.jpg)
រូបថត លោក ហ៊ុន សែន កាលពីជាង ៤០ ឆ្នាំមុន ក្នុងសម័យតស៊ូរំដោះជាតិពីរបបខ្មែរក្រហម។ រូបថត SPM
ភ្នំពេញៈ ក្នុងថ្ងៃខួបគម្រប់ ៤៤ ឆ្នាំនៃដំណើរតស៊ូឆ្ពោះទៅរកការរំដោះជាតិ និងប្រជាជនកម្ពុជាចេញពីការកាប់សម្លាប់របស់ខ្មែរក្រហម (ថ្ងៃទី ២០ មិថុនា ១៩៧៧-ថ្ងៃទី ២០ មិថុនា ២០២១) លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក្រៅពីរៀបរាប់ពីប្រវត្តិដ៏ឈឺចាប់ចំពោះការតស៊ូនេះក៏បានលើកឡើងនូវចម្ងល់ក្នុងចិត្តតាំងជាសំណួរជូនជនរួមជាតិ ដើម្បីជួយបកស្រាយ។
លោកនាយករដ្ឋមន្ដ្រីសរសេរនៅលើហ្វេសប៊ុករបស់លោកថា ថ្ងៃទី ២០ ខែមិថុនា គឺជាខួបលើកទី ៤៤ ឆ្នាំនៃថ្ងៃដែលលោកបានសម្រេចចិត្តដោយការឈឺចាប់យកជីវិតធ្វើដើមទុន ដើម្បីតស៊ូរំដោះប្រជាជនកម្ពុជាចេញពីរបបប្រល័យពូជសាសន៍ប៉ុលពត។
សំណួរដែលលោក ហ៊ុន សែន ដាក់ជូនជនរួមជាតិជួយផ្តល់ចម្លើយនោះមានដូចជា បើលោកមិនដឹកនាំការតស៊ូ ចាប់ពីថ្ងៃទី ២០ មិថុនា ១៩៧៧ នោះទេ ថា តើពួកប៉ុលពត សម្លាប់លោកនៅឯណា ដោយវិធីណា មានអ្នកណាផ្សេងបង្កើតកម្លាំងប្រដាប់អាវុធសង្គ្រោះជាតិជំនួសលោកឬទេ តើមានកិច្ចព្រមព្រៀងក្រុងប៉ារីសឬទេ...?។
លោកសរសេរថា៖ «ទោះបីពេលនេះខ្លួនខ្ញុំ និងប្រជាជនកម្ពុជាកំពុងទទួលបាននូវសេចក្តីសុខ តែខ្ញុំមិនដែលភ្លេចនូវទឹកភ្នែករាប់ម៉ឺន រាប់សែនតំណក់ នៅពេលដែលខ្ញុំឈានជើងចេញពីមាតុភូមិ ចោលប្រជាជនកម្ពុជា ដែលកំពុងរងគ្រោះ ពិសេសចាកចេញចោលភរិយាដ៏កម្សត់ដែលកំពុងមានផ្ទៃពោះ»។
លោក ហ៊ុន សែន បន្តថា៖ «ខ្ញុំអត់មានជម្រើសឱ្យល្អជាងនេះទេ ព្រោះយើងមិនអាចសុំការអាណិតពីពួក ប៉ុល ពត បានឡើយ។ ជម្រើសប្រកបដោយគ្រោះថ្នាក់ និងទឹកភ្នែកនោះហើយ ដែលនាំមកនូវសេចក្តីសុខ និងការរីកចម្រើនរហូតសព្វថ្ងៃនេះ»។
លោកនាយករដ្ឋមន្ដ្រីបានលើកឡើងថា លោកធ្លាប់បានរៀបរាប់ពីប្រវត្តិដ៏ឈឺចាប់នេះច្រើនដងហើយ ប៉ុន្តែមិនទាន់បានបញ្ចេញនូវចម្ងល់ក្នុងចិត្តទាក់ទងជាមួយប្រវត្តិនេះ។ លោក ហ៊ុន សែន តាំងជាសំណួរថា៖ «ប្រសិនបើខ្ញុំមិនសម្រេចចិត្តដឹកនាំការតស៊ូដោយចាប់ផ្តើមពីថ្ងៃ ២០ មិថុនា ១៩៧៧ ទេ តើពេលនោះពួក ប៉ុល ពត សម្លាប់ខ្ញុំនៅឯណា? ដោយវិធីណា?»។
សំណួរបន្ទាប់លោកថា៖ «តើមានអ្នកស្នេហាជាតិណាផ្សេងទៀតបង្កើតឡើងនូវកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ សាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិជំនួសខ្ញុំដែរឬទេ? តើដំណើរឆ្ពោះមករំដោះប្រទេសពីរបប ប៉ុល ពត កើតមានឡើងបានដោយរបៀបណា? តើមានដំណោះស្រាយ តាមរយៈការចរចា និងកិច្ចព្រមព្រៀងប៉ារីសឬទេ? និងចុងក្រោយ តើមាននយោបាយ ឈ្នះ ឈ្នះ ដើម្បីបញ្ចប់សង្គ្រាមនាំមកនូវសន្តិភាព និងការអភិវឌ្ឍដូចសព្វថ្ងៃឬទេ?»។
លោក ហ៊ុន សែន បញ្ជាក់ថា៖ «សំណួរសង្ខេបទាំងនេះ តែងបង្កប់ក្នុងខួរក្បាលខ្ញុំជានិច្ច ហើយខ្ញុំក៏មិនអាចឆ្លើយជាមួយសំណួរនេះដោយខ្លួនឯងបានដែរ ខ្ញុំទុកជូនបងប្អូនជនរួមជាតិមេត្តាជួយរកចម្លើយ»។
តាមរយៈវីដេអូឯកសារ ក្រោមចំណងជើងថាដំណើរឆ្ពោះទៅរកការសង្គ្រោះជាតិថ្ងៃ ២០ មិថុនានេះ កាលពីឆ្នាំ ១៩៧៧ គឺពេលនោះ ជាពេលលោក ហ៊ុន សែន មានវ័យ ២៥ ឆ្នាំរួមនឹងយុទ្ធមិត្តដ៏ស្ម័គ្រស្មោះ ៤ រូបផ្សេងទៀតសម្រេចចិត្តក្នុងស្ថានភាពដ៏តានតឹងបំផុតលាចាកទឹកដី លាចាកភរិយា និងកូនក្នុងផ្ទៃជាទីស្រឡាញ់ ធ្វើដំណើរទាំងយប់ ឆ្លងកាត់ព្រំដែនទាំងគ្រោះថ្នាក់បំផុតឆ្ពោះទៅកាន់ប្រទេសវៀតណាម ដើម្បីស្វែងរកការគាំទ្រក្នុងការរំដោះជាតិ និងប្រជាជនកម្ពុជា ចេញពីក្រញ៉ាំបិសាចដ៏សែនឃោរឃៅ ប៉ុល ពត។
វីដេអូឯកសារដដែលបានឱ្យដឹងថា លោក ហ៊ុន សែន និងយុទ្ធមិត្តទុកចិត្តចំនួន ៤ នាក់ទៀតនោះ គឺឈ្មោះ នុច ថន ឈ្មោះ ញឹក ហួន ឈ្មោះ សាន សាញ់ និង វ៉ា ប៉ោអៀន បានចាប់ផ្តើមដំណើរភៀសខ្លួនទៅវៀតណាម ដើម្បីស្វែងរកការគាំទ្រផ្តួលរំលំរបបប្រល័យពូជសាសន៍ប៉ុលពត។
នៅថ្ងៃទី ២០ មិថុនានេះដែរ លោក ទៀ បាញ់ ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិកម្ពុជា និងលោក ហ្វាន វ៉ាន់ហ្សាង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារប្រទេសរបស់វៀតណាមបានធ្វើជាអធិបតីភាពរួមគ្នាប្រារព្ធពិធីរំឭកខួបនៃដំណើរការតស៊ូនេះព្រមទាំងបានបញ្ចុះបឋមសិលាសាងសង់អគារមិត្តភាពកម្ពុជា-វៀតណាម។ ក្រៅពីនេះក៏បានសម្ពោធសមិទ្ធផលមួយចំនួន ដែលបានសាងសង់នៅលើតំបន់ X១៦ ស្ថិតនៅភូមិទន្លូង ឃុំកោះថ្ម ស្រុកមេមត់ ខេត្តត្បូងឃ្មុំ ដែលជាទីតាំងស្លាកស្នាមនៃតម្រាយផ្លូវលោក ហ៊ុន សែន និងយុទ្ធមិត្តបានភៀសខ្លួនទាំងយប់ទៅកាន់វៀតណាមកាលពី ៤៤ ឆ្នាំមុន។
លោក ទៀ បាញ់ និងលោក ហ្វាន វ៉ាន់ហ្សាង រួមគ្នាបញ្ចុះបឋមសិលាសាងសង់អគារមិត្តភាពកម្ពុជា-វៀតណាម នៅលើតំបន់ X១៦ និង ដាំឈើចំនួន ៧៧ ដើមតំណាងឱ្យឆ្នាំ ដែលលោកនាយករដ្ឋមន្ដ្រី ហ៊ុន សែន បានចេញដំណើរតស៊ូរំដោះប្រទេស និងប្រជាជន។
បើតាមក្រសួងការពារជាតិចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១៧ មក ក្រសួងការពារជាតិបានទទួលភារកិច្ចរៀបចំប្រារព្ធខួបរំដោះជាតិនេះជារៀងរាល់ឆ្នាំ។ ក្រសួងការពារជាតិក៏បានរៀបចំសាងសង់សំណង់នានានៅលើតំបន់ប្រវត្តិសាស្ត្រមួយនេះផងដែរ ដើម្បីទុកជាមរតកដល់មនុស្សជំនាន់ក្រោយ។
បើតាមក្រសួងការពារជាតិបច្ចុប្បន្ននៅតំបន់ X១៦ នេះមានការសាងសង់នូវសំណង់មួយចំនួនរួចរាល់ហើយ ដូចជាសាលាដំណាក់ វេទិកាប្រារព្ធពិធី ស្រះទឹក បន្ទប់អនាម័យ ទីលានបាល់ទាត់ ប្រព័ន្ធរំដោះទឹកចាក់ដីបំពេញ បំពាក់អំពូលអគ្គិសនីបំភ្លឺជាដើម។
លោក គិន ភា ប្រធានវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានថ្លែងថា សំណួរដែលលោកនាយករដ្ឋមន្ដ្រីលើកឡើងពាក់ព័ន្ធនឹងការចាកចេញទៅបង្កើតចលនាតស៊ូ ដើម្បីរំដោះប្រទេសចេញពីរបបខ្មែរក្រហមអាចនិយាយបានថា ក្រុមរបស់លោក ហ៊ុន សែន គឺជាក្រុមចលនាតស៊ូទី ១ ដែលហ៊ានងើបប្រឆាំងនឹងពួកខ្មែរក្រហម។
លោកថ្លែងថា៖ «ពេលនោះយើងឃើញហើយ គឺអត់មានចលនាតស៊ូខ្មែរណាទៀតទេ ដែលហ៊ានងើបឡើងដើម្បីតតាំងជាមួយពួកខ្មែរក្រហម ហើយការចេញទៅបង្កើតចលនាតស៊ូរបស់សម្ដេច [ហ៊ុន សែន] នេះ គឺជាការប្រថុយប្រថាន ជាការបូជានូវអាយុជីវិតសម្រាប់បុព្វហេតុរំដោះប្រទេសជាតិមកវិញ ព្រោះពេលនោះកម្លាំងរបស់គាត់មិនមានច្រើនទេ ហើយក្រុមខ្មែរក្រហមមានលក្ខណៈសាហាវព្រៃផ្សៃណាស់»។
លោក គិន ភា ចាត់ទុកចលនាតស៊ូរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ដ្រីនាពេលនោះ គឺជាការលះបង់មួយយ៉ាងធំធេង ដែលបានធ្វើដើម្បីប្រទេសជាតិ និងប្រជាជន ដោយយកអាយុជីវិតរបស់ខ្លួនទៅប្ដូរជាមួយនឹងការរស់រានឡើងវិញនៃប្រជាជាតិកម្ពុជា៕
