.jpg)
ស្ត្រីចូលរួមក្នុងយុទ្ធនាការភាពជាអ្នកដឹកនាំនៅក្រចេះ នាដើមឆ្នាំនេះ។ រូបថត រដ្ឋសភា
ភ្នំពេញៈ ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលតាមរយៈការស្ទង់មតិមនុស្សចំនួន ១០០ នាក់នៅខេត្ត ក្រុងចំនួន ៣ គឺខេត្តបាត់ដំបង កំពង់ឆ្នាំង និងរាជធានី-ភ្នំពេញ បានរកឃើញថា មានស្ត្រីចំនួន ៨៥,៥០% នៅតែចាប់អារម្មណ៍នឹងនយោបាយជាពិសេសការបោះឆ្នោតឆ្នាំ ២០២២ និងឆ្នាំ ២០២៣។ នេះបើយោងតាមលទ្ធផលស្ទង់មតិស្តីពីការចូលរួមរបស់សកម្មជននយោបាយស្ត្រីក្នុងវិស័យនយោបាយនៅកម្ពុជា ដែលរៀបចំដោយគណៈកម្មាធិការ ដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌ ហៅកាត់ថា ខុមហ្វ្រែល ដែលបានផ្សព្វផ្សាយកាលពីម្សិលមិញ។
របាយការណ៍ស្រាវជ្រាវនេះបញ្ជាក់ទៀតថា ទោះជាយ៉ាងណា ស្ត្រីដែលបានចូលរួមក្នុងការស្រាវជ្រាវនេះ គឺមានប្រមាណ ៧១ ភាគរយបានជួបប្រទះនូវអំពើហិង្សារៀងរាល់ថ្ងៃចំពោះគោលបំណងនៃការចូលរួមក្នុងឆាកនយោបាយ។
លោក ប៉ា ច័ន្ទរឿន នាយកវិទ្យាស្ថានប្រជាធិបតេយ្យដែលជាអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវលើរបាយការណ៍នេះបានឱ្យដឹងពេលធ្វើបទបង្ហាញពីម្សិលថា ស្ត្រីក្នុងឆាកនយោបាយទាំងក្នុងគណបក្សកាន់អំណាច គណបក្សប្រឆាំង និងគណបក្សដទៃទៀតប្រឈមនឹងអំពើហិង្សាជាច្រើនទម្រង់ និងច្រើនកម្រិត។
បើតាមលោក ច័ន្ទរឿន ស្ត្រីកម្ពុជានៅតែប្រឈមមុខច្រើនទម្រង់នៃការរើសអើង និងអំពើហិង្សាប្រឆាំងនឹងពួកគាត់ក្នុងការចូលរួម និងផលប្រយោជន៍នយោបាយដែលនេះជាបញ្ហាធ្ងន់ធ្ងរ ទោះបីជាសិទ្ធិនយោបាយ និងការចូលរួមនេះត្រូវបានធានាដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា និងអនុសញ្ញាអន្តរជាតិស្តីពីការលុបបំបាត់រាល់ទម្រង់នៃការរើសអើងប្រឆាំងនឹងស្ត្រី (CEDAW) ក៏ដោយ។
លោកថា៖ «សកម្មជនគណបក្សនយោបាយ ជាស្ត្រីនៅតែមិនទាន់មានលើកទឹកចិត្តស្ត្រីក្នុងការទទួលបានតួនាទីខ្ពស់ក្នុងគណបក្សនយោបាយ និងទទួលរងនូវការរំលោភបំពានទាំងផ្លូវចិត្ត ផ្លូវកាយ ផ្លូវភេទ និងសេដ្ឋកិច្ច»។
លោក ប៉ា ច័ន្ទរឿន ក៏បានស្នើឱ្យភាគីពាក់ព័ន្ធគួររៀបចំគោលនយោបាយសមភាពយេនឌ័រក្នុងគណបក្ស និងច្បាប់បោះឆ្នោត ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងយេនឌ័រ ក្នុងការចាប់យកឱកាសស្មើភាពគ្នាក្នុងនាមជាបេក្ខជន និងអ្នកជាប់ឆ្នោត ។
លោក កែ រិទ្ធិ ប្រធាននាយកដ្ឋានសេវាកម្មច្បាប់ និងវិវាទកម្មនៃគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប ) បានគាំទ្រចំពោះលទ្ធផលនៃការសិក្សានេះដោយបានចាត់ទុកថា ដើម្បីលើកកម្ពស់ស្ត្រីក្នុងការចូលរួមក្នុងឆាកនយោបាយ និងកិច្ចការសង្គម។
លោកបានបញ្ជាក់ថា (គ.ជ.ប) នឹងខិតខំចូលរួមកិច្ចការនេះឱ្យកាន់តែប្រសើរ ប៉ុន្តែតាមច្បាប់បោះឆ្នោតគឺតម្រូវឱ្យបេក្ខជនឈរឈ្មោះបោះឆ្នោតទាំង ២ ភេទ ត្រូវចុះឈ្មោះទៅក្នុងបញ្ជីគណបក្សនយោបាយណាមួយដែលខ្លួនពេញចិត្ត។ ទោះជាយ៉ាងណា តាមច្បាប់នេះ គឺតម្រូវឱ្យគណបក្សនយោបាយដាក់បញ្ចូលបេក្ខជននារីចូលរួមឈរឈ្មោះឱ្យគេបោះឆ្នោត។
លោក សុខ ឥសាន អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានថ្លែងថា លោកមិនទាន់យល់ស្របនឹងរបាយការណ៍ស្រាវជ្រាវនេះទេ ប៉ុន្តែសម្រាប់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាតែងតែលើកកម្ពស់ស្ត្រីឱ្យចូលរួមគ្រប់កម្រិតក្នុងឆាកនយោបាយ។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «ពីមុនដល់ឥឡូវរាប់សិបឆ្នាំមកហើយប្រជាពលរដ្ឋយើងគាត់យល់ដឹងជាពិសេសអំពើហិង្សាលើស្ត្រី និងការជួញដូរស្ត្រីអីហ្នឹងគឺរដ្ឋាភិបាលលោកចាត់វិធានការតឹងរ៉ឹងណាស់ទាំងបញ្ហារំលោភលើកុមារ និងស្ត្រីភេទ។ល។ លែងសូវមាន ប៉ុន្តែយើងទទួលស្គាល់ថា នៅមានម្តងម្កាលពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើហិង្សាលើស្ត្រីនៅក្នុងក្រុមគ្រួសារ»។
ចំណែកលោកស្រី គីម ស៊ីផាត រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងកិច្ចការនារីបានឱ្យដឹងថា ការលើកកម្ពស់ស្ត្រីក្នុងឆាកនយោបាយនេះ រាជរដ្ឋាភិបាលតាមរយៈក្រសួងកិច្ចការនារីបានប្តេជ្ញាចិត្តជាលក្ខណៈជាតិ និងអន្តរាជាតិ ដើម្បីលើកកម្ពស់ស្ត្រីក្នុងភាពជាអ្នកដឹកនាំដោយបានអនុវត្តតាមអនុសញ្ញាអន្តរជាតិស្តីពីការលុបបំបាត់រាល់ទម្រង់នៃការរើសអើងប្រឆាំងនឹងស្ត្រី (CEDAW)។
លោកស្រីបានបន្តថា ស្ត្រីមានភាពស្មើគ្នាជាមួយនឹងបុរសក្នុងវិស័យនយោបាយ និងសាធារណៈ និងអាចឈរជាតំណាងប្រទេសជាមួយនឹងប្រទេសដែលជាសមាជិកនៅក្នុងកម្រិតអន្តរជាតិផងដែរ។ ប៉ុន្តែកិច្ចការនេះមិនអាចធ្វើទៅដោយរលូនបានទេ បើគ្មានការចូលរួមពីគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធជាពិសេសបុរស។
លោកស្រី គីម ស៊ីផាត បានថ្លែងថា៖ «ការផ្លាស់ប្តូរឥរិយាបថ បុរស គឺជាកត្តាជំរុញ ដើម្បីឈានទៅរកការគាំទ្រដល់ស្ត្រី ចុះបើស្ត្រីមានសមត្ថភាព មានលទ្ធភាពចូលរួមធ្វើការងារ ប៉ុន្តែអត់មានការគាំទ្រពីបុរស ដែលធ្លាប់បានជាប់ដិតដាមជាយូរមកហើយនោះ ក៏វាមិនអាចទៅរួចដែរ។ អ៊ីចឹងការគាំទ្រក៏មានកម្រិតតាមនោះផងដែរ»៕
