រតនគិរីៈ ផ្លែស្វាយ​ចន្ទី​របស់​កសិករ​ក្នុង​គម្រោង​លើក​កម្ពស់​ស្វាយ​ចន្ទី​គ្មាន​ការ​កាប់​បំផ្លាញ​ព្រៃឈើ នៅ​ដែន​ជម្រក​សត្វ​ព្រៃលំផាត់ ត្រូវ​បាន​ផលិត​ជា​ស្រា​ប្រណីត​ជា​លើក​ដំបូង​នៅ​ក្នុង​អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដែល​អាច​ជួយ​ផ្តល់​ប្រាក់​ចំណូល​បន្ថែម​នា​ថ្ងៃ​អនាគត តាម​រយៈការ​លក់​ទាំ​ងផ្លែ និង គ្រាប់​ស្វាយ​ចន្ទី។

ការ​សាកល្បង​ផលិត «ស្រាស្វាយចន្ទី​មេគង្គ​ដ៏​ប្រណីត» នេះ​ត្រូវ​បាន​ធ្វើឡើង​ក្រោម​កិច្ច​សហការ​គ្នា​រវាង​គម្រោង USAID មរតកបៃតង និងក្រុមហ៊ុន Seekers Spirits។

យោង​តាម​ព្រឹត្តិបត្រ​ព័ត៌មាន​ប្រចំា​ខែ​សីហា​របស់ USAID មរតកបៃតង បាន​ឱ្យ​ដឹង​ថា ផ្លែ​ស្វាយ​ចន្ទី ជា​ទូទៅ​ត្រូវ​បាន​គេ​បោះចោល បន្ទាប់​ពី​គ្រាប់​របស់​វា​ត្រូវ​បាន​ប្រមូល​យក​រួច។ ប៉ុន្តែ​ផ្លែ​ទាំង​នោះ​អាច​កែច្នៃ ទៅ​ជា​ផលិតផល​មាន​តម្លៃ​ជាច្រើន​ប្រភេទ​បាន ដូចជា​ ទឹកផ្លែឈើ ឬ ស្រាជាដើម។ 

USAID មរតក​បៃតង​បញ្ជាក់​ថា៖ «ដោយ​មើល​ឃើញ​នូវ​គុណ​តម្លៃនេះ USAID មរតកបៃតង បាន​សហការ​ជាមួយ​ក្រុម​ហ៊ុន Seekers Spirits ធ្វើការ​កែច្នៃ​ផ្លែ​ស្វាយ​ចន្ទី​របស់​កសិករ​ដែល​មិន​កាប់​បំផ្លាញ​ព្រៃឈើ​ក្នុង​ខេត្ត​រតនគិរី ដើម្បី​ផលិត​ចេញ​ជា «ស្រា​ស្វាយ​ចន្ទី​មេគង្គ​ដ៏​ប្រណីត​ដំបូង​គេ​បង្អស់​នៅ​ក្នុង​តំបន់»។ 

អ្នកស្រី Tania Unsworth សហស្ថាបនិក និង​នាយិកា​ផ្នែក​លក់ និង​ទីផ្សារ​នៃ​ក្រុមហ៊ុន Seekers Spirits បាន​ចែក​រំលែក​គំនិត នៅ​ពី​ក្រោយ​ការ​ផ្តួច​ផ្តើម​នេះ​ថា ការ​ផ្តួច​ផ្តើម​ផលិតស្រា​ស្វាយ​ចន្ទី​នេះ គឺ​កើត​ចេញ​ពី​ផលិត​ផល​ស្រា Feni ដែល​ផលិត​ចេញ​ពី​ស្វាយ​ចន្ទី​នៅរដ្ឋ Goa នៃ​ប្រទេស​ឥណ្ឌា។ នេះ​បើ​យោង​តាម​ព្រឹត្តិបត្រ​ព័ត៌មាន​ដដែល​នេះ។

អ្នកស្រី​ថ្លែង​ដូច្នេះ​ថា៖ «ចំណាប់​អារម្មណ៍​របស់​យើង​លើ​ផលិតផល​នេះ​ហើយ ដែល​បាន​នាំ​ឱ្យ​យើង​មាន​គំនិត​ធ្វើ​ការ​សិក្សា​ពី​សក្តានុពល​របស់​ផ្លែ​ស្វាយ​ចន្ទី​នៅ​ទីនេះ ដែល​ជា​ធម្មតា​ត្រូវ​បាន​គេ​បោះបង់ចោល ដើម្បី​បង្កើត​អ្វី​មួយ​ដែល​មាន​តម្លៃ​ពី​ចេញ​ពី​វា»។

USAID មរតកបៃតង​បាន​លើក​ឡើង​ថា គំនិត​ផ្តួច​ផ្តើម​នេះ មិន​ត្រឹម​តែ​គាំទ្រ​ដល់​កសិករ​ផលិត​គ្រាប់​ស្វាយ​ចន្ទី ដែល​ប្តេជ្ញា​ការពារ​ព្រៃឈើ និង​សត្វ​ព្រៃ​នៅ​ក្នុង​ដែន​ជម្រក​សត្វ​ព្រៃលំផាត់​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ ប៉ុន្តែ​វា​ក៏​បាន​ណែនាំ​នូវ​ផលិតផល​ថ្មី​មួយ ដែល​ជួយ​បំពេញ​បន្ថែម​ក្នុង​កិច្ច​ខិតខំ​ប្រឹងប្រែង​យ៉ាង​ទូលំទូលាយ​របស់​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា ក្នុង​ការ​លើក​កម្ពស់​ឧស្សាហកម្ម​ស្វាយចន្ទី តាម​រយៈការ​អភិរក្ស​និង​ការ​អនុវត្ត​ប្រកប​ដោយ​និរន្តរភាព​ផងដែរ។

ស្វាយចន្ទីរដែល​ប្រមូល​ផល​បាន​នា​ពេល​កន្លងមក។ រូបថត USAID មរតកបៃតង

ប្រធាន​គម្រោង USAID មរតកបៃតង អ្នកស្រី Sabine Joukes លើក​ឡើង​ក្នុង​ព្រឹត្តិបត្រ​ព័ត៌មាន​នេះ​ថា កិច្ច​សហការ​នេះ គឺ​ប្រព្រឹត្តិ​ទៅ​ក្រោម​គម្រោង​លើក​កម្ពស់​ស្វាយ​ចន្ទី​គ្មាន​ការ​កាប់​បំផ្លាញ​ព្រៃឈើ ដើម្បី​ផ្តល់​ប្រាក់​ចំណូល​បន្ថែម​សម្រាប់​កសិករ។ កិច្ច​សហការ​នេះ​អាច​ជួយ​ឱ្យ​ពួកគេ​លក់​ទាំង​ផ្លែ និង​គ្រាប់​ស្វាយ​ចន្ទី​បាន តាម​រយៈការ​ភ្ជាប់​ទំនាក់ទំនង​ពួកគេ​ជាមួយ​វិស័យ​ឯកជន និង ទីផ្សារ។

អ្នកស្រី​មាន​ប្រសាសន៍​ថា៖ «ហើយ​ស្របពេល​ជាមួយ​គ្នា​នេះ វា​ក៏​លើក​ទឹក​ចិត្ត​ពួកគេ​ឱ្យ​ប្រកាន់​ខ្ជាប់​នូវ​គោលការណ៍​កសិកម្ម ដែល​មាន​មេត្រីភាព​នឹង​ការ​អភិរក្ស​ផងដែរ»។

ស្រា​ស្វាយ​ចន្ទី​មេគង្គ​គ្មាន​ការ​កាប់​បំផ្លាញ​ព្រៃឈើដ៏​ប្រណីត​ដំបូង​គេ​បង្អស់​នេះ ក៏​ត្រូវ​បាន​ដាក់​បង្ហាញ​នៅ​ក្នុង​ព្រឹត្តិការណ៍​គម្រប់​ខួប ១០​ឆ្នាំ​របស់ Mekong Strategic Capital ​នៅ​ក្នុង​សីហា​កន្លង​មក​នេះ ដែល​បាន​ដើរ​តួ​ជា​វេទិកា​ដ៏​សំខាន់​មួយ ក្នុង​ការ​បង្ហាញ​ពី​ផល​ប៉ះពាល់​របស់​គម្រោង​ស្វាយ​ចន្ទី​គ្មាន​ការ​កាប់​បំផ្លាញ​ព្រៃឈើ ដែល​អនុវត្ត​ដោយ USAID មរតកបៃតង និង​គាំទ្រដោយ Mekong Strategic Capital។

ទោះយ៉ាងណា ផលិតផល​នេះ​កំពុង​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​ដំណាក់​កាល​ស្រាវជ្រាវ និង​អភិវឌ្ឍន៍​នៅ​ឡើយ។ ហេតុ​នេះ វាមិន​ទាន់​មាន​ដាក់​លក់​នៅ​លើ​ទីផ្សារ​ជា​ទូទៅ​នោះ​ទេ។ អ្នក​ដែល​ចង់​សាក​នូវ​រសជាតិ​ដ៏​ប្លែក និង​ប្រណីត​ពីធម្មជាតិ​របស់​ស្រា​ស្វាយ​ចន្ទី​នេះ គឺ​ត្រូវ​រង់ចាំ​រហូត​ដល់​រដូវ​ប្រមូល​ផលស្វាយ​ចន្ទី​ឆ្នាំក្រោយ។

លោក សុខ សំណាង ប្រធាន​ក្រុម​សិប្បកម្ម​កែច្នៃ​គ្រាប់​ស្វាយ​ចន្ទី នៃ​សហគមន៍​ស្វាយ​ចន្ទី​ធម្មជាតិ​ជ័យ​ឧត្តម’បានឱ្យ​ដឹង​ថា លោក​បាន​ផ្ញើផ្លែ​ចន្ទី​មួយ​ចំនួន​ដល់​ក្រុមហ៊ុន​នៅ​ភ្នំពេញ ដើម្បី​សាកល្បង​ផលិត​ជាស្រា កាល​ពីអំឡុង​ឧសភា​កន្លងមក។

លោក​បាន​សម្តែង​ក្តី​រីក​រាយ នៅ​ពេល​ឃើញ​ផ្លែ​ចន្ទី​របស់​សហគមន៍​អាច​យក​ទៅ​ផលិត​ជា​ស្រា​បាន​បែប​នេះ បើ​ទោះបី​ជា​វា​ស្ថិត​ក្នុង​ដំណាក់កាល​សាកល្បង​ស្រាវជ្រាវ​បន្ថែម ហើយ​លោក​មិន​ទាន់​បាន​ភ្លក់​រសជាតិ​ស្រានេះ​យ៉ាង​ណាក៏ដោយ។

ផ្លែ​ស្វាយចន្ទី ដែល​បោះចោល​ត្រូវ​បាន​យក​ទៅ​ផលិត​ជា​ស្រា​ប្រណីត​ជា​លើក​ដំបូង​នៅ​អាស៊ីអាគ្នេយ៍។ រូបថត USAID មរតកបៃតង

លោក​បាន​និយាយ​ថា៖ «កន្លងមក យក​គ្រាប់​ហើយ យើង​បោះផ្លែ​ចោល។ ពេល​ការ​ផលិត​ទទួល​បាន​ជោគជ័យ យើង​នឹង​ធ្វើការ​ផ្សព្វផ្សាយ​ដល់​ប្រជាសហគមន៍ ដើម្បី​ចូលរួម​លក់​ផ្លែ​ចន្ទី​បាន​មួយ​ផ្នែក​ទៀត។ យើង​នឹង​នាំ​គ្នា​ផលិត​ចន្ទី​ឱ្យ​បាន​​ល្អ​សម្រាប់​ក្រុមហ៊ុន​យក​ទៅ​ផលិត​ជា​ស្រា​ទៅ​តាម​ស្តង់ដា​ចំណី​អាហារ»។

លោក​ក៏​បាន​ឱ្យ​ដឹង​ផងដែរ​ថា ពលរដ្ឋ​សហគមន៍​ចំនួន ៩០​គ្រួសារ​បាន​ចូលរួម​ជាមួយ​គម្រោង​របស់ USAID មរតកបៃតង​ កាល​ពី​​ឆ្នាំ​២០២៣ ហើយ​មាន​ដំណាំ​ស្វាយ​ចន្ទី​ចាប់​ពី​អាយុ ៣ឆ្នាំ​ឡើង​ចំនួន ៣០១ ហិកតា នៅ​ក្នុង​ភូមិ​ចំនួន ៣ ស្ថិត​ក្នុង​ឃុំ​ជ័យឧត្តម ស្រុកលំផាត់។ ក្នុងនោះ​រួម​មាន​ភូមិ​លំផាត់ ស្រែឈូក និងភូមិថ្មី។ ​នៅក្នុង​មួយ​រដូវ សហគមន៍​ផលិត​បាន​គ្រាប់​​ស្វាយ​ចន្ទី​ប្រភេទ​ល្អ​បាន​ជាង ៣៥តោន។ 

លោកបន្តថា ប្រជាសហគមន៍​ក្នុង​គម្រោង​នេះ​គឺ​បាន​ផ្សាភ្ជាប់​រវាង​ស្វាយ​ចន្ទី​ជាមួយ​នឹង​ការ​អភិរក្ស​ធនធាន​ធម្មជាតិ ដោយ​បាន​បង្កើត​សហគមន៍​ស្វាយចន្ទី​ធម្មជាតិ​ជ័យ​ឧត្តម​នេះ​ឡើង ហើយ​បាន​ចងក្រង​ជា​លក្ខន្តិកៈ​ដើម្បី​អនុវត្ត​តាម​គោល​ការ​អភិរក្ស​តំបន់​ការពារ​ធនធាន​ធម្មជាតិ។

លោក​ថ្លែង​ដូច្នេះ​ថា៖ «អញ្ជឹង​ដូចជា​ការ​កាប់ព្រៃ ទន្រ្ទាន​យកដី បំផ្លាញ​ព្រៃឈើ បរបាញ់​សត្វ​ជាដើម ទាំងអស់​នេះត្រូវ​បាន​ហាម​ឃាត់​ក្នុង​នាម​ជា​សមាជិក​សហគមន៍។​ឱ្យគាត់​ផ្លាស់​ប្តូរ​ពី​ទម្លាប់​ទាំងអស់​នោះមក​ផលិត​ស្វាយចន្ទី​តាម​បែប​ធម្មជាតិ ហើយ​ចូលរួម​អភិរក្ស​ធនធានជាតិ ដែល​នៅ​មាន»។

លោកបានអះអាង​ថា ដើម្បី​លើក​ទឹក​ចិត្ត​ដល់​ប្រជាសហគមន៍​ឱ្យ​ចូលរួម​ក្នុង​ការ​អនុវត្ត​គោលការណ៍​អភិរក្ស​នេះ​ គ្រាប់​ស្វាយ​ចន្ទី​របស់​ពួកគាត់​ត្រូវ​បាន​ទិញ​ខ្ពស់​ជាង​តម្លៃ​ទីផ្សារ​ដោយ​ដៃគូរ។ ប្រសិន​បើ​តម្លៃ​ទីផ្សារ​ទិញ​ក្នុង​១គីឡូក្រាម តម្លៃ​៤ ០០០រៀល​ នោះ​ដៃ​គូរ​នឹង​ទិញ​ពី​ពួកគាត់​តម្លៃ៤ ៥០០រៀល​ក្នុង​មួយ​គីឡូក្រាម៕