ភ្នំពេញ: អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល សន្សំម្លប់ព្រៃ (SMP) ដែលធ្វើកិច្ចការការពារបរិស្ថាន និងសត្វព្រៃ តាមរយៈការអនុវត្តកសិកម្មសរីរាង្គ និងគម្រោងស្រូវមិត្តភាពសង្គ្រោះសត្វព្រៃក្នុងសហគមន៍ បានរៀបចំសិក្ខាសាលាថ្នាក់ខេត្ត ស្តីពី «គម្រោងស្រាវជ្រាវអំពីសក្តានុពលនៃការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព នៅក្នុងសហគមន៍តំបន់ការពារធម្មជាតិដែនជម្រកសត្វព្រៃគូលែនព្រហ្មទេព និងលទ្ធផលនៃគម្រោងសាកល្បងស្រះទឹកសហគមន៍មិត្តភាពសង្គ្រោះសត្វព្រៃ» កាលពីថ្ងៃទី ៦ ខែ ធ្នូ ឆ្នាំ ២០២១។
ក្នុងចំណោមសមាសភាពចូលរួមពីក្រសួងបរិស្ថាន រដ្ឋបាលខេត្តព្រះវិហារ អាជ្ញាធរដែនដី អង្គការដៃគូ តំណាងសហគមន៍តំបន់ការពារ និងសមាជិកផលិតស្រូវ លោក មាស ញឹម អនុប្រធានមន្ទីរបរិស្ថានខេត្តព្រះវិហារ បានលើកឡើងពីភាពជាដៃគូជាមួយ SMP ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០០៩។
លោកបានឱ្យដឹងថា៖ «វត្តមានរបស់អង្គការសន្សំម្លប់ព្រៃ និងអង្គការសមាគមអភិរក្សសត្វព្រៃ បានរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការលើកកម្ពស់ជីវភាពសហគមន៍ ក្នុងកិច្ចការការពារធនធានធម្មជាតិ និងអភិរក្សប្រកបដោយចីរភាព ថែមទាំងបានរួមចំណែកយ៉ាងខ្លាំងក្លាក្នុងការផ្លាស់ប្តូរផ្នត់គំនិតប្រជាសហគមន៍»។
ស្ថិតនៅតំបន់អភិរក្សដែនជម្រកសត្វព្រៃសំខាន់ៗ អង្គការធ្វើកិច្ចការផ្តោតលើទីផ្សារដោយភ្ជាប់ផលិតផលកសិកម្មពីប្រជាកសិករជាមួយអ្នកប្រើប្រាស់ក្នុងស្រុក និងអន្តរជាតិ។
ពលរដ្ឋសហគមន៍ អ្នកស្រី ឈឿង កិរិយ៉ា រស់នៅក្នុងភូមិកំពេញ ក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃគូលែនព្រហ្មទេព បានចូលជាសមាជិកក្នុងកម្មវិធីស្រូវត្រយង កាលពីឆ្នាំ ២០១៦។
អ្នកស្រីរៀបរាប់ទាំងទឹកមុខញញឹមថា៖ «ឥឡូវខ្ញុំរកប្រាក់កម្រៃបានច្រើនជាងមុន ភាគច្រើន គឺបានមកពីស្រូវសរីរាង្គ ដែលយើងលក់បាន។ ខ្ញុំសប្បាយចិត្តណាស់ ដែលយើងលក់បានក្នុងតម្លៃស្ទើរទ្វេដង បើធៀបនឹងតម្លៃទីផ្សារ។ ទាំងនេះពិតជាជំរុញទឹកចិត្តខ្ញុំ និងស្វាមីឱ្យបន្ត និងចូលរួមអភិរក្សសត្វព្រៃក្នុងតំបន់របស់យើងតទៅមុខទៀត»។
អ្នកស្រីបន្តថា៖ «ដោយសារវាជាអង្ករសរីរាង្គសុទ្ធ គ្រួសារខ្ញុំរីករាយក្នុងការទទួលទានដោយឥតព្រួយបារម្ភ។ យើងមានសុខភាពប្រសើរជាងមុន»។
SMP ត្រូវបានស្ថាបនា ដោយអង្គការសមាគមអភិរក្សសត្វព្រៃកាលពីឆ្នាំ ២០០៩ ដោយផ្តោតទៅលើកម្មវិធី ២ ធំៗ គឺគម្រោងស្រូវត្រយង (IBIS Rice Program) ដែលបានអនុវត្តនៅខេត្តព្រះវិហារ ស្ទឹងត្រែង មណ្ឌលគិរី និងរតនគិរី និងគម្រោងផលិតកម្មស្រូវប្រកបដោយនិរន្តរភាព (SRP) នៅខេត្តកំពង់ធំ។
កញ្ញា ម៉ះ តីយ៉ុម មន្ត្រីផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍ និងទំនាក់ទំនងនៅអង្គការ SMP ប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ថា៖ «ទិសដៅយើង គឺជួយបង្កើតការដាំដុះស្រូវសរីរាង្គ ដែលមានគុណភាពខ្ពស់ នៅតាមសហគមន៍ដាច់ស្រយាល នៅខាងក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃគូលែនព្រហ្មទេព ក្នុងខេត្តព្រះវិហារ ភាគពាយព្យនៃប្រទេសកម្ពុជា តាមរយៈគម្រោងស្រូវត្រយង»។
កញ្ញាបានបន្ដថា៖ «ចាប់ពីពេលនោះ អង្គការបានពង្រីកគម្រោង ទៅតាមបណ្តាខេត្តផ្សេងៗដូចជា តំបន់អភិរក្សព្រៃឡង់ និងសៀមប៉ាង នៅស្ទឹងត្រែង តំបន់អភិរក្សកែវសីមា មណ្ឌលគិរី។ ហើយយើងក៏ប្រើប្រាស់ជំនាញកសិកម្ម និងអភិវឌ្ឍន៍សហគមន៍របស់យើង ដើម្បីអនុវត្តគម្រោង SRP ក្នុងខេត្តកំពង់ធំ»។
ដែនជម្រកសត្វព្រៃគូលែនព្រហ្មទេពជាជម្រកនៃប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី ព្រៃល្បោះតែមួយគត់របស់សត្វត្រយងយក្ស ដែលជាសត្វស្លាបតំណាងឱ្យប្រទេសកម្ពុជា និងជិតផុតពូជនៅលើពិភពលោក។
ជាអកុសល សកម្មភាពនៃការបំផ្លិចបំផ្លាញ ទន្ទ្រានដីធ្វើឱ្យមានការគំរាមកំហែងដល់សត្វស្លាបនេះ។
ដូច្នេះគោលដៅចម្បងរបស់កម្មវិធី IBIS Rice ដែលមានការសហការជាមួយ SMP និងក្រុមហ៊ុនស្រូវត្រយង (IRCC) គឺជួយគ្រួសារកសិករនៅជនបទរកប្រាក់ចំណូល និងបញ្ឈប់សកម្មភាពប៉ះពាល់បរិស្ថាន។
កញ្ញា តីយ៉ុម ថា ដូច្នេះអង្គការផ្តល់ការគាំទ្រផ្នែកកសិកម្មដល់កសិករ រួមមានការបណ្តុះបណ្តាល បង្ហាញអំពីស្តង់ដា និងការអនុវត្ត ដែលមិនប៉ះពាល់ដល់សរីរាង្គ និងសត្វព្រៃ។ ជាមួយគ្នានេះ IRCC ធានារកនូវទីផ្សារ នាំចូលទៅកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិ និងក្នុងស្រុកសម្រាប់អង្ករ ដែលផលិតតាមស្តង់ដាទាំងនេះ។
កញ្ញាឱ្យដឹងទៀតថា៖ «ប៉ុន្តែកសិករម្នាក់ៗត្រូវមានកិច្ចព្រមព្រៀង និងមិនឈូសឆាយដី កាប់ឈើ បរបាញ់សត្វព្រៃ ឬប្រើប្រាស់សារធាតុគីមីលើកសិផលរបស់ពួកគេ ហើយ IRCC នឹងទិញអង្ករពួកគាត់ក្នុងតម្លៃពិសេសគឺ ៧០% លើសតម្លៃទីផ្សារ»។
ក្នុងការវាយតម្លៃ និងតាមដានការងាររបស់កសិករ ខាងអង្គការមានចែកជា ២ ក្រុម គឺគណៈកម្មការ និងសមាជិក។ អ្នកណាដែលធ្វើបានល្អនឹងត្រូវបានជ្រើសជាគណៈកម្មការ ដើរតួត្រួតពិនិត្យ និងរាយការណ៍ឱ្យអង្គការ ហើយអ្នកដែលបំពានច្បាប់ នឹងត្រូវដកចេញពីសមាជិក។
ប៉ុន្តែលោក មាស ញឹម អនុប្រធានមន្ទីរបរិស្ថានខេត្តព្រះវិហារ បានរំលេចបញ្ហាសំខាន់គឺកង្វះប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រសម្រាប់កសិករ។
ឆ្លើយតបទៅនឹងបញ្ហានេះ អង្គការក៏បានចុះមកត្រួតពិនិត្យ និងធ្វើការពិភាក្សាស្វែងរកទីតាំងសមរម្យមួយបង្កើត «គម្រោងស្រះទឹកមិត្តភាពសង្គ្រោះសត្វព្រៃ»។
គម្រោងនេះនឹងមានការជីកស្រះទឹកចំនួន ២ នៅភូមិត្មាតប៉ើយ និង ស្រះទឹក ១ នៅភូមិព្រៃវែង ដោយមានការណែនាំពីបច្ចេកទេសប្រើប្រាស់ត្រឹមត្រូវ ហើយមិនបង្កឱ្យមានការលំបាកដល់សត្វព្រៃផ្សេងៗមកអាស្រ័យផងដែរ។
កសិករ លោក ឆន ឈីម ជាអ្នកភូមិព្រៃវែង បានបន្ថែមទៀតថា៖ «ខ្ញុំជឿជាក់ថា គម្រោងស្រះទឹកនេះ នឹងផ្តល់ជាប្រយោជន៍ច្រើន ដល់មនុស្សជំនាន់ក្រោយៗទៀត នៅពេលដែលអាកាសធាតុមានការប្រែប្រួលជាបន្តបន្ទាប់បែបនេះ»។
នៅឆ្នាំបន្ទាប់ អង្គការសន្សំម្លប់ព្រៃ នឹងធ្វើការត្រួតពិនិត្យពីលទ្ធភាព ដែលស្រះទឹកនេះអាចជួយដល់កសិករក្នុងការប្រមូលផលដំណាំរបស់គាត់ ហើយលទ្ធផលទាំងនោះនឹងក្លាយជាកត្តាកំណត់អំពីការពង្រីកវិសាលភាពនៃគម្រោងនេះបន្តទៀតនៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា។
មន្ត្រីផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍ និងទំនាក់ទំនងអង្គការ SMP កញ្ញា តីយ៉ុម ចែករំលែកទស្សនវិស័យ អង្គការសន្សំម្លប់ព្រៃថា៖ «យើងសង្ឃឹមថា ប្រទេសកម្ពុជា ជាកន្លែងដែលសហគមន៍ជនបទទទួលបានប្រាក់ចំណូលសមរម្យ និងសកម្មក្នុងការរក្សានូវបេតិកភណ្ឌជីវវប្បធម៌ ការការពារបូរណភាព និងសមាសភាពនៃប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីជុំវិញ និងការគ្រប់គ្រងការប្រើប្រាស់ធនធានធម្មជាតិប្រកបដោយនិរន្តរភាព»។
ព័ត៌មានបន្ថែមពី អង្គការសន្សំម្លប់ព្រៃ សូមចូលទៅកាន់ទំព័រហ្វេសប៊ុក@sansommlupprey៕