមដោយមានការពិគ្រោះយោបល់ជាមួយមេធាវី អ្នកតំណាងដែលច្បាប់បានកំណត់។ ចំពោះបញ្ហាបង្ហាញមុខ និងឈ្មោះរបស់ជនដែលត្រូវដោះលែងនោះ ត្រូវបានចុះផ្សាយតាមកាសែត ឬតាមបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុករួចទៅហើយនោះ សាមីខ្លួន ឬតំណាងស្របច្បាប់អាចស្នើទៅអ្នកសារព័ត៌មានទាំងនោះឱ្យកែតម្រូវដោយផ្អែកតាមមាត្រា ១០ នៃច្បាប់ស្តីពីរបបសារព័ត៌មាន។ ចំពោះជនដែលត្រូវតុលាការចោទប្រកាន់ និងមានសាលក្រម ឬសាលដីកាស្ថាពរ ហើយច្បាប់មិនបានកំណត់ថា ត្រូវបិទបាំងមុខ ឬមិនបិទបាំងនោះទេ ជារួមបញ្ហា ការបិទបាំងមុខនេះមិនមានចែងក្នុងច្បាប់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជានោះទេ។
ករណីស្រដៀងគ្នានេះដែរ ឧបមាថា លោក (ក) ពីមុនជាពិរុទ្ធជន ក្រោយមកគាត់អនុវត្តទោសក្នុងពន្ធនាគារចប់ ត្រូវបានដោះលែង។ ប៉ុន្តែមានប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយបានចុះផ្សាយរឿងលោក (ក) ឡើងវិញ ដោយមានទាំងដាក់រូបគាត់ផង។ តើករណីបែបនេះលោក (ក) ត្រូវប្តឹងអង្គភាពនោះពីបទបរិហារកេរ្តិ៍បានទេ ព្រោះថា គាត់លែងមានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងបទល្មើសទៀតហើយនោះ?
ករណីនេះបើជាព័ត៌មានចាស់ដែលអង្គភាពសារព័ត៌មាននោះចុះផ្សាយរួចទៅហើយក្នុងអំឡុងព្រឹត្តិការណ៍នោះ ហើយលោក (ក) អនុវត្តទោសក្នុងពន្ធនាគារចប់ហើយត្រូវបានដោះលែងហើយ ប៉ុន្តែត្រូវបានបុគ្គលណាម្នាក់ធ្វើការចែករំលែកជាថ្មីដោយមានគំនិតទុច្ចរិតចង់ឱ្យមានការយល់ច្រឡំ ញុះញង់ជាអាទិ៍ បុគ្គលនោះជាអ្នកទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខច្បាប់ដែលមានចែងក្នុងក្រមព្រហ្មទណ្ឌ ប៉ុន្តែករណីអង្គភាពសារព័ត៌មាននោះចុះផ្សាយអត្ថបទនោះម្តងទៀតជាថ្មីក្នុងន័យមួយដែលធ្វើឱ្យសាធារណជនមានការយល់ច្រឡំ នោះអង្គភាព ឬស្ថាប័នសារព័ត៌មាននោះជាអ្នកទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខច្បាប់ដែលចែងក្នុងច្បាប់ស្តីពីរបបសារព័ត៌មានរួមនឹងក្រមព្រហ្មទណ្ឌផងដែរ។
ចុះប្រសិនបើពិរុទ្ធជនណាម្នាក់បានរួចទណ្ឌកម្មទោសហើយ ហើយគាត់ចង់ចូលបម្រើការងាររដ្ឋ ឬក្រុមហ៊ុនឯកជនតើបានទេ? ចុះបើមិនបានត្រូវធ្វើយ៉ាងណា?
ជាគោលការណ៍បើគាត់ប្រព្រឹត្តបទល្មើសហើយដែលត្រូវបានតុលាការផ្តន្ទាទោស និងមានសាលក្រម ឬសាលដីកាស្ថាពរហើយនោះគឺឈ្មោះគាត់នឹងត្រូវបញ្ជូនទៅក្រសួងយុត្តិធម៌ហើយក្រសួងយុត្តិធម៌ជាអ្នកមានសមត្ថកិច្ចក្នុងការបញ្ជាក់លើជនណាមួយថា គាត់ធ្លាប់ជាប់ទោសពីមុន ឬក៏អត់ ហើយដើម្បីអាចទទួលបាននូវការងារក្នុងស្ថាប័នរដ្ឋ គឺស្ថាប័នទាំងនោះគឺតែងតែតម្រូវឱ្យមានលិខិតថ្កោលទោសដែលបញ្ជាក់ជននោះគ្មានទោសពីមុនមក នេះគឺជាបុរេលក្ខខណ្ឌរបស់ស្ថាប័នរដ្ឋ ដើម្បីអាចចូលបម្រើការងារបាន។
ថ្វីដ្បិតតែគាត់មិនអាចបម្រើការងាររដ្ឋ ប៉ុន្តែនៅក្នុងវិស័យឯកជន ក្រុមហ៊ុនជាទូទៅលិខិតថ្កោលទោសមិនមែនជាភាពដាច់ណាត់នោះទេ អ្វីដែលសំខាន់ក្រោយពេលដែលគាត់ចេញពីពន្ធនាគាររួចគាត់អាចមានចំណេះ និងជំនាញពិតប្រាកដគឺអាចទទួលបានការងារល្អដូចពលរដ្ឋទូទៅដែរ៕