ភ្នំពេញៈ ឆ្លងកាត់​បទពិសោធន៍​ច្រើន​ឆ្នាំ​ក្នុង​ការសរសេរ​កំណាព្យ​រឿង ​កន្លងមក ​កវីនិពន្ធ ​ប៉ុល ពិសី ​បានផ្ដល់​យុទ្ធសាស្ត្រ​ដណ្ដើម​ជយលាភី​ឱ្យបាន​ជោគជ័យ​ក្នុង​ការប្រឡង​ពានរង្វាន់​នានា​។

លោកស្រី​ប្រាប់ថា ​ដើម្បី​សរសេរ​កំណាព្យបានល្អ ​អ្នកនិពន្ធ​គប្បី​យល់ដឹង​ឱ្យបាន​ច្បាស់​ពី​ការបង្កើត​សាច់រឿង​ជា​ពាក្យរាយ ​និង​សិក្សា​ឱ្យបាន​ស៊ីជម្រៅ​ពី​ក្បួន​តែង​កំណាព្យ​ខ្មែរ​ស្គាល់​ពី​ទម្រង់​បទ ​ការចាប់​ចុងចួន ​និង​ត្រូវ​គិត​ឱ្យបាន​ត្រឹមត្រូវ​ក្នុងការ​ប្រើ​ព្យាង្គ​តាម​ការកំណត់​របស់​បទ​នីមួយៗ​។

លោកស្រី​បន្តថា ​ចំណុច​សំខាន់​មួយទៀត​ក្នុង​លក្ខណ​ពិសេស ​អ្នកនិពន្ធ​ត្រូវតែ​ស្វែងយល់​ឱ្យ​ច្បាស់លាស់​ពី​ការប្រើ​បទ​ឱ្យ​ត្រូវ​កាល​វេលា​នៃ​សាច់រឿង​។ ឧទាហរណ៍ ​តើ​ឆាក​ឈុត​ដែល​កម្សត់ ​ត្រូវ​ប្រើ​បទ​អ្វី​? ​សប្បាយ​ប្រើ​បទ​អ្វី​? ​ធ្វើដំណើរ​តាម​ផ្លូវ​ទឹក​ប្រើ​បទ​អ្វី​? ជាដើម​។

ស្ត្រី​កវីនិពន្ធ​រូបនេះ​បន្តថា​៖«ចំពោះ​ចំណុច​ទី​១ ​នៅពេល​ដែល​បាន​បង្កើត​សាច់រឿង​រួចហើយ ​ត្រូវ​ត្រួតពិនិត្យ​សាច់រឿង​ជា​ពាក្យ​រាយ​ដែល​បាន​បង្កើត​ឡើង​ហើយ​ជាច្រើន​ដង ​ដើម្បីឱ្យ​ច្បាស់​ថា ​តើ​នៅមាន​សល់​ខ្វះចន្លោះ​ត្រង់ណា​មិនទាន់​ពេញ​លេញ ​គឺ​ត្រូវតែ​គិតគូរ​បន្ថែម​បន្ថយ​សាច់រឿង​បញ្ចូល​ឱ្យ​បានល្អ​គ្រប់​គ្រាន់»។

​បន្ទាប់​មក ​ត្រូវតែ​ចេះ​ច្នៃប្រឌិត​ប្រើ​គំនិត​ថា ​ត្រូវ​សរសេរ​សាច់រឿង​ផ្តើម​ពី​ឆាក​ឈុត​ណា​មុន​នៃ​សាច់រឿង ​ដើម្បី​ឱ្យមាន​ភាព​ទាក់ទាញ​ដល់​អ្នកអាន​។ ចៀសវាង​កុំ​ផ្តើម​សាច់រឿង​ដែល​ធម្មតាៗ​សាមញ្ញ​ពេក​ នោះ​មិន​ទទួលបាន​ចំណាប់​អារម្មណ៍​ពី​អ្នកអាន​ឡើយ​។ នេះ​ជាការ​បញ្ជាក់​ពី​លោកស្រី​ប៉ុល ពិសី​។​

ទាក់ទង​នឹង​ការសិក្សា​ឱ្យបាន​ស៊ីជម្រៅ​វិញ ​កវីនិពន្ធ​រូបនេះ​ថ្លែងថា ​ចំណុច​នេះ​មាន​លក្ខណៈ​សំខាន់​ណាស់ ​ព្រោះថា ​បើ​កំណាព្យ​រឿង​សរសេរ​មិនបាន​ត្រឹមត្រូវ​តាម​ក្បួនខ្នាត​ទេ​ គឺ​ពិតជា​មិនបាន​ទទួល​លទ្ធផល​ល្អ​ឡើយ​។ ជា​បទពិសោធន៍​កន្លង​មក​របស់​លោកស្រី ​ពេល​ផ្តើម​រឿង ​គឺ​ត្រូវតែ​មាន​ឆាក​ឈុត ​រន្ធត់ ​ភ្ញាក់ផ្អើល ​បង្កើត​ចម្ងល់ ​បង្កើត​អាថ៌កំបាំង ​ធ្វើជា​ធ្នាក់​ទាក់ទាញ​ឱ្យ​អ្នកអាន​លង់​អារម្មណ៍​ចង់​តាមដាន​ទៅ​បន្តទៀត​។​

លោកស្រី​រៀបរាប់​ថា​៖«ដើម្បី​ងាយស្រួល​ក្នុង​ការសរសេរ​កំណាព្យ​រឿង ​គប្បី​ប្រើ​ទម្រង់​បទ​ងាយៗ​សិន ​ដូចជា​ទម្រង់​បទ​កាកគតិ ​និង​បទ​ប្រាំពីរ​ព្យាង្គ​ជាដើម ​ព្រោះ​បទ​ទាំង​២​នេះ​អាច​ប្រើ​បាន​គ្រប់​កាល​វេលា​ទាំងអស់ ​មិន​ថា​យប់​ ថ្ងៃ ​សប្បាយ​ ឬក៏​កើតទុក្ខ​ជាដើម​។ ពិសេស​គួរតែ​ប្រើប្រាស់​ព្យាង្គ ​ឬក៏​ភាសា​ងាយៗ​សិន ​ដើម្បីឱ្យ​អ្នកអាន​អាច​ចាប់​យកបាន​លឿន»។

បើ​តាម​លោ​ស្រី​ប៉ុល ​ពិសី ​ជា​បទពិសោធន៍​កន្លង​មក​ លោកស្រី​បាន​សិក្សា​យូរ​ឆ្នាំ​លើ​ទម្រង់​បទ​ក្នុង​ក្បួនខ្នាត​កំណាព្យ​ខ្មែរ​ ទើប​ហ៊ាន​សរសេរ​ដាក់បញ្ចូល​ក្នុង​សាច់រឿង​នូវ​បទ​ភុជង្គលីលា ​និង​បទ​ព្រហ្មគីតិ​ជាដើម​បន្ថែម​លើ​បទ​ចាស់ ​ដែលមាន​រួចហើយ ​គឺ​បទ​កាកគតិ ​និង​បទ​ប្រាំពីរ​ព្យាង្គ ​ដែលមាន​ក្នុង​រឿង​អប្សរា​ម្ចាស់​ស្នេហ៍ ​និង​ក្លិន​ផ្កា​ស្រូវ​ជាដើម​។

ក្រៅពី​ចំណេះដឹង​ទូទៅ​ក្នុង​សង្គម ​និង​ការចេះ​ប្រើ​ជើង​កាព្យ​ឱ្យបាន​ល្អ ​មិន​ល្អៀង​សូរ ​និង​លើស​ព្យាង្គ​នោះ ​ត្មែង​គ្រប់ៗ​រូប​ត្រូវតែ​មាន​ទេពកោសល្យ​ចេះ​ច្នៃប្រឌិត​សាច់រឿង​ឱ្យ​កាន់​តែមាន​ភាព​ទាក់ទាញ​ថែម​ទៀត​។​

លោកស្រី​ប៉ុល​ ពិសី ​ថ្លែងថា​៖«ត្រូវតែ​ចេះ​ប្រើ​អារម្មណ៍ ​សង្កេត ​កត់ត្រា ​មើល​ជុំវិញ​ខ្លួន​ឱ្យបាន​គ្រប់​ជ្រុងជ្រោយ ​ដែល​ខ្ញុំ​ឧស្សាហ៍​និយាយ​លេង​ថា​ ដើរ​សន្សំ​រឿង​នោះ​អី​។ ជាការ​ពិត ​បើ​ចង់​ក្លាយជា​អ្នកនិពន្ធ ​កវី ​គឺ​ត្រូវតែ​ចេះ​ប្រើប្រាស់​អារម្មណ៍​និង​មនោសញ្ចេតនា​ឱ្យ​សមស្រប​នឹង​ពេលវេលា ​ទីកន្លែង ​និង​គ្រប់​រឿងរ៉ាវ ​ដែល​បាន​កើតមាន​ឡើង​នៅ​ចំពោះមុខ»។

ចំណុច​សំខាន់ ​ពេល​ដែល​សរសេរ​រួច​ហើយ ​ត្រូវតែ​ត្រួតពិនិត្យ​កែសម្រួល​សាច់រឿង​ទៅមកៗ​ជាច្រើន​ដង ​ដើម្បី​ចៀសវាង​កុំឱ្យ​កើតមាន​កង្វះខាត​ច្រើន​ពេក​។ កត្តា​កំណត់​ភាពជោគជ័យ​របស់​មនុស្ស ​កើត​មាន​ឡើង​អាស្រ័យ​លើ​ការកំណត់​គោលដៅ ​និង​ខិតខំ​ប្រឹងប្រែង​របស់​មនុស្ស​ម្នាក់​ដោយ​មិន​បោះបង់​។

មិន​ខុសពី​អ្នកនិពន្ធ ​កវីនិពន្ធ​ផ្សេង​ទេ​ លោកស្រី ​ប៉ុល ពិសី ​ដែល​គេ​ដឹងថា ​ជា​កវីនិពន្ធ​ទទួលបាន​ពានរង្វាន់​ច្រើន​ជាងគេ​ក្នុង​ចំណោម​អ្នកនិពន្ធ​ជា​ស្ត្រី ប្រាប់​ឱ្យដឹង​ពី​ចំណុច​នេះ​ថា​៖«និយាយ​តាម​ត្រង់ ​ទម្រាំ​ខ្ញុំ​ទទួលបាន​ជោគជ័យ ​និង​កិត្តិយស​ដូច​សព្វថ្ងៃ​នេះ​ ខ្ញុំ​ទទួល​បរាជ័យ​រាប់​មិនអស់​។ តែ​ខ្ញុំ​មិន​រាថយ​ទេ ខ្ញុំ​នៅតែ​ខិតខំ​តស៊ូ​ទៅមុខ​ រហូត​ទទួលបាន​ជោគជ័យ​ ព្រោះ​ការសរសេរ​កំណាព្យ​រឿង ​មិនមែនជា​រឿង​ងាយស្រួល​ឡើយ​។ ត្រូវ​ប្រើ​២​ដំណាក់​កាល​ធំៗ ​គឺ​ ទី​១ ​រក​សាច់រឿង​ជា​ពាក្យរាយ​សិន ​រួចហើយ​ទើប​ចាប់ផ្តើម​យកមក​ច្នៃ​សរសេរ​ជា​កំណាព្យ»។​

កវីនិពន្ធ​រូបនេះ​ផ្ដល់​អនុសាសន៍​ថា ​សម្រាប់​ក្មេងៗ​ជំនាន់​ក្រោយ ​ដែល​ចង់​ក្លាយជា​អ្នកសរសេរ​កំណាព្យ​រឿង​ត្រូវតែ​អាន​ឱ្យបាន​ច្រើន​នូវ​ស្នាដៃ​ចាស់ៗ​ដែលមាន​។ អាន​ហើយ​ត្រូវ​ចេះ​ត្រង់​យក​គំនិត​ល្អៗ ​ដែល​មាន​ហើយ ​យកមក​គិត​ច្នៃប្រឌិត​បង្កើតជា​ពណ៌​សម្បុរ​ផ្ទាល់ខ្លួន​ផ្តាច់​មុខ​របស់​ខ្លួន​។​

ទន្ទឹម​នឹងនោះ​ក៏ត្រូវ​មាន​ឆន្ទៈ​មោះមុត​ខិតខំ​ប្រឹងប្រែង​សិក្សា​ពី​ក្បួន​កំណាព្យ​ខ្មែរ​ឱ្យបាន​ច្បាស់លាស់​សរសេរ​សាកល្បង​ឱ្យបាន​ច្រើន ​ទោះ​មិនទាន់​ចេះដឹង​បានល្អ​ក្តី​។ ត្រូវ​ចេះ​បង្កើត​សាច់រឿង​ឱ្យបាន​ល្អ ​និង​មាន​ភាព​ទាក់ទាញ ​ពិសេស​ត្រូវ​ចេះ ​បូក​បញ្ចូល​គ្នា​ឱ្យបាន​ល្អ រវាង​សាច់រឿង ​និង​ទម្រង់​បទ​កំណាព្យ​នីមួយៗ​ដែល​ត្រូវ​យកមក​ប្រើ​ក្នុង​សាច់រឿង​។

ម្យ៉ាងទៀត ​ត្រូវ​ចេះ​បង្កើត​បញ្ហា​ទំនាស់​សាច់រឿង​ឱ្យបាន​ច្រើន ​ហើយ​ត្រូវ​ចេះ​ដោះស្រាយ​ជា​ជំហានៗ​ កុំ​ប្រញាប់​បញ្ចប់​សាច់រឿង​។ កុំ​បង្កើត​សាច់រឿង​ដែល​មិន​សមស្រប​នឹង​ទីកន្លែង ​កុំ​ស្រមើស្រមៃ​ច្រើនពេក ​ត្រូវ​គិតពី​តថភាព​ក្នុង​សង្គម​ឱ្យបាន​ច្រើន​បំផុត ​ព្រោះ​គ្រប់​សាច់រឿង​ទាំងអស់ ​ដែល​កើត​មាន​មក ​គឺ​នៅតែ​ក្បែរៗ​ខ្លួន​ទេ ​ឱ្យតែ​ចេះ​ប្រមូល​យកមក​កែច្នៃ​មិន​ខ្វះ​សាច់រឿង​នឹង​សរសេរ​ឡើយ​។

លោកស្រី​ប៉ុល ពិសី ​បាន​ក្រើន​រំឭក​ពី​ក្បួន​កាព្យ​ខ្មែរ​បន្ថែមថា ​ចំពោះ​ការអនុវត្ត​ក្បួន​កំណាព្យ ​ក៏​ជា​រឿង​ចាំបាច់​ដែរ ​ត្រូវតែ​គោរព​ឱ្យបាន​ត្រឹមត្រូវ​តាម​ទម្រង់​បទ​ដែល​បាន​ប្រើប្រាស់ ​ទាំង​ចុងចួន ​ទាំង​ចំនួន​ព្យាង្គ ​ដោយ​ចៀសវាង​កុំឱ្យ​ប្រាសចាក​ពី​ក្បួន​ដើម​។

លោកស្រី​ថ្លែងថា​៖«ទោះបីជា​ខ្ញុំ​បាន​ចូលប្រឡូក​ក្នុង​ជីវិត​ជា​អ្នកនិពន្ធ ​ជា​កវី ​មិនតិចជាង​៤០​ឆ្នាំ​ក៏ដោយ​ ក៏​កង្វះខាត​នៅតែ​មាន​ដែរ​។ សព្វថ្ងៃ​ក៏​ខ្ញុំ​នៅតែ​សិក្សា​ស្វែងយល់​ពី​ក្បួន​កំណាព្យ​ខ្មែរ ​ដែល​មាន​ច្រើន​សម្បូរ​បែប ​ហើយ​និង​ព្យាយាម​កែច្នៃ​ប្រឌិត​គំនិត ​ដើម្បី​ពង្រីក​ចំណេះដឹង​ខ្លួន​ទៅ​ថ្ងៃមុខ​បន្ថែម​ទៀត​។ កំណាព្យ​ជាដើម​ទុន​នៃ​ចំណេះដឹង​ខ្ញុំ ​ដែល​នាំឱ្យ​ខ្ញុំ​ទទួលបាន​ជោគជ័យ​។ បើ​គ្មាន​ដើមទុន​នេះ​ទេ ​ខ្ញុំ​មិនអាច​កែប្រែ​ចំណេះដឹង​ខ្ញុំ​ឱ្យមាន​ការវិវឌ្ឍ​ឈានឡើង​ដូច​សព្វថ្ងៃនេះ​ទេ»។

កវីនិពន្ធ​ប៉ុល ​ពិសី ​បច្ចុប្បន្ន ​មាន​វ័យ​ជាង​៦០​ឆ្នាំ ​មាន​ស្នាដៃ​ជា​កំណាព្យ​រឿង ​ដែល​ទទួលបាន​ពានរង្វាន់​កន្លងមក ​ដូចជា​រឿង​មាស​ទឹកដប់ ​ រង្វាន់​លេខ ៤ ​ មហោស្រព​តែង​និពន្ធ​មហាជន​ទូទាំង​ប្រទេស ​លើក​ទី​៣ ​រៀបចំ​ដោយ​ក្រសួង​វប្បធម៌​ ឆ្នាំ​១៩៩១​។ រឿងល្ខោន​ជីវិត ​ពានរង្វាន់​លេខ​១​ស្ទួន ​ពានរង្វាន់​ព្រះសីហនុ​រាជ​លើក​ទី​១ ​រៀបចំ​ដោយ​សមាគម​អ្នកនិពន្ធ​ខ្មែរ ​ឆ្នាំ​១៩៩៥​។ រឿង​អប្សរា ​ពានរង្វាន់​លេខ​២​ ពានរង្វាន់​ព្រះ​សុរាម្រិត ​រៀបចំ​ដោយ​ក្រសួង​វប្បធម៌ ​និង​វិចិត្រសិល្បៈ​ ឆ្នាំ​២០០០​។ រឿង​ម្ចាស់​ស្នេហ៍​ពានរង្វាន់​កិត្តិយស ​ពានរង្វាន់​ព្រះ​បទុម​ត្ថេរសោម ​រៀបចំ​ដោយ​ក្រសួង​វប្បធម៌ ​និង​វិចិត្រ​សិល្បៈ ​ឆ្នាំ​២០១២​។

​រឿង​ក្លិន​ផ្កា​ស្រូវ ​ពានរង្វាន់​លេខ​២ ​ពានរង្វាន់​នាយិកា​សិទ្ធ ​រៀបចំ​ដោយ​ក្រសួង​វប្បធម៌ ​និង​វិចិត្រសិល្បៈ ​ឆ្នាំ​២០១៤​។ ក្រៅពី​ពានរង្វាន់​ប្រលោម​លោក​ផ្នែក​កំណាព្យ​ទាំងនេះ ​កវីនិពន្ធ ​ប៉ុល ពិសី ​ទទួលបាន​ពានរង្វាន់​ប្រលោមលោក​ពាក្យ​រាយ​ជាច្រើន​ទៀត​៕