ភ្នំពេញ៖ សិល្បការិនីរបាំ ៥ នាក់ ពាក់ក្បាលក្ងោក គ្រងឈុតពណ៌ឆើតត្រដាងស្លាប កន្ទុយលាតបក់រវ៉ិកៗ កំពុងធ្វើចលនាល្វតល្វន់តាមចលនាបក្សីទាំងទឹកមុខញញឹមក្នុងការសម្ដែងក្បាច់របាំបុរាណក្រុមជនជាតិដើមភាគតិច សាន់ដា ឥណ្ឌូនេស៊ី។
របាំនេះ ភាសាឥណ្ឌូនេស៊ីហៅថា មីរ៉ាក់ ឬរបាំក្ងោកត្រូវបានគេយកមកសម្ដែងក្នុងកិច្ចបើកកម្មវិធី ដំណើរកម្សាន្តកូនកាត់ (Hybrid Familiarization trip) ក្រោមប្រធានបទ «ដំណើរទៅកាន់ទឹកដីសាន់ដា»។
កម្មវិធីនេះរៀបចំដោយស្ថានទូតសាធារណរដ្ឋ ឥណ្ឌូនេស៊ី កាលពីថ្ងៃទី ២៧ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២១ ដោយប្រារព្ធធ្វើតាមអនឡាញពីចាវ៉ាខាងលិច អមដោយកម្មវិធីនៅនឹងកន្លែងផ្ទាល់ ក្រោមការចូលរួមពីអាជ្ញាធរ មន្ត្រីទេសចរណ៍ តំណាងក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ អ្នកសារពត៌មាន និងតារាបណ្ដាញសង្គមចូលរួមនៅភ្នំពេញ។
លោកឯកអគ្គរដ្ឋទូត ឥណ្ឌូនេស៊ី ស៊ូដឺមេន ហាសេង ប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ថា៖ «នេះគឺជា ដំណើរកម្សាន្តកាត់ លើកទី១ ក្នុងគោលបំណងស្វែងរកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការដ៏មានសក្តានុពល រវាងសមាគមទេសចរណ៍ អ្នករៀបចំ និងភ្នាក់ងារទេសចរនៃប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី និងកម្ពុជា»។
លោកបន្តថា៖ «វាក៏ដើម្បីណែនាំ និងអញ្ជើញប្រជាជនកម្ពុជាឱ្យទទួលបានបទពិសោធទេសចរណ៍អនឡាញទៅកាន់ចាវ៉ាខាងលិច និងបង្កើតបរិយាកាសនៃជនជាតិសាន់ដា តាមរយៈការសម្តែងរបាំ តន្ត្រី ម្ហូប សម្លៀកបំពាក់ វប្បធម៌ ប្រជាជន និងដំណើរកម្សាន្តប្រវត្តិសាស្ត្រឯសារមន្ទីរអាស៊ី-អាហ្វ្រិក ដែលមានតាំងរូប ព្រះបាទនរោត្តម ព្រះសីហនុ ពេលទៅធ្វើកិច្ចប្រជុំទីនោះតាំងពីឆ្នាំ ១៩៥៥»។
សកម្មភាពអ្នកចូលរួម ជាច្រើននាក់បង្ហាញពីភាពរីករាយ ហាក់ដូចបានទៅកាន់ទឹកដីនោះផ្ទាល់ ដោយខ្លះដើរមើលសម្លៀកបំពាក់ សម្ភារប្រើប្រាស់ ភ្លក់នំចំណី ថតរូបជាមួយជនជាតិឥណ្ឌូនេស៊ី និងខ្លះក៏សន្ទនាដោះដូរពីវប្បធម៌រវាងប្រទេសទាំង២ ដែលមានវប្បធម៌យ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយគ្នា។
កម្មវិធីផ្ដោតលើចាវ៉ាខាងលិចត្រូវបានលោកឯកអគ្គរដ្ឋទូតឱ្យដឹងថា ក្នុងបំណងបង្ហាញសក្តានុពលគ្រប់ជ្រុង ដែលអាចស្វាគមន៍ភ្ញៀវគ្រប់ប្រភេទ មិនថា សម្រាប់អ្នកចូលចិត្តដំណើរផ្សងព្រេង អ្នកចូលចិត្តទិញទំនិញ ស្វាមីភរិយាក្នុងដំណើរក្រេបចន្ទទឹកឃ្មុំ អ្នកជំនួញ គ្រួសារ ឬមិត្តភក្តិ។
លោក ស៊ូដឺមេន បានបន្ត ថា៖ «ចាវ៉ាខាងលិចមានជាង ៤០០ តំបន់កម្សាន្ត ទាំងធម្មជាតិ និងកែច្នៃ ជារួមមានសមុទ្រ ភ្នំ ព្រៃ បឹង ទឹកធ្លាក់ និងកន្លែងវប្បធម៌ប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏ច្រើន»។
ប៉ុន្តែក្រៅពីចាវ៉ាខាងលិច លោកបានបន្ថែមទៀតថា ឥណ្ឌូនេស៊ីមានកោះចំនួន ១៧ ៥០៤ និងជនជាតិភាគតិច ១ ៣៤០ ក្រុម មានន័យថា គ្រប់ទីកន្លែង ដែលអ្នកទេសចរទៅ ពួកគេនឹងទទួលបានបទពិសោធវប្បធម៌ ធម្មជាតិ ប្រវត្តិសាស្រ្ត បេតិកភណ្ឌ និងចំណុចទាក់ទាញខុសៗគ្នា។
កោះបាលី ជាទិសដៅដំណើរកម្សាន្តមួយដ៏ល្បី ប៉ុន្តែ «បាលីថ្មី» ដែលវាមាន ៥ កន្លែងធំៗ ដែលអ្នកទេសចរក៏មិនគួររំលង ដូចជា បឹង ថូបា (Toba Lake) ប្រាសាទបូរ៉ូប៊ូឌួរ (Borobudur) ដែលជាប្រាសាទព្រះពុទ្ធធំជាងគេលើពិភពលោក ឡាបូន បាចូ (Labuan Bajo) ជាទឹកដី ដែលសម្បូរសត្វព្រៃ ទាំងលើគោក និងក្នុងទឹក កោះម៉ាន់ដាលីកា (Mandalika) សម្បូរដោយឆ្នេរខ្សាច់ និងឆ្នេរខ្សាច់ លីគូប៉ាង (Likupang)។
ជំងឺរាតត្បាតបានធ្វើឱ្យភ្ញៀវទេសចរកម្ពុជាទៅកាន់ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី មានការថយចុះ លោក ស៊ូដឺមេន ថា៖ «ឆ្នាំមុនៗពេលយើងធ្វើកម្មវិធីនេះ គឺធ្វើដំណើរទៅឥណ្ឌូនេស៊ីផ្ទាល់។ ប៉ុន្តែឆ្នាំនេះយើងធ្វើឡើងតាមអនឡាញជាមួយអ្នកនៅទីនោះ និងរៀបចំធ្វើយ៉ាងណាឱ្យអ្នកនៅកម្ពុជា ទទួលបានទាំងអារម្មណ៍ ឃើញផ្ទាល់ ភ្លក់ និងបានប៉ះ ដែលវារឿងពិបាកមួយដែរ»។
លោកបន្តថា៖ «ជាក់ស្ដែងគ្រឿងផ្សំរបស់ឥណ្ឌូនេស៊ីខ្លះយើងត្រូវឱ្យគេផ្ញើមក ព្រោះកម្ពុជាមិនមាន ហើយយើងក៏បានឱ្យអ្នកចូលរួមលេងឧបករណ៍ប្រពៃណីអាំងឃ្លុង (Angklung) នូវបទពេញនិយមខ្មែរ អារ៉ាប់ពីយ៉ា ដើម្បីភ្ជាប់វប្បធម៌ប្រទេសទាំង ២ និងទស្សនាពីសារមន្ទីរអាស៊ី-អាហ្វ្រិក»។
លោកសង្ឃឹមថា នៅឆ្នាំក្រោយកម្ពុជានឹងបើកដំណើរការ Cambodia Travel Mart ប្រចាំឆ្នាំឡើងវិញ ដើម្បីឱ្យពួកគេអាចចូលរួម និងមានការទិញកញ្ចប់ដំណើរកម្សាន្តទៅកាន់ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី សម្រាប់បង្កើតការចងចាំយូរអង្វែងដល់ទេសចរ។
ជាមួយគ្នានេះ សង្ឃឹមថាអាចបើកឡើងវិញដំណើរពីភ្នំពេញ ទៅទីក្រុង ហ្សាការតា ហើយភ្ញៀវទេសចរ ដែលទៅទស្សនាប្រាសាទអង្គរវត្ត ក៏អាចទៅមើលបូរ៉ូប៊ូឌួរ តាមរយៈការហោះហើរពីខេត្តសៀមរាប និង Yogya-karta ដើម្បីភ្ជាប់ទៅកាន់តំបន់បេតិកភណ្ឌពិភពលោកទាំង ២ នេះ។
ឯកអគ្គរដ្ឋទូត ស៊ូដឺមេន បានលើកឡើងថា៖ «ប្រទេសរបស់យើងទាំង ២ បានចែករំលែកភាពស្រដៀងគ្នាជាច្រើននៅក្នុងវិស័យផ្សេងៗ»។
លោកបានបន្តទៀតថា៖ «ខ្ញុំជឿថា វប្បធម៌ជាផ្លូវមួយងាយស្រួល និងរីករាយបំផុតក្នុងការស្វែងយល់ពីគ្នា ហើយវានឹងបើកទ្វារសម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការបន្ថែមទៀត នៅក្នុងវិស័យផ្សេងៗរួមទាំងនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច និងពាណិជ្ជកម្ម»៕