.jpg)
មន្ត្រីយោធាកម្ពុជា និងមន្ត្រីយោធាអាមេរិកនៅមូលដ្ឋានទ័ពរាម។ ក្រសួងការពារជាតិ
ព្រះសីហនុៈ អនុព័ន្ធយោធា ប្រចាំស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិក លោក Marcus M. Ferrara បានចុះធ្វើទស្សនកិច្ចមួយទៅកាន់មូលដ្ឋានទ័ពរាម ដែលមន្ត្រីសហរដ្ឋអាមេរិកតែងសង្ស័យថា មានវត្តមានយោធាចិន និងសង្ស័យអំពីការសាងសង់ជាមូលដ្ឋានទ័ពចិននៅទីនោះ។
ការអនុញ្ញាតឱ្យមានដំណើរទស្សនកិច្ចនៅថ្ងៃទី ១១ មិថុនានេះ ធ្វើឡើង បន្ទាប់ពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន កាលពីថ្ងៃទី ១ មិថុនា បានជួបពិភាក្សាជាមួយលោកស្រីអនុរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក Wendy Sherman ដែលពេលនោះលោក ហ៊ុន សែន អនុញ្ញាតឱ្យអនុព័ន្ធយោធា ប្រចាំស្ថានទូតអាមេរិក ចុះធ្វើទស្សនកិច្ចទៅមូលដ្ឋានទ័ពរាម។
ប៉ុន្តែដំណើរទស្សនកិច្ចកាលពីថ្ងៃទី ១១ មិថុនាត្រូវបានបញ្ចប់តែក្នុងពេល ១ ព្រឹក ហើយស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិកក៏បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ថា៖ «នៅក្នុងពេលទស្សនកិច្ចដ៏ខ្លីនោះ មន្ត្រីយោធាកម្ពុជាមិនបានអនុញ្ញាតឱ្យលោកអនុព័ន្ធយោធា [Ferrara] ចេញចូលគ្រប់ច្រកល្ហកនៅក្នុងមូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹកនោះទេ»។
ដើម្បីបញ្ជាក់បន្ថែមអំពីដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក Ferrara ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ បានសាកសួរទៅស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិកថា តើពាក្យ «ចេញចូលគ្រប់ច្រកល្ហក» full access មានន័យដូចម្ដេច ហើយថា តើសហរដ្ឋអាមេរិក ធ្លាប់បានធ្វើដូច្នេះនៅក្នុងមូលដ្ឋានទ័ពនៃប្រទេសដទៃដែលមិនមែនជាសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ខ្លួននោះឬទេ? អ្នកនាំពាក្យស្ថានទូតលោក Chad Roedemeier ឆ្លើយដោយត្រឹមថា៖ «យើងបានបញ្ជាក់ក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរួចហើយ»។
ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ បានដាក់សំណួរបន្ថែមថា តើលោក Ferrara បានឃើញ និងមិនបានឃើញអ្វីដែលលោកសង្ស័យទេ នៅមូលដ្ឋានទ័ពរាម ប៉ុន្តែអ្នកនាំពាក្យថ្លែងថា លោកមិននៅការិយាល័យរហូតដល់ថ្ងៃទី ១៥ កក្កដា។
នៅថ្ងៃអាទិត្យ ទី ១២ មិថុនា ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ បានព្យាយាមសួរបន្ថែម ទាំងតាមអ៊ីមែល និងតាមហ្វេសប៊ុកជាពិសេស ថាតើលោក Ferrara បានស្នើសុំទៅមើលកន្លែងណា ដែលភាគីកម្ពុជាបានបដិសេធ ហើយថា តើសហរដ្ឋអាមេរិកនឹងធ្វើទស្សនកិច្ចបែបនេះ ទៅមូលដ្ឋានយោធានៃប្រទេសផ្សេងទៀតដោយសង្ស័យថា មានវត្តមានចិនដែរឬទេ?។ ប៉ុន្តែអ្នកនាំពាក្យស្ថានទូតបានប្រាប់ថា លោកមិនមានចម្លើយលើសំណួរទាំងអស់នោះទេ។
ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ ក៏បានសុំការបញ្ជាក់ពីភាគីកម្ពុជាថា តើលោក Ferrara ត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យទៅមើលកន្លែងណាខ្លះ ហើយកន្លែងណាដែលលោកមិនបានមើល។
លោកឧត្តមសេនីយ៍ឯក សួន សំណាង អគ្គនាយករង អគ្គនាយកដ្ឋាននយោបាយ និងកិច្ចការបរទេសក្រសួងការពារជាតិ តំណាងក្រសួងការពារជាតិដែលទទួលស្វាគមន៍ លោក Ferrara បានបញ្ជាក់ប្រាប់ថា លោក Ferrara បានទៅមើលកន្លែងជាច្រើន ដែលគាត់សង្ស័យថា មានវត្តមានយោធាចិន ជាពិសេសកន្លែងដែលមានការរុះរើទីបញ្ជាការដ្ឋានជួរមុខរបស់គណៈកម្មការជាតិលម្ហសមុទ្រ។
លោកថា លោក Ferrara បានទៅមើលកំពង់ផែរាម មើលនាវា មើលរោងជាងដែលជាជំនួយរបស់អូស្ត្រាលី ដែលនៅក្បែរនោះ មន្ទីរពេទ្យ និងទីបញ្ជាការដ្ឋានជួរមុខរបស់គណៈកម្មការជាតិលម្ហសមុទ្រនៅកោះព្រាប។
លោកថ្លែងដូច្នេះថា៖ «យើងបានរៀបចំកន្លែងសំខាន់ៗដែលគាត់ចង់ទៅ ដើម្បីជម្រះការមន្ទិលសង្ស័យរបស់គាត់ ដូចជាការចោទប្រកាន់ថា មានមូលដ្ឋានយោធាចិនជាដើម»។
ស្រដៀងគ្នានេះ លោក ណឹម សុវត្ថិ ទីប្រឹក្សារដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិ លោក ទៀ បាញ់ និងជាអគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋាននយោបាយ និងកិច្ចការបរទេសនៃក្រសួងការពារជាតិ បានបង្ហាញការភ្ញាក់ផ្អើល និងប្រតិកម្មទៅនឹងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់ស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិក។
លោកថ្លែងដូច្នេះថា៖ «អ្វីដែលយើងឃើញព័ត៌មានចេញពីស្ថានទូតគឺប្រាសចាកពីភាពជាក់ស្តែង និងការពិត។ វាជាការយល់ខុសមួយយ៉ាងធំដែលថាយើងមិនសហការនោះ គឺយើងបានធ្វើយ៉ាងល្អ តាមក្បួនខ្នាតដែលមានហើយដែលលើកឡើងដោយថ្នាក់ដឹកនាំ»។
ក្រសួងការពារជាតិកាលពីថ្ងៃទី ១២ មិថុនា ក៏បានចេញសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានបញ្ជាក់បន្ថែមអំពីដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ ដោយក្រសួងបញ្ជាក់ថា ដំណើរទស្សនកិច្ចទៅទីតាំងដូចរៀបរាប់ខាងលើ ចំណាយពេលប្រមាណ ៣ ម៉ោង ដោយចាប់ផ្ដើមដំណើរការពីម៉ោង ៩ ព្រឹកទៅ។ ប៉ុន្តែបន្ទាប់ពីបានបញ្ចប់ការធ្វើទស្សនកិច្ច ទៅទីកន្លែងខាងលើ អនុព័ន្ធយោធាបានបង្កើតសេណារីយ៉ូថ្មីភ្លាម ដោយស្នើទៅទស្សនាកន្លែងផ្សេងទៀត ដែលមិនបានស្នើសុំពីមុន ប៉ុន្តែក្រុមការងារបានបដិសេធការស្នើសុំនេះ។
ក្រសួងការពារជាតិសន្និដ្ឋានដូច្នេះថា៖ «ផ្អែកលើកត្តាទាំងអស់ខាងលើ ក្រសួងការពារជាតិ ចាត់ទុកប្រតិកម្មរបស់ស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិក ជាការព្យាយាមបង្កើតបញ្ហាថ្មី និងបំភ្លៃការពិត ដែលនាំឱ្យមានភាពល្អក់កករកាន់តែខ្លាំងឡើងដល់ទំនាក់ទំនងយោធារវាងប្រទេសទាំង ២»។
ក្រសួងការពារជាតិ ស្នើសុំដោយទទូចដល់សហរដ្ឋអាមេរិកឱ្យបញ្ឈប់ការបង្កើតសេណារីយ៉ូថ្មីដែលនាំមកនូវភាពអវិជ្ជមាន និងសូមឱ្យគោរពដល់អធិបតេយ្យ និងលក្ខការណ៍កងទ័ពរបស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។ ចំពោះសំណើសុំធ្វើទស្សនកិច្ចនាពេលអនាគតក្រសួងនឹងពិចារណាយ៉ាងហ្មត់ចត់តាមករណីនីមួយៗ។
ក្រសួងបន្តថា៖ «សកម្មភាពទាំងឡាយណា នៅក្នុងបរិវេណមូលដ្ឋានកងទ័ពដែលបានទទួលការអនុញ្ញាត គឺជាការធ្វើទស្សនកិច្ចពុំមែនជាការទៅធ្វើការត្រួតពិនិត្យ ឬឆែកឆេរនោះឡើយ»។
ទាំងក្រសួង និងមន្ត្រីនៃក្រសួងការពារជាតិ មិនបានបញ្ជាក់ច្បាស់ថា តើអនុព័ន្ធយោធានៃស្ថានទូតអាមេរិកបានស្នើសុំទៅកន្លែងណាដែលត្រូវបានបដិសេធនោះទេ។
លោក គិន ភា ប្រធានវិទ្យាសា្ថនទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាជឿជាក់ថា គ្មានប្រទេសណាមួយដែលអនុញ្ញាតឱ្យមានការដើរមើលគ្រប់កន្លែង ដោយគ្មានលក្ខខណ្ឌសម្រាប់អនុព័ន្ធយោធាបរទេស ប្រៀបដូចព្រះរាជអាជ្ញាចុះឆែកឆេរតាមដីកានោះទេ។
លោកថ្លែងថា ការជម្រះមន្ទិលសង្ស័យ រឿងវត្តមានមូលដ្ឋានយោធាចិន គួរត្រូវបានធ្វើឡើង ដោយមានបែបបទច្បាស់លាស់មួយ ដើម្បីធានាមិនឱ្យមានការរំលោភ លើការសម្ងាត់ដែលមិនពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាវត្តមានកងទ័ពចិន។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «កុំថាឡើយអនុព័ន្ធយោធាបរទេស សូម្បីពលរដ្ឋសាមញ្ញធម្មតា ក៏គេមិនឱ្យចូលទៅគ្រប់ទីកន្លែងក្នុងមូលដ្ឋានយោធាដែរ។ សំណួរដែលយើងគួរសួរទៅសហរដ្ឋអាមេរិកវិញគឺថា តើពលរដ្ឋសាមញ្ញអាចចូលទៅមូលដ្ឋានយោធារបស់អាមេរិកនៅបរទេសប្រមាណ ៨០០ កន្លែងទេ? យើងមិនចាំបាច់និយាយពីមូលដ្ឋានទ័ពនៅក្នុងប្រទេសអាមេរិកទេ»។
លោកបន្តថា៖ «ការដែលអនុញ្ញាតឱ្យអនុព័ន្ធយោធាប្រចាំស្ថានទូតចូលទៅមើលមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹកនេះ ជាកាយវិការទន់ភ្លន់ណាស់ទៅហើយ។ ប៉ុន្តែដូចគេបានដឹងហើយ យោធា គឺជាបេះដូង និងព្រលឹងរបស់សន្តិសុខជាតិ ដែលត្រូវមានការសម្ងាត់»។
លោក ហ្សង់ហ្វ្រង់ស័រ តាន់ អ្នកវិភាគព្រឹត្តិការណ៍អន្ដរជាតិ និងជាអ្នកជំនាញផ្នែកភូមិសាស្ត្រនយោបាយថ្លែងថា៖ «ពាក្យ អនុញ្ញាតមានន័យច្បាស់ហើយ។ អនុញ្ញាត ឬមិនអនុញ្ញាត មើលទីតាំងណា ឬមិនឱ្យមើលទីតាំងណា វាត្រូវតែចេញពីការត្រូវរ៉ូវគ្នារវាងប្រទេសទាំង ២ និងពិសេស វាជាសិទ្ធិរបស់ប្រទេសអធិបតេយ្យ»។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិលោក ទៀ បាញ់ ធ្លាប់បានច្រានចោលការសង្ស័យពីមូលដ្ឋានទ័ពចិននេះ ជាច្រើនលើករួចមកហើយដោយលោកបញ្ជាក់ថា រដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា មិនអនុញ្ញាតឱ្យមានមូលដ្ឋានទ័ពបរទេសនៅលើទឹកដីរបស់កម្ពុជាឡើយ៕
