.jpg)
លោកសាស្ត្រាចារ្យ ព្រឿង ឈៀង ជំនាញរបាំតួនាយរងស្វា។ រូបថត សហការី
ភ្នំពេញៈ កម្មវិធីប្រកួតប្រជែងទម្រង់សិល្បៈខ្មែរបុរាណ ដែលប្លែកមិនធ្លាប់មានឈ្មោះ «ល្ខោនខ្មែរ» ចាប់ផ្តើមរដូវកាលទី១ ឆ្នាំ ២០២២ ក្រោមវិញ្ញាសា «ទម្រង់របាំក្បាច់បុរាណខ្មែរ» ដែលរៀបចំដោយសហភាពសហព័ន្ធយុវជនកម្ពុជា ខេត្តស្វាយរៀង មានការគាំទ្រដោយក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ និងសហការផ្សព្វផ្សាយដោយទូរទស្សន៍បាយ័ន។
កម្មវិធីនេះ នឹងផ្តល់នូវឱកាសទៅដល់សាធារណជនចូលរួមប្រកួត តាមរយៈការថតជា វីដេអូសម្តែងក្នុងវិញ្ញាសាទម្រង់របាំក្បាច់បុរាណខែ្មរ។ អ្វីដែលកាន់តែពិសេសទៀតនោះគឺ បេក្ខជនទាំងអស់នឹងបានជួប និងទទួលបាននូវឱកាសរៀនសូត្របន្ថែម ពីសំណាក់គណៈកម្មការ ក៏ដូចជាគ្រូបង្វឹក ដែលសុទ្ធសឹងជាវីរសិល្បករ សិល្បការិនី របាំបុរាណ និងព្រឹទ្ធាចារ្យ ឬសាស្រ្តាចារ្យ មានបទពិសោធយូរឆ្នាំក្នុងវិស័យសិល្បៈបុរាណនេះ។
សម្រាប់ក្រុមបេក្ខជន ដែលបានចូលប្រកួត នឹងបានជួបជាមួយគណៈកម្មការទាំង៤រូប ដែលសុទ្ធសឹងជាកំពូលសិល្បករ សិល្បការិនីរបាំបុរាណ និងជាព្រឹទ្ធាចារ្យ មានបទពិសោធយូរឆ្នាំលើវិស័យនេះរួមមាន ១-លោកសាស្ត្រាចារ្យ ព្រឿង ឈៀង ជំនាញរបាំតួនាយរងស្វា ២-លោកស្រីព្រឹទ្ធាចារ្យ ប៉ែន សុខហួន ជំនាញរបាំតួនាយរង ៣-លោកស្រីសាស្រ្តាចារ្យ សុទ្ធ សុម៉ាលី ជំនាញរបាំតួនាយរងយក្ស និង លោកស្រីសាស្រ្តាចារ្យ សំ សត្យា ជំនាញរបាំតួនាង។
លោក ឈី កុលបុត្រា ប្រធានក្រុមដឹកនាំរៀបចំកម្មវិធីល្ខោនខ្មែរ រដូវកាលទី១ ឆ្នាំ ២០២២ វ័យ ៣៧ ឆ្នាំ បានឱ្យដឹងថា៖ «លោកទាំង ៤ រូប មិនត្រឹមតែជាគណៈកម្មការ ដាក់ពិន្ទុយ៉ាងសុក្រឹតនោះទេ ថែមទាំងជាគ្រូបង្វឹកដោយផ្ទាល់ ទៅដល់ក្រុមបេក្ខជនប្រកួតផងដែរ ហើយនេះក៏ជាឱកាស ដ៏ពិសេសមួយ សម្រាប់ក្រុមបេក្ខជនប្រឡង ក្នុងការដកស្រង់នូវបទពិសោធ និងចំណេះជំនាញសិល្បៈរបាំពីព្រឹទ្ធាចារ្យសិល្បៈទាំង ៤ រូប។
រីឯលក្ខខណ្ឌចូលរួមវិញមានភាពងាយស្រួល ដោយគ្រាន់តែបំពេញពាក្យចូលរួមប្រកួត ភ្ជាប់ជាមួយការបង់ប្រាក់ត្រឹមតែ ១ ម៉ឺនរៀល និងវីដេអូ សម្ដែងទម្រង់របាំក្បាច់បុរាណខ្មែរណាមួយ ដោយយ៉ាងតិចមានរយៈពេល ៥ នាទី រួចផ្ញើមកកាន់ទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់សហភាពសហព័ន្ធយុវជនកម្ពុជា ខេត្តស្វាយរៀង ឬតេឡេក្រាមលេខទូរស័ព្ទ ០៩៩ ៩១៤១២១ ដែលមានឈ្មោះថា «ល្ខោនខ្មែរ UYFC SVR»។ ចំណែកការទទួលពាក្យចូលរួមប្រកួត និងវីដេអូ ចាប់ពីថ្ងៃទី ២៥ ខែកក្កដា តទៅរហូតដល់ថ្ងៃទី ៨ ខែ កញ្ញា ឆ្នាំ ២០២២ ខណៈការប្រកួតវគ្គផ្តាច់ព្រ័ត្រ នឹងធ្វើនៅខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២២ ឯណោះ។
លោក កុលបុត្រា បានបញ្ជាក់ថា៖ «លក្ខខណ្ឌចូលរួមប្រកួត ក្រុមនីមួយៗ ត្រូវមានសមាជិកចាប់ពី ៥ នាក់ឡើងទៅ ហើយក្រុមទាំងអស់ មិនអាចផ្លាស់ប្តូរនូវសមាសភាពក្រុមខ្លួនឯង ដោយយកអ្នកផ្សេងជំនួសបានឡើយ។ ក្រុមទាំងអស់ត្រូវរក្សាចំនួនសមាជិក ក្រុមឱ្យនៅដដែល ពោលគឺមិនអាចបន្ថយ ឬបន្ថែមនោះទេ។ លើសពីនេះ ក្រុមបេក្ខជនប្រកួត តម្រូវឱ្យថតវីដអូ សម្ដែងទម្រង់របាំក្បាច់បុរាណខ្មែរណាមួយ យ៉ាងតិចមានរយៈពេល ៥ នាទី ដោយមានការស្លៀកសម្លៀកបំពាក់ និងតុបតែងគ្រឿងកាយទៅតាមទម្រង់របាំបុរាណនោះ ឬស្លៀកក្បិន និងអាវហាត់របាំ។ ការចូលរួមប្រកួតគឺបើកទូលាយសម្រាប់សាធារណជន ខណៈកុមារតូចៗ ត្រូវបានលើកទឹកចិត្ត»។
បេក្ខជនទូទាំង ២៥ រាជធានី-ខេត្ត ចូលរួមប្រកួតកម្មវិធីល្ខោនខ្មែរ រដូវកាលទី១ នេះ មិនត្រឹមតែជាការចូលរួមប្រកួត ដើម្បីទាំងអស់គ្នានោះទេ គឺថែមទាំងការចូលរួមគាំទ្រ អភិរក្ស និងលើកស្ទួយសិល្បៈបុរាណខ្មែរ ឱ្យមានភាពរីកចម្រើន និងគង់វង្ស ជាពិសេសនោះ គាស់រំលើងមកវិញនូវទម្រង់ណាមួយ ដែលប្រឈមមុខនឹងការបាត់បង់ ទៅដល់ស្រទាប់យុវជនយុវនារី។ ការចាប់ផ្តើមរដូវកាលទី១ នៃកម្មវិធីល្ខោនខ្មែរនេះ មានលក្ខណៈថ្មីប្លែកពីការប្រកួតមុនៗ គឺវង់ភ្លេងតន្រ្តីខ្មែរ រដូវកាលទី១ និងទី២ ដែលខាងក្រុមការងារសហភាពសហព័ន្ធយុវជនកម្ពុជា ខេត្តស្វាយរៀង ធ្លាប់បានរៀបចំ។
លោក ឈី កុលបុត្រា ប្រាប់ឱ្យដឹងពីគោលបំណងធំសំខាន់ៗថា៖ «ការរៀបចំកម្មវិធីល្ខោនខ្មែរ រដូវកាលទី១ នេះ ទី១ ចង់បណ្ដុះមនសិការយុវជន ឱ្យមានស្មារតីស្រឡាញ់ និងគាំទ្រវប្បធម៌សិល្បៈខ្មែរបែបបុរាណ ទី២ ចង់ថែរក្សា អភិរក្សមរតកវប្បធម៌បុរាណ និងផ្សព្វផ្សាយអំពីទីផ្សារ នៃទម្រង់សិល្បៈបុរាណមួយនេះ និងទី៣ ចង់ផ្សារភ្ជាប់នូវទំនាក់ទំនង រវាងសិល្បករ-សិល្បការិនី ជំនាន់ចាស់ និងជំនាន់ថ្មី ឱ្យមានភាពស្និទ្ធស្នាលក្នុងជំនាញសិល្បៈខ្លួន»។
លោក កុលបុត្រា ក៏បានលើកពីអត្ថប្រយោជន៍របស់បេក្ខជន ក្រោយពីប្រកួត នាពេលកន្លងមកផងដែរថា៖ «យ៉ាងហោចណាស់ ក៏ក្រុមសិល្បករ-សិល្បការិនី ត្រូវបានស្រទាប់មហាជន ស្គាល់ក្រុមខ្លួន នាពេលប្រកួត។ ជាឧទាហរណ៍ ដូចជាក្រុមវង់ភ្លេងតន្រ្តី អីចឹង ពួកគាត់ត្រូវបានបងប្អូនខ្មែរ នៅតាមមូលដ្ឋានសហគមន៍ខ្លួនផ្ទាល់ បានទាក់ទង ឬជួលទៅសម្តែងពេលមានរៀបចំកម្មវិធីនានា ដោយចំណុចនេះហើយយើងចាត់ទុកថា គឺជាការជួយផ្សព្វផ្សាយ និងទីផ្សារសិល្បៈ ដល់សិល្បករ-សិល្បការិនីខ្មែរយើង»។
ចំពោះការប្រកួតកម្មវិធីល្ខោនខ្មែរ រដូវកាលទី១ ឆ្នាំ ២០២២ នេះ នឹងចម្រាញ់យកជយលាភីចំនួន ៣ ក្រុម ចុងក្រោយ ដែលមានប្រាក់រង្វាន់សរុប ២៤ លាន រៀល ដោយជយលាភីលេខ ១ ទទួលបានទឹកប្រាក់ចំនួន ១២ លានរៀល ជយលាភីលេខ ២ ទទួលបានទឹកប្រាក់ចំនួន ៨ លានរៀល និងជយលាភីលេខ៣ ទទួលបានទឹកប្រាក់ចំនួន ៤ លានរៀល។
របាំខ្មែរ គឺជាសិល្បៈនៃការរាំ ដែលបង្ហាញពីអត្តសញ្ញាណជាតិខ្មែរ មានច្រើនបែបសណ្ឋានទៅតាមតំបន់ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ហើយជាទូទៅរបាំខ្មែរ មានបែងចែកជារបាំបុរាណខ្មែរ របាំប្រពៃណីខ្មែរ របាំប្រជាប្រិយខ្មែរ របាំជនជាតិ និងរបាំសហសម័យជាដើម។
របាំបុរាណខ្មែរ គឺជារបាំថ្លៃថ្នូរដែលសម្តែងសម្រាប់តែសែរាជវង្ស ឬ អ្នកមានឋានៈបុណ្យស័ក្ដិធំៗក្នុងជួរមន្ត្រីរាជការប៉ុណ្ណោះ របាំបុរាណខ្មែរគឺជាការសម្ដែងបង្ហាញក្បាច់រាំ ដែលមានស្ទីលបែបខ្ពស់ដែលមានប្រភពចេញពីរាជវង្ស។
ការសម្តែងរបាំបុរាណរួមមានអ្នករាំសម្លៀកបំពាក់នៃការតុបតែងប្រដាប់ដោយគ្រឿងអលង្ការត្បូង និងតន្រ្តី ដែលសម្ដែងដោយក្រុមតន្រ្តីប្រចាំព្រះបរមរាជវាំង។
របាំបុរាណខ្មែរត្រូវគេយល់ថា ជារបាំ ដែលបង្ហាញពីការសាសងគ្នារបស់ពពួកទេវ ដែលដកស្រង់ចេញ ពីខ្សែរឿងទេវៈដ៏អស្ចារ្យក៏ដូចជាការគោរព ចំពោះព្រះមហាក្សត្រ និងភ្ញៀវដែលមានឋានៈខ្ពង់ខ្ពស់។
នៅពាក់កណ្តាលសតវត្សរ៍ទី២០ វាត្រូវបានណែនាំដល់សាធារណជនទូទៅហើយត្រូវបានគេប្រារព្ធជាទូទៅថា ជានិមិត្តរូបនៃវប្បធម៌ខ្មែរ ដែលជាទូទៅត្រូវបានគេ អនុវត្តក្នុងអំឡុងពេលមានព្រឹត្តិការណ៍សាធារណៈ ថ្ងៃឈប់សម្រាក និងសម្រាប់ភ្ញៀវទេសចរមកទស្សនាប្រទេសកម្ពុជា។
របាំបុរាណ ដ៏អស្ចារ្យរបស់ខ្មែរ គឺរបាំព្រះរាជទ្រព្យ ដែលត្រូវបានចុះ នៅក្នុងបញ្ជីសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌ អរូបីយពិភពលោករបស់យូណេស្កូ កាលពីថ្ងៃទី ៧ ខែ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០០៣៕
