ជាទូទៅ ការទទួល​ទិញ​ផលចោរកម្ម​ដោយ​គ្មាន​ឯកសារ​ត្រឹមត្រូវ​តែងតែ​ប្រឈម​នឹង​ទោសទណ្ឌ​ទៅតាម​ច្បាប់​។

ចុះ​ប្រសិនបើ​ការទិញ​របស់​ដែល​គេ​លួច​នោះ​បន្ដ​ដោយ​មាន​ឯកសារ​ពី​ក្រុមហ៊ុន​ត្រឹមត្រូវ តើ​ខុសច្បាប់​ឬទេ​? ​ជុំវិញ​ចម្ងល់​នេះ​ភ្នំពេញ​ប៉ុស្ដិ៍​បាន​សុំ​ការពន្យល់​ពី​លោក​មេធាវី ផុន ធារិន ដែល​បម្រើការ​នៅ​ការិយាល័យ​មេធាវី ផុន ធារិន ស្ថិតនៅ​បុរី​ឌឺ​មេគង្គ​រ៉ូយ៉ាល់ ផ្ទះ​លេខ​ ៧១ ផ្លូវ M08 ភូមិ​ខ្ទរ សង្កាត់​ព្រែកលៀប ខណ្ឌ​ជ្រោយចង្វារ រាជធានី​ភ្នំពេញ តាមរយៈ​សំណួរ​ដូចតទៅ​៖

ប្រសិនបើ​លោក​ (​ក​) ​បាន​ទិញ​ម៉ូតូ​ ១​ គ្រឿង​ និង​មាន​លិខិតបញ្ជាក់​ពី​ក្រុមហ៊ុន​លក់​ម៉ូតូ​ផង តែ​ក្រោយមក​ត្រូវបាន​ចោរលួច ហើយ​យក​ម៉ូតូ​នោះ​ទៅ​លក់​ឱ្យ​ក្រុមហ៊ុន​មួយទៀត​។ ឯ​លោក​ (​ក​) ​ក៏បាន​ដាក់​បណ្តឹង​នៅ​ប៉ុស្តិ៍នគរបាល រីឯ​ម៉ូតូ​នោះ​ត្រូវបាន​លោក ​(​ខ​) ​ទិញ​បន្ត​ពី​ក្រុមហ៊ុន​ដែល​ចោរ​យកទៅលក់​ឱ្យ​នោះ ដោយមាន​លិខិត​បញ្ជាក់​ពី​ក្រុមហ៊ុន​លក់​ម៉ូតូ​ត្រឹមត្រូវ​ផងដែរ តែ​ក្រោយមក​លោក​ (​ខ​) ​ត្រូវបាន​នគរបាល​ឃាត់​ពេល​កំពុង​ជិះ​ម៉ូតូ​នោះ​។ ​ចំពោះ​ករណីនេះ តើ​លោក​ (​ខ​) ​ជាប់​ពីបទ​លួច​ឬទេ​?

បើ​យោងតាម​មាត្រា​ ៣៥៣ នៃ​ក្រម​ព្រហ្មទណ្ឌ​បាន​ចែងថា អំពើ​លួច គឺជា​អំពើ​ដកហូត​ដោយ​ទុច្ចរិត​នូវ​ទ្រព្យសម្បត្តិ ឬ​វត្ថុ​ផ្សេងទៀត​របស់​អ្នកដទៃ តាម​គ្រប់​មធ្យោបាយ​ក្នុង​គោលបំណង​យកមក​ធ្វើ​​ជា​កម្មសិទ្ធិ​របស់ខ្លួន​។ តាម​ខ្លឹមសារ​នេះ​បាន​បង្ហាញថា លោក​ (​ខ​)​ មិន​ជាប់​ពីបទ​លួច​នោះទេ​។ ដោយហេតុថា លោក​ (​ខ​) ​បាន​ទិញ​ម៉ូតូ​ពី​ក្រុមហ៊ុន​ដោយ​សុចរិត ព្រមទាំង​មាន​លិខិតបញ្ជាក់​ពី​ក្រុមហ៊ុន​ត្រឹមត្រូវ ហើយ​លោក​ (​ខ​) ​ពុំ​បានដឹង​នោះទេ​ថា ម៉ូតូ​ដែល​ខ្លួន​ទិញ​មកនេះ​ជា​ម៉ូតូ​ដែល​ចោរ​បាន​លួច​យក​ទៅលក់​ឱ្យ​ក្រុមហ៊ុន​។ ដោយឡែក ប្រសិន​លោក​ (​ខ​) បានដឹងថា ម៉ូតូ​នេះ មិនមាន​ឯកសារ​ត្រឹមត្រូវ នៅតែ​ព្រម​ទទួល​ទិញយក​ទៅ​ប្រើប្រាស់​ទៀត​ក្នុង​តម្លៃ​ថោក​ជាង​ទីផ្សារ​ណាមួយ​នោះ ទោះបី​លោក ​(​ខ​) ​បាន​សួរនាំ​ ឬ​មិនបាន​សួរនាំ​ពី​ប្រវត្តិ​ម៉ូតូ​ដែល​បាន​ទិញ​ពី​ក្រុមហ៊ុន​លក់​បន្ត​ក្ដី លោក​ (​ខ​)​ អាច​ទទួល​ខុសត្រូវ​ផ្នែក​ព្រហ្មទណ្ឌ​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​អំពើ​ទទួលផល​ចោរកម្ម​។

យោងតាម​មាត្រា​ ៣៩៩ នៃ​ក្រម​ព្រហ្មទណ្ឌ​បាន​ចែងថា អំពើ​ទទួលផល​ចោរកម្ម គឺជា​អំពើ​ទទួល​លាក់​បំបាំង​រក្សាទុក​ ឬ​បញ្ជូន​វត្ថុ​អ្វីមួយ​ដោយ​ដឹងថា វត្ថុ​នោះ​បានមកពី​បទឧក្រិដ្ឋ​ ឬ​បទមជ្ឈិម​។ យោងតាម​ខ្លឹមសារ​នេះ​បាន​បង្ហាញថា ប្រសិនបើ​ជនណាម្នាក់​បានទទួល​ លាក់បាំង ឬ​បញ្ជូន​វត្ថុ​អ្វីមួយ ដោយ​ខ្លួន​បានដឹងថា វត្ថុ​នោះ គឺជា​វត្ថុ​ដែល​បានមកពី​ការប្រព្រឹត្ត​រាល់​បទល្មើស គឺជា​អំពើ​ទទួលផល​ចោរកម្ម​។ ក្នុងករណីនេះ ក្រុមហ៊ុន​ដែល​បានទទួល​ទិញ​ម៉ូតូ​ពី​ចោរ​ដោយ​ខុសច្បាប់ គ្មាន​ប័ណ្ណ​សម្គាល់​ទោចក្រយានយន្ត​ និង​ឯកសារ​ពាក់ព័ន្ធ ហើយ​ថែមទាំង​បាន​យកទៅលក់​បន្ត​ ដើម្បី​យកចំណេញ​។ ​អំពើ​ទទួលផល​ចោរកម្ម​ត្រូវ​ផ្ដន្ទាទោស​ដាក់ពន្ធនាគារ​ពី​ ២ (​ពីរ​) ​ឆ្នាំទៅ​ ៥ (​ប្រាំ​)​ ឆ្នាំ​ និង​ពិន័យ​ជា​ប្រាក់​ពី ៤ ០០០ ០០០ (​បួន​លាន​) ​រៀល​ទៅ ១ ០០០ ០០០ (​ដប់​លាន​) ​រៀល​។

ចុះបើ​លោក​ (​ក​) ​មិនបាន​ដាក់ពាក្យ​បណ្តឹង​ទេ តែ​គាត់​បានឃើញ​លោក​ (​ខ​) ​ជិះ ដោយសារ​គាត់​ចំណាំ​ស្លាក​លេខ​ហើយ​ឃាត់ខ្លួន​ឱ្យ​នគរបាល ខណៈ​លោក​ (​ខ​)​ មាន​លិខិតធានា​ត្រឹមត្រូវ​ពី​ក្រុមហ៊ុន តើ​លោក​ (​ក​) ​មាន​សិទ្ធិ​ទាមទារ​យក​ម៉ូតូ​វិញ​បានដែរ​ទេ​?

យោងតាម​មាត្រា​ ១៩៤ នៃ​ក្រម​រដ្ឋប្បវេណី​បាន​កំណត់ថា ប្រសិនបើ​វត្ថុ​ដែល​ត្រូវបានធ្វើ​អនុប្បទាន​នោះ​ជា​វត្ថុ​លួច​ ឬ​បាត់ ជនរងគ្រោះ ឬ​ម្ចាស់​វត្ថុ​បាត់​នោះ​អាច​ទាមទារ​ឱ្យ​អនុប្បទានិក​នោះ​សង​វត្ថុ​នោះមក​វិញ​បាន ក្នុង​អំឡុងពេល ​២​ ឆ្នាំ គិត​ចាប់ពី​ពេល​បាត់ ឬ​ពេល​ត្រូវបាន​លួច​។

ម្យ៉ាងទៀត​មាត្រា​ដដែល​ក៏បាន​កំណត់ថា ប្រសិនបើ​អនុប្បទានិក​បាន​ទិញ​វត្ថុ​បាត់​ ឬ​លួច​នោះ​ដោយ​សុចរិត តាមរយៈ​ការលក់​ដេញថ្លៃ​ ឬ​នៅ​ផ្សារ​សាធារណៈ​ ឬ​ពី​ពាណិជ្ជករ​ឬ​អាជីវករ​ដែល​លក់​វត្ថុ​ប្រភេទ​ដូចគ្នានេះ ជនរងគ្រោះ​ ឬ​ម្ចាស់​វត្ថុ​បាត់​មិនអាច​ទាមទារ​ឱ្យ​សង​វត្ថុ​នោះ​វិញ​បានទេ​បើ​មិន​សង​ប្រាក់​ដែល​អ្នក​កាន់កាប់​នោះបាន​បង់​។ ​តាម​អត្ថន័យ​បាន​បង្ហាញថា ប្រសិនបើ​ម៉ូតូ​ដែល​បាត់ទៅ មិនទាន់​ដល់​រយៈពេល​ ២ ​ឆ្នាំ ហើយ​លោក​ (​ក​)​ បានឃើញ​ម៉ូតូ​របស់ខ្លួន​ត្រូវ​អ្នកផ្សេង​ជិះ លោក ​(​ក​) ​អាច​ធ្វើការ​ទាមទារ​ម៉ូតូ​ដែល​បាត់​នោះ​ពី​លោក​ (​ខ​) ​វិញ​បាន ប៉ុន្តែ​លោក​ (​ក​) ​ត្រូវ​ចេញថ្លៃ​ប្រាក់​ដែល​លោក​ (​ខ​)​ បាន​ទិញ​ពី​ក្រុមហ៊ុន ដោយហេតុថា លោក​ (​ខ​) ​បាន​ទិញ​ម៉ូតូ​នោះ​ដោយ​សុចរិត​ព្រមទាំង​មាន​លិខិតបញ្ជាក់​ពី​ក្រុមហ៊ុន​ត្រឹមត្រូវ​ដោយ​លោក​ (​ខ​) ​ពុំបាន​ដឹងថា​ម៉ូតូ​ដែល​ខ្លួន​បាន​ទិញ​នោះ​ជា​ម៉ូតូ​ដែល​ចោរ​បាន​លួច​ទៅ​លក់​ឱ្យ​ក្រុមហ៊ុន​ទេ ព្រោះ​ក្រុមហ៊ុន​ក៏បាន​ចេញ​លិខិត​ទិញ​លក់​ជូន​លោក ​(​ខ​)​ ផងដែរ ហេតុដូច្នេះ​លោក​ (​ក​)​ ត្រូវ​បង់ប្រាក់​ទៅ​លោក​ (​ខ​) ក្នុងករណី​ដែល​លោក​ (​ក​)​ ចង់​ទាមទារ​ម៉ូតូ​នោះ​ពី​លោក​ (​ខ​)​ វិញ​។

ក្នុង​ករណីនេះ ប្រសិនបើ​លោក​ (​ក​) ​គ្រាន់តែ​ចាំ​ស្លាក​លេខ​ម៉ូតូ​ហើយ​គាត់​ពុំ​​មាន​ឯកសារ​គ្រប់គ្រាន់​សម្រាប់​បញ្ជាក់ថា គាត់​ពិតជា​ម្ចាស់​កម្មសិទ្ធិករ ហេតុនេះ​គាត់​ពុំ​អាចធ្វើ​ការទាមទារ​ម៉ូតូ​ដែល​បាត់​នោះ​ត្រឡប់​មកវិញ​បានទេ​៕