.jpg)
សត្វតោស្គមស្គាំងដែលកំពុងរស់នៅសួនសត្វទឹកឈូ។ រូបថត ហ្វេសប៊ុក
កំពតៈ ពលរដ្ឋជាភ្ញៀវទេសចរជាតិមួយចំនួនបានស្នើដល់ក្រសួង និងអង្គការជាតិ-អន្តរជាតិ ពាក់ព័ន្ធជួយសង្គ្រោះដល់សត្វព្រៃនៅ «សួនសត្វសួនដំណាំ ញឹម វណ្ណដា ទឹកឈូ ខេត្ដកំពត» ក្រោយពីទៅទេសចរណ៍ឃើញសត្វព្រៃកម្រជាច្រើនប្រភេទកំពុងរស់នៅក្នុងទ្រុងតូច គ្មានការថែទាំត្រឹមត្រូវ និងមានសភាពស្គមស្គាំងខ្លាំង។
អ្នកស្រី នួន លីន ជាពលរដ្ឋម្នាក់ដែលបាននាំគ្រួសារទៅកម្សាន្តនៅសួនសត្វនេះពីថ្ងៃទី ២៧ មិថុនា ថ្មីៗនេះបានប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្ដិ៍ ពីម្សិលមិញថា សត្វព្រៃមួយចំនួន ដូចជា សត្វតោ ខ្លា ឆ្កែចចក និងសត្វឥន្ទ្រីជាដើមដែលស្ថិតក្នុងសួនសត្វនេះត្រូវបានគេដាក់ក្នុងទ្រុងតូចៗគ្មានដំបូលត្រឹមត្រូវដោយរស់នៅហាលខ្យល់ កម្ដៅថ្ងៃ និងភ្លៀងរាល់ថ្ងៃ ដែលឃើញហើយគួរឱ្យអាសូរណាស់។
អ្នកស្រីប្រាប់ថា៖ «សត្វទាំងនេះយកគ្នាមកដាក់ក្នុងទ្រុងតូចហើយនៅក្រោមពន្លឺថ្ងៃក្ដៅ ភ្លៀងដោយគ្មានទីជម្រកត្រឹមត្រូវ។
អ្នកស្រីបន្តថា៖ «ខ្ញុំឃើញសត្វទាំងនោះគ្មានទឹកស្អាតសម្រាប់ផឹក ឃើញទឹកនៅក្នុងទ្រុងនោះ គឺកខ្វក់មានស្លែនៅក្នុងទីកន្លែងដាក់ទឹកឱ្យសត្វផឹកនោះ»។
ក្នុងនាមពលរដ្ឋម្នាក់ អ្នកស្រីបានស្នើដល់ក្រសួង និងអង្គការពាក់ព័ន្ធសូមជួយពិនិត្យមើលស្ថានភាពនៃការដំណើរការសួនសត្វនេះឡើងវិញ។
អ្នកស្រីថា៖ «ដោយសារតែសត្វមិនចេះនិយាយ ទើបទុកឱ្យគ្នារស់នៅដោយគ្មានការមើលខុសត្រូវ មើលឃើញហើយពិតជាក្ដុកក្ដួលណាស់។ សត្វតោនោះខ្ញុំឃើញមានកូនថែមទៀត កូនតោនោះប្រហែលទើបតែកើតទេ ខ្ញុំមើលឃើញវានៅតូចនៅឡើយ។
ស្ថានភាពកូនសត្វតោនោះ គឺគ្មានអ្នកមើលថែទាំទេ កន្លែងរស់នៅកខ្វក់»។
ក្រៅពីអ្នកស្រី លីន មានពលរដ្ឋជាច្រើននាក់ទៀតបានបញ្ចេញមតិពីម្សិលមិញតាមរយៈរូបថត និងវីដេអូដែលបានបង្ហោះលើហ្វេសប៊ុកឈ្មោះ «ទឹកធ្លាក់តាដាខេត្តកំពត» ដោយសម្ដែងការសោកស្ដាយ និងស្នើឱ្យក្រសួង និងអង្គការពាក់ព័ន្ធជួយសង្គ្រោះសត្វព្រៃទាំងនោះ។
លោក កែវ ស៊ីណិត បានសរសេរក្រោមរូបភាពសត្វតោដែលបានបង្ហោះនោះថា ប្រសិនបើម្ចាស់សួនសត្វយកសត្វព្រៃកម្របែបនេះមកចិញ្ចឹម ដើម្បីទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរ រកកម្រៃ គឺត្រូវមើលថែទាំឱ្យត្រឹមត្រូវ។
លោកបន្តថា៖ «សួនសត្វមិនប្រាកដថាជាជម្រកល្អ ថ្វីដ្បិតតែមានសុវត្ថិភាពក៏ពិតមែន។ ប៉ុន្តែយកគ្នាទៅដើម្បីរកលុយ រកផលប្រយោជន៍ គួរថែទាំគ្នាឱ្យបានល្អផង។ សត្វ ១ ៗឃើញស្គមសល់តែឆ្អឹង ធាត់តែម្ចាស់សួន»។
ចំណែកពលរដ្ឋម្នាក់ទៀត គឺលោក ហ្សី មាស បានចោទសួរទៅអង្គការសម្ព័ន្ធមិត្តសត្វព្រៃ (Wildlife Alliance Cambodia) ឱ្យជួយពន្យល់ថា ហេតុដូចម្ដេចទើបទុកឱ្យស្ថានភាពសត្វព្រៃទាំងនោះបន្តរងគ្រោះបែបនេះ? លោកថា៖ «សូមជួយពន្យល់ពួកយើងបន្តិចហេតុអ្វីបានទុកពួកវាឱ្យដល់ថ្នាក់ហ្នឹងបង? តើខាងអង្គការមានវិធានការបែបណាដែរ? ខ្ញុំឃើញអាណិតសត្វព្រៃទាំងនេះណាស់»។
ទាក់ទងនឹងបញ្ហានេះ លោក សួន សុវណ្ណ អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋបាលព្រៃឈើបានថ្លែងថា លោកបានទទួលព័ត៌មាននេះហើយ និងកំពុងឆ្លងថ្នាក់ដឹកនាំ ដើម្បីចាត់វិធានការលើរឿងនេះ។
ចំណែក លោកស្រី SuwannaGauntlett នាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គការសម្ព័ន្ធមិត្តសត្វព្រៃមិនអាចទាក់សុំការអត្ថាធិប្បាយបានទេ កាលពីម្សិលមិញ។
ក៏ប៉ុន្តែលោក សេង ទៀក នាយកប្រចាំប្រទេសនៃមូលនិធិអភិរក្ស និងសង្គ្រោះសត្វព្រៃកម្ពុជា (WWF) បានថ្លែងកាលពីម្សិលមិញថា អង្គការ WWF បាននិងកំពុងធ្វើការអភិរក្ស និងការពារសត្វព្រៃនៅក្នុងទីជម្រកធម្មជាតិរបស់វា។ អង្គការ WWF មិនមានជំនាញលើសុខុមាលភាពសត្វព្រៃឡើយ។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «យើងមិនគាំទ្រសកម្មភាពដែលចាប់សត្វព្រៃបង្ខាំងទុកក្នុងទ្រុងសម្រាប់ការទស្សនាជាសាធារណៈ ឬជាសត្វចិញ្ចឹមជាលក្ខណៈឯកជន ឬដើម្បីរកផលកម្រៃឡើយ»។
លោកបានបន្តថា សត្វព្រៃគ្រប់ប្រភេទ ត្រូវតែរស់នៅក្នុងព្រៃធម្មជាតិរបស់វា ហើយមិនត្រូវចាប់ពួកវាទុកក្នុងទ្រុងនោះទេ លើកលែងតែប្រភេទសត្វព្រៃទាំងឡាយណាដែលត្រូវបានរឹបអូសចេញពីការជួញដូរសត្វព្រៃខុសច្បាប់ ដែលពួកវាចាំបាច់ត្រូវថែទាំដើម្បីស្តារនីតិសម្បទាឡើងវិញមុននឹងលែងពួកវាឱ្យទៅរស់នៅក្នុងទីជម្រកធម្មជាតិវិញ។
លោកបានឱ្យដឹងថា អង្គការ WWF ស្នើសុំដល់អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធទាំងអស់មេត្តាចាត់វិធានការចាំបាច់នានា ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងករណីសត្វព្រៃដែលគេចាប់រក្សាទុកក្នុងទ្រុង ដើម្បីជួយសង្គ្រោះ និងស្តារនីតិសម្បទាសត្វទាំងនោះឡើងវិញ។ អង្គការ WWF នឹងបន្តជួយពង្រឹង និងការគាំទ្រដល់ការអនុវត្តច្បាប់ក្នុងតំបន់ព្រៃ និងតំបន់ការពារព្រៃធម្មជាតិ ដោយសហការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយអាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាលពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ដើម្បីបញ្ឈប់ ការបរបាញ់ ការដាក់អន្ទាក់ និងការជួញដូរសត្វព្រៃខុសច្បាប់នៅកម្ពុជា។
រីឯលោក កែន សិរីរដ្ឋា ប្រធានអង្គការសមាគមអភិរក្សសត្វព្រៃនៅកម្ពុជា (WCS) បានឱ្យដឹងថា កិច្ចការងារនេះ ពាក់ព័ន្ធនឹងការអនុវត្តច្បាប់ជាចម្បង ចំណែកខាងអង្គការលោក អាចជួយបានខាងបច្ចេកទេសប៉ុណ្ណោះ។
លោក ញឹម វណ្ណដា ម្ចាស់សួនសត្វនេះមិនអាចសុំការបកស្រាយបានទេពីម្សិលមិញ។ ប៉ុន្តែ លោកធ្លាប់បានថ្កោលទោសអង្គការអភិរក្សសត្វព្រៃមួយចំនួនចំពោះការរិះគន់ពីអតីតកាលមកលើសួនសត្វទឹកឈូនេះ។
លោកធ្លាប់បានប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្ដិ៍ថា៖ «បើពួកគេដឹងថាសត្វខ្ញុំធ្លាក់ខ្លួនស្គម...សូមជួយផ្តល់លុយឱ្យខ្ញុំយកទៅទិញចំណីឱ្យសត្វទាំងនេះផង។ ពួកគេគួរតែមានមោទនភាពចំពោះខ្ញុំ និងលើកទឹកចិត្តខ្ញុំ ព្រោះខ្ញុំស្រឡាញ់ចូលចិត្តសត្វជាងកូនប្រុសបង្កើតរបស់ខ្ញុំទៀត»។ លោកថាពុំមានគោលនយោបាយរដ្ឋាភិបាលណាផ្តល់ការគាំទ្រផ្នែកថវិកាដល់សួនសត្វឯកជននេះឡើយ។
លោកថា៖ «វាពិបាកណាស់សម្រាប់ខ្ញុំក្នុងការរកចំណី និងទឹកស្អាតឱ្យសត្វទាំងនោះ ព្រោះក្នុង ១ ថ្ងៃខ្ញុំទទួលបានប្រាក់ពីភ្ញៀវទេសចរប្រមាណ ២ ម៉ឺនទៅ ១០ ម៉ឺនរៀលប៉ុណ្ណោះ តែខ្ញុំត្រូវចំណាយប្រាក់ច្រើនជាងនេះ»៕
វីដេអូ៖
