ភ្នំពេញៈ លោក វ៉ាង វិនធាន ឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិនប្រចាំកម្ពុជាបានរំឭកពីសមិទ្ធផល «ដ៏អស្ចារ្យ» និងការរកឃើញមាគ៌ាអភិវឌ្ឍន៍ដែលកើតចេញពីទំនាក់ទំនងជាមិត្តដែកថែបរវាងប្រទេសទាំង ២ ហើយលោកក៏បានឌឺដងដល់ប្រទេសមួយចំនួនចំពោះភាពបរាជ័យក្នុងការបំបែកបំបាក់ចំណងមិត្តភាពនេះផងដែរ។
នៅក្នុងសំណេរអត្ថបទដែលដាក់ចំណងជើងថា «ចងចាំប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏ត្រចះត្រចង់ ១០០ ឆ្នាំ បើកទំព័រថ្មីសម្រាប់ចំណងមិត្តភាពចិន និងកម្ពុជា» ចេញផ្សាយពីម្សិលមិញលោក វ៉ាង វិនធាន បានលើកឡើងថានៅលើពិភពលោកតែងមានមនុស្សដែលមិនចូលចិត្តឃើញប្រទេសដទៃដែលមានប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រង និងទ្រឹស្តីខុសគ្នាមានការអភិវឌ្ឍខ្លាំងនោះទេ ហើយតែងបារម្ភពេលដែលប្រជាជនក្នុងប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍មានជីវភាពល្អប្រសើរឡើង។
លោកបន្តថា ពួកគេតែងលាបពណ៌លើប្រទេសចិន និងគណបក្សកុម្មុយនីស្តចិនឥតឈប់ឈរ ចង់បំបែកបំបាក់ទំនាក់ទំនងរវាងគណបក្សកុម្មុយនីស្តចិន និងប្រជាជនចិនក៏ដូចជា ចង់បំផ្លាញទំនាក់ទំនងមិត្តភាពរវាងចិន និងកម្ពុជា ប៉ុន្តែវាត្រូវបានវិនាស។
លោក វ៉ាង ថ្លែងថា៖ «ពាក្យពេចន៍គំរាមកំហែង និងផ្តួលរលំចិនតាមគ្រប់ទម្រង់ត្រូវបានវិនាសបរាជ័យយូរមកហើយ»។
ចំណងមិត្តភាពដែកថែបរវាងចិន និងកម្ពុជាមិនអាចបំបែកបានឡើយហើយសហគមន៍វាសនារួមរវាងប្រទេសទាំង ២ មុតមាំជាងមាស»។
លោកបន្តថា៖ «យើងមិនអាចបំភ្លេចបានឡើយថា នាគ្រាដំបូងនៃការផ្ទុះឡើងនូវជំងឺវីរុសកូវីដ ១៩ កាលពីឆ្នាំ ២០២០ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានប្រកាសមិនបិទជើងហោះហើរជាមួយចិន មិនរើសអើងប្រជាជនចិននិងមិនជម្លៀសអ្នកការទូត និងនិស្សិតខ្មែរចេញពីចិន»។
លោក វ៉ាង សរសេរថា ព្រះករុណាព្រះបាទសម្តេចព្រះបរមនាថនរោត្តមសីហមុនី និងសម្តេចព្រះមហាក្សត្រីនរោត្តម មុនិនាថសីហនុ បានព្រះរាជទានជំនួយដល់ភាគីចិន ហើយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានបំពេញទស្សនកិច្ចទៅចិនជាបន្ទាន់ក្នុងដំណើរបញ្ច្រាស។
លោកសរសេរថា បន្ទាប់ពីកម្ពុជាផ្ទុះជំងឺវីរុសកូវីដ ១៩ រដ្ឋាភិបាល និងយោធាចិនបានចាត់បញ្ជូនក្រុមគ្រូពេទ្យមកកម្ពុជាមុនគេ បានផ្តល់សម្ភារទប់ស្កាត់នឹងជំងឺវីរុសតាមគ្រប់មធ្យោបាយជាច្រើន។ ទោះបីជាប្រទេសចិនមានតម្រូវការវ៉ាក់សាំងសន្ធឹកសន្ធាប់ក្នុងប្រទេសខ្លួនក្ដី ក៏នៅតែចាត់ទុកប្រទេសកម្ពុជាជាទិសដៅអាទិភាពសម្រាប់ប្រគល់វ៉ាក់សាំងដែលស្មើនឹង ៩៥ ភាគរយនៃចំនួនវ៉ាក់សាំងកូវីដសរុបដែលកម្ពុជាទទួលបាន។
លោក វ៉ាង បានលើកឡើងទៀតថាស្ថិតក្រោមលក្ខខណ្ឌនៃជំងឺវីរុសកូវីដពាណិជ្ជកម្មចិន និងកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ ២០២០ បន្តកើនឡើង ទោះបីជាជួបនឹងឧបសគ្គជំងឺវីរុសក៏ដោយដែលមានចំនួនទឹកប្រាក់សរុបជាង ៩,៥៦ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក។
គម្រោងសំខាន់ៗនៃខ្សែក្រវាត់ និងផ្លូវត្រូវបានជំរុញយ៉ាងរលូនមានដូចជា គម្រោងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសខេត្តព្រះសីហនុគម្រោងផ្លូវល្បឿនលឿនភ្នំពេញ-ក្រុងព្រះសីហនុ គម្រោងផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាតនៅទីជនបទ និងគម្រោងពហុកីឡដ្ឋានជាតិមរតកតេជោជាដើម។
លោក វ៉ាង បានថ្លែងថា៖ «យើងរំឭកប្រវត្តិសាស្ត្រដើម្បីបូកសរុបបទពិសោធស្វែងយល់អំពីច្បាប់ និងបង្កើតភាពស្រស់ត្រកាលសម្រាប់អនាគត»។
លោកថា៖ «យើងជឿជាក់ដោយមានហេតុផលថា ស្ថិតក្រោមសមិទ្ធផលដ៏អស្ចារ្យជាសតវត្សរ៍ដែលប្រទេសចិន និងកម្ពុជាក៏ដូចជាប្រជាជនទាំង ២ បានរកឃើញនូវមាគ៌ាអភិវឌ្ឍន៍ដែលសមស្របជាមួយស្ថានភាពរបស់ប្រទេសជាតិខ្លួន និងស្ថិតក្រោមការកសាងសហគមន៍វាសនារួមយើងរួមគ្នាជួយគ្នា និងគាំទ្រគ្នាទៅវិញទៅមក...»។
លោកលោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យរាជរដ្ឋាភិបាល ប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ពីម្សិលមិញថា ជាគោលការណ៍កម្ពុជាជ្រើសរើសគោលការណ៍នយោបាយបរទេសមួយដែលមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធខាងណាទេ ទោះបីជាជំនួយយ៉ាងណាក៏ដោយ ហើយអធិបតេយ្យរបស់កម្ពុជានៅតែត្រូវបានគោរព និងថែរក្សា។
លោកថ្លែងថា៖ «នៅក្នុងរឿងហ្នឹងគឺយើងសុំថ្លែងអំណរគុណដល់ចិនដែរ មិត្តចិនដ៏ល្អដែលលោកគោរពនូវអធិបតេយ្យរបស់កម្ពុជានូវឯករាជ្យរបស់កម្ពុជា»។
លោក ស៊ីផាន ថ្លែងថា ក្នុងទំនាក់ទំនងជាមិត្តដែកថែប បញ្ហារបស់កម្ពុជាគឺជាបញ្ហារបស់ចិនហើយបញ្ហារបស់ចិនគឺជាបញ្ហារបស់កម្ពុជា។ ទោះយ៉ាងណាកម្ពុជាស្ថិតក្នុងក្របខ័ណ្ឌនៃក្រមសីលធម៌របស់អាស៊ាន ដោយសារអាស៊ានមានគោលការណ៍ច្បាស់លាស់។
លោកថ្លែងថា៖ «ចំពោះទៅថ្ងៃមុខខ្ញុំជឿថាកម្ពុជានឹងលូតលាស់នៅក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ចហើយមិនមែនត្រឹមតែលូតលាស់កម្ពុជាជាមួយនឹងចិនទេគឺលូតលាស់ទាំង ១០ ប្រទេសនៅក្នុងអាស៊ានរបស់យើង។ នៅក្នុងអាស៊ានយើងកំពុងតែស្វែងរកដៃគូអភិវឌ្ឍន៍។ យើងមិនមែនស្វែងរកដៃគូភូមិសាស្ត្រនយោបាយនោះទេ»។
លោក គិន ភា ប្រធានវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃរាជបណិ្ឌត្យសភាកម្ពុជាប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍កាលពីម្សិលមិញដែរថា សម្រាប់អនាគតវែងឆ្ងាយទៅមុខទៀតលោកគិតថាទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-ចិននឹងនៅបន្តរឹងមាំ រីកចម្រើន និងស៊ីជម្រៅថែមទៀតពីព្រោះប្រទេសទាំង ២ មានផលប្រយោជន៍ជាយុទ្ធសាស្ត្ររួមគ្នាច្រើន។
លោកថ្លែងថា៖ «ការប្រកួតប្រជែងផ្នែកភូមិសាស្ត្រនយោបាយកាន់តែរុញឱ្យទំនាក់ទំនងប្រទេសទាំង ២ ហ្នឹងកាន់តែមានការរីកចម្រើនថែមទៀតទៅថ្ងៃអនាគតហើយអ្វីដែលយើងឃើញវាឈរលើមូលដ្ឋានបច្ចុប្បន្នដែលប្រទេសទាំង ២ មានគឺក្របខ័ណ្ឌនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទូលំទូលាយហើយការជួយគ្នាទៅវិញទៅមកហ្នឹងយើងឃើញថា វាមានលក្ខណៈស៊ីជម្រៅ»៕