​ភ្នំពេញ: សិល្បករ​ខ្មែរ ​៣ ​រូប ដែលមាន​ឈ្មោះ​បោះ​សំឡេង​ជា​អន្តរជាតិ លោក ខ្វៃ សំណាង លីម សុខ​ចាន់​លី​ណា និង​វុ​ធ លី​ណូ នៃ​ក្រុមស្ទាវ​សិល្បៈ បាន​រំលេច​កម្រង​ស្នាដៃ​ពហុ​ទម្រង់ ជា​វីដេអូ រូបថត ចម្លាក់ និង​ស្នាដៃ​បង្គុំ​ពន្លឺ ក្នុង​ពិព័រណ៍​ជា​ក្រុម​ឈ្មោះថា «​ម្ចាស់​ទឹក​ម្ចាស់​​ដី​» នៅ​វិចិត្រសាល​គម្រោង​សិល្បៈ ស​-​ស​។

​ពិព័រណ៍​ដែល​សម្ពោធ​កាល​ពីថ្ងៃ​ទី ​១៥ ខែមករា នឹង​បន្ត​ដាក់តាំង​រហូតដល់​ថ្ងៃទី​ ៣១ ខែ មីនា ឆ្នាំ ​២០២២ ​នេះ លើកឡើង​ពី​ជំនឿ​លើ​ធម្មជាតិ​មានដូចជា បឹងបួ ទន្លេ សមុទ្រ ភ្នំ សត្វ ព្រៃព្រឹក្សា និង​ជំនឿ​លើ​អធិធម្មជាតិ ជីវ​ច​ល និង​ព្រលឹង​ដ៏​មាន​ឫទ្ធិ​អំណាច​នៅ​ថែរក្សា​ផ្ទះសំបែង ស្រុកទេស មនុស្ស សត្វ និង​ជីវិត​នានា​។​

អ្នកស្រី ជុំ ច័ន្ទ​វាសនា អ្នក​​គ្រប់គ្រង​វិចិត្រសាល​គម្រោង​សិល្បៈ ស​-​ស និង​អ្នករៀបចំ​ពិព័រណ៍​នេះ​ប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ថា​៖ «​ពិព័រណ៍​នេះ​បំផុស​សន្ទនា និង​ទំនាក់ទំនង​ដ៏​ស្មុគស្មាញ​រវាង​ធម្មជាតិ និង​អធិធម្មជាតិ មនុស្ស និង​អមនុស្ស រូបី និង​អរូបី ប្រទេស និង​ប្រទេស ដែល​នៅតែ​បន្ត​ជះឥទ្ធិពល​ដល់​នយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច វប្បធម៌ ទំនៀមទម្លាប់ ជីវិត​រស់នៅ និង​ជាពិសេស​ប្រព័ន្ធ​សង្គម​»​។​

សិល្បករទាំង ៣ ម្ចាស់ស្នាដៃពិព័រណ៍ ម្ចាស់ទឹកដី។ ហ៊ាន រង្សី

​អ្នកស្រី​បន្តថា​៖ «​ប្រសិនបើ​ធម្មជាតិ ឬ​អធិធម្មជាតិ​ណាមួយ​មាន​វិបត្តិ ឬក៏​មាន​បញ្ហា​អ្វីមួយ វា​នឹង​អាច​បង្ក​ហានិភ័យ ភាពមិនប្រក្រតី និង​អតុល្យភាព​ដល់​មនុស្ស សត្វ និង​ជីវិត​ទាំងឡាយ ទោះបី​អាច​មើលឃើញ​ក្ដី មើលមិនឃើញ​ក្ដី​»​។​

​នៅក្នុង​វិចិត្រសាល វីដេអូ​លើ​អេក្រង់​ ២ រូបចម្លាក់ របាំងមុខ​នាគ​ចំនួន ​២ ក្រង​ពី​វល្លិ និង​រូបថត​ចំនួន ៥​ សន្លឹក​ ត្រូវបាន​ដកស្រង់​ចេញពី​កម្រង​ស្នាដៃ ពពិល (២០១៨) របស់​សិល្បករ ខ្វៃ សំណាង​។​

​ពពិល គឺជា​ពិធី​ ១ ដែល​ប្រជាជន​ខ្មែរ​តែងតែ​ធ្វើឡើង​នៅក្នុង​ពិធីកាត់សក់​បង្កក់ឆ្មប ឆ្លង​វ័យ មង្គលការ បុណ្យសព និង​ពិធី​ផ្សេងៗ​ទៀត ដើម្បី​អន្ទង​ហៅ​ព្រលឹង​ទាំង ​១៩ ឱ្យមក​ចូល​ប្រសព្វ​ក្នុង​ខ្លួន​មនុស្ស​វិញ ដើម្បី​វៀរចាក​ជំងឺ​តម្កាត់​។​

​សិល្បករ​ម្ចាស់​ស្នាដៃ​បាន​បរិយាយ​ថា​៖ «​ពពិល បង្ហាញ​ពី​រឿងរ៉ាវ​ស្នេហា និង​ការ​ពិពណ៌នា​អំពី​ការផ្លាស់ប្តូរ​ភូមិសាស្ត្រ ឬ​បរិស្ថាន​ពី​ភាគ​ខាងជើង​នៃ​ប្រទេស​កម្ពុជា ​ទៅកាន់​រាជធានី​​ភ្នំពេញ និង​ផ្នែក​ខាងត្បូង​ដោយ​ឆ្លងកាត់​សមុទ្រ ភ្នំ ព្រៃ​​ឈើ និង​ទីក្រុង ដែល​កំពុង​រីកចម្រើន​យ៉ាង​ឆាប់រហ័ស​។ អ្នករបាំ​ទាំង​ ២​ បាន​សម្តែង​ជា​ទម្រង់​របាំ​បុរាណ​ខ្មែរ ដែល​រួមមាន​ការរៀបរាប់​ពី​ពិធី​ផ្សេងៗ ដែល​ថ្វាយ​ដល់​វិញ្ញាណ​នៃ​ទឹកដី ព្រៃឈើ ទឹក​»​។​

​ពិព័រណ៍​នេះ​ក៏មាន​ស្នាដៃ​ ១​ ទៀត​ឈ្មោះថា «​លិខិត​ផ្ញើ​តាម​សមុទ្រ​» (២០១៩) របស់​សិល្បករ លីម សុខ​ចាន់​លី​ណា ជា​វីដេអូ​ទោល អមដោយ​ឯកសារ​ដំណើរ​ការផលិត បណ្ណសារ​លិខិត និង​វត្ថុ ​១​ចំនួន និយាយ​អំពី​ទុក្ខលំបាក​ពលករ​នេសាទ​ខ្មែរ​នៅ​ប្រទេស​ថៃ​។​

​លោក​នាំយក​បទពិសោធ​នេះ​មក​រៀបរាប់ថា​៖ «​កាលណោះ ខ្ញុំ​ធ្វើការ​ស្រាវជ្រាវ​នៅ​កន្លែង​ជាច្រើន​នៅ​ឆ្នេរសមុទ្រ​ថៃ ពី​ខេត្ត​ប៉ា​តានី ដល់​ខេត្ត​ត្រាត ជាប់​ព្រំដែន​កម្ពុជា​កោះកុង​។ ខ្ញុំ​បាន​សួរ​ខ្លួនឯង​ថា តើ​ខ្ញុំ​អាច​ភ្ជាប់​ទៅ​រឿងរ៉ាវ​ដែល​ខ្ញុំ​បានឮ​អំពី​អ្នកនេសាទ​ខ្មែរ​នៅ​ថៃ​លំបាក​យ៉ាងណា​បាន ក៏ដូចជា​រឿងរ៉ាវ​ដែលមាន​អ្នកស្លាប់​ក្នុង​សមុទ្រ​។ ខ្ញុំ​ចង់​ចែករំលែក​រឿងនេះ​ដល់​អ្នកដទៃ ទន្ទឹមនឹងនេះ ខ្ញុំ​ក៏​ចង់​ចូលរួម​រំលែក​ទុក្ខ​ដល់​អ្នកស្លាប់​»​។​

​គាត់​បន្តទៀតថា​៖ «​ដូច្នេះហើយ ខ្ញុំ​គិតថា​ការសរសេរ​សំបុត្រ​ផ្ទាល់ខ្លួន ហើយ​អាន​វា​នៅក្រោម​សមុទ្រ គឺជា​វិធី​ដ៏​ល្អ​បំផុត​សម្រាប់​ខ្ញុំ​។ ខ្ញុំ​សង្ឃឹមថា ការនិយាយ​ដែល​ផុស​ចេញពី​ការអាន​របស់ខ្ញុំ​អាច​នាំ​សំឡេង​ខ្ញុំ ទៅកាន់​ពួកគេ និង​សម្រាប់​ពិភពលោក​ផងដែរ​»​។​

​សិល្ប​ករទាំង ​២ ឱ្យដឹងថា​ស្នាដៃ​ទាំងនេះ​ធ្លាប់បាន​តាំងពិព័រណ៍​នៅលើ​ឆាក​អន្តរជាតិ​រួចមកហើយ ប៉ុន្តែ​មិនទាន់​បានបង្ហាញ​ក្នុង​មាតុភូមិ​នៅឡើយ​។​

​សម្រាប់​សិល្បករ វុ​ធ លី​ណូ ស្នាដៃ​បង្គុំ​បែប​ស្ថាបត្យកម្ម​១​ធ្វើ​ពី​អំពូល​នី​អុង និង​រូបភាព​ធ្វើ​ពី​សន្លឹក​លោហៈ​ពណ៌​មាស​ចំនួន ៤ ​ផ្ទាំង រំលេច​ជា​គ្រោង​រូប​ជំនាងផ្ទះ​។ ការ​ប្រណិប័តន៍​ជំនាងផ្ទះ​នៅ​កម្ពុជា​បានទទួល​ឥ​ទិ្ធ​ពល​ពី​វប្បធម៌​ចិន ជាមួយ​ជំនឿ​ថា​ មាន​ដួងព្រលឹង​ចាំ​ថែរក្សា​ផ្ទះ​នីមួយៗ​។

​លោក លី​ណូ បាន​ឱ្យដឹងពី​ដំណើរការ​បង្គុំ​ពន្លឺ​ថា​៖ «​អំពូល​នេ​អុង ត្រូវបាន​បង្ហាញ​ជា​មុំ​ផ្អៀង​ចុះក្រោម ២០​ ដឺ​ក្រេ ហាក់ដូចជំនាងផ្ទះ​កំពុង​ហោះ​ពីលើ​មករក​ទស្សនិកជន​»​។​

លិខិតផ្ញើតាមសមុទ្រ (២០១៩) របស់សិល្បករ លីម សុខចាន់លីណា។ រូបថត Sa Sa Art Projects

​ចំពោះ​លោហៈ​ពណ៌​មាស​ទាំង​ ៤ សិល្បករ​រូបនេះ​បាន​លើកឡើងថា ទស្សនិកជន​មានការ​ភ្ញាក់ផ្អើល​ជាមួយ​បទ​​ពិសោធ និង​រូបភាព ដែល​ហាក់ដូចជា​បង្កើតបាន​នូវ​លម្ហ​ថ្មី​នៃ​ពិភព ​១ ​ផ្សេងទៀត សម្រាប់​ជំនួប​មិន​នឹកស្មាន​ដល់​រវាង​ទស្សនិកជន និង​ជំនាងផ្ទះ​។​

​លោក លី​ណូ ថា លោក​ពិតជា​ចង់ដឹង​មតិយោបល់​បន្ថែម​ពី​អ្នកជិតខាង និង​អ្នកដំណើរ​ជិះ​កាត់​ណាស់​ព្រោះ​ការងារ​បង្គុំ​អំពូល​របស់លោក​មានព​ណ៌​ក្រហម​ចាំង និង​មើលឃើញ​ពី​ផ្លូវ​បាន​ច្បាស់​។​

​អ្នករៀបចំ​ពិព័រណ៍ អ្នកស្រី ច័ន្ទ​វាសនា បាន​ឆ្លើយតប​សំណួរ​អំពី​អ្វីដែល​គម្រោង​សិល្បៈ ស​-​ស ​បានធ្វើ និង​រៀន​កន្លងមក​ថា ជាង​ ១​ ទសវត្សរ៍​នៃ​ការកកើត សិល្បករ​ទាំងនេះ​បាន​ជួយ​ដល់​ការអភិវឌ្ឍ​សិល្បៈ​សហ​សម័យ​នៅ​កម្ពុជា រួមទាំង​លើកកម្ពស់​សិល្បករ​​ខ្មែរ​វ័យក្មេង និង​ស្នាដៃ​របស់​ពួកគេ​ក្នុងស្រុក និង​នៅ​ភូមិ​​សាស្ត្រ​ផ្សេងៗ តាមរយៈ​កម្មវិធី​អប់រំ ការបណ្ដុះបណ្ដាល និង​ការតាំងពិព័រណ៍​។​

​គម្រោង​សិល្បៈ ស​-​ស ស្ថិតនៅ​ផ្ទះ​លេខ​ ៤៧, ផ្លូវ​លេខ ៣៥០ និង​បើក​ជា​រៀងរាល់ថ្ងៃ ពុធ​-​សៅរ៍ ពី​ម៉ោង ១០ ​ព្រឹក ដល់​ម៉ោង ៦ ​ល្ងាច​៕