ភ្នំពេញ: លើផ្ទៃដីចម្ការពណ៌បៃតងស្រងាត់របស់កសិករ យង់ លី ក្នុង ឃុំកន្រ្ទាំង ស្រុកប្រាសាទបាគង ខេត្តសៀមរាប ដែលពេញទៅដោយស្ពៃតឿ និងផ្កាខាត់ណាក្បែរគ្នានោះ មានរោង ១ គ្របដណ្ដប់ដោយសំណាញ់ ដោយពេលសម្លឹងមើលជិត ទើបដឹងថា ក្នុងនោះគឺចម្ការផ្កាខាត់ណាលឿង ជាបន្លែដែលពុំសូវសម្បូរមានអ្នកដាំ។
រោងលើផ្ទៃដី ១០ គុណ ២៤ ម៉ែត្រ ជាផ្ទះសំណាញ់ ប្រើបច្ចេកទេសថ្មីរបស់កម្មវិធីផ្សព្វផ្សាយបច្ចេកទេសកសិកម្មថ្មី ដែលធន់ទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុហៅកាត់ជា ភាសាអង់គ្លេស ថា «ASPIRE»។
កម្មវិធីរបស់រដ្ឋាភិបាលនេះមានគោលដៅលើកកម្ពស់ជីវភាពរបស់ប្រជាកសិករដែលមានផ្ទៃដីខ្នាតតូច និងងាយរងគ្រោះ តាមរយៈការពង្រឹងប្រសិទ្ធភាពនៃកសិកម្មបច្ចេកទេសថ្មី ផ្សារភ្ជាប់ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។
លោក សួន សីលា ជាទីប្រឹក្សាខេត្ត សៀមរាប ក្នុងកម្មវិធី ASPIRE ប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ថា៖ «កម្មវិធីមានរយៈពេល ៧ ឆ្នាំចាប់ពី ២០១៥-២០២១។ នេះជាឆ្នាំចុងក្រោយ ហើយយើងនឹងមានកម្មវិធីផ្សេងៗទៀត»។
លោកបន្តថា៖ «យើងផ្ដល់នូវគំរូសេវាកម្មកសិកម្មនៅកម្ពុជា ដែលពង្រឹងដោយកម្មវិធីត្រូវបានបង្ហាញឱ្យឃើញថា មានប្រសិទ្ធភាពក្នុងការគាំទ្រកសិករ ដែលមានទំហំផលិតកម្មតូចឱ្យបានរួមចំណែកក្នុងការបង្កើនសេដ្ឋកិច្ចគ្រួសារតាមរយៈការធ្វើអាជីវកម្ម កសិកម្ម»។
កម្មវិធី ASPIRE បានចូលមកដល់ ខេត្តសៀមរាប នៅឆ្នាំ ២០១៩ និងបានអនុវត្តនៅគ្រប់ខេត្ត លើកលែងតែរាជធានីភ្នំពេញ ដោយបានចងក្រងកសិករតាមបណ្ដុំអាជីវកម្ម រួមមានអាជីវកម្មបន្លែ ស្រូវ ចិញ្ចឹមមាន់ ទា ត្រី ជ្រូក និងគោ។
ការរៀបចំរចនាសម្ព័ន្ធ ១ ក្រុមៗមានប្រធាន និងអនុប្រធានក្រុម បង្រៀនកសិករពីបច្ចេកទេសដាំដុះ និងចិញ្ចឹមសត្វ ដែលផ្សារភ្ជាប់ជាមួយទីផ្សារ។ ជាក់ស្ដែង លោក យង់ លី ដែលចូលជាមួយ ASPIRE តាំងពីឆ្នាំ ២០១៩ បានជាប់ឈ្មោះជាកសិករគំរូ។
កសិកររូបនេះបានប្រាប់ថា៖ «ខ្ញុំបានធ្វើទៅតាមវិធីសាស្រ្ត ដែលកម្មវិធីបង្រៀន ហើយទទួលបានទិន្នផលល្អបន្ទាប់ពីមានការត្រួតពិនិត្យច្បាស់លាស់។ តួនាទីខ្ញុំ បើមានកសិករ ដែលនៅក្បែរៗខ្ញុំគេឆ្ងល់ចង់បានចំណេះដឹងបន្ថែម ពួកគាត់អាចមកសួរខ្ញុំ ខ្ញុំនឹងចែកចាយបទពិសោធ ដែលខ្ញុំមានទៅគាត់»។
គោលដៅរបស់កម្មវិធី លោក សីលា ថា គឺបង្រៀន ពន្យល់កសិករពីបច្ចេកទេសថ្មី ដោយឱ្យគាត់ដាំដំណាំក្នុងផ្ទះសំណាញ់ ចិញ្ចឹមសត្វក្នុងទ្រុង ចេះការពារសត្វពីជំងឺ ការចាក់វ៉ាក់សាំង តាមរយៈការរៀបចំឱ្យមានជីវសុវត្ថិភាព។ ក្រៅពីការចិញ្ចឹមសត្វយកសាច់ជាអាហារ កម្មវិធីក៏លើកទឹកចិត្តឱ្យកសិករចិញ្ចឹមសត្វសម្រាប់ការនាំចេញ ឬការលក់ដើម្បីបង្កើនជីវភាពគ្រួសាររបស់គាត់។
លោកបន្តថា៖ «កម្មវិធីមិនតម្រូវឱ្យកសិករផ្ដល់ផលអ្វីត្រឡប់មកវិញទេ ដោយបានមូលនិធិធំបំផុតពីមូលនិធិអន្តរជាតិសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍកសិកម្ម និងមានទុនចូលរួមពីរដ្ឋាភិបាល យើងបានបង្រៀនគាត់ពីបច្ចេកទេសថ្មី ផ្ដល់ទុនសហវិនិយោគ ហើយផ្សារភ្ជាប់គាត់ជាមួយទីផ្សារ តាមរយៈការលើកទឹកចិត្តឱ្យគាត់ចិញ្ចឹម និងដាំមុខទំនិញណា ដែលមានតម្លៃលើទីផ្សារ ជាពិសេសផ្ដោតទៅលើសុវត្ថិភាព គុណភាពជាចម្បង»។
ទីប្រឹក្សារូបនេះថា នៅពេលដែលកសិករទទួលបានការបណ្ដុះបណ្ដាលកម្មវិធីនឹងផ្ដល់ទុនសហវិនិយោគឱ្យគាត់យកអនុវត្តផ្ទាល់តែម្ដង ដូចជា ផ្ទះសំណាញ់ អណ្ដូងទឹក សូឡា ទូភ្ញាស់ ម៉ាស៊ីនលើករង ម៉ាស៊ីនភ្ជួរដី និងអាចមានចែកពូជស្រូវ ត្រី បន្លែ ចែកគ្រាប់ពូជ តំបន់តំណក់ទឹកសម្រាប់កសិករគំរូទៅតាមតម្រូវការជាក់ស្ដែងរបស់ពួកគាត់។
លោក សីលា បានឱ្យដឹងថា៖ «ផ្ទះសំណាញ់ដែលយើងឱ្យលោក លី គាត់អាចដាំដំណាំក្នុងនោះ ដូចជាផ្កាខាត់ណាលឿង ហើយគាត់ហ្នឹងឯងនឹងជាអ្នកដែលពង្រីក ឬផ្សព្វផ្សាយបច្ចេកទេសកសិកម្មថ្មីដល់ប្រជាកសិករដែលនៅជុំវិញខ្លួនគាត់»។
ក្នុងផ្ទះសំណាញ់ លោក លី អាចដាំដំណាំ បានគ្រប់រដូវប្រាំង វស្សា។
លោកបានបន្តថា៖ «បានបើយើងដាំខាងក្រៅ ភ្លៀងចំផ្កាវាខូចអស់។ ក្នុងផ្ទះសំណាញ់ ខ្ញុំដាក់ ១ វគ្គផ្សេងៗគ្នា។ ១ វគ្គមុន ខ្ញុំដាំជាផ្កាខាត់ណា តែក្រោយមកខ្ញុំយកជាផ្កាខាត់ណាដើម លាយជាមួយស្ពៃតឿ»។
ចំពោះ ផ្កាខាត់ណាលឿងនេះដែរ តាមសម្ដីរបស់លោក លី និងតាមឮតៗគ្នា វាទើបតែមានក្នុងកម្ពុជា ២-៣ ឆ្នាំ ក្រោយនេះប៉ុណ្ណោះ ដោយពូជនេះត្រូវបាននាំពូជពីប្រទេសចិន។
កសិករ វ័យ ៣២ ឆ្នាំរូបនេះ បានប្រាប់ពីភាពខុសគ្នា រវាងផ្កាខាត់ណា ស និងផ្កាខាត់ណាលឿងថា ពូជផ្កាខាត់ណាលឿងងាយស្រួលដាំជាង ក្នុងលក្ខខណ្ឌអាកាសធាតុប្រែប្រួល។ឧទាហរណ៍។ រាល់ការកាត់ម្ដង ១០០ គីឡូក្រាម ទិន្នផលផ្កាល្អនៅតែច្រើនដល់ ៩០ គីឡូក្រាម ខណៈផ្កាពណ៌សវិញ បើអាកាសធាតុប្រែប្រួលក្ដៅខ្លាំង វាអាចខូចសល់តែ ៣០ គីឡូក្រាម។
រីឯតម្លៃផ្កាខាត់ណាពណ៌លឿងអាចលើសពី ៥០០ រៀល ទៅ ១ ០០០ រៀល បន្ថែមពីលើរសជាតិដែលលោកអះអាងថា ស្រួយឆ្ងាញ់ជាង។
កសិករ លី បានឱ្យដឹងទៀតថា៖ «ប្រហែលជា ៥៥ ថ្ងៃ ឬ ២ ខែទើបអាចប្រមូលផលបាន។ ក្នុងការប្រមូល ១ វគ្គ ខ្ញុំអាចប្រមូលបាន ១ តោនកន្លះ ឬ ២ តោនជាង ទាំងក្រៅ និងក្នុងផ្ទះសំណាញ់សម្រាប់ខែប្រាំង។ ១ ឆ្នាំ ខ្ញុំដាំបានតែ ២ ដងទេ រដូវវស្សាខ្ញុំដាំបានតែក្នុងរោងសំណាញ់ទេ អាចថា ២០០-៣០០ គីឡូក្រាម»។
ការលំបាកដែលលោកប្រឈមគឺ ទី១ ពូជផ្កាលឿងមានតម្លៃថ្លៃជាងផ្កាខាត់ណាស ហើយវាពិបាកក្នុងការរកទិញ។ ទី២ ខែក្ដៅវាប្រឈមនឹងសត្វល្អិតបន្តិច ប៉ុន្តែដង្កូវកើតឡើងតែពេលដំណាំនៅពីតូចទេ។ បើមានការថែទាំបាញ់ថ្នាំការពារបាន ពេលវាធំឡើងនឹងគ្មានដង្កូវ ឬការបារម្ភចំពោះសត្វល្អិតទេ ដែលធ្វើឱ្យទិន្នផលក៏ខ្ពស់។
លោក លី ក៏សម្ដែងចំណាប់អារម្មណ៍ចំពោះកម្មវិធីថា៖ «កាលពីមុនខ្ញុំដាំជាលក្ខណៈគ្រួសារធម្មតាៗ គ្មានបច្ចេកទេសអីត្រឹមត្រូវទេ តែពេលបានចូល ASPIRE គាត់បានបង្រៀនពីការដាំដុះ ការប្រមូលផល និងការប្រើប្រាស់ថ្នាំមានកម្រិត។ ខ្ញុំសប្បាយចិត្ត ដែលយើងអាចបង្កើនប្រាក់ចំណូល និងទទួលបានចំណេះដឹងបន្ថែមទៅលើអ្វីដែលយើងធ្វើកន្លងមក ក៏ដូចជាបានជួយដល់កសិករដទៃទៀត ហើយរួមគ្នាបង្កើនទិន្នផលក្នុងស្រុក»។
សម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែមទំនាក់ទំនងទៅកាន់ @ASPIRE.MAFF៕