.jpg)
អ្នកស្រី ឆាត សុឃឿប និងកន្ត្រកយួរដៃរបស់អ្នកស្រីដែលផលិតពីដើមចេក។ រូបថត សហការី
បាត់ដំបង: ថ្វីដ្បិតតែអ្នកស្រី ឆាត សុឃឿប បានក្លាយជាអ្នកតម្បាញនិងលក់ផលិតផលប្រើប្រាស់ពីដើមចេកដោយចៃដន្យ តាមរយៈការដឹកមុខពីសំណាក់ប្អូនប្រុសយ៉ាងណាក៏ដោយក៏វាជាមុខរបរផ្ដល់ប្រយោជន៍ដល់សង្គមដែលអ្នកស្រីប្រាថ្នាចង់ធ្វើតាំងពីដើមរៀងមក។
កាបូបយួរដៃសម្រាប់ចូលរួមក្នុងឱកាសពិធីមង្គលការ កន្ដ្រកដាក់អីវ៉ាន់ទៅផ្សារ និងខ្សែយួរកែវភេសជ្ជៈរបស់សិប្បកម្មអនុសារតម្បាញចេកខ្មែរ គឺជាផលិតផលច្នៃពីដើមចេករបស់អ្នកស្រី សុឃឿប ដែលខិតខំពុះពារទាំងការរៀនសូត្រនិងការផលិតលក់លើទីផ្សារ។
ជាមួយតម្លៃចាប់ពី ១០ ដុល្លារ រហូតដល់ជាង ២០ ដុល្លារ សម្រាប់កន្ដ្រក និងកាបូប មហាជនជាច្រើន ដែលចាប់អារម្មណ៍នឹងផលិតផលតម្បាញដោយដៃក្នុងស្រុកបានត្អូញត្អែរអំពីការលក់តម្លៃខ្ពស់ ខណៈវត្ថុធាតុដើមងាយស្រួលរកនិងមានតម្លៃថោក។
អ្នកស្រី សុឃឿប ដែលជាគ្រូបង្រៀននៅវិទ្យាល័យមួយ ក្នុងខេត្ដបាត់ដំបងស្ថិតនៅក្បែររមណីយដ្ឋានភ្នំសំពៅស្រុកបាណន់ បានប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្ដិ៍ថា៖ «ខ្ញុំសង្កេតឃើញថាមានមនុស្សចាប់អារម្មណ៍ចំពោះផលិតផលទាំងនេះ។ ប៉ុន្ដែនៅពេលបានដឹងតម្លៃពួកគាត់គិតថា វាមិនសមនឹងតម្លៃថ្លៃអ៊ីចឹង។ តាមការពិតអ្នកផលិតនេះ មិនសូវបានអីប៉ុន្មានទេដោយសារស្រឡាញ់ផងទេ ដែលខំបន្ដកិច្ចការនេះ»។
អ្នកគ្រូបានបន្ដថា៖ «សូមការយោគយល់ពីអតិថិជននិងមហាជនទាំងអស់ដែលមានការចាប់អារម្មណ៍លើផលិតផលទាំងនេះមែន តែពួកគាត់ខ្លះមិនបានឱ្យតម្លៃលើផលវិបាកនៃការផលិត ដោយគិតថាវត្ថុធាតុងាយស្រួលរក ដែលមិនគួរមានតម្លៃថ្លៃនោះទេ។ តាមពិត ការផលិតមិនងាយនោះទេ»។
អ្នកគ្រូសុឃឿបបានរំឭកអំពីដើមចមនៃការរៀនជំនាញតម្បាញ និងអាជីវកម្មលក់ផលិតផលច្នៃពីដើមចេកនេះថា ការផលិតសម្ភារពីដើមចេកនេះគឺជាគំនិតច្នៃប្រឌិតរបស់ប្អូនប្រុសអ្នកស្រី។ អ្នកទាំង ២ ចូលចិត្ដច្នៃរបស់នៅជុំវិញខ្លួនដែលគិតថា វាមានប្រយោជន៍សម្រាប់ការប្រើប្រាស់និងជួយដល់សង្គម។
ដំបូងឡើយប្អូនប្រុសអ្នកស្រី ឧស្សាហ៍ទៅដីចម្ការក្រោយផ្ទះដែលត្រូវការកន្ដ្រកសម្រាប់ដាក់បន្លែ និងអីវ៉ាន់ទៅចម្ការទៅមកៗ។
ដោយមិនចង់ចំណាយលុយទិញកន្ដ្រកជ័រ ដែលប្រើមិនបានយូរពុកផុយប្អូនប្រុសសម្លឹងឃើញគុណប្រយោជន៍ដើមចេកមុនពេលកាប់ចោល ដោយនឹកថាគាត់នឹងយកដើមចេកនោះមកច្នៃត្បាញជាកន្ដ្រក ដែលសិក្សាតាមរយៈយូធូប។
ប្អូនប្រុសដែលចេះជំនាញត្បាញស្រាប់បានចាប់ផ្ដើមផលិតកន្ដ្រកធម្មតាសម្រាប់ដាក់អីវ៉ាន់ទៅចម្ការ។ ក្រោយមកគាត់មានចំណូលចិត្ដធ្វើវាច្រើនឡើងៗរហូតដល់ការលេងម៉ូដស្អាតៗ។
ស្ដ្រីអាយុ ៣៥ ឆ្នាំរូបនេះ បានឱ្យដឹងថា៖ «មានថ្ងៃមួយពេលខ្ញុំត្រឡប់មកពីកែវិញ្ញាសាប្រឡងបាក់ឌុបវិញខ្ញុំបានឃើញស្នាដៃគាត់មួយចុងក្រោយគេមានសម្រស់ស្អាតខ្លាំងជាងគេ ហើយខ្ញុំក៏ឱ្យគាត់ធ្វើជាកាបូបញ៉ាំការសម្រាប់ខ្ញុំកាន់»។
ពេលនោះហើយដែលកាបូបផលិតផលដើមចេក ត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយពីម្នាក់តទៅម្នាក់ទៀតក្នុងចំណោមនារីៗដែលនិយមកាន់កាបូបទៅញ៉ាំការរហូតដល់មានការកើតជាគំនិតអាជីវកម្មឡើង។
អ្នកស្រីនិយាយថា ចាប់ពីពេលនោះមកកាបូបដើមចេកមានការចាប់អារម្មណ៍ពីមិត្ដភក្ដិ ពួកគេក៏សាកសួរនិងឆាតសួរហើយក៏កុម្ម៉ង់ឱ្យធ្វើសម្រាប់ពួកគេជាបន្ដបន្ទាប់។
ពេលទទួលបាននូវការកុម្ម៉ង់ច្រើន ២ នាក់បងប្អូន ក៏ចាប់ផ្ដើមមានគំនិតយកវាធ្វើអាជីវកម្មតែម្ដង។ ចំណុចសំខាន់ គឺពួកគេអាចកែច្នៃរបស់របរដែលមនុស្សម្នាគិតថាអត់ប្រយោជន៍។
អ្នកគ្រូវិទ្យាល័យរូបនេះបានបន្ដថា ការកែច្នៃដើមចេកខុសប្លែកពីគេដោយសារជាទូទៅសិប្បករមានការកែច្នៃផលិតផលពីកំប្លោកនិងផ្ដៅ។ លើសពីនេះវាមានប្រយោជន៍ជួយដល់បរិស្ថានច្រើន។
បើស្ដ្រីមេផ្ទះទៅផ្សារដោយយួរកន្ដ្រកដើមចេកនេះវាជួយកាត់បន្ថយប្លាស្ទិកបានច្រើនណាស់ ពីព្រោះបើអត់មានកាន់កន្ដ្រកទេពួកគេនឹងយួរមកវិញនូវប្លាស្ទិកជាច្រើន។
ក្រៅពីកន្ដ្រកផលិតផលដើមចេកក៏អាចជំនួសកាបូបប្លាស្ទិក ដែលមិនរលាយក្រោយពេលខូចបោះចោល។
អ្នកស្រី សុឃឿប បានឱ្យដឹងថា ជំនាញតម្បាញនេះគឺជាមរតកដូចតាខ្មែរយូរលង់ហើយហើយវាក៏ជិតបាត់បង់ដែរ។ ដូច្នេះអ្នកទាំង ២ គិតឃើញថា វាមានអត្ថប្រយោជន៍ទើបអ្នកស្រីមានគំនិតធ្វើអាជីវកម្មនេះនៅចុងឆ្នាំ ២០១៩។
គំនិតអាជីវកម្មត្រូវបានរំខានដោយជំងឺរាតត្បាតសកលកូវីដ ១៩ ហើយប្អូនប្រុសក៏អស់ទំនុកចិត្ដក្នុងការបន្ដផលិតនូវផលិតផលដើមចេកទៀតហើយក៏បោះបង់ចោល។
ប៉ុន្ដែអ្នកគ្រូនឹកស្ដាយចំពោះអត្ថប្រយោជន៍នៃការផលិតផលិតផលដើមចេកទាំងសិល្បៈវប្បធម៌នៃការផលិតនិងទាំងការលើកស្ទួយបរិស្ថាន។
វាគាប់ជួននឹងបំណងរបស់អ្នកស្រីដែលតែងតែមានបំណងចង់បង្កើតអាជីវកម្មមួយផ្ទាល់ខ្លួនក្រៅពីអាជីពជាគ្រូបង្រៀននៅវិទ្យាល័យក្នុងខេត្ដបាត់ដំបង។ ប៉ុន្ដែអ្នកគ្រូបានអះអាងថាអាជីវកម្មនោះ ទាល់តែមានជាប្រយោជន៍ដល់សង្គមផងដែរ។
អ្នកគ្រូសុឃឿបបានបន្ដថា៖ «ពេលប៉ះចំអាជីវកម្មផលិតផលដើមចេកដែលផ្ដល់អត្ថប្រយោជន៍ច្រើនបែបនេះខ្ញុំគិតថាខ្ញុំនឹងមិនបោះបង់នោះទេ។ ខ្ញុំចាប់ផ្ដើមរៀនពីគាត់ផងនិងធ្វើខ្លួនឯងផងអំឡុងពេលកូវីដ ១៩។ ខ្ញុំចូលរៀនជាមួយស្ថាប័នផ្សេងៗដូចជា SHE Investment, GIZ, UNDP, Mango Tango ជាដើម»។
ជាអ្នកគាំទ្រផលិតផលតម្បាញដោយដៃម្នាក់អ្នកគ្រូអ៊ាងសត្យាអាយុ ៣១ ឆ្នាំ បង្រៀននៅក្នុងខេត្ដបាត់ដំបង បានទិញផលិតផលកន្ដ្រកដាក់អីវ៉ាន់សម្រាប់ការកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ថង់ប្លាស្ទិក។
អ្នកគ្រូសត្យាដែលធ្លាប់ប្រើកន្ដ្រកត្នោត និងរពាក់ ជំនួសឱ្យការប្រើប្រាស់កន្ដ្រកជ័រ បានប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្ដិ៍ថា៖ «វាមានគុណភាពល្អប្រហាក់ប្រហែលគ្នា។ ប៉ុន្ដែបើធៀបនឹងរពាក់ផលិតផលរពាក់ល្អជាង»។
បច្ចុប្បន្ននេះ អ្នកស្រី សុឃឿប ផលិតកាបូបកន្ដ្រកខ្សែយួរកែវភេសជ្ជៈ ដែលម្ចាស់ហាងកាហ្វេម្នាក់បានជាវ ពេលជួបនៅក្នុងសិក្ខាសាលា SHE Investment ពីព្រោះគាត់គាំទ្ររបស់របរប្រើប្រាស់ជំនួសប្លាស្ទិកដែរ។
អ្នកនាង វង់ ចាន់អ៊ិន អាយុ ៣០ ឆ្នាំ ជាអ្នកជាវខ្សែយួរកែវកាហ្វេសម្រាប់ប្រើប្រាស់ខ្លួនឯង និងចែកចាយបន្ដនៅតាមសណ្ឋាគារ និងភោជនីយដ្ឋានជាច្រើនក្នុងខេត្ដសៀមរាប។
ចាន់អ៊ិនបាននិយាយថា៖ «ដោយសារខ្ញុំមាន DNA ស្រឡាញ់របស់ធម្មជាតិ ចង់លើកតម្កើងផលិតផលខ្មែរដែលធ្វើដោយដៃ និងជួយដល់បរិស្ថានថែមទៀត»។
ស្ដ្រីរូបនេះបានបន្ដថាចំពោះខ្សែវិញសម្រាប់ព្យួរកែវកាហ្វេនេះមានគុណភាពមាំល្អ ដែលអាចប្រើប្រាស់បានលើសពី ២ ដង។ ក្រៅពីខ្សែចេកសម្រាប់ព្យួរកែវកាហ្វេអ្នកនាង ចាន់អ៊ិន ក៏យកផលិតផលចង្កឹះឫស្សីពីខេត្ដកំពង់ចាមចែកចាយបន្ដផងដែរ។
លោក នេត្រ ភក្ដ្រា រដ្ឋលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថានបានថ្លែងថា ក្រុមហ៊ុន និងសិប្បកម្មនានាដែលកែច្នៃផលិតផលជាវត្ថុធាតុដើមធម្មជាតិដែលគេហៅថា ជីវៈប្លាស្ទិកងាយរលាយក្នុងបរិយកាស និងមិនបង្កផលប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថាន តែងតែទទួលបានការកោតសរសើរពីក្រសួងបរិស្ថាន។
ការប្រើប្រាស់សម្ភារងាយរលាយទាំងនេះ គឺធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋជាអ្នកប្រើប្រាស់មានសុខភាពល្អ និងមានផាសុកភាព។
លោកបានឱ្យដឹងថា ប្រជាពលរដ្ឋមានការយល់ដឹងច្រើនទៅលើការប្រើប្រាស់នូវផលិតផលប្លាស្ទិក និងបានផ្លាស់ប្ដូរនូវឥរិយាបថចំពោះការកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ប្លាស្ទិកតាមរយៈការច្រកថង់រួមឬងាកទៅប្រើប្រាស់នូវកន្ដ្រកបរិស្ថានដបទឹកដែលអាចប្រើប្រាស់បានឡើងវិញ។
សិប្បកម្មអនុសារតម្បាញចេកខ្មែរនៅមិនទាន់មានបុគ្គលិកជាប់លាប់នៅឡើយ ដោយសារវាជាអាជីវកម្មខ្នាតតូចនៅឡើយ។ បច្ចុប្បន្ននេះអ្នកស្រី សុឃឿប មានសមាជិកជួយផលិតខ្សែយួរកែវកាហ្វេចំនួន ៣ នាក់ ជាស្ដ្រីវ័យចំណាស់នៅក្នុងភូមិក្បែរខាងនេះ។
ចំពោះដំណើរការនៃការផលិតអ្នកស្រីបានឱ្យដឹងថា វាមានលំនាំដូចទៅនឹងកំប្លោកដែរ។ ចំពោះគុណភាពដែលអ្នកស្រីមានបទពិសោធប្រើប្រាស់ខ្លួនឯងមុនគេវាអាចមានរយៈពេលពី ៦ ខែ ទៅ ១ ឆ្នាំ ចំពោះកាបូបហើយកន្ដ្រកអាចមានរយៈពេលលើស ១ ឆ្នាំ អាស្រ័យលើអ្នកប្រើប្រាស់ចេះថែទាំ។
អ្នកស្រីបានប្រាប់ថា៖ «ដំបូងយើងត្រូវបកស្រទបចេកយកហាលថ្ងៃ និងច្រៀកជាសរសៃទៅតាមចំណង់ចំណូលចិត្ដថាជាសរសៃតូចឆ្មារឬបន្ទះៗ។ អតិថិជនខ្លះចូលចិត្ដក្រឡាសរសៃតូចហើយអតិថិជនខ្លះទៀតស្រឡាញ់ក្រឡាសរសៃធំ»។
នៅពេលត្បាញសរសៃស្រទបចេកស្ងួតចូលគ្នាវាមិនមានបញ្ហារឿងផុយស្រួយនោះទេពីព្រោះសរសៃទាំងនោះត្រូវបានរឹត និងកៀបណែនខ្លាំងដែលមានសភាពរឹងមាំដូចកំប្លោកដែរ។ សោភណភាពរបស់វាក៏មិនចាញ់កំប្លោកដែរដោយអ្នកខ្លះច្រឡំថា ជាផលិតផលកំប្លោកថែមទៀត។
អ្នកស្រីអាចចាប់ជាម៉ូដសម្រាប់ជាកាបូបដៃ ឬកន្ដ្រកដូចទៅនឹងការលេងម៉ូដកាបូប និងកន្ដ្រកកំប្លោកដូចគ្នា។ កន្ដ្រកមួយអាចចំណាយចេក ១ ដើមធំ ឬ ១ ដើមកន្លះទៅពីរដើមចំពោះចេកដើមតូច។ វាក៏អាស្រ័យលើគុណភាពចេកផងដែរពីព្រោះចេកខ្លះមានក្រាស៊ី។
អ្នកស្រីបញ្ជាក់ថា៖ «ជាក់ស្ដែងបច្ចុប្បន្ននេះខ្ញុំមិនអាចផលិតទាន់អតិថិជនកុម្ម៉ង់នោះទេដោយសារខ្ញុំមានភារកិច្ចចម្បងជាគ្រូបង្រៀន ហើយណាមួយខ្ញុំត្បាញតែម្នាក់ឯងចំពោះផលិតផលកាបូបនិងកន្ដ្រក។ ខ្ញុំកំពុងតែបណ្ដុះបណ្ដាលបុគ្គលិកឱ្យពួកគាត់បានចេះដែរ។ ប៉ុន្ដែចំពោះខ្សែយួរកាហ្វេយើងអាចធ្វើទាន់ការកុម្ម៉ង់។ ឥឡូវនេះយើងមានទីផ្សារដល់ភ្នំពេញនិងសៀមរាបផងដែរ»។
អនុសារតម្បាញចេកខ្មែរមិនទាន់អាចដាក់លក់ផលិតផលសម្រាប់ភ្ញៀវទេសចរនៅឡើយដោយទទួលការកុម្ម៉ង់ពីអតិថិជនតាមអនឡាញ ដែលអ្នកគ្រូបានអះអាងថាការផលិតនៅមិនទាន់តម្រូវការនៅឡើយ។
ចំពោះការលំបាកអ្នកគ្រូបានឱ្យដឹងថា បើមិនស្រឡាញ់ ដូចប្អូនប្រុសអ្នកស្រីពួកគេងាយនឹងបោះបង់ចោល។ វាមានការលំបាកច្រើនតែចំណូលតិច ដោយសារអតិថិជនគិតថាផលិតផលដើមចេកងាយរក មិនគួរមានតម្លៃថ្លៃ។ ប៉ុន្ដែពួកគាត់មិនដឹងថា ការផលិតជួបការលំបាកច្រើននោះទេ។
អ្នកស្រីបានរៀបរាប់ថាទី១ អ្នកស្រីត្រូវកាប់ដើមចេកពីចម្ការដែលទាមទារកម្លាំងមនុស្សប្រុសជួយ។ ទី២ ការបកស្រទបរបស់វាទម្រាំរួចរាល់ ១ ដើមៗទាមទារការប្រើកម្លាំងខ្លាំង។ ទី៣ ស្រទបចេកត្រូវការពេលវេលាយូរក្នុងការហាលសម្ងួត ជាពិសេសអំឡុងពេលរដូវភ្លៀងនេះ ដែលធ្វើឱ្យការផលិតបញ្ចេញសម្បុរមិនស្អាត។
អ្នកស្រីបន្ដថា៖ «ចំពោះដំណាក់កាលត្បាញនេះវាក៏ប្រឈមនឹងបញ្ហាសរសៃស្រួយដាច់ផងដែរ។ យើងពិបាកសារ៉េវាឡើងវិញ រហូតដល់វាក្លាយជារូបរាងកាបូបឬកន្ដ្រកតែម្ដង ទើបវាជាប់មាំ។ សរុបមក អ្វីដែលសំខាន់វាត្រូវការចំណាយពេលយូរ។ ខ្ញុំចំណាយពេល ១ ថ្ងៃពេញ សម្រាប់ការផលិតកាបូបញ៉ាំការ ១ ហើយបើកន្ដ្រកធំវាចូលដល់ ៣ ថ្ងៃ»។
អ្នកស្រីនិយាយថា៖ «ដោយសារចិត្ដស្រឡាញ់ទោះលំបាកយ៉ាងណាពេលចេញជាលទ្ធផលសម្រេចនីមួយៗខ្ញុំមានអារម្មណ៍ពេញចិត្ដ និងមានសេចក្ដីសុខនឹងវា។ ខ្ញុំក៏នៅបន្ដតស៊ូនិងមិនបោះបង់ឡើយ»។
ផលិតផលអនុសារតម្បាញចេកខ្មែរត្រូវបានដាក់លក់តាមអនឡាញ និងលក់នៅផ្ទះផ្ទាល់។
កន្លងមកអ្នកគ្រូធ្លាប់សាកល្បងយកទៅផ្ញើនៅតាមហាងនានាឯជើងភ្នំសំពៅ និងហាងលក់ផ្កាមួយចំនួនមួយរយៈដែរ តែក្រោយមកផលិតផលដើមចេកមិនសូវត្រូវបានយកចិត្ដទុកដាក់ថែទាំពីម្ចាស់ហាងទាំងនោះដែលធ្វើឱ្យវាធ្លាក់គុណភាពអ្នកគ្រូក៏សម្រេចចិត្ដបញ្ឈប់ការផ្ញើលក់បែបនេះ។
អ្នកគ្រូបង្រៀនថ្នាក់វិទ្យាល័យរូបនេះបានបញ្ជាក់ថា៖ «សុំចិត្ដដល់មហាជនទាំងអស់បើចាប់អារម្មណ៍លើផលិតផលតម្បាញដោយដៃ សូមព្យាយាមស្វែងយល់ពីការលំបាក មិនថាតែផលិតផលរបស់ខ្ញុំនោះទេខាងសិប្បកម្មកំប្លោកខាងផ្ដៅក៏ជួបការលំបាកដូចគ្នា។ បើសិនជាផលិតផលផ្ដៅឬរពាក់ពួកគាត់ត្រូវការលុកព្រៃចូលទៅរកវត្ថុធាតុដើម»៕
