ភ្នំពេញ: ជារៀងរាល់ថ្ងៃលោក ងន មករា ត្រូវដើរទៅអូសធុងខៀវធំៗដែលអ្នកលក់ទឹកអំពៅយកកាកអំពៅរបស់ខ្លួនមកទម្លាក់ចោលក្នុងនោះ យកចូលមកក្នុងក្រុមហ៊ុន រួចយកធុងខៀវទាំងនោះទៅដាក់នៅមុខក្រុមហ៊ុនវិញ។
កាកអំពៅទាំងនោះត្រូវបានយកទៅហាលសំដិលថ្ងៃរហូតដល់ស្ងួតល្មម មុនពេលត្រូវបានកិនកម្ទេចជាកាកសរសៃដោយប្រើកម្លាំងម៉ាស៊ីន។ក្រោយមក លោក មករា យកកម្ទេចសរសៃកាកអំពៅទៅស្ងោរជាច្រើនម៉ោង មុនពេលអាចចាក់ជាសន្លឹកក្រដាស។
លោក មករា អាយុ ៣១ ឆ្នាំ បានប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្ដិ៍ថា៖ «ឆ្លងកាត់ជាច្រើនដំណាក់កាលនេះហើយក៏យើងមិនទាន់អាចផលិតចេញនូវផលិតផលសម្រេចបាននៅឡើយទេ។ វាមិនងាយធ្វើទេតាំងពីកិនតាំងពីហាលអីមួយចប់ ពេលយើងយកកាកអំពៅមកហាលដែលពឹងលើកម្ដៅថ្ងៃ បើវាមិនស្ងួតយើងវ៉ៃកម្ទេចវាមិនកើតមុនពេលយកទៅស្ងោរ»
លោកបន្ដថា ការស្ងោរត្រូវប្រើពេលពី ៥ ទៅ ៦ ម៉ោង រួចយកវាទៅវ៉ៃបន្ថែមទៀតក្នុងម៉ាស៊ីនម៉ដ្ឋ និងចាក់ចេញជាក្រដាសរាបស្មើ។ ចុងក្រោយមុនពេលយកចូលពុម្ពសង្កត់ជាទម្រង់ចាន និងកាត់ដោយម៉ាស៊ីនសង្កត់សន្លឹកក្រដាសត្រូវបានយកទៅហាលម្ដងទៀត ដែលទាមទារឱ្យមានសម្ងួតល្អ។
ទាំងនេះជាការរៀបរាប់ត្រួសៗអំពីដំណើរការនៃការផលិតចានកាកអំពៅរបស់សិប្បកម្មជាមែកធាងមួយរបស់ក្រុមហ៊ុនជាប្រធានក្រុមហ៊ុនអិមជីផេស៊ីហ្វិកឯ.ក [MG Pacific Company Limited] ដែលផលិតក្រដាសពីផលិតផលពាក់កណ្ដាលសម្រេច។
សហគ្រិន តាំង សុជាតិ ជាប្រធានក្រុមហ៊ុនបានចំណាយពេលគិតស្រាវជ្រាវ និងស្វែងរកចម្លើយពីអ្វីដែលលោកអះអាងថា លោកមានបំណងចង់បង្កើតអ្វីមួយដោយខ្លួនឯង និងជាផលិតផលជួយដល់បរិស្ថានទៀតផង។
លោក សុជាតិ បានប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្ដិ៍ថា៖ «ក្រុមហ៊ុនរបស់ខ្ញុំយកផលិតផលពាក់កណ្ដាលសម្រេចមកកែច្នៃជាផលិតផលក្រដាស។ ខ្ញុំបានមើលឃើញពីលទ្ធភាពនៃការផលិតចានពីរុក្ខជាតិ តែការសិក្សាបង្ហាញថាទំហំនៃការវិនិយោគ វាធំពេក ប្រមាណចន្លោះពី ១៣០ លានទៅ ២០០ លានដុល្លារឯនោះ» ។
លោកបន្ដថា លោកក៏ងាកមកគិតអំពីសិប្បកម្មទំហំតូចវិញ ដែលជាផ្នែកមួយនៃជំនួញក្រដាសរបស់លោកវិញម្ដង។ ដំបូងឡើង លោកគិតចង់ផលិតសម្ភារប្រើប្រាស់ធ្វើពីឫស្សី តែដល់ពេលសិក្សាពីកាកអំពៅវាមានសណ្ឋានស្រដៀងគ្នា លោកក៏សម្រេចចិត្ដប្រើកាកអំពៅ ពីព្រោះនៅស្រុកខ្មែរវាសម្បូរនិងទទួលបានឥតគិតថ្លៃទៀតផង។
លោកអះអាងថា ការផលិតផលិតផលពីកាកអំពៅមិនមែនជាលើកដំបូងនៅក្នុងស្រុកខ្មែរទេ តែការផលិតបែបនេះ មានតាំងពីសម័យសង្គមរាស្ដ្រនិយមមកម៉្លេះ។ បច្ចុប្បន្ននេះលោកមិនទាន់មើលឃើញថាមាននរណាធ្វើនៅឡើយ។
លោក សុជាតិ បានឱ្យដឹងថា៖ «ខ្ញុំសិក្សា និងដំឡើងម៉ាស៊ីនខ្លួនឯងដោយចំណាយពេលរហូតមកទល់ពេលនេះមានរយៈពេល ៣ ឆ្នាំហើយ ចាប់ពីឆ្នាំ ២០១៨ ខ្ញុំបានចំណាយដើមទុនច្រើនណាស់ យ៉ាងណាមិញយើងចាប់ផ្ដើមលក់ចានកាកអំពៅបានជាង ១ ឆ្នាំហើយ នៅដើមឆ្នាំ ២០២១ តែស្ថិតក្នុងទំហំតិចតួចនៅឡើយ» ។
ជាផ្នែកមួយក្នុងចំណោមផលិតផលក្រដាសជាច្រើនដូចជាក្រដាសបង្គន់ក្រដាសព្រីនជាដើម ដែលត្រូវនាំចូលជាប្រភេទផលិតផលពាក់កណ្ដាលសម្រេច ចានកាកអំពៅ ជាសមិទ្ធផល ដែលលោក សុជាតិ យល់ថា វាជាកម្មសិទ្ធិខ្លួនឯង ដោយប្រើប្រាស់វត្ថុធាតុដើមក្នុងស្រុករួមទាំងម៉ាស៊ីនកែច្នៃក្នុងស្រុក ក៏ដូចជាធនធានមនុស្សក្នុងស្រុកដែរ។
លោកបានឱ្យដឹងថា ទម្រាំស្វែងរកជាងកែច្នៃម៉ាស៊ីនផលិតចានកាកអំពៅនេះបានត្រូវឆ្លងកាត់ជាងជំនាញក្នុងស្រុកជាច្រើនរហូតដល់ ៥-៦ កន្លែង ដោយពួកគេធ្វើគ្រឿងម៉ាស៊ីន និងបច្ចេកវិទ្យាទាំងអស់។
លោកបានបន្ថែមថា៖ «យើងច្នៃខ្លួនឯងទាំងអស់ ទាំងម៉ាស៊ីននិងរូបមន្ដ ដោយសារនៅបរទេសមិនមានសិប្បកម្មតូចៗអ៊ីចឹងទេចង្វាក់ផលិតកម្មរបស់គេទាំងស្រុងអាចប្រើវត្ថុធាតុដើមតិចបំផុតពី ៣០ តោន ទៅ ៥០ តោន ដោយចំណាយលើម៉ាស៊ីននេះតម្លៃ ១៣០ លានដុល្លារ» ។
យ៉ាងណាមិញ គ្រឿងម៉ាស៊ីនកែច្នៃក្នុងស្រុករបស់សហគ្រិនរូបនេះ អាចត្រូវអភិវឌ្ឍតាមការបន្ថែមឧបករណ៍ (plug-in)។
ក្នុងអំឡុងពេលនេះលោក សុជាតិ កំពុងបន្ដតេស្ដម៉ាស៊ីនតេស្ដរូបមន្ដ ដើម្បីឱ្យមានលំនឹងក្នុងការធ្វើឱ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅ។ ឥឡូវ សិប្បកម្មរបស់លោកបានធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពច្រើនរហូតដល់ចន្លោះពី ៣ ០០០ ទៅ ៤ ០០០ លីត្រម្ដងដោយកាលពីមុនលោកអាចស្ងោរកាកអំពៅបានតែពី ១០០ ទៅ ២០០ លីត្រប៉ុណ្ណោះ។
១ ថ្ងៃ ផលិតបាន ២០០-៣០០ ចាន សិប្បកម្មរបស់ក្រុមហ៊ុនអិមជីបានប្ដូរពីការកាត់កន្ដ្រៃដោយដៃមកជាម៉ាស៊ីនពាក់កណ្ដាលស្វ័យប្រវត្ដិ ដោយសារការប្រើកន្ដ្រៃកាត់ដៃបានត្រឹមតែ ១០ ចាន អ្នកកាត់ប្រាកដជាហើមដៃមិនខាន។ នេះជាការលំបាកសម្រាប់ក្រុមការងារដែលធ្លាប់ជួបកាលពីគ្រាដំបូង។
យ៉ាងណាមិញ សហគ្រិនរូបនេះមិនអាចកំណត់ថា កាកអំពៅរម្ងាស់ ១០០ លីត្រ អាចផលិតបានប៉ុន្មានចាននោះទេ ដោយសារចង្វាក់ផលិតកម្មរបស់លោកធ្វើដូចកង់រទេះវិលទៅមុខជាបន្ដបន្ទាប់ដោយមិនបានកំណត់រវាងបរិមាណនិងផលិតផលសម្រេចឡើយ។
លោក សុជាតិ បានបន្ដថា៖ «ដំបូងឡើយយើងដើរប្រមូលកាកអំពៅមកទុកសម្ងួតរួចកាត់ មុនពេលស្ងោររម្ងាស់ និងកៀបចេញជាចានសម្រាប់ប្រើប្រាស់ ខ្ញុំអាចយកបច្ចេកទេសនេះផលិតក្រដាសគំនូរនិងផលិតផលផ្សេងៗទៀតដោយប្រើប្រាស់ដើមចេកនិងសារធាតុកាកសរសៃ» ។
លោក មករា ដែលបម្រើការជាមួយក្នុងក្រុមហ៊ុន MG ៥-៦ ឆ្នាំ និងជាអ្នកធ្វើកិច្ចការនេះដោយផ្ទាល់ បានទទួលស្គាល់ថាការផលិតចានកាកអំពៅនេះពិតជាលំបាកមែន ទម្រាំផលិតចេញជាចានកាកអំពៅ។
លោក សុជាតិ បានបញ្ជាក់អំពីមូលហេតុដែលផលិតតែចានកាកអំពៅដោយមិនផលិតសម្ភារប្រើប្រាស់ផ្សេងៗថា ដោយសារសម្ភារផ្សេងៗមិនបានផ្ដល់ប្រាក់ចំណេញមកវិញឡើយ។ អាជីវកម្មនេះពិតជាខាត ហើយអ្នកខ្លះចង់សុំរូបមន្ដធ្វើផលិតផលប្រើប្រាស់ លោកប្រាប់ថា លោកធានាថា មិនចាំបាច់ឱ្យលុយលោកទេ លោកឱ្យលុយអ្នកចង់ធ្វើទៀត ឱ្យតែប្រាកដថាហ៊ានធ្វើ។
លោកនិយាយថា៖ «ខ្ញុំមិនជឿថា មាននរណាធ្វើសិប្បកម្មនេះក្លាយជាអ្នកមានទេ ពីព្រោះខ្ញុំស្ថិតក្នុងវិស័យនេះចង់ ១០ ឆ្នាំហើយ»។
ថ្វីដ្បិតតែវត្ថុធាតុដើមជាកាកអំពៅងាយស្រួលស្វែងរកតែការងារផលិតចំណាយកម្លាំងច្រើន ដែលលោកសុជាតិធ្វើការប្រៀបធៀបការងារនេះទៅនឹងការធ្វើស្រែ។
ដោយសិប្បកម្មចានកាកអំពៅត្រូវប្ដូរទីតាំងថ្មីក្រុមហ៊ុននឹងចាប់ផ្ដើមផលិតចានក្នុងទ្រង់ទ្រាយធំចន្លោះ ២ ០០០ ទៅ ៣ ០០០ ក្នុង ១ ថ្ងៃ ប៉ុន្ដែលោកអះអាងថា លោកអាចបង្កើនការផលិតបន្ថែមទៀតតាមរយៈការបន្ថែមបរិក្ខារបច្ចេកវិទ្យាទៅលើម៉ាស៊ីន។
ទីផ្សារចានកាកអំពៅបច្ចុប្បន្ន មាននៅផ្សារទំនើបចន្លោះពី ១០ ទៅ ២០ ទីតាំង ដូចជាផ្សារការ៉ុតផ្សារអាស៊ីផ្សារភ្នំពេញអូឡាំពិកនិង Super store ជាដើម។
លោក សុជាតិ បានលើកឡើងថា៖ «ចំពោះតម្លៃរវាងចានកាកអំពៅនិងចានស្នោខុសគ្នាច្រើនដងណាស់។ជាទូទៅផលិតផលក្រដាសវាថ្លៃអ៊ីចឹង ហើយវាមានការប្រកួតប្រជែងជាមួយផលិតផលក្រដាសគ្នាឯង ផលិតផលនាំចូលពីថៃ ដែលមានទំហំតូចជាង ១០ ចាន មានតម្លៃពី ៨ ០០០ ទៅ ៩ ០០០ រៀល តែផលិតផលរបស់ខ្ញុំលក់ក្នុងតម្លៃ ១ ម៉ឺនរៀល» ។
លោកសារភាពថា៖ «មិនមែនភាគច្រើនទេចំពោះអ្នកទិញដែលតែងតែសាញនឹងតម្លៃ គឺវាទាំងអស់តែម្ដងព្រោះពួកគេយល់ថា ផលិតផលក្នុងស្រុកថ្លៃជាងផលិតផលនាំចូល។ វាដោយសារផលិតផលយើងភាគច្រើនធ្វើឡើងដោយដៃ ខណៈផលិតផលស្រុកគេផលិតបែបម៉ាស៊ីនស្វ័យប្រវត្ដិផលិតផលរបស់គេផលិតពីឫស្សី និងសារធាតុផ្សេងៗរួមទាំងជ័រនិងដាក់ថ្នាំឱ្យចេញពណ៌ស» ។
លោកនិយាយថា ផលិតផលកាកអំពៅសុទ្ធ នឹងចេញពណ៌លឿងដូចចំបើង។ គ្មានផលិតផលសុទ្ធណាដែលផលិតចេញមកមានពណ៌សនោះទេ បើមិនប្រើថ្នាំគីមីបន្ថែម។ បើដើរសួរគេផលិតផលពណ៌លឿង ឬពណ៌គគីរនេះនិងពណ៌ស ១ ណាថ្លៃជាង ប្រជាជនភាគច្រើននិយាយថាពណ៌សថ្លៃជាង។
លោកបន្ដថា បើគេមានគុណធម៌គេមិនប្រើកាវ និងជ័រទេតែប្រើម្សៅធម្មជាតិដូចជា ដំឡូងលាយជាមួយអង្ករ ដែលជាកាវធម្មជាតិ ពីព្រោះបើផលិតផលសុទ្ធតែងគិតដល់បរិស្ថានអនាម័យនិងគិតសព្វគ្រប់។
បន្ទាប់ពីចានកាកអំពៅ និងក្រដាសកាកអំពៅហើយ លោក សុជាតិ ក៏មានបំណងផលិតនូវផលិតផ្សេងៗទៀតនៅពេលក្រុមហ៊ុនរីកចម្រើន។
លោកបានឱ្យដឹងថា៖ «មិនមែនមានន័យថាក្រុមហ៊ុនរីកចម្រើនដោយសារលក់ចាន និងក្រដាសកាកអំពៅនេះទេ។ បើមាននរណាធ្វើតាមខ្ញុំ ហើយអត់ចំណេញកុំមកជេរខ្ញុំពីព្រោះការរីកចម្រើននេះខ្ញុំមានន័យថា ផលិតផលរបស់ក្រុមហ៊ុនទាំងមូល រួមទាំងផលិតផលកែច្នៃផលិតផលពាក់កណ្ដាលសម្រេចផ្សេងៗផង» ។
ជាក់ស្ដែងលោកនិយាយពីបុគ្គលិករបស់លោកផ្ទាល់ថា លោកបាននិយាយទៅកាន់បុគ្គលិក ៥ នាក់ ដែលទទួលបន្ទុកការងារផលិតចានកាកអំពៅថា លោកប្រគល់អាជីវកម្មនេះឱ្យអ្នកទាំង ៥ គ្រប់គ្រង ដោយចេញឧបករណ៍ផលិតឱ្យទាំងអស់រួចទូទាត់ចំណូល-ចំណាយខ្លួនឯងដោយមិនចាំបាច់បើកប្រាក់ខែពីលោកទេ។
លោកបន្ដថា៖ «អ្នកឯង ៥ នាក់ហ្នឹង ធ្វើហើយលក់យកលុយឱ្យខ្លួនឯងទៅឈប់បើកប្រាក់ខែពីខ្ញុំពួកគាត់ឆ្លើយតបថា «អត់ទេបង! ខ្ញុំសុខចិត្ដធ្វើការយកប្រាក់ខែវិញ» ខ្ញុំរ៉ាប់រងទឹកភ្លើងទីតាំងម៉ាស៊ីនប្រើប្រាស់ទាំងអស់ ពួកគាត់នៅតែមិនព្រមទៀត»។
ឆ្លើយនឹងសំណួរដែលសួរថា បើមិនចំណេញហេតុអ្វីនៅតែបន្ដសិប្បកម្មផលិតចានកាកអំពៅនេះទៀត លោក សុជាតិ បាននិយាយថាវាជាការចូលរួមចំណែកជួយដល់បរិស្ថានមួយផ្នែកនិងត្រូវសម្លឹងមើលអនាគតដ៏វែងឆ្ងាយទៅមុខទៀត។
លោក នេត្រ ភក្ដ្រា រដ្ឋលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថានបានថ្លែងថា ក្រសួងសូមថ្លែងនូវការកោតសរសើរចំពោះក្រុមហ៊ុនពីការកែច្នៃផលិតផលជាវត្ថុធាតុដើមធម្មជាតិដែលគេហៅថា ជីវប្លាស្ទិកងាយរលាយក្នុងបរិយាកាស និងមិនបង្កផលប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថាន។ ការប្រើប្រាស់របស់របរទាំងនេះគឺធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋជាអ្នកប្រើប្រាស់មានសុខភាពល្អនិងមានផាសុកភាព។
លោកបានឱ្យដឹងថា ប្រជាពលរដ្ឋមានការយល់ដឹងច្រើនទៅលើការប្រើប្រាស់នូវផលិតផលប្លាស្ទិក និងបានផ្លាស់ប្ដូរនូវឥរិយាបថចំពោះការកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ប្លាស្ទិកតាមរយៈការច្រកថង់រួមឬងាកទៅប្រើប្រាស់កន្ដ្រកបរិស្ថានដបទឹកដែលអាចប្រើប្រាស់បានឡើងវិញដោយនៅតាមភោជនីយដ្ឋានបានអនុវត្ដគោលការណ៍ (Zero Plastic) គឺមិនមានប្លាស្ទិកនៅទីនោះទេហើយសាលារៀនមួយចំនួន ក៏បានចាប់ផ្ដើមអនុវត្ដដែរ។
លោកលើកឡើងថា៖ «យើងស្នើសុំឱ្យបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋផ្លាស់ប្ដូរឥរិយាបថកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ប្លាស្ទិក ឬប្រើប្រាស់ជម្រើសផលិតផលផលិតពីវត្ថុធាតុដើមធម្មជាតិ ជាក់ស្ដែងចំពោះផលិតផលប្រើម្ដងបោះចោលដូចជាបំពង់បឺតត្រូវបានកាត់បន្ថយនៅតាមភោជនីយដ្ឋាន ជំនួសដោយបំពង់បឺតធ្វើពីក្រដាសឫស្សីដើមស្លឹកគ្រៃឬថ្នក់ទឹកជាដើម» ។
ទាក់ទងនឹងអាជីវកម្មសិប្បកម្ម និងសហគ្រាសធុនតូច លោក តាំង សុជាតិ បានស្នើឱ្យម្ចាស់សហគ្រាសទាំងអស់និយាយការពិតអំពីស្ថានភាពមុខជំនួញរបស់ខ្លួនដល់អ្នកមានបំណងបើកអាជីវកម្ម។
លោកបាននិយាយថា៖ «សំណូមពរសហគ្រិនម្ចាស់សហគ្រាសនិងអ្នករកស៊ី សូមនិយាយការពិតប្រាប់គ្នាទៅវិញទៅមក ហើយកុំគិតតែពីផលចំណេញទើបធ្វើនោះឈប់ប្រឌិតប្រាប់គ្នាថាជំនួញរបស់ខ្លួនរីកចម្រើន និងចំណេញដោយបំប៉ោងតួលេខ សូមបង្ហាញភាពស្មោះត្រង់ប្រាប់អាជីវកម្មធុនតូចថាវាមិនងាយចំណេញទេ កុំឱ្យគ្នាអ្នកអត់សូវគិតចង់ធ្វើអាជីវកម្មដោយប្រថុយប្រថានកាន់តែលង់ខ្លួន»៕