បាត់ដំបង: ទិដ្ឋភាពប្រជាជនខ្មែរអ្នកជាប់សែស្រឡាយចិន ដែលជារៀងរាល់ឆ្នាំតែងមកថ្វាយសាច់ ពងទា យីហ៊ឺដាក់ក្នុងមាត់ខ្លា ដើម្បីធ្វើពិធីកាត់ឆុងរំដោះគ្រោះ នៅព្រះវិហារចិនខ្លាស តំបន់រមណីយដ្ឋានប្រវត្តិសាស្ដ្រ វត្ដភ្នំ បានត្រឡប់មកជាថ្មីនៅរដូវ ចូលឆ្នាំប្រពៃណីចិនឆ្នាំនេះ ជាមួយសភាពអ៊ូអរទាំងស្ទើរតែគ្រប់គ្នាមានពាក់ម៉ាស់ កាន់ដបអាល់កុល។
លោកតា ឡា ដែលជាជើងព្រះ ១ រូបប្រចាំនៅវិហារចិនខ្លាស បានពន្យល់ប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ ពីជំនឿកាត់ឆុងនេះថា៖ «ឆុងហ្នឹងដូចជា អារម្មណ៍ដែលយើងធ្វើអីក៏មិនត្រូវ មិនល្អ។ ពេលយើងនិយាយទៅរកគេដោយអត់មានរឿងអីសោះ គេខឹងយើងភ្លាម។ យើងនិយាយទៅគេល្អ គេមកអាក្រក់ដាក់យើង»។
លោកបានបន្តថា៖ «ដូច្នេះ វិធីកាត់ឆុង អ្នកចិន គេមកកន្លែងទេវតាខ្លាស ដែលជានិមិត្តរូបមួយដើម្បីកាត់ឆុងយកកម្មយកពៀរ យកទុក្ខយកសោកពីមនុស្សលោក។ បើយើងមានរឿងមានរ៉ាវ យើងមកប្ដឹងគាត់ឱ្យជួយកម្ចាត់កម្មពៀរចេញពីខ្លួនយើង និងឱ្យអ្នកតាខ្លាសជួយដោះស្រាយឱ្យ»។
ដោយឆ្លងកាត់បទពិសោធជាង ១៦ ឆ្នាំ លោកតា ឡា ដែលមានសែស្រឡាយចិនរូបនេះថា ក្នុងការរៀបពិធីនេះមិនមានអ្វីច្រើនទេ អ្នកដែលមកសែនរំដោះគ្រោះគ្រាន់តែថ្វាយសាច់ជ្រូក ៣ជាន់ ៣ ចំណិត ពងទា ៣ គ្រាប់ និងយីហ៊ឺ ៣ ចំណិត។
ប៉ុន្តែលោកបានបញ្ជាក់ទៀតថា បើមិនមានលទ្ធភាព មានតែសាច់ជ្រូក ១ ចំណិត ពងទា ១ គ្រាប់ យីហ៊ឺ ១ ចំណិតក៏បានដូចគ្នា ហើយការប្រណិប័តន៍ជំនឿទៅតាមលទ្ធភាពក៏ទទួលបានភាពសុខសប្បាយដូចគ្នា។
ខុសប្លែកពីចូលឆ្នាំខ្មែរ ដែលជឿទៅលើទេវតាសោយអ្វីផ្សេងៗទៅតាមឆ្នាំ លោកតា ឡា ថា ខាងចិនគឺ គេសែន តែ ៣ មុខ ហ្នឹងជារៀងរាល់ឆ្នាំ។ មួយទៀតនោះ អ្នកហូបបួសក៏អាចសែនម្ហូបបួស ដូចជាផ្លែឈើក៏បាន ដោយពិធីកាត់ឆុងរំដោះគ្រោះនេះមិនមានការកំណត់ថ្ងៃទេ។
លោកតា ឡា ថា៖ «កាលណាយើងទំនេរថ្ងៃណា យើងមកពេលហ្នឹង ដោយគេអាចធ្វើមុន និងក្រោយចូលឆ្នាំក៏បាន គិតពី ១ កើត ដល់ ១៥ កើតរហូតដល់ថ្ងៃហែលោកតាជាថ្ងៃបញ្ចប់ ហើយពេលគេធ្វើពេលហ្នឹងរួចគេអស់អារម្មណ៍ថា ស៊យ ឬឆុង គេឈប់សែនហើយ»។
លោកបានឱ្យដឹងទៀតថា វត្តមានអ្នកមកកាន់ព្រះវិហារខ្លាសជារៀងរាល់ឆ្នាំ មានទាំងអ្នកមកកាត់ឆុង និងអ្នករកអ្នកតាដើម្បីបួងសួងសុំសុខ សេចក្ដីចម្រើន។ អ្នកខ្លះក៏មកអរគុណ ព្រោះលោកតាបានជួយពួកគេក្នុង ឆ្នាំចាស់ឱ្យរកស៊ីមានបាន និងប្រារព្ធសែនឆ្នាំចាស់ផ្លាស់ចូលឆ្នាំថ្មី។
លោកតា ឡា ថា៖ «កន្លែងយើងហ្នឹងមានលោកតាព្រះចៅក្រុងកម្ពុជា ដែលលោកជាម្ចាស់ទឹកម្ចាស់ដីធំជាងគេនៅស្រុកខ្មែរ ដូច្នេះគេមកសែនកន្លែងហ្នឹង ហើយបើគាត់មានឆុង គាត់ក៏មកកន្លែងខ្លាសហ្នឹងទៀតបាន»។
លោកតាដែលបានរៀនពីក្បួនតម្រាអំពីការឆុងឆ្នាំរូបនេះ ថាឆ្នាំថ្មីនេះជាឆ្នាំ ខាល ត្រូវជាខ្លា វាជាឆ្នាំ ដែលកាចជាងគេចំណោម ឆ្នាំទាំង ១២។ ឆ្នាំ ៤ ដែលឆុងនឹងឆ្នាំខ្លាខ្លាំង គឺឆ្នាំខាល វក ម្សាញ់ និងកុរ។ សម្រាប់អ្នកឆុងខ្លាំង គឺឆុង ១០០ ភាគរយ ដូចជាឆ្នាំ វក ត្រូវកុំទៅចូលរួមបុណ្យសពគេឱ្យសោះ។
ក្នុងចំណោមអ្នកមានជំនឿកាត់ឆុងនេះ អ្នកស្រី អ៊ុច សាលី តែងតែមកវិហារចិនខ្លាសនេះ ឱ្យតែចំឆ្នាំដែលអ្នកស្រីមានកូនចៅឆុងនឹងឆ្នាំនោះ។
អ្នកស្រីប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ថា៖ «ឆ្នាំនេះ ឆ្នាំខ្ញុំហួសហើយ ប៉ុន្តែកូនខ្ញុំឆ្នាំខាល ដូច្នេះទើបខ្ញុំនាំគាត់មក។ ពេលយើងមករំដោះគ្រោះទីនេះ ឧបមាថា ខ្ញុំឆុង ១០០ ភាគរយ វានៅតែ ៥០ ភាគរយ ហើយបើ ៥០ ភាគរយ វាកាត់មក ២០ ភាគរយអីអ៊ឹចឹងទៅ។ នេះជាបទពិសោធខ្ញុំទទួលបាន ទើបខ្ញុំតែងតែមកទីនេះ»។
លោកតា ឡា បានឱ្យដឹងទៀតថា មិនមែនតែខ្មែរកាត់ចិនទេ ជនជាតិចិនមួយចំនួនក៏មកកាន់ព្រះវិហារដ៏ចំណាស់គួរសមនេះច្រើនដែរ។
តែលោកតាក៏ស្រពេចស្រពិលដូចគ្នាអំពីពេលវេលា និងស្ថាបនិកវិហារនេះដែរ ប៉ុន្តែលោកច្បាស់ថា រូបខ្លាដែលធ្វើថ្មីមានអាយុ ២០ ឆ្នាំហើយ។
លោកតា ឡា និយាយថា៖ «អាចសរុបបានថា របស់ហ្នឹងវាពីបុរាណមកដែរ មិនមែនទើបឥឡូវទេ»។
ប៉ុន្តែ បើនិយាយការផ្អើលឈូឆរមក ធ្វើពីធីកាត់ឆុងរំដោះគ្រោះលោកតាថា ទើបតែឥឡូវ ដែលគេមានហ្វេសប៊ុក មានទូរទស្សន៍ច្រើន ទើបប្រជាជនដឹងឮពីភាពស័ក្តិសិទ្ធិ ហើយគាត់ក៏នាំគ្នាមកកាន់តែច្រើនឡើងៗ។
លោក តា បានលើកឡើងទៀតថា៖ «ខ្ញុំគ្រាន់តែចង់ប្រាប់ថា បើអ្នកមានឆ្នាំឆុង មិនបានមកវត្តភ្នំ គាត់ទៅតាមវត្តផ្សេងស្រោចទឹកអី ក៏មិនមានទាស់ខុសអីទេ ទៅតាមជំនឿរៀងៗខ្លួន។ គេមកកន្លែងណា គេទៅកន្លែងហ្នឹងទៅជារឿងរបស់ពុទ្ធបរិស័ទ ដែលគាត់ជឿ គាត់គោរព»៕