ភ្នំពេញ: គំនូរលើជញ្ជាំងរំលេចរូបភាពសាច់ញាតិដែលស្លាប់ក្នុងរបបខ្មែរក្រហម ជាស្នាដៃសិល្បករពីក្រុងម៉ុងរ៉េអាល់ ដែលបានធ្វើឱ្យលោកវិលត្រឡប់មកកម្ពុជាម្ដងហើយម្ដងទៀត ដើម្បីប្រោសព្រំវប្បធម៌សិល្បៈគំនូរតាមដងវិថីឱ្យរីកចម្រើនលើទឹកដីពុំសូវមានទម្រង់សិល្បៈបែបនេះ។
ប្រមាណ ២ ទសវត្សរ៍មុន គំនូរតាមទីសាធារណៈពុំសូវត្រូវបានប្រទះភ្នែកនៅកម្ពុជានោះ រហូតទាល់តែវិចិត្រករ ខ្មែរ-បារាំង ហ្វុងគី (Fonki) បាននាំប្រភេទសិល្បៈនេះរំលេចជាមួយក្បាច់ខ្មែរ ព្រមទាំងរូបភាពក្រុមគ្រួសាររបស់លោក ក្នុងឆ្នាំ ២០១២ សម្រាប់គម្រោងភាពយន្តឯកសារចំណងជើងថា «The Roots Remain»។
ជាខ្សែភាពយន្តនិយាយអំពីការគោរពមនោសញ្ចេតនាថ្លៃថ្លារបស់វិចិត្រករគំនូរលើជញ្ជាំងនៅកាណាដា ដែលបានវិលមកមាតុភូមិវិញ ហ្វុងគី បានគូរសាច់ញាតិរបស់លោកដែលបាត់បង់ជីវិតក្នុងរបបអាវខ្មៅ។ ក្នុងនោះក៏មានក្រុមយុវជន ដែលបានវិលត្រឡប់មកកម្ពុជាដូចគ្នាដោយសង្ឃឹមថា នឹងប្រោសព្រំជីវិតថ្មីក្នុងវប្បធម៌ដែលធ្លាប់ត្រូវបានបំផ្លាញ។
ថ្វីដ្បិតថាគ្រានោះមិនមែនជាលើកទី១ ដែល ហ្វុងគី បានមកកម្ពុជា តែតាមរយៈគម្រោងនេះហើយដែលធ្វើឱ្យលោកសម្រេចចិត្តផ្លាស់ការរស់នៅពីកាណាដាមកដែនដីសុវណ្ណភូមិ។
វិចិត្រករវ័យ ៣១ ឆ្នាំរូបនេះ បានរំឭកប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ ថា៖ «ជាលើកដំបូងដែលខ្ញុំបានដឹងរឿងជាច្រើន ដែលមិនធ្លាប់បានឮពីឪពុកម្ដាយខ្ញុំ។ ចាប់ពីឆ្នាំ ២០១២ ខ្ញុំផ្ដើមមកជាច្រើនដងក្នុង ១ ឆ្នាំ ហើយក៏សម្រេចចិត្តផ្លាស់មកកម្ពុជាឆ្នាំ ២០១៧»។
ខ្សែជីវិតជាវិចិត្រកររបស់ ហ្វុងគី ចាប់ផ្ដើមនៅវ័យ ១៥ ឆ្នាំ ក្រោមការរួមគំនិតជាមួយមិត្តភក្ដិ ទាំងកាលណោះលោកធ្លាប់រំពឹងថា ខ្លួននឹងអាចក្លាយជាអ្នកផលិតគំនូរជីវចល។
លោកបន្តថា៖ «ពេលមានថ្នាំកំប៉ុងច្រើន ខ្ញុំក៏យកទៅអនុវត្តនៅតាមស្ពានអាកាស ឬកន្លែងផ្សេងៗ។ មានពេលខ្លះមិត្តភក្តិទាក់ទងឱ្យគូរបន្ទប់គេដោយឱ្យប្រាក់កាសតិចតួច។ យូរៗក៏មានការចុះកុងត្រា ២-៣ ក្នុង ១ ឆ្នាំ។ រហូតបន្ទាប់ពីការថតកុនឯកសារ ២០១២ នៅកម្ពុជា ខ្ញុំក៏សម្រេចចិត្តដាក់ចិត្តលើការងារនេះទាំងស្រុង»។
ចាប់ពីឆ្នាំ ២០០៥ មកទល់ពេលនេះស្នាដៃជាង ១០០ របស់លោកតាំងពីជញ្ជាំងទៅផ្ទាំងក្រណាត់ ទទួលបានការគាំទ្រ និងត្រូវបានដាក់តាំងនៅសហរដ្ឋអាមេរិក ម៉ិកស៊ិក បារាំង អង់គ្លេស ហ្វីលីពីន ថៃ វៀត-ណាម និងបណ្ដាប្រទេសក្នុងទ្វីបអាមេរិក អឺរ៉ុប និងអាស៊ី។
ហ្វុងគី បានឱ្យដឹងថា គ្រប់កន្លែងដែលលោកទៅ លោកតែងតែបន្សល់ស្នាដៃមួយនៅទីនោះបើទោះជាគ្មានគម្រោងក្នុងការងារក៏ដោយ។
លោកប្រាប់ថា៖ «ពេលខ្លះខ្ញុំគ្រាន់តែគូរជាការកម្សាន្ត ព្រោះនេះជាសោភណភាពរបស់គំនូរសាធារណៈ។ បើទោះជាពេលនេះវាក្លាយជាអាជីព តែវាសំខាន់ណាស់ដែលខ្ញុំត្រូវចាំថាខ្ញុំមិនមែនធ្វើដើម្បីតែលុយ។ បើដូច្នោះខ្ញុំអាចបាត់បង់គោលគំនិតដំបូងដែលខ្ញុំចាប់ផ្ដើមវា»។
កាលពី ១០ ឆ្នាំមុន ហ្វុងគី ទទួលស្គាល់ថា រូបលោកគូរបានតែជាគំនូរមនុស្សដូចទូទៅ តែពេលនេះលោកអាចធ្វើឱ្យរូបមានព្រលឹងវិញ្ញាណ។
ជាវិចិត្រករម្នាក់លោកថា គ្មានគោលបំណងឱ្យទស្សនិកជនត្រូវតែឃើញ ឬមានអារម្មណ៍ដូចលោកទៅលើស្នាដៃមួយៗទេ។ បើទោះវាជាការងារមានប្រធានបទ ក៏វានៅតែអាចមានអត្ថន័យផ្សេងៗទៅតាមការយល់ឃើញ និងភ្នែកអ្នកទស្សនា។ ចំណុចនេះជាអ្វីដែលលោកស្រឡាញ់ក្នុងការងារសិល្បៈ។
បង្ហើបពីតម្លៃស្នាដៃការងារមួយៗ ហ្វុងគី ថា លោកកំណត់នៅក្នុងតម្លៃមួយដែលខ្ពស់ ព្រោះលោកចង់ផ្ដល់តម្លៃលើវប្បធម៌ខ្មែរអាយុកាលពាន់ឆ្នាំ និងបង្កើតស្តង់ដាសម្រាប់ខ្លួនឯងក៏ដូចជាវិចិត្រករដទៃ។
ផ្លាស់មកទីនេះជិត ១ ទសវត្សរ៍ លោកបានឃើញកំណើនឡើងនៃវិចិត្រករដែលសុទ្ធតែមានស្នាដៃ។ លោកថា លោករីករាយណាស់ដែលឃើញមិត្តភក្តិធ្លាប់គូរជាមួយគ្នាច្រើនឆ្នាំមុននៅបាត់ដំបង នៅតែអាចរស់នៅពឹងផ្អែកលើការងារសិល្បៈ និងបានឃើញស្នាដៃពួកគាត់តាំងនៅអគារពាណិជ្ជកម្មរ៉ូសវូតផងដែរ។
យ៉ាងណាក្ដី លោកឃើញថា វេទិកាសម្រាប់សិល្បករនៅមានកម្រិត។
សិល្បករវិវឌ្ឍខ្លួនជាស្ថាបនិកវិចិត្រសាលរូបនេះបានលើកហេតុផលថា៖ «ខ្ញុំបង្កើតវិចិត្រសាល និងស្ទូឌីយោ FT Gallery នេះព្រោះខ្ញុំឃើញឱកាសជួយដល់មិត្តភក្តិ សិល្បករដទៃបានតាំងស្នាដៃឱ្យមានគេស្គាល់ និងភា្ជប់ទំនាក់ទំនងជាមួយអតិថិជន»។
អ្នកអភិរក្ស និងស្ថាបនិក FT Gallery បន្តថា៖ «ខ្ញុំឃើញសិល្បៈចាប់-ផ្ដើមទទួលបានការចាប់អារម្មណ៍ពីអន្តរជាតិច្រើន តែក្នុងស្រុកទើបមានតិចតួច។ ខ្ញុំគិតថា តាមពិតទៅវាចាំបាច់ណាស់ដែលផ្ដើមពីខ្មែរជួយខ្មែរហើយជួយទិញស្នាដៃកូនខ្មែរ»។
អំឡុងពេលវិបត្តិកូវីដជាង ១ ឆ្នាំ បើទោះជាស្ត្រេស ការខកខានធ្វើដំណើរ និងការលុបចោល ឬលើកពេលគម្រោងការងារហូរហែ តែវាជាការល្អមួយ ដែលលោកអាចប្រើវិចិត្រសាលក្នុងការជួយដល់សិល្បករដទៃ។
ដូចជាថ្មីៗកាលពីខែកញ្ញា ថ្ងៃទី ៣-៥ កន្លងទៅ លោកទើបតែអាចមានកម្មវិធីប្រពឹត្តទៅនៅ Factory Phnom Penh ដោយថ្ងៃដំបូងគឺជួបជាមួយលោកផ្ទាល់ និង២ថ្ងៃបន្ទាប់ គឺលោកបានសហការជាមួយ Kampum Era «ជញ្ជាំងនៃក្ដីសង្ឃឹម» និងវិចិត្រករ៣នាក់ទៀត។ កម្មវិធីនេះផ្ដល់ឱកាសដល់អ្នកចូលរួមអាចទស្សនាគំនូរ គូរលើជញ្ជាំង និងជជែកជាមួយសិល្បករផ្ទាល់។
លោកក៏បានបង្ហើយការងារឡើងវិញលើរូបតោមានឈ្មោះថា «KiZUNA memorial mural» សម្រាប់កម្មវិធីប្រចាំឆ្នាំ Japan Foundation Asia Center។ KiZUNA។
គំនូរលើជញ្ជាំង KiZUNA នេះបង្ហាញពីគំនិតច្នៃប្រឌិតអាចភ្ជាប់មនុស្សទោះបីស្ថិតក្នុងស្ថានភាពលំបាកដូច ហ្វុងគី និយាយថា៖ «សិល្បៈគ្មានព្រំដែន អ្នកអាចបំបែកឧបសគ្គទាំងអស់ និងបង្កើតស្ពានរវាងបុគ្គល ការប្រមូលផ្តុំជាតិ និងអាចភ្ជាប់មនុស្សទៅមនុស្ស ប្រទេស ១ ទៅប្រទេស ១»។
ព័ត៌មានបន្ថែម ហ្វុងគី អាចស្វែងរកនៅទំព័រហ្វេសប៊ុក https://www.facebook.com/fonki514៕