ភ្នំពេញៈ​ ដំណាំ​ចេក​ជា​ទូទៅ​នឹង​ត្រូវ​កសិក​រកា​ប់​ចោល​ បន្ទាប់​ពី​ផ្លែ​បាន​ម្ដងហើយ ​ព្រោះ​មុន​និង​ក្រោយ ដើម​ចេក​ដែល​ផ្ដល់​ផ្លែ​រួច​ហើយនោះ ​នឹង​ត្រូវ​ងាប់​។ ម្ល៉ោះហើយ​ ដើមចេក​ដែល​ត្រូវបាន​គេ​កាប់​ចោល​ទាំង​នោះ​បាន​ក្លាយ​ទៅ​ជា​គំនរសំរាមរុក្ខជាតិ ដែល​មិន​អាច​យកទៅ​ធ្វើ​អ្វី​ទៀត​បានឡើយ​។​

​ដោយ​មើល​ឃើញ​ពី​បញ្ហា​នេះបុគ្គ​លិក​របស់​សហ​គ្រាស​មួយ​ដែល​ជា​អតីត​និស្សិត​ផ្នែក​វិស្វករ​ជីវសាស្ត្រ (Bio-engineer)បាន​សាក​ល្បង​​ស្រាវ​ជ្រាវ​មើល​ពី​លទ្ធ​ភាព​ដែល​អាច​កែច្នៃ​ដើម​ចេក​ទាំង​នោះទៅ​ជា​ផលិត​ផលអ្វីមួយ​។

​ចាប់​ផ្ដើម​គម្រោង​ស្រាវ​ជ្រាវ​ក្នុង​ឆ្នាំ២០២១រ​ហូត​ដល់​ខែ​មិថុនា ឆ្នាំ២០២២ ទើប​​គម្រោង​នេះ​បាន​លេច​ចេញ​ជា​រូបរាង​និង​មាន​សិប្ប​កម្ម​ក្នុងការ​ផលិត​សាក​ល្បង​។រីឯ​ផលិត​ផល​ដែល​សិប្បកម្ម​ផលិត​បាន​នោះ​គឺចាន​បរិ​ស្ថាន​។​

​កញ្ញា សឿង ស្រី​និ​ច ដែល​ជា​អ្នក​ស្រាវ​ជ្រាវ​នៅ​ក្នុង​គម្រោង​នេះ​និង​ជា​បុគ្គលិក​នៃ​ក្រុម​ហ៊ុន Villageworks Cam​bodiaបាន​ឱ្យ​ដឹង​ថា​៖ «​ដោយ​សារ​តែដើ​ម​ចេក​មាន​សារ​ជាតិ​ Fiberច្រើន អ៊ីចឹង​ហើយ​ បើ​យើង​យក​ទៅ​ផលិត​ជា​ចាន​គឺ​វា​ស្វិត​ល្អ ហើយ​ងាយ​រលាយ​ទៅក្នុង​បរិ​ស្ថាន​វិញ​​»។

​សឿង ស្រី​និ​ច បាន​ឱ្យ​ដឹង​ទៀត​ថា ក្រៅ​ពីស​រសៃ​ចេក​ក៏មាន​វត្ថុ​ធាតុ​ដើម​ផ្សេង​ទៀត​ដែល​ត្រូវ​បាន​ស្រាវ​ជ្រាវ​រក​ឃើញ​ថា​អាច​យក​ទៅ​ធ្វើ​ចាន​បាន​ផង​ដែរ​ ប៉ុន្តែ​ដោយ​មើល​ឃើញ​ថា​ដើម​ចេក​មាន​ច្រើន​ជាង​គេ ទើប​ក្រុម​របស់​កញ្ញា​សម្រេច​ជ្រើស​រើស​យក​ដើម​ចេក​ធ្វើជា​វត្ថុ​ធាតុ​ដើម​តែ​ម្ដង​។

​ដោយ​ឡែក នៅ​ក្នុង​ការ​ផលិត​ចាន​បរិស្ថាន​នេះ ក្រុម​ហ៊ុន​របស់​កញ្ញា​បាន​បង្កើត​បណ្ដាញ​ទំនាក់​ទំនង​ជា​មួយ​កសិករ និង​សហ​គមន៍​ដែល​មាន​ដាំ​ចេក​ច្រើន​ ដើម្បី​ទិញ​យក​ដើម​ចេក​ពី​ពួក​គេ​​។ ក្នុងការ​ទិញ​យក​ទៀត​សោត ​ក្រុម​ហ៊ុន​បាន​ឱ្យ​តម្លៃ​ចន្លោះ​ពី១​ពាន់​ទៅ​២​ពាន់​រៀល​ក្នុង​១​ដើម ​ដែល​វា​បាន​ផ្ដល់​ប្រាក់​ចំណេញ​ខ្លះ​ទៅ​ដល់​កសិករ​ដែល​ជា​អ្នក​ដាំ​ដែរ​។​

​បើ​តាម​កញ្ញា ​សឿង ស្រី​និ​ច ចំពោះ​តម្លៃ​ប៉ុណ្ណឹងគឺ​មិន​ថ្លៃ​ពេក​ទេ ពោល​គឺ​កញ្ញា​ចាត់​ទុកថា​ថ្លៃ​ដើម​ទាប​ ធ្វើឱ្យ​ការ​លក់​ផលិត​ផល​ចាន​បរិ​ស្ថាន​ចូល​ក្នុង​ទីផ្សារ​វិញក៏​ស្ថិត​ក្នុង​រង្វង់​នៃ​តម្លៃ​សមរម្យ​មួយ​ដែល​ប្រជា​ជន​អាច​ទិញ​ប្រើ​ប្រាស់​បាន​ដែរ​។​

​កញ្ញា​ស្រី​និ​ច បាន​ឱ្យ​ដឹង​ទៀត​ថា នៅ​ពេល​ប្រមូល​ដើម​ចេក​ពី​កសិករ​បាន​ហើយ​ កញ្ញា និង​ក្រុម​ការងារ​ប្រមាណ​ជា​១០​នាក់​ទៀត​ ចាប់​ផ្ដើម​បន្ត​ការងារ​នៅ​ក្នុង​សិប្បកម្ម​។ ​កញ្ញា​បាន​រៀបរាប់​យ៉ាង​ដូច្នេះ​ថា​៖ «​ជំហាន​ដំបូង​យើង​យក​ដើម​ចេក​ដែល​យើង​កាប់​ផ្លែ​វា​ហើយ​ទៅ​ដាក់​ក្នុង​ម៉ាស៊ីន​ដើម្បី​ដក​យក​សរ​សៃ​ចេក ​បន្ទាប់​មក​យើង​កិន​បំបែក ​ហើយ​សង្កត់​យក​រូបរាង​ដែល​យើង​ចង់​បាន​ជា​រូបរាង​មូល​ឬ​សំប៉ែត​គឺ​ស្រេច​តែ​យើង​ឬក៏​យើង​អាច​ធ្វើជា​ក្រដាស​ក៏បាន​ដែរ​​»។

​កញ្ញា​ បាន​បញ្ជាក់​ផងដែរ​ថា​ ក្នុង​១ថ្ងៃ សិប្បក​ម្ម​របស់​កញ្ញា អាច​មាន​លទ្ធ​ភាព​ផលិត​បាន​ចាន​បរិស្ថាន​ចន្លោះ​ពី ២៥​ទៅ៤​០​ចាន ដែល​ចំនួន​នេះ​នៅ​តិច​តួច​ ព្រោះ​សិប្ប​កម្ម​កំពុង​ស្ថិត​ក្នុង​ទំហំ​តូច​នៅឡើ​យ​។ ប៉ុន្តែ​យ៉ាង​ណា បើ​តាម​គម្រោង​របស់​ក្រុម​ហ៊ុន​Village​works សិប្ប​កម្ម​មួយ​នេះ​នឹង​ត្រូវ​ពង្រីក​ខ្លួន​ឆាប់ៗ​នា​ពេល​ខាង​មុខ ដើម្បី​ឈាន​ទៅ​ផ្គត់​ផ្គង់​ទីផ្សារ​ក្នុង​ស្រុក​តែម្ដង​។​

​យ៉ាង​ណាក្ដី​ បច្ចុប្ប​ន្នផលិ​តផល​ដែល​សិប្ប​កម្ម​ផលិត​បាន​មិន​ទាន់​សិក្សា​កំណត់​តម្លៃ​សម្រាប់​លក់​ចូល​ទីផ្សារ​នៅឡើ​យ​ទេ ​ដោយ​កំពុង​ស្ថិត​ក្នុង​ដំណា​ក់កាល​​សាកល្ប​ង​គុណភា​ព​របស់​ចាន​ជាមុន​សិន​ ប៉ុន្តែគម្រោង​មួយ​នេះ​ត្រូវ​បាន​ក្រសួង​បរិស្ថាន​ក៏​ដូចជា​អង្គការ UNDP គាំទ្រ​ពេញ​ទំហឹង​ ព្រោះ​វា​ជា​ចំណែក​មួយ​ក្នុង​ការ​កាត់ប​ន្ថយ​ការ​ខ្ជះ​ខ្ជាយ​ធន​ធាន​របស់​កម្ពុជា​។​

​សម្រា​ប់​ជំហាន​បន្ទាប់​ទៅ​ទៀត​សិប្បកម្ម​របស់​ក្រុមហ៊ុនVi​llageworksនឹង​អាច​មាន​លទ្ធ​ភាព​ប្រមូលទិញយក​​ដើម​ចេក​ដែល​ប្រជា​កសិករ​កាប់​ចោលម​ក​កែច្នៃ​​ចេញ​ជា​ផលិត​ផល​ផ្សេងៗ​ដើម្បី​បម្រើ​ការ​ឱ្យ​ការរស់នៅ​​ប្រចាំ​ថ្ងៃ​ជំនួស​ឱ្យ​ប្លាស្ទិក​។ម្យ៉ាង​ទៀត​សិប្ប​កម្ម​ក៏​កំពុង​ពិនិត្យ​លើ​វ​ត្ថុធាតុដើ​ម​២​ប្រភេទ​ផ្សេង​ទៀត​គឺក្រ​ចៅ និង​ចំ​បើង សម្រាប់​យក​មក​ផលិត​ចាន ដើម្បី​ទទួល​បាន​ភាព​ចម្រុះ​នៃ​ផលិត​ផល​ទៅ​ថ្ងៃ​អនា​គត​៕