កោះកុងៈ ប្រធានមន្ទីរពេទ្យខេត្តកោះកុងលោក ហៃ ឡៃសុន បានធ្វើការពន្យល់ពីការធ្វើតេស្តរហ័ស សម្រាប់រកមេរោគកូវីដ-១៩ (Rapid Antigen test COVID-19) ដែលមានប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនមានការយល់ច្រឡំថា អ្នកមានជំងឺផ្តាសាយធម្មតា ប្រើតេស្តរហ័សនេះក៏ឃើញមានវិជ្ជមានជំងឺកូវីដដែរ។
លោក ហៃ ឡៃសុន បានធ្វើការបកស្រាយនូវការភាន់ច្រឡំនេះថា៖ «ខ្ញុំសូមបង្ហាញឡើងវិញអំពីការធ្វើតេស្តរហ័សសម្រាប់រកមេរោគកូវីដ ១៩ ដោយសារបងប្អូនយើងមួយចំនួន មិនទាន់យល់ច្បាស់អំពីសារៈសំខាន់របស់វាដោយមានការភាន់ច្រឡំថាតេស្តរហ័សនេះ ទោះបីជាអ្នកជំងឺផ្តាសាយធម្មតាក៏អាចមើលឃើញលទ្ធផលវិជ្ជមានដែរ»។
លោកបញ្ជាក់ថា ការយល់បែបនេះគឺជាការយល់ច្រឡំខុសទាំងស្រុងដោយសារជំងឺផ្តាសាយបង្កដោយវីរុសប្រភេទផ្សេងពីវីរុសកូវីដ ១៩ ដូចជា វីរុស rhinovirus, adenovirus និងវីរុស influenza ជាដើម ចំណែកជំងឺកូវីដ ១៩ វិញ បង្កដោយវីរុសកូរ៉ូណា ( coronavirus )។
លោក ហៃ ឡៃសុន បន្ថែមថា តេស្តរហ័សរកមេរោគកូវីដ ១៩ (Rapid Antigen test COVID-19) គឺជាប្រភេទតេស្តមើលមេរោគកូវីដ ( Antigen) រហ័សពោលគឺលទ្ធផលត្រូវការរយៈពេលតែ ១៥ នាទី ហើយប្រសិទ្ធភាពតេស្តនេះប្រហាក់ប្រហែល ៩៥ ភាគរយ។
លោកថា៖ «វាងាយស្រួលធ្វើ ដោយយើងអាចធ្វើដោយខ្លួនឯងបាន ដោយត្បាររន្ធច្រមុះ (nasopharyngeal or nasal swab specimens )ជម្រៅ ២ សង់ទីម៉ែត្រ ដោយបង្វិល ៥ ជុំ។ វាមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ ( sensitivity)ប៉ុន្តែទាបជាងមើលសំណាក PCR test»។
ប្រសិទ្ធភាពរបស់តេស្តនេះ គឺឆាប់រកមេរោគឃើញច្បាស់ល្អ ភាគច្រើននៅពេលមានរោគសញ្ញាដូចជា ក្អក ផ្តាសាយ ឈឺបំពង់ក ក្តៅខ្លួន ពោលគឺចាប់ពីចន្លោះថ្ងៃទី ៥ ទៅថ្ងៃទី ៩ ក្រោយពីឆ្លង (ដំណាក់មេរោគមានច្រើននៅក្នុងសំណាក)។
លោកបន្ថែមថា៖ «តេស្តនេះគេប្រើប្រាស់ក្នុងពេលមានការផ្ទុះរាលដាលក្នុងសហគមន៍ជាប្រភេទប្រមូលផ្តុំ (outbreak settings ) ដើម្បីស្រាវជ្រាវ បែងចែក ញែកអ្នកដែលវិជ្ជមានឱ្យបានឆាប់ ប៉ុន្តែទោះជាអ្នកវិជ្ជមាន ឬអវិជ្ជមានក៏ដោយក៏ត្រូវមើលសំណាក PCR test បន្ថែមបញ្ជាក់ទៀតប្រសិនបើមានករណីសង្ស័យ ឬមានរោគសញ្ញា ឬស្ថិតក្នុងតំបន់ប្រឈមខ្ពស់ (Serial screening in congregate settings)»។
លោក ហៃ ឡៃសុន ក៏បានលើកឡើងពីចំណុចខ្សោយរបស់តេស្តរហ័ស រកមេរោគកូវីដ ១៩ នេះដែរ គឺតេស្តនេះចាប់មេរោគមិនឃើញមុនពេលអ្នកជំងឺស្តែងចេញរោគសញ្ញា (asymptomatic phase) ទេ ពោលគឺមុនថ្ងៃទី ៣ នៃការឆ្លង។
តេស្តរហ័សនេះនឹងបង្ហាញអវិជ្ជមាននៅពេលមេរោគក្នុងសំណាកចុះទាប (low virus) ចាប់ពីថ្ងៃទី ១១ ទៅ ហើយដំណាក់កាលនេះកម្រិតនៃការឆ្លងក៏ថមថយចុះផងដែរជាដំណាក់កាលលែងមានការគំរាមកំហែងនៃការឆ្លងទៀតហើយ ( no longer threat)។
ប្រជាពលរដ្ឋ ដែលរស់នៅក្នុងខណ្ឌមានជ័យ រាជធានីភ្នំពេញ ១ រូបបានប្រាប់ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ដោយសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះថា លោកបានធ្វើតេស្តរហ័សនេះ នៅពេលដែលលោកមានអាការក្អក និងហៀរសំបោរ ប៉ុន្តែវាមិនចេញលទ្ធផលវិជ្ជមានជំងឺកូវីដ-១៩ នោះទេ។
លោកបានប្រាប់ថា៖ «ខ្ញុំដំបូងក៏មានការច្រឡំថា អ្នកផ្តាសាយក៏តេស្តជាមួយនឹងឧបករណ៍តេស្តរហ័សនេះឃើញមានវិជ្ជមានកូវីដដែរ ប៉ុន្តែជាក់ស្តែងវាមិនពិតនោះទេ ខ្ញុំផ្តាសាយតែខ្ញុំធ្វើតេស្តជាមួយឧបករណ៍នេះ បែរជាមានលទ្ធផលអវិជ្ជមាន»។
ចំណែកលោក ហ្វា សាលី ប្រធានសម្ព័ន្ធសហជីពជាតិ ដែលបានធ្វើតេស្តរហ័សនេះដែរ បានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍នៅថ្ងៃទី ២៨ ខែមិថុនា ថា អ្នកមានជំងឺផ្តាសាយមិនអាចតេស្តឃើញមានវិជ្ជមានកូវីដ ១៩ ដូចដែលមានជនមួយចំនួនបានយល់ឃើញនោះឡើយ។
លោកបានប្រាប់ថា៖ «ដំបូងឡើយ ខ្ញុំ និងកម្មករជាច្រើនមានការបារម្ភ ដោយបានឮតៗគ្នាថា ឧបករណ៍តេស្តរហ័សនេះសូម្បីតែអ្នកផ្តាសាយ ក្អក ក៏ពិនិត្យឃើញមានវិជ្ជមានវីរុសកូវីដ ១៩ ដែរ ប៉ុន្តែការលើកឡើងនេះគឺមិនពិតទេ ដោយសារខ្លួនខ្ញុំផ្ទាល់គឺបានជួបផ្ទាល់តែម្តង»។
លោក ហ្វា សាលី ថា លោកមានអាការក្អក ឈឺក និងផ្តាសាយធំរយៈពេល ១ សប្តាហ៍ លោកមិនទុកចិត្តក៏បានសម្រេចធ្វើតេស្តរកវីរុសកូវីដ ១៩ ជាមួយនឹងឧបករណ៍តេស្តរហ័សនេះ ប៉ុន្តែជាលទ្ធផលគឺអវិជ្ជមាន។
លោកបានបន្តថា៖ «ដូចនេះ សូមបងប្អូនកុំជឿពាក្យចចាមអារ៉ាមនេះ។ បើយើងមិនមានមេរោគកូវីដ ១៩ ទេ គឺការតេស្តជាមួយនឹងឧបករណ៍តេស្តរហ័សនេះក៏មិនមានដែរ»៕
វីដេអូ៖