ភ្នំពេញ៖អគ្គនាយកដ្ឋានការពារអ្នកប្រើប្រាស់កិច្ច ការប្រកួតប្រជែង និងបង្ក្រាបការក្លែងបន្លំ នៃក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម (ក.ប.ប.) អំពាវនាវឱ្យអ្នកប្រើប្រាស់បង្កើនការប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់មុននឹងទិញស្រាយកមកប្រើប្រាស់ ឬបរិភោគ ខណៈគំរូសំណាកដែលបណ្តាលឱ្យមនុស្សស្លាប់ជាច្រើនករណីថ្មីៗនេះ មានសារធាតុមេតាណុលក្នុងកម្រិតខ្ពស់។
ជាមួយនឹងការអំពាវនាវនេះមន្ត្រីជំនាញបានអះអាងថា វិធានការនានាក៏ត្រូវបានដាក់ចេញ ដើម្បីទប់ស្កាត់ករណីពុលស្រានេះជាថ្មីក្នុងពេលខាងមុខផងដែរ។
កាលពីខែឧសភា ឆ្នាំ ២០២១ មានហេតុការណ៍ពុលស្រាចំនួន ២ លើកផ្ទួនៗគ្នាដូចជា ហេតុការណ៍លើកទី១ បានកើតឡើងកាលពីថ្ងៃទី ១០ ខែឧសភា នៅភូមិសារិកាកែវ ឃុំតាស្តារ ស្រុកល្វាឯម ខេត្តកណ្តាល ដែលបណ្តាលឱ្យពលរដ្ឋចំនួន ១២ នាក់បានស្លាប់ និងច្រើននាក់ទៀត បានចូលសម្រាកនៅមន្ទីរពេទ្យ។
ចំណែកហេតុការណ៍លើកទី២ បានកើតឡើងកាលពីថ្ងៃទី ២១ ខែឧសភា នៅភូមិធ្នង់ ឃុំឫស្សីស្រុកខាងកើត និងភូមិក្ខាប ឃុំស្វាយទងខាងជើង ស្រុកកំពង់ត្រាច ខេត្តកំពត ដែលបណ្តាលឱ្យពលរដ្ឋ ១០ នាក់បានស្លាប់ និងច្រើននាក់ទៀតបានចូលសម្រាកនៅមន្ទីរពេទ្យ។
អគ្គនាយកដ្ឋាន (ក.ប.ប.) បានឱ្យដឹងនៅក្នុងលិខិតមួយច្បាប់ចុះថ្ងៃទី ៣១ ឧសភាថា កម្រិតមេតាណុលដែលបានរកឃើញក្នុងស្រាពុលទាំងនោះ គឺស្រាថ្នាំមានវត្តមានមេតាណុលចន្លោះពី ១១,៣០ ទៅ ១២ ភាគរយ ខណៈស្រាសមានវត្តមានមេតាណុលចន្លោះពី ៧,៣០ ទៅ ១២ ភាគរយ។
អគ្គនាយកដ្ឋាននេះសង្កត់ធ្ងន់ថា៖ «ក្នុងរយៈពេលថ្មីៗនេះ ការពុលស្រាបានកើតមានឡើងជាបន្តបន្ទាប់នៅតាមបណ្តាខេត្ត ដែលបណ្តាលឱ្យប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើននាក់បានស្លាប់បាត់បង់ជីវិត និងរងគ្រោះត្រូវសម្រាកព្យាបាលក្នុងមន្ទីរពេទ្យ។ យោងតាមលទ្ធផលវិភាគរបស់មន្ទីរពិសោធន៍ លើគំរូសំណាកស្រាថ្នាំ និងស្រាស ដែលប្រមូលបានពីទីតាំងកើតហេតុ បានបង្ហាញថា គំរូសំណាកទាំងនោះមានវត្តមានសារធាតុមេតាណុលក្នុងកម្រិតខ្ពស់ដែលអាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់ស្លាប់បាន»។
អគ្គនាយកដ្ឋាននេះបានអះអាងថា ការរកឃើញមេតាណុលកម្រិតខ្ពស់នេះ អាចបណ្ដាលមកពីការទិញវត្ថុធាតុដើម (អាល់កុល) ដែលជាមេតាណុលមកលាយ ដើម្បីផលិតស្រា។ ដើម្បីបញ្ចៀសពីគ្រោះថ្នាក់ដល់អាយុជីវិត អគ្គនាយកដ្ឋាន ក.ប.ប. សូមអំពាវនាវដល់ពលរដ្ឋដែលជាអ្នកប្រើប្រាស់សូមបង្កើនការប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់មុននឹងទិញស្រាយកមកប្រើប្រាស់ ឬបរិភោគ ដោយត្រូវពិនិត្យ និងជ្រើសរើសផលិតផលដែលមានស្លាកសញ្ញា និងប្រភពត្រឹមត្រូវច្បាស់លាស់។
ក.ប.ប. បានបញ្ជាក់ថា៖ «សូមបងប្អូនអាជីវករ និងផលិតករដែលជាអ្នកផលិត និងកែច្នៃស្រាទាំងអស់ សូមផលិតតាមបច្ចេកទេសនិងត្រូវបញ្ឈប់ការយកសារធាតុមេតាណុលឬសារធាតុពុលផ្សេងៗទៀតមកបន្ថែម ដែលនាំឱ្យប៉ះពាល់ដល់សុខភាព និងអាយុជីវិតប្រជាពលរដ្ឋ និងត្រូវប្រឈមមុខចំពោះច្បាប់ជាធរមាន»។
សូមជម្រាបថា ក្នុងរយៈពេលចាប់ពីឆ្នាំ ២០១៦ ដល់ឆ្នាំ ២០២០ មានហេតុការណ៍ពុលស្រាជាបន្តបន្ទាប់ចំនួន ៤ លើក គឺនៅខេត្តពោធិ៍សាត់ ក្រចេះ បន្ទាយមានជ័យ និងកំពង់ឆ្នាំង ដែលបង្កឱ្យពលរដ្ឋចំនួន ២៨ នាក់បានស្លាប់ និងមានជនរងគ្រោះរាប់រយនាក់ផ្សេងទៀតរងផលប៉ះពាល់ដល់សុខភាព។
លោក ផាន អូន ប្រតិភូរាជរដ្ឋាភិបាលទទួលបន្ទុកជាអគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋាន (ក.ប.ប.) បានប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ បន្ថែមថា អគ្គនាយកដ្ឋានបានដាក់ចេញវិធានការបន្ទាន់ដោយតម្រូវឱ្យមន្ត្រីទូទាំងរាជធានី-ខេត្ត ចុះអង្គេត និងស្រាវជ្រាវគ្រប់ទីតាំង ផលិត ចែកចាយ លក់ដុំ និងលក់រាយ ដើម្បីបង្ការទប់ស្កាត់ការចរាចរស្រាដែលមានជាតិមេតាណុលខ្ពស់នេះ។
លោកបានបន្តថា អគ្គនាយកដ្ឋានក៏ជំរុញការទប់ស្កាត់ការនាំចូល និងការចរាចរប្រភេទមេតាណុលក្នុងបរិមាណមួយដែលច្រើននៅក្នុងប្រទេសផងដែរ ខណៈការចរាចរប្រភេទមេតាណុលនេះ គួរតែត្រូវទទួលបានការបញ្ជាក់ថា យកទៅប្រើប្រាស់ក្នុងចេតនាអ្វីឱ្យបានជាក់លាក់។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «វិធានការចំពោះមុខច្បាប់យើងនឹងដេញបន្ត មានន័យថា បើគាត់ជាអ្នកលក់ តើគាត់ទិញវត្ថុធាតុដើមពីណា ហើយយើងនឹងបន្តស្រាវជ្រាវ។ ក្នុងករណីដែលយើងរកឃើញថា បុគ្គលនោះ មានតេចនាក្នុងការប្រព្រឹត្តបទល្មើស នោះអាចនឹងប្រឈមទោសទណ្ឌទៅតាមស្ថានទម្ងន់ពី ២ ទៅ ៥ ឆ្នាំ និងទោសពិន័យផ្សេងៗទៀត»។
ស្រាគឺជាសារធាតុស្រវឹងដែលបង្កផលប៉ះពាល់ដល់សុខភាពអ្នកបរិភោគជាប្រចាំ និងហួសកម្រិត ពិសេសជាងនេះទៀត នឹងបង្កផលប៉ះពាល់ដល់អាយុជីវិត ប្រសិនបើស្រានោះពុំបានផលិតឱ្យត្រឹមត្រូវតាមលក្ខណៈបច្ចេកទេស ឬយកសារធាតុផ្សេងទៀតមកបន្ថែម មានដូចជា មេតាណុល ឬសារធាតុពុលផ្សេងទៀតជាដើម។
ជាទូទៅស្រាស ដែលផលិតដោយការបិត (Distillation) ពីអង្ករតាមលក្ខណៈបច្ចេកទេសងាយៗ ឬតាមលក្ខណៈបុរាណ អាចមានបរិមាណសារធាតុមេតាណុលក្នុងកម្រិតតិចតួចប៉ុណ្ណោះ។ នេះបើតាមការអះអាងរបស់អគ្គនាយកដ្ឋាន (ក.ប.ប.)៕