សៀមរាបៈ ក្នុងសម្តីមួយៗបុរសដែលមានសម្បុរសណ្តែកបាយម្នាក់បានឈរកាន់ដាវលំពែង ហើយបើគេមើលមួយភ្លែតទៅ អ្នកខ្លះប្រហែលជាអាចគិតថាគាត់គឺជាអ្នកលេងដាវសាមូរ៉ៃ ឬជាអ្នកប្រយុទ្ធហើយមើលទៅ ក៏ប៉ុន្តែតាមពិតទៅគាត់គ្រាន់តែជាជាងដំដែកម្នាក់ឈ្មោះ រុន នពាន់ អាយុ ៣០ ឆ្នាំ ដែលកំពុងរស់នៅក្នុងឃុំរលួស ស្រុកប្រាសាទបាគង ខេត្តសៀមរាប។
ដៃម្ខាងទាញដងស្នប់ដោយម្ដងសប់ចូល ម្តងទាញសប់ចេញ ជាមួយនឹងឧបករណ៍ដែលមានរងើកភ្លើងឡើងក្រហមរងាលនោះហើយ គឺជាចង្ក្រានសម្រាប់ដុតដែកឱ្យទន់ ដើម្បីដំ (លត់) ច្នៃធ្វើជាដាវ កាំបិតឬគ្រឿងសស្ត្រាវុធផ្សេងៗដែលស្អិតស្អាងដោយដៃឆ្លាក់ច្នៃចេញជាក្បូរក្បាច់រចនាបានច្រើនប្រភេទបែបទម្រង់សិល្បៈបានយ៉ាងល្អប្រណីត។
ដោយបានរៀបរាប់ត្រួសៗពីរឿងផ្ទាល់ខ្លួននិងការចេះចាំជំនាញបែបបុរាណនេះ លោក រុន នពាន់ បានឱ្យដឹងថា លោកមានបងប្អូនប្រុសចំនួន ៤ នាក់ ដែលមានឪពុកម្តាយជាអ្នកធ្វើស្រែចម្ការ ហើយលោកបានរៀនចេះជំនាញនេះតពីជីតារបស់លោកដែលគាត់មានអាជីពជាជាងដំដែកធ្វើកាំបិត ពូថៅ ឬគ្រឿងឧបករណ៍ប្រើប្រាស់ធ្វើពីដែកផ្សេងៗទៀត។
លោកបានរំឭកប្រាប់ថា កាលនោះ (ក្នុងវ័យប្រហែល ១០ ឆ្នាំ) លោកបានរស់នៅជាមួយនឹងជីតារបស់លោកដោយរៀនអក្សរនៅសាលាតែកន្លះថ្ងៃទេ ហើយនៅសល់ពេលកន្លះថ្ងៃទៀតគឺជួយសប់ចង្ក្រានខ្យល់ឱ្យតារបស់លោកដែលជាជាងដំដែក។ ក្នុងអំឡុងពេលរស់នៅជាមួយជីតាគឺលោកមិនត្រឹមតែជាក្មេងចាំតែអង្គុយសប់ខ្យល់ចង្ក្រានប៉ុណ្ណោះទេ តែលោកត្រូវបានជីតាបង្ហាត់បង្រៀនពីចំណេះជំនាញដំលត់ដែកធ្វើជាគ្រឿងសស្ដ្រាវុធបុរាណរបស់ខ្មែររហូតដល់លោកចេះចាំស្ទាត់ និងបន្តអាជីពនេះពីជីតារបស់លោករហូតដល់សព្វថ្ងៃ។
លោក រុន នពាន់ បាននិយាយថា៖ «ការធ្វើដាវលំពែងឬគ្រឿងសស្ដ្រាវុធទាំងនេះគឺយើងមិនមែននឹកឃើញចេះតែធ្វើទេវាមានក្បួនខ្នាតរបស់វា បើយើងធ្វើដាវវិញគឺគេត្រូវគន់គូរមើលថា មនុស្សនោះកាន់ដាវអីទើបសម។ជំនាញនេះខ្ញុំចេះតាមជីតាខ្ញុំបូកផ្សំនឹងខ្ញុំសិក្សាបន្ថែមពីរូបចម្លាក់នៅលើផ្ទាំងថ្មប្រាសាទអង្គរវត្តខ្លះផង»។
បើតាមលោក រុន នពាន់ ការធ្វើឬដំលត់ដែកឱ្យក្លាយទៅជាកាំបិត ដាវ លំពែងឬវត្ថុគ្រឿងសស្ដ្រាវុធលម្អបែបសិល្បៈផ្សេងៗនេះ គឺមិនត្រឹមតែគន់គូរផលិតទៅតាមក្បួនខ្នាតប៉ុណ្ណោះទេ តែតម្រូវឱ្យអ្នកធ្វើនោះមានចិត្តអំណត់អត់ទ្រាំខ្លាំងណាស់ទើបអាចធ្វើបាន។ ព្រោះអ្នកផលិតត្រូវរងនូវកម្តៅភ្លើងត្រូវលើកញញួរទម្ងន់ធ្ងន់លត់ដំដែក ដើម្បីឱ្យវាចេញជារូបរាងអ្វីមួយទៅតាមចិត្តរបស់យើងចង់បាន។ ពិសេសលៃធ្វើយ៉ាងណាកំណត់រង្វាស់ក្បួនខ្នាតឱ្យបានត្រឹមត្រូវព្រោះបើយើងចេះតែធ្វើឱ្យរួចតែពីដៃនឹងនាំមកនូវគ្រោះដល់អ្នកប្រើប្រាស់ទៀតផងតែ បើផលិតទៅតាមក្បួនខ្នាតឱ្យបានត្រឹមត្រូវវិញ គឺនឹងនាំមកនូវសេចក្តីសុខចម្រើនដល់អ្នកប្រើប្រាស់។
ចំពោះដាវវិញលោក រុន នពាន់ បានប្រាប់ថា វាមាន ៨ ប្រភេទ រួមមាន ទី១- ដាវអន្ទង់សម័យលង្វែក ទី២- ដាវទោលសម័យអង្គរ ទី៣- ដាវពញាវាំងសម័យឧដុង្គ ទី៤- ដាវដែកកំពង់ស្វាយក្នុងសម័យមេទ័ពតេជោមាស (១៦០៣) ទី៥- ដាវគូក្នុងសម័យអង្គរ ទី៦- ដាវស្លឹក (ប្រើក្នុងសម័យឧដុង្គ និងសម័យលង្វែក) ទី៧- ដាវស្លាប (ប្រើក្នុងសម័យឧដុង្គ និងសម័យលង្វែក) និងទី៨- លំពែងដែលគេប្រើគ្រប់សម័យកាល។
លោក រុន នពាន់ បញ្ជាក់ថា ដាវចំនួន ៨ ប្រភេទនេះមិនមែនចេះតែប្រើសម្រាប់មនុស្សណាក៏បាននោះទេ គឺគេយកទៅប្រើអាស្រ័យតាមកម្ពស់មនុស្ស ទម្ងន់មនុស្ស និងឋានៈរបស់បុគ្គល។ បើអតិថិជនណាកុម្ម៉ង់លោក គឺទាល់តែដឹងពីទម្ងន់ពីកម្ពស់ និងអាយុរបស់អតិថិជននោះ។ ដូចជាមនុស្សកម្ពស់ ១ ម៉ែត្រ ៨០ ហើយមានទម្ងន់ជាង ១០០ គីឡូក្រាម ដូច្នេះយើងត្រូវលៃលកយ៉ាងម៉េចឱ្យគាត់កាន់ដាវណាមួយឱ្យសមអាយុ និងទម្ងន់របស់បុគ្គលនោះដែលនេះសុទ្ធតែមើលក្បួនមើលបែបផែនទៅតាមមនុស្ស។ តែបើបុគ្គលនោះកម្ពស់ ១ ម៉ែត្រ ៨០ ហើយមានទម្ងន់ ៨០ គីឡូក្រាម មានន័យថា បុគ្គលម្នាក់នោះពេញកម្លាំងពេញជំហរ ដូច្នេះយើងធ្វើដាវនោះឱ្យត្រូវនឹងអាយុ និងទម្ងន់របស់គេ។
លោក នពាន់ បានបន្តទៀតថា ដោយសារតែលោកផលិតដាវ លំពែង កាំបិតស្នៀតសម្រាប់តែផ្នែកខាងសឹកសង្គ្រាម ដូច្នេះហើយនៅពេលដែលមានអតិថិជនចង់កុម្ម៉ង់ធ្វើដាវគឺលោកគ្រាន់តែទាមទារដឹងពីអាយុនិងកម្ពស់គឺធ្វើបានហើយ។
ទោះយ៉ាងណា គ្រឿងសស្ដ្រាវុធដែលលោកផលិតដោយដៃនេះមិនអាចយកទៅប្រើប្រាស់បង្កបទល្មើសអ្វីផ្សេងបានទេ ពោលគឺលោកផលិតលក់សម្រាប់តែដាក់តាំងលម្អប៉ុណ្ណោះ។ ម្យ៉ាងវិញទៀតលោកចង់ថែរក្សាកេរដំណែលមានពីដូនតាមកឱ្យនៅគង់វង្ស និងចង់ឱ្យយុវជនជំនាន់ក្រោយបានដឹងថា វត្ថុទាំងនោះជារបស់ខ្មែរយើង។ ចំពោះទីផ្សារវិញហាក់ដូចជាមិនទាន់ដំណើរការល្អនៅឡើយទេដោយសារមិនសូវមានអ្នកគាំទ្រ និងមិនទាន់មានគេស្គាល់ទូលំទូលាយនៅឡើយ។
លោកថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំមានបំណងឱ្យក្មេងៗជំនាន់ក្រោយចេះស្គាល់គ្រឿងសស្ដ្រាវុធរបស់ខ្មែរយើងថា របស់ទាំងនោះមានអ្វីខ្លះកុំឱ្យថាយើងជាខ្មែរ តែមិនស្គាល់វត្ថុបុរាណរបស់ខ្មែរ។គ្រឿងសស្ដ្រាវុធទាំងនោះមិនត្រឹមតែដូនតាយើងប្រើសម្រាប់វាយតតាំងជាមួយសត្រូវប៉ុណ្ណោះទេ តែគ្រឿងសស្ដ្រាវុធមួយប្រភេទៗវាមានទម្រង់លក្ខណៈជាសិល្បៈយ៉ាងល្អឯកដែលមិនអាចប្រទេសណាមានដូចប្រទេសយើងឡើយ»។
លោក រុន នពាន់ បានពោលថា នៅពេលខាងមុខប្រសិនបើលោកមានថវិកាគ្រប់គ្រាន់ ឬមានលទ្ធភាពលោកនឹងបើកបង្រៀនដល់ក្មេងៗឬយុវជនជំនាន់ក្រោយៗ ដើម្បីឱ្យបានយល់ដឹងនិងស្គាល់ពីស្នាដៃរបស់បុព្វបុរសខ្មែរ។ ព្រោះបើគ្មានអ្នកថែរក្សាទេ គឺអ្វីៗអាចនឹងបាត់បង់ ឬត្រូវគេលួចចម្លងយកទៅប្រើជារបស់គេមិនខាន៕