ភ្នំពេញ៖ កាលពីជិត ២ ទសវត្សរ៍មុន អ្នកថតរូបជនជាតិអាល្លឺម៉ង់ម្នាក់បានជួបលោកយាយ ឯម ធាយ ជាអ្នករបាំព្រះរាជទ្រព្យ និងជាទេវនាដនិម្មិត និងហៅលោកយាយថា «ព្រឹទ្ធាចារ្យរបាំព្រះរាជទ្រព្យ»។
កាលពីប៉ុន្មានឆ្នាំមុន លោកបានរៀបចំពិព័រណ៍សៀវភៅរូបថតស្ដីពីក្បាច់របាំរបស់លោកយាយ និងធ្វើការបរិច្ចាគប្រាក់ពីការលក់ជូនដល់លោកយាយទាំងអស់។
ពេលនេះ មិត្ដភក្ដិអាល្លឺម៉ង់រូបនេះបានបង្ហាញស្នាដៃសិល្បៈរបស់ខ្លួនជាថ្មី ដើម្បីឧទ្ទិសដល់លោកយាយព្រឹទ្ធាចារ្យរបាំព្រះរាជទ្រព្យ ដែលបានក្លាយជាទេវនាដនិម្មិត។
វិចិត្រសាលស្រាអាត រៀបចំពិព័រណ៍ថ្មីមួយ «ឧទ្ទិសដល់វីរភាពទេវនាដនិម្មិត ឯម ធាយ ដោយលោក Arjay Stevens» នៅភោជនីយដ្ឋាន Le Phnom 1929 ក្នុងសណ្ឋាគារ Raffles Le Royal Phnom Penh។
អ្នកនាង Cecile Eap ជាស្ថាបនិកវិចិត្រសាលស្រាអាតបាននិយាយថា៖ «ចំពោះរូបថតរបស់ព្រឹទ្ធាចារ្យរបាំ រួមនឹងថតរូបរបាំអប្សរាដទៃទៀត ឧទ្ទិសជូនលោកយាយទៅកាន់សុគតិភព»។
ចំណូលពីការលក់ស្នាដៃសិល្បៈទាំងអស់នឹងប្រគល់ជូន «សាលាសិល្បៈចម្រុះចំប៉ី» ជាសាលាបង្រៀនមិនរកប្រាក់ចំណូល ដែលផ្ដល់ឱ្យយុវជនហ្វឹកហាត់ទម្រង់សិល្បៈប្រពៃណី រួមទាំងរបាំ តន្ដ្រី និងគំនូរឥតគិតថ្លៃ។
យោងតាមវិចិត្រសាលស្រាអាតបានឱ្យដឹងថា៖ «បេសកកម្មរបស់ចំប៉ី គឺលើកទឹកចិត្ដដល់យុវជនបន្ដអភិរក្ស ការពារ និងលើកស្ទួយដួងព្រលឹងវប្បធម៌ជាតិ ដែលជាគោលបំណងរបស់ព្រឹទ្ធាចារ្យរបាំផងដែរ»។
អ្នកនាង Cecile បាននិយាយថា ពិព័រណ៍នេះជាការតាំងបង្ហាញស្នាដៃលោក Stevens តែក៏មានស្នាដៃបោះពុម្ពមួយចំនួនទៀតរបស់សិល្បករដទៃតាំងបង្ហាញនៅលើតុឯបរិវេណខាងក្រៅសម្រាប់ភ្ញៀវចូលសណ្ឋាគារបានទស្សនាផងដែរ។
លោក Stevens ជាអ្នកវិទ្យាសាស្ដ្របរិស្ថានប្ដូរអាជីពមកជាអ្នកសិល្បៈ និងអ្នកថតរូបបានចាប់អារម្មណ៍ខ្លាំងនឹងសិល្បៈនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ តាំងពីបានមកដល់ទឹកដីកម្ពុជាដំបូងក្នុងឆ្នាំ ១៩៩៦ ដោយរយៈពេល ២០ ឆ្នាំនេះ លោកបានថតរូបរាប់ម៉ឺនសន្លឹក។
អ្នកនាង Cecile បានប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្ដិ៍ថា៖ «ក្នុងឆ្នាំ ២០១៥ លោក Arjay Stevens ដែលបានជួបដូនចាស់ដំបូងនៅពាក់កណ្ដាលទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៩០ បានបោះពុម្ពសៀវភៅរូបថតរបស់លោកយាយដើម្បីលក់រៃអង្គាសប្រាក់ជូនលោកយាយក្រោយបានដឹងថា ប្រាក់ចូលនិវត្ដន៍របស់លោកយាយបានតែ ២០ ម៉ឺនរៀលប៉ុណ្ណោះ ក្នុង ១ ខែ»។
តាំងពីខែមិថុនា ស្រាអាត ចាប់ផ្ដើមរៀបចំពិព័រណ៍រយៈពេលខ្លីនៅភោជនីយដ្ឋានក្នុងសណ្ឋាគារ Raffles នេះរៀងរាល់ខែ និងមានសកម្មភាពសិល្បៈនានារៀងរាល់សប្ដាហ៍។
អ្នកនាងនិយាយថា៖ «ស្រាអាត មានកិត្ដិយសរៀបចំកម្មវិធីសិល្បៈ និងពិព័រណ៍លើកស្ទួយស្នាដៃសិល្បៈនៅសណ្ឋាគារ Raffles»។
តាមគោលការណ៍រស់នៅប្រក្រតីតាមគន្លងថ្មី សណ្ឋាគាររៀបចំបរិវេណរក្សាគម្លាតសុវត្ថិភាពពីចន្លោះតុមួយទៅតុមួយទៀត ដោយមានការវាស់កម្ដៅ ស្គេន QR Code និងអ្នករត់តុពាក់ម៉ាស់ជាដើម។
ស្ថាបនិកស្រាអាតបានឱ្យដឹងថា៖ «ការសម្ដែងត្រូវបានធ្វើឡើងនៅមុខតុភ្ញៀវ ហើយភ្ញៀវអាចទស្សនាពិព័រណ៍រូបថតក្នុងចំនួនកំណត់ដែលរៀបចំឡើងដោយបុគ្គលិកសណ្ឋាគារ»។
ប្រសូតក្នុងឆ្នាំ ១៩៣២ នៅក្នុងព្រះរាជវាំងជាទីដែលឪពុកម្ដាយជាចុងភៅថ្វាយរាជវង្ស លោកយាយ ធាយ ត្រូវបានព្រះមហាក្សត្រ ព្រះបាទនរោត្ដម សីហនុ សព្វព្រះរាជហឫទ័យលើកទឹកចិត្ដឱ្យហាត់របាំ។
របាំព្រះរាជទ្រព្យ ត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងបំណងកម្សាន្ដ ក៏ដូចជាសម្ដែងក្នុងកម្មវិធីសម្រាប់ព្រះរាជា។ ព្រះមហាក្សត្រ ក៏បាននាំក្រុមរបាំ និងតន្ដ្រីទៅក្រៅប្រទេសជាមួយទ្រង់ផងដែរ។
ក្នុងសម័យខ្មែរក្រហម លោកយាយ ធាយ មិនអាចលាក់បាំងអត្ដសញ្ញាណបានដោយសារលោកយាយជាអ្នកសម្ដែងល្បីម្នាក់។ ប៉ុន្ដែក្រុមគ្រួសារលោកយាយត្រូវបានជម្លៀសទៅកាន់ខេត្ដបាត់ដំបង លោកយាយត្រូវបានកម្មាភិបាលខ្មែរក្រហមឱ្យសម្ដែងក្នុងកម្មវិធីរបស់ពួកគេ។
លោកយាយ ធាយ បានបង្រៀនរបាំតាំងពីមុនពេលមានសាលារៀនរបាំមកម្ល៉េះ។ អ្នកមានចំណាប់អារម្មណ៍ អាចចុះឈ្មោះរៀនតៗគ្នា។
លោកយាយបានចូលនិវត្ដន៍ក្នុងឆ្នាំ ៥៥ ឆ្នាំ តែបេះដូងអ្នករបាំរូបនេះ នៅតែបន្ដការងារក្នុងក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈរហូតមក។
កាលពីថ្ងៃទី ១៥ ខែ មិថុនា ឆ្នាំ ២០២១ កន្លងទៅនេះ ព្រឹទ្ធាចារ្យរបាំ ឯម ធាយ បានចែកឋានដោយរោគាពាធក្នុងអាយុ ៨៩ ឆ្នាំ ក្រោយពីដំណើរដ៏វែងឆ្ងាយលើកិច្ចការអភិរក្សសិល្បៈដួងព្រលឹងជាតិ។
ក្នុងលិខិតបញ្ជូនទៅកាន់គ្រួសាររបស់លោកយាយ ដែលវិចិត្រសាលស្រាអាត បានដកស្រង់សំណេររបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ដ្រី ហ៊ុន សែន ដោយបានសរសេរថា៖ «ពេញមួយឆាកជីវិត ព្រឹទ្ធាចារ្យរបាំ ឯម ធាយ បានបូជាកម្លាំងកាយចិត្ដរួមចំណែកលើកស្ទួយ និងអភិរក្សសិល្បៈវប្បធម៌ជាតិដ៏រុងរឿង»។
ពិព័រណ៍នេះ ត្រូវបានរៀបចំឡើងពេញ ១ ខែកក្កដា នៅភោជនីយដ្ឋាន Le Phnom 1929 ក្នុងសណ្ឋាគារ Raffles Le Royal Phnom Penh ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ៕