.jpg)
ស្នាដៃសិល្បៈ ព្រលឹងនៃសិលារស់ (រូបកណ្ដាល) នៅមជ្ឈមណ្ឌលបុប្ផាណា។ ហុង មិនា
ភ្នំពេញ: ក្នុងបំណងចូលរួមលើកស្ទួយ និងអភិវឌ្ឍវិស័យសិល្បៈវប្បធម៌ជាតិដោយផ្សារភ្ជាប់ការចែករំលែកចំណេះដឹង ចំណងមិត្តភាព ភារតភាព សាមគ្គីភាព និងសន្តិភាពពីបច្ចុប្បន្នទៅអនាគតកាល សិល្បករខ្មែរ ១៤ រូប មកពីខេត្តនានា មានជំនាញទម្រង់សិល្បៈ និងជីវប្រវត្តិខុសៗគ្នា បានសហការរំលេចស្នាដៃក្នុងពិព័រណ៍ «ដានអនុសារ» នៅមជ្ឈមណ្ឌលបុប្ផាណា ពីថ្ងៃទី ៥ ដល់ថ្ងៃទី ២៩ ខែ មេសា ឆ្នាំ ២០២២។
គំនិតក្នុងការធ្វើពិព័រណ៍ត្រូវបានលោក សូ គីមសាន ជាអ្នកដឹកនាំក្រុមដោយលោកបានឱ្យដឹងថា វិបត្តិកូវីដបានធ្វើឱ្យគម្រោងធ្វើពិព័រណ៍ជាក្រុមត្រូវពន្យារពេលតាំងពីចុងឆ្នាំ ២០១៩ មកដល់ពេលនេះទើបចេញរូបរាង។
សិល្បករ ១៤ រូប មានជំនាញខុសៗគ្នាដូចជា គំនូរពណ៌ប្រេង ពណ៌ទឹក ចម្លាក់ ផ្ដិតរូបពីពុម្ព និងស្នាដៃសិល្បៈដំឡើង បាននាំមកនូវគំនូរ ១៧ ផ្ទាំង ដែលបង្កប់ដោយអត្ថន័យជ្រាលជ្រៅផ្សព្វផ្សាយសារជូនអ្នកទស្សនា។
លោក គីមសាន បានប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ថា៖ «ដានអនុសារ និយាយអំពីរឿងរ៉ាវអតីតកាល ប្រវត្តិជីវិតដែលយើងឆ្លងកាត់ បានរៀនក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រផ្សេងៗ។ យើងលើកមកបង្ហាញ ដើម្បីរឿងរ៉ាវណាដែលល្អ យើងរៀនតាម ហើយរឿងរ៉ាវណាដែលមិនល្អ យើងគួរចៀសវាង។ យើងចង់ផ្លាស់ប្ដូរបទពិសោធ រវាងសិល្បករ និងទស្សនិកជនដែលមកទស្សនា»។
បុព្វបុរសខ្មែរបានបន្សល់ទុកនូវស្នាដៃសិល្បៈដ៏ល្អឯកយ៉ាងសម្បូរបែប និងប្រកបដោយគំនិតច្នៃប្រឌិតខ្ពស់ដែលឆ្លុះបញ្ចាំងចំណេះដឹង និងទេពកោសល្យ ខណៈវិស័យសិល្បៈបានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងជីវិតរស់នៅរបស់ប្រជាជនខ្មែរតាំងពីសម័យមុនមកដល់បច្ចុប្បន្ន។
ស្នាដៃសិល្បៈ «នៅពីក្រោយវាំងននខ្មៅ» គំនូរ «ក្ដីស្រមៃ ១ ដែលមិនច្បាស់លាស់» និង «ការចងចាំរបស់កុមារ»។ រូបថត សហការី
ប៉ុន្តែអច្ឆរិយប្រទេសបានធ្លាក់ខ្លួនចូលទៅក្នុងវិបត្តិខ្មៅងងឹត ដែលនាំឱ្យវិស័យសិល្បៈកប់ក្នុងភ្លើងសង្គ្រាម និងទាមទារពេលវេលាស្ដារឡើងវិញ។
លោក គីមសាន បានចែកចាយពី រូបគំនូរចម្លាក់ «ព្រលឹងនៃសិលារស់» ដែលបង្កប់អត្ថន័យចម្បងថា គ្រប់រូបចម្លាក់របស់ខ្មែរសុទ្ធតែមានព្រលឹង។
លោកបានបន្តថា៖ «ដូនតាបានឆ្លាក់ចេញទាំងជាអត្ថរូប អត្ថរសសុទ្ធតែបង្កប់ន័យ និងស្នាមញញឹមដែលមើលទៅប្រៀបដូចជារបស់រស់ជាអមតៈ។ មិនថារូបខ្លះបាត់ដៃ បាត់មុខ ឬជើង ខ្ញុំនៅតែគិតថា បំណែកណាក៏ដោយ វាសុទ្ធតែមានព្រលឹង»។
ក្នុងចំណោមសិល្បករទាំង ១៤ លោក ម៉ន ភីរ៉ា បានដាក់តាំងនូវស្នាដៃគំនូរ «នៅពីក្រោយវាំងននខ្មៅ» ដែលមានតួអង្គជានាដកាក្នុងទម្រង់ទឹកមុខក្រៀមក្រំកំពុងហាត់របាំ ដោយមានគ្រូគាត់នៅពីក្រោយពាក់មុខយក្ស និងមានរូបក្បាលខ្មោចនៅពីក្រោយរូបភាពទាំងនេះ។
សិល្បករវ័យ ៣០ ឆ្នាំ មកពីខេត្តតាកែវរូបនេះ បានបកស្រាយថា៖ «ខ្ញុំចង់សំដៅទៅលើអតីតកាល ១ ដែលទាក់ទងជាមួយនឹងការដឹកនាំប្រទេសនាសម័យកាលកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ដែលប្រទេសយើងធ្លាក់ដល់ចំណុចសូន្យជាពិសេសផ្នែកវប្បធម៌ ដោយការគំរាមកំហែង ការបង្ខិតបង្ខំ ហាក់ដូចជាមានឥទ្ធិពលអ្វី ១ នៅពីក្រោយរឿងហ្នឹង ហើយធ្វើឱ្យសិល្បៈផ្លាស់ប្ដូរទាំងស្រុង។ ខ្ញុំចង់បង្ហាញថា សិល្បៈជាស្នូលអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសជាតិ អ៊ីចឹងបានគេថា «វប្បធម៌រលត់ជាតិរលាយ វប្បធម៌ពណ្ណរាយជាតិថ្កើងថ្កាន»។
សិល្បករដែលបច្ចុប្បន្នបន្តការសិក្សាថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់ផ្នែកគំនូរបន្ថែមទៀតនៅរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជា និងជាសមាជិកវិចិត្រករនៃ IWS Cambodia រូបនេះបានសម្ដែងចំណាប់អារម្មណ៍រីករាយណាស់ ដែលបានចូលរួមជាផ្នែកក្នុងពិព័រណ៍នេះ។
ជាគ្រូបង្រៀនផ្នែកគំនូរ ក៏ជាវិចិត្រករឯករាជ្យ លោកថា៖ «វាបង្កើតបានអនុស្សាវរីយ៍ ចែករំលែកនូវបទពិសោធចំណេះដឹងទាក់ទងនឹងការងារសិល្បៈ ហើយផ្សព្វផ្សាយសិល្បៈយើងឱ្យទូលំទូលាយទៅកាន់ថ្នាក់ជាតិក៏ដូចជាបរទេស»។
ពិព័រណ៍ ដានអនុសារ ប្រមូលផ្ដុំសិល្បករ ១៤ រូប មានសាវតារ និងទម្រង់សិល្បៈខុសៗគ្នា។ រូបថត សហការី
រីឯលោក អ៊ីម សិលា បាននាំមកនូវផ្ទាំងគំនូរ ២ មកដាក់តាំងគឺ រូបទី១ «ការចងចាំរបស់កុមារ» ដែលរំលេចរូបសេះធាងចេក ជាល្បែងមានភាពច្នៃប្រឌិត និងមិនប៉ះពាល់សុខភាព។
លោកបានរំឭកប្រាប់ពីវត្ថុក្នុងគំនូរនេះថា ក្មេងជំនាន់មុនសុទ្ធតែបានលេងសេះធាងចេក ស្ទើរតែគ្រប់គ្នា ខណៈក្មេងៗជំនាន់ក្រោយ សម្បូរដោយរបស់លេងធ្វើពីជ័រប្លាស្ទិក ដែលអាចប៉ះពាល់ដល់ការអភិវឌ្ឍ និងសុខភាពរបស់កុមារ។
ស្នាដៃទី២ របស់លោកមានចំណងជើងថា «ក្ដីស្រមៃ ១ ដែលមិនច្បាស់លាស់» ជាគំនូរទឹកដែលលើកឡើងពីក្ដីស្រមៃរបស់ម្ដាយលោកផ្ទាល់។
សិល្បករមកពីខេត្តកណ្ដាល និងបច្ចុប្បន្នជាអ្នកព្យាបាលដែលប្រើប្រាស់សិល្បៈអប់រំកុមារដែលត្រូវការការគាំពារពិសេសរូបនេះ បានបរិយាយថា៖ «កាលពីនៅក្មេងៗ គាត់មានក្ដីស្រមៃចង់រៀន តែឪពុកម្ដាយមិនឱ្យគាត់រៀនសូត្រ ឬសូម្បីតែរៀនរាំ។ រហូតដល់សម័យ ប៉ុល ពត ទៀត ធ្វើឱ្យក្ដីសង្ឃឹមគាត់ ហាក់កាន់តែឆ្ងាយ ដោយសារអាយុកាន់តែច្រើន រហូតដល់គាត់មានគ្រួសារ តែគាត់មិនអាចសម្រេចបាន»។
លោកបានឱ្យដឹងថា៖ «អ៊ីចឹងបានយើងប្រើពណ៌ ដែលហាក់ដូចជាបង្ហាញពីទិដ្ឋភាព ១ ដែល មានស្នាមញញឹមមែនតែបែបស្រងូតស្រងាត់។ ខ្ញុំជឿថា មានស្ត្រីជាច្រើនដែលមិនអាចបំពេញបំណងរបស់គាត់»។
អ្នកដឹកនាំក្រុម គីមសាន បច្ចុប្បន្នជាវិចិត្រករឯករាជ្យសង្ឃឹមថា ពិព័រណ៍នេះនឹងក្លាយជាឱកាស ១ ដែលអាចឱ្យសិល្បករ ដែលមកពីជំនាន់ខុសគ្នា និងមកកន្លែងផ្សេងគ្នា អាចសិក្សា ស្វែងយល់ និងផ្លាស់ប្ដូរបទពិសោធពីគ្នាទៅវិញទៅមក ក៏ដូចជាបង្ហាញស្នាដៃសិល្បៈរបស់ខ្លួនទៅដល់សាធារណជនទូទៅផងដែរ។
សម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែមសូមចូលទៅកាន់ទំព័រហ្វេសប៊ុក @bophanacenter.cambodia៕
