.jpg)
ស្ត្រីបម្រើការងារផ្ទះក្នុងវគ្គបណ្តុះបណ្តាលមួយកន្លងមក។ រូបថត សហការី
ភ្នំពេញៈ កម្មករធ្វើការផ្ទះបាននិងកំពុងជួបប្រឈមនឹងការរំលោភបំពានមួយចំនួនដូចជាប្រាក់ឈ្នួលទាប មិនមានកិច្ចសន្យាការងារច្បាស់លាស់ ធ្វើការងារលើសម៉ោងច្រើន និងងាយប្រឈមនឹងហានិភ័យផ្នែកហិង្សាផ្លូវកាយ ផ្លូវភេទ និងការជួញដូរ ខណៈកម្ពុជានៅមិនទាន់បានផ្តល់សច្ចាប័នលើអនុសញ្ញាអង្គការអន្តរជាតិខាងការងារ ស្តីពីការងារសមរម្យសម្រាប់កម្មករការងារផ្ទះនៅឡើយ។
នេះបើតាមលោក វន់ ពៅ ប្រធានសមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ (IDEA) ដែលបានថ្លែងនៅក្នុងពិធីអបអរសាទរ ទិវាកម្មករការងារផ្ទះអន្តរជាតិខួបលើកទី១០ ស្តីពី «តម្លៃយើង សិទ្ធិយើង» នៅថ្ងៃទី ១៦ មិថុនា ឆ្នាំ ២០២១។
លោក វន់ ពៅ បញ្ជាក់ថា ក្រៅពីនេះកម្ពុជាក៏នៅមិនទាន់បានផ្តល់សច្ចាប័ន លើអនុសញ្ញាអង្គការអន្តរជាតិខាងការងារ (ILO) លេខ ១៨៩ ស្តីពីការងារសមរម្យ សម្រាប់កម្មករការងារផ្ទះនៅឡើយទេ។
ច្បាប់ស្តីពីការងារក៏មិនបានចែងជាក់លាក់អំពីកម្មករការងារផ្ទះដែរ។ បើតាមលោក វន់ ពៅ ប្រកាសលេខ ២៣៥ របស់ក្រសួងការងារបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈចេញនៅខែឧសភា ឆ្នាំ ២០១៨ បានអនុលោមជាមួយនឹងបទប្បញ្ញត្តិអនុសញ្ញា ILO លេខ ១៨៩ ក៏ដូចជាអនុសាសន៍លេខ ២០១ ក៏មិនបានរាប់បញ្ចូលកម្មករ ការងារផ្ទះឆ្លងដែនមិនមានបញ្ជាក់ពីការកសាងសមត្ថភាព និងយន្តការច្បាស់លាស់ដើម្បីការពារ កម្មករការងារផ្ទះពិសេសកម្មករជាកុមារ។ ដូចគ្នានេះ ស្តង់ដាទម្រង់កិច្ចសន្យាការងារសម្រាប់កម្មករ ការងារផ្ទះនៅមិនទាន់បង្កើតឡើងនៅឡើយ។
លោក វន់ ពៅ ថ្លែងថា៖ «មកដល់ពេលនេះ កម្មករការងារផ្ទះមិនទាន់ទទួលបានការគ្របដណ្តប់ និងអត្ថប្រយោជន៍ពេញលេញពីកម្មវិធីកិច្ចគាំពារសង្គម ដូចជាការថែទាំសុខភាព ហានិភ័យការងារ និងមាតុភាព។ ជាមួយគ្នានេះ ការពង្រឹង និងកសាងសមត្ថភាពកម្មករការងារផ្ទះនៅមានកម្រិតបំផុតដោយហេតុថា កម្មករការងារផ្ទះ គឺជាកម្មករដែលគេគិតថា មិនត្រូវការជំនាញ ដូចកម្មករដទៃ»។ ទោះជាយ៉ាងណា លោក វន់ ពៅ មិនមានតួលេខពាក់ព័ន្ធនឹងកម្មករការងារផ្ទះថាមាន ប៉ុន្មានរូបដែលកំពុងជួបបញ្ហាប្រឈមទាំងនេះទេ។
ប៉ុន្តែតាមការសិក្សារបស់អង្គការ ILO ឆ្នាំ ២០១៨ នៅប្រទេសកម្ពុជា កម្មករការងារ ផ្ទះត្រូវបានប៉ាន់ប្រមាណថាមានចំនួនប្រមាណ ២៤០ ០០០ នាក់ដែលភាគច្រើនគឺជាស្ត្រី ពួកគេធ្វើកិច្ចការដូចជាការបោសសម្អាត ចម្អិនអាហារ បោកគក់ និងអ៊ុតខោអាវ ថែទាំកុមារ ថែទាំមនុស្សចាស់ ថែទាំសួន ថែទាំទ្រព្យសម្បត្តិ ថែទាំសត្វចិញ្ចឹម និងបើកបររថយន្តសម្រាប់គ្រួសារជាដើម។
តាមការសិក្សាស្រាវជ្រាវរបស់អង្គការពលកម្មអន្តរជាតិ ឆ្នាំ ២០០៩ ស្តីពីស្ថានភាពរស់នៅ និងលក្ខខណ្ឌការងារកម្មករការងារផ្ទះនៅកម្ពុជារកឃើញថា កម្មករការងារផ្ទះ នៅតែជាកម្មករដែលស្ថិតក្នុងភាពងាយរងគ្រោះជាងគេក្នុងចំណោមកម្មករដទៃទៀត។
អ្នកស្រី ផេង ស្រី អាយុ ៣៨ ឆ្នាំ អ្នកបម្រើការងារផ្ទះជាង ១០ ឆ្នាំនៅទីក្រុងភ្នំពេញយល់ឃើញថា កម្មករការងារផ្ទះនៅតែមានការរើសអើង និងមិនសូវគេឱ្យតម្លៃពីមជ្ឈដ្ឋានខាងក្រៅ និងម្ចាស់ផ្ទះជាដើមជាពិសេសរដ្ឋាភិបាលក៏មិនទាន់បានផ្តល់តម្លៃចំពោះអ្នកដែលធ្វើការផ្ទះដែរ ព្រោះការងារនេះត្រូវបានគេគិតថា ជាការងារសាមញ្ញ។ មួយវិញទៀតរាជរដ្ឋាភិបាលមិនបានផ្តល់សិទ្ធិគ្រប់គ្រាន់ដូចអ្នកធ្វើការតាមរោងចក្រនោះទេ។
អ្នកស្រីបញ្ជាក់ថា៖ «សម្រាប់ពួកខ្ញុំ ជាកម្មករការងារផ្ទះមិនថា រាជរដ្ឋាភិបាល និងមជ្ឈដ្ឋានខាងក្រៅគឺឱ្យតម្លៃមកពួកយើងគឺទាប មិនដូចទៅនឹងកម្មកររោងចក្រទេ។ ម្ចាស់ផ្ទះមួយចំនួនទៀតក៏មិនឱ្យតម្លៃ និងសិទ្ធិដល់ពួកយើងដូចជាថ្ងៃបុណ្យឈប់សម្រាកអី គឺមិនឱ្យសម្រាក និងប្រើពួកយើងតាមតែតម្រូវការរបស់គាត់»។
អ្នកស្រី ផេង ស្រី បានសំណូមពរដល់រាជរដ្ឋាភិបាលសូមផ្តល់បណ្ណ ប.ស.ស និងផ្តល់តម្លៃកម្មករធ្វើការងារតាមផ្ទះ ដូចទៅនឹងកម្មករ-កម្មការិនីធ្វើការនៅតាមរោងចក្រ និងផ្សព្វផ្សាយដល់ម្ចាស់ផ្ទះឱ្យគោរពសិទ្ធិ និងមិនឱ្យរើសអើងមកលើកម្មករការងារផ្ទះដូចទៅនឹងកម្មករផ្សេងទៀត។
ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍មិនអាចទាក់ទងលោក ហេង សួរ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈធ្វើអត្ថាធិប្បាយបានទេនៅថ្ងៃទី ១៦ ខែមិថុនា។
យោងតាមរបាយការណ៍ ILO ឆ្នាំ ២០១៥ វិស័យការងារតាមផ្ទះគឺជាផ្នែកមួយដ៏សំខាន់នៃកម្លាំងពលកម្មក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ ដែលគ្របដណ្តប់ចំនួនកម្មករប្រមាណ ៦៧,១ លាននាក់នៅលើពិភពលោក (មានអាយុលើសពី ១៥ ឆ្នាំ) ដែលភាគច្រើនជាស្ត្រី (៨៣ ភាគរយ)។
ដោយមើលឃើញពីសារៈសំខាន់នៃវិស័យការងារផ្ទះជាផ្នែកដ៏សំខាន់មួយដែលរួមចំណែកដល់កំណើនសេដ្ឋកិច្ចជាតិក្នុងឆ្នាំ ២០១១ ILO បានអនុម័តនូវអនុសញ្ញាលេខ ១៨៩ ស្ដីពីកម្មករការងារផ្ទះដោយទទួលស្គាល់សិទ្ធិកម្មករការងារផ្ទះ ដូចជាកម្មករដទៃទៀតដែរក្នុងនោះរាប់បញ្ចូលទាំងការឈប់សម្រាកប្រចាំសប្ដាហ៍ ឬប្រចាំខែ ម៉ោងធ្វើការ ការទូទាត់សំណង ពេលធ្វើការលើសម៉ោង ប្រាក់ឈ្នួលសម្រាប់ការឈប់សម្រាកប្រចាំឆ្នាំ និងកិច្ចការពារសមស្របនានាប្រឆាំងនឹងអំពើហិង្សា និងការបៀតបៀនគ្រប់ទម្រង់។ ការទទួលស្គាល់នេះ បានក្លាយជាទិវាប្រវត្តិសាស្ត្រមួយដែលកម្មករការងារផ្ទះទូទាំងពិភពលោកតែងប្រារព្ធធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី ១៦ មិថុនាជារៀងរាល់ឆ្នាំ ដើម្បីជាការរំឭក និងអបអរសាទរ៕
