ក្រុងហ្ស៊េរុយសាឡិម: បុរាណវត្ថុវិទូអ៊ីស្រាអែលកាលពីថ្ងៃចន្ទបានរកឃើញកន្លែងផលិតស្រាខ្នាតធំមួយនៅសម័យ Byzantine ដែលអាចផលិតស្រាបានពីរលានលីត្រជារៀងរាល់ឆ្នាំ និងជាមណ្ឌលដ៏ធំបំផុតរបស់ពិភពលោកនៅពេលនោះ។
ទីតាំងនៅក្រុង Yavne ភាគខាងត្បូងទីក្រុង តេលអាវីវដែលជាការតាំងទីលំនៅរបស់ជនជាតិជ្វិហ្វ ក្នុងសម័យព្រះគម្ពីរនិងជាទីក្រុងសំខាន់មួយបន្ទាប់ពីការបំផ្លាញក្រុងហ្ស៊េរុយសាឡិមនៅឆ្នាំ ៧០ នៃគ្រិស្ដសករាជ មានឧបករណ៍ចម្រោះស្រាចំនួន ៥ លើផ្ទៃដីជាងមួយគីឡូម៉ែត្រការ៉េ។
ទីឋានអាយុកាល ១៥០០ឆ្នាំមានឃ្លាំងជាច្រើនសម្រាប់អប់ស្រាទុក និងកន្លែងលក់ដូរដោយឡដុតថូដីឥដ្ឋ ត្រូវបានប្រើសម្រាប់ស្តុកស្រា ក៏ដូចជាកម្ទេចកម្ទីរាប់ម៉ឺនបំណែក និងក្រឡដីនៅរូបរាងដើមជាច្រើនទៀត។ នេះបើយោងតាមអាជ្ញាធរវត្ថុបុរាណអ៊ីស្រាអែល ដែលបាននិយាយអំពីទីតាំងបុរាណស្ថាននេះ។
យោងតាមក្រុមអ្នកធ្វើកំណាយ IAA អេលីហា ដាដ,លីយ៉ាត ណាដាវហ្ស៊ីវ និងចន សេលីកមែន ដែលបាននិយាយថា ស្រា Holy Land គឺជាផលិតផលមានតម្លៃខ្ពស់ បានឱ្យដឹងថាផលិតផលនេះត្រូវបានគេស្គាល់ជាស្រា Gaza និង Ashkelon ដោយសារតែកំពង់ផែក្បែរនោះដែលវាត្រូវបាននាំចេញ។
ការអប់ទឹកទំពាំងបាយជូរទៅជាស្រា គឺជាវិធីបុរាណមួយដើម្បីចៀសវាងពីជំងឺពីការទទួលទានទឹកកខ្វក់។
កំណាយ ដែលមានរយៈពេល ២ ឆ្នាំ បានបង្ហាញពីឧបករណ៍កៀបចម្រោះស្រានៅសម័យ Persian ដែលមានអាយុ ២៣០០ឆ្នាំនៅកន្លែងតែមួយនោះដែរ៕ AFP/RS