ភ្នំពេញ៖ ជាផ្នែកមួយនៃរដូវកាលវប្បធម៌លើកទី ៣ «ជំនោរអាស៊ី» និងដើម្បីអបអរសាទរខួប ៣០ ឆ្នាំ របស់ខ្លួន វិទ្យាស្ថានបារាំងនៅកម្ពុជា កំពុងសហការជាមួយ Nez ដែលជាចលនាវប្បធម៌ឃាន វិញ្ញាណ ដើម្បីបង្ហាញទឹកអប់ «ក្នុងសួនរុក្ខសាស្ត្រ» (In the arboretum) កើតចេញពីកិច្ចសហការរវាងសិល្បករខ្មែរ ពេជ្រ សុភាព និងអ្នកជំនាញទឹកអប់ វីយ៉ូឡែន កូឡា។
អ្នកសិល្បៈសហសម័យដែលល្បីប្រើប្រាស់សម្ភារៈប្រពៃណីក្នុងការផលិតចម្លាក់ធំៗរូបនេះ គឺជាសិល្បករដំបូងបង្អស់ពីអាស៊ីអាគ្នេយ៍ដែលត្រូវបានអញ្ជើញ ទៅធ្វើសម្នាក់សិល្បៈកាន់មជ្ឈមណ្ឌលអន្តរជាតិនៃ សិល្បៈកែវ និងប្លាស្ទិក Cirva នៅក្រុងម៉ារសី។
ធ្លាប់ជាអ្នកមិនដែលប្រើទឹកអប់ទាល់តែសោះ ហើយសឹងតែរកនឹកអ្វីមិនឃើញពេលលោកចង់និយាយអំពីក្លិនក្រអូប សិល្បករ ពេជ្រ សុភាព បែរជាសម្បូរពាក្យពេចន៍គាត់ហូរដូចទឹកនៅពេលបរិយាយពីក្លិនដែលដក់ជាប់ក្នុងចិត្តលោកបំផុតគគឺ ក្លិនគ្រឿងទេស រុក្ខជាតិ និងស្រែនៅជុំវិញស្ទូឌីយោរបស់លោកដែលស្ថិតនៅកណ្ដាលធម្មជាតិ។ ក្លិនរបស់ក្រមួនដែលគាត់ប្រើសូនជារូបចម្លាក់មួយចំនួន គឺមានក្លិនច្បាស់លាស់៖ ក្លិនដូចទឹកឃ្មុំ ស្រាល និងក្លិនសត្វ។
ពីអ្នកមិនប្រើទឹកអប់រហូតក្លាយជាអ្នកចូលរួមបង្កើតក្លិនមួយដបនេះ លោកបាននិយាយថា៖ «រហូត ដល់ ពេលនេះ ខ្ញុំមិនដែលធ្លាប់គិតសោះពីក្លិនឫស្សី។ បើឱ្យខ្ញុំនិយាយពីវា ខ្ញុំសូមនិយាយថាក្លិនវា ទាំងស្រទន់ ទាំងប្រហើរ ទាំងធ្ងន់ ដូចជាក្លិនចេញពីផ្កា គឺសឹងតែមិនដឹងបើយើងមិនបានយកចិត្តទុកដាក់ទេនោះ»។
ជាមួយវីយ៉ូឡែន កូឡា អ្នកទាំងពីរបានដាស់អនុស្សាវរីយ៍ពីអាស៊ី ហើយធ្វើឱ្យវារលាយជាមួយគ្រឿងទេសរួមមាន ក្រវ៉ាញ រុក្ខជាតិរំឭកដល់ជួរភ្នំភាគនិរតីកម្ពុជា) និងម្រេចស៊ីឈ័ន ជាគ្រឿងទេសដ៏ហឹរឆួល ធ្វើឱ្យនឹកដល់ក្លិនស្លឹកខ្នុរក្នុងសួនច្បាររបស់សិល្បករ។ ក្លិនដីសើម និងក្លិនផ្កា ciste និងផ្កា vanille ត្រូវបានដាក់បញ្ចូលបន្ថែម លាយឡំនឹងក្លិនប្រហើររបស់ឫស្សីកាប់ថ្មីៗ ជារុក្ខជាតិដែលសុភាពប្រើជាប្រចាំក្នុងការបង្កើតស្នាដៃសិល្បៈ។
ទឹកអប់ក្នុងសួនរុក្ខសាស្ត្រ ចំណុះ ១៥ មិល្លីលីត្រ ក្នុងដបរាងស៊ីឡាំងតូច បានសម្ពោធដាក់លក់ក្នុងតម្លៃ២៥ដុល្លារ នាឱកាសសម្ពោធក្នុងរដូវកាលវប្បធម៌ ជំនោរអាស៊ី នៅថ្ងៃទី ២ មិថុនា ឆ្នាំ ២០២២ នៅវិទ្យាស្ថានបារាំងនៅកម្ពុជា និងអាចស្វែងរកជាវបាន នៅកន្លែងផ្តល់ព័ត៌មានរបស់វិទ្យាស្ថានបារាំងនៅកម្ពុជា ។
អ្នកគាំទ្រធំទឹកអប់ ក្នុងសួនរុក្ខសាស្ត្រ នៅថ្ងៃសម្ពោធត្រូវបានទំព័រហ្វេសប៊ុកវិទ្យាស្ថានបារាំងឱ្យដឹងថា៖ « លោក សុខ ចិន្តាសោភា រដ្ឋមន្រ្តីប្រតិភូអមនាយករដ្ឋមន្រ្តី និងជាអគ្គលេខាធិការក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា បានបង្ហាញវត្តមានម្សិលមិញ នៅថ្ងៃសម្ពោធរដូវកាលវប្បធម៌លើកទី ៣ «ជំនោរអាស៊ី»។ លោកបានបញ្ជាទិញ ៣០០ ដបដំបូងនៃទឹកអប់ ក្នុងសួនរុក្ខសាស្ត្រ ជាក្លិនសហការដោយសិល្បករ ពេជ្រ សុភា និង វីយ៉ូឡែន កូឡា ក្នុងឱកាសអបអរខួប ៣០ ឆ្នាំរបស់យើង»។
ក្រៅពីក្លិនសហការរវាងវិចិត្រករខ្មែរ និងអ្នកជំនាញទឹកអប់បារាំង នៅមានទឹកអប់ ២៤ ក្លិនផ្សេងៗគ្នា ដែលបានពីម៉ាកទឹកអប់ល្បីៗចំនួន ៨ ក្រុមហ៊ុនធំរួមមានម៉ាក Chanel ម៉ាក Rochas ម៉ាក Christian Dior ម៉ាក Givenchy ម៉ាក Yves Saint Laurent ម៉ាក Thierry Mugler ម៉ាក Kenzo ម៉ាក Jean-Paul Gaultier នឹងត្រូវតាំងបង្ហាញក្នុងសាលពិព័រណ៍។
លោក ឆន ប៊ុនឈឿន បុគ្គលិកផ្នែកទំនាក់ទំនងព័ត៌មាននៃវិទ្យាសា្ថនបារាំង បានឱ្យដឹងបន្ថែមអំពីការរៀបចំពិព័រណ៍នេះថា៖ «មូលហេតុ ដែលយើងជ្រើសយកពិព័រណ៍ទឹកអប់មកបង្ហាញដោយសារ វាជាផ្នែកមួយនៃរដូវកាលវប្បធម៌ទី ៣ អំពីម៉ូដ និងទឹកអប់ ព្រមទាំងផ្នែកម្ហូបអារហារ និងការឌីហ្សាញ។ នៅក្នុងរដូវកលវប្ពទី ៣ ធាតុសំខាន់ៗ ដែលទាក់ទងនឹងការរស់នៅ ឱ្យមានភាពស៊ីវិល័យ ទាន់សម័យ នឹងត្រូវគេយកមកបង្ហាញតាមរយៈពិព័រណ៍នេះ»។
អស់រយៈកាលជាច្រើនទសវត្សរ៍មកហើយ ទឹកអប់ត្រូវបានចាត់ទុកជាគ្រឿងតាក់តែងកាយមួយដ៏សំខាន់ក្នុងវិស័យម៉ូដ ដោយមានលោក Paul Poiret ជាស្ថាបនិកបដិវត្តទឹកអប់នៅដើមសតវត្សរ៍ទី ២០ តាមរយៈការសំយោគ និងស្រាវជ្រាវមូលេគុលក្លិននៅមន្ទីរពិសោធន៍។
លោកត្រូវបានដកស្រង់សម្ដីក្នុងសេចក្ដីប្រកាសពីវិទ្យាស្ថានបារាំងថា៖ «រ៉ូបនេះសមនឹងអ្នកណាស់ ប៉ុន្តែបើបន្ថែមទឹកអប់ខ្ញុំមួយតំណក់ទៀតលើជាយរ៉ូប វារឹតតែសមនឹងរូបអ្នកដល់ចុងជើង»។
ប្រវត្តិសាស្ត្រនេះបានបង្កើតនូវវប្បធម៌ដល់យីហោម៉ូដធំៗ ក្នុងការបង្កើតទឹកអប់ប្រចាំម៉ាករបស់ខ្លួន តរហូតមក មិនថាជាយីហោម៉ូដសម្លៀកបំពាក់់នារី បុរស ពហុភេទ ម៉ូដប្រណីតលំដាប់ខ្ពស់ ឬម៉ូដសម្លៀកបំពាក់ទូទៅតម្លៃសមរម្យនោះទេ។
ពិព័រណ៍ «ម៉ូដ និងទឹកអប់» នេះដាក់តាំងបង្ហាញ នៅវិទ្យាស្ថានបារាំងចាប់ពីថ្ងៃទី ២ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០២២ រហូតដល់ថ្ងៃទី ២២ ខែតុលា ឆ្នាំ ២០២២ ចូលទស្សនាដោយសេរី (១៥ នាក់យ៉ាងច្រើន) ក្នុងវិចិត្រសាល ឬទស្សនាអមដោយ អ្នកសម្របសម្រួលណាត់ទុកជាមុន។
វិទ្យាស្ថានបារាំងនៅកម្ពុជា បានដើរតួនាទីសំខាន់ក្នុងការផ្លាស់ប្តូរ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងប្រទេស បារាំង និងកម្ពុជា ក្នុងវិស័យវប្បធម៌ សិល្បៈ ការអប់រំ និងបណ្តុះបណ្តាល។ តាមរយៈវិទ្យាស្ថានបារាំងនៅកម្ពុជា បានផ្តល់ជូននូវកម្មវិធីផ្សេងៗគ្នាពេញមួយឆ្នាំ (ការតាំងពិព័រណ៍ ការបញ្ចាំងភាពយន្ត ការប្រគំតន្ត្រី សន្និសីទ) ជាមួយនឹងបេសកកម្មផ្សព្វផ្សាយវប្បធម៌បារាំង ក្នុងន័យ ទូលំ ទូលាយ (សិល្បៈ ទស្សនីយភាព ភាពយន្ត តន្ត្រី អក្សរសិល្ប៍ ភាសាបារាំង ការចម្អិនអាហារ និង សិល្បៈនៃការរស់នៅ៕
វិទ្យាស្ថានបារាំងនៅកម្ពុជា ស្ថិតនៅអគារលេខ ២១៨ វិថីកែវជា (១៨៤) សង្កាត់បឹងរាំង ខណ្ឌដូនពេញ រាជធានីភ្នំពេញ៕