ភ្នំពេញៈ សត្វតោឈ្មោល ១ ក្បាលអាយុជាង ១ ឆ្នាំ ដែលទើបត្រូវបានដកហូតពីជនជាតិចិនមួយរយៈត្រូវបានប្រគល់ត្រឡប់ឱ្យទៅម្ចាស់ចិញ្ចឹមវិញ បន្ទាប់ពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានសម្រេចអនុញ្ញាត ដោយភ្ជាប់នឹងលក្ខខណ្ឌមួយចំនួន ដើម្បីធានាសុវត្ថិភាពដល់មនុស្ស។
សត្វតោឈ្មោលនេះត្រូវបានម្ចាស់ជាជនជាតិចិនទៅទទួលយកវិញដោយផ្ទាល់នៅមជ្ឈមណ្ឌលសង្គ្រោះសត្វព្រៃភ្នំតាម៉ៅ ដឹកតាមឡានផ្ទាល់ខ្លួន ត្រឡប់មកផ្ទះវិញ នៅក្នុងសង្កាត់បឹងកេងកង ១ រាជធានីភ្នំពេញពីម្សិលមិញ ដោយម្ចាស់ក៏ត្រូវបានរួចពីការពិន័យផ្សេងៗក្នុងអំពើល្មើសនៃការលួចចិញ្ចឹមសត្វតោ ដោយគ្មានការអនុញ្ញាតផងដែរ។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានសរសេរនៅលើហ្វេសប៊ុករបស់លោកកាលពីយប់ថ្ងៃទី ៤ កក្កដាថា៖ «ក្រោយក្តាប់បានរឿងសត្វតោល្ងាចនេះ (ថ្ងៃទី ៤) ខ្ញុំបានពិភាក្សាជាមួយរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម និងបានឯកភាពគ្នាថា អនុញ្ញាតឱ្យម្ចាស់យកទៅចិញ្ចឹមវិញក្នុងលក្ខខណ្ឌម្ចាស់ត្រូវធ្វើទ្រុងឱ្យបានត្រឹមត្រូវ ដើម្បីធានាសុវត្ថិភាពទាំងមនុស្សក្នុងផ្ទះ និងអ្នករស់នៅជិតខាង»។
ក្រៅពីផ្តល់ការអនុញ្ញាតយ៉ាងដូច្នេះលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីក៏បានសម្តែងការអរគុណទៅដល់បងប្អូនជនរួមជាតិទាំងក្នុង និងក្រៅប្រទេស ដែលបានផ្តល់យោបល់ និងអាណិតដល់សត្វតោ ១ ក្បាលនេះ ដោយបានធ្វើការបកស្រាយទៅនឹងសំណួរជាច្រើន នៅតាមបណ្តាញសង្គមជុំវិញការសម្រេចចិត្តផ្តល់សិទ្ធិចិញ្ចឹមឱ្យម្ចាស់តោវិញ។
ក្នុងឃ្លាមួយដែលលោកបានឆ្លើយទៅនឹងគណនីដែលទំនងកាន់ដោយម្ចាស់សត្វតោផ្ទាល់បានសរសេរថា៖ «នេះជាករណីពិសេស ដោយលោកបានចិញ្ចឹមតោនេះតាំងពីតូចរហូតធំ ដែលតោនេះប្រៀបដូចជាសមាជិកគ្រួសារទៅហើយ ទើបអនុញ្ញាតជាករណីពិសេសឱ្យលោកយកទៅចិញ្ចឹមវិញ។ ដូចការបញ្ជាក់របស់ខ្ញុំសូមលោកធ្វើទ្រុងឱ្យបានល្អ ដើម្បីសុវត្តិភាពមនុស្សក្នុងផ្ទះ និងអ្នករស់នៅជិតខាង និងក៏ត្រូវគិតដល់សុខភាពតោផងដែរ»។
កាលពីថ្ងៃទី ២៦ ខែ មិថុនា ឆ្នាំ ២០២១ រដ្ឋបាលព្រៃឈើរាជធានីភ្នំពេញតាមបញ្ជារបស់ព្រះរាជអាជ្ញាអមសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញបានចុះរឹបអូសយកសត្វតោ ១ ក្បាលនេះនៅផ្ទះលេខ ២២ ផ្លូវ ៣០៦ សង្កាត់បឹងកេងកង ខណ្ឌបឹងកេងកងតាមបណ្តឹងរបស់អ្នកជិតខាង និងអ្នកទេសចរបរទេស។ សត្វតោនោះមានអាយុ ១៨ ខែ និងមានទម្ងន់ ៧០ គីឡូក្រាម ហើយក្រោយការដកហូត ក្រុមជួយសង្គ្រោះបានបញ្ជូនសត្វតោនេះទៅកាន់មជ្ឈមណ្ឌលសង្គ្រោះសត្វព្រៃភ្នំតាម៉ៅ។
លោក វេង សាខុន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្មបានសរសេរនៅលើហ្វេសប៊ុករបស់លោកនៅថ្ងៃទី ៤ កក្កដា ដោយបានបកស្រាយបន្ថែម ពីអ្វីដែលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានសម្រេចយ៉ាងដូច្នេះថា៖ «តម្រូវឱ្យម្ចាស់នោះមានកិច្ចសន្យាដែលមានបំពេញលក្ខខណ្ឌគ្រប់គ្រាន់ទាក់ទងទៅនឹងបច្ចេកទេសនៃការចិញ្ចឹមដែលមានលក្ខណៈសមស្របតាមបទដ្ឋានបច្ចេកទេស បរិស្ថានរស់នៅនៃសត្វតោ និងប្រកបដោយសុវត្ថិភាពមិនឱ្យមានហានិភ័យដល់អ្នកថែរក្សា និងអ្នកជិតខាង»។
បើទោះជាមានការគាំទ្រចំពោះការអនុញ្ញាតនេះជាច្រើន ក៏មានអ្នកប្រើប្រាស់បណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុកមួយចំនួនបានបង្ហាញការសោកស្តាយ និងបានលើកឡើងថា សត្វព្រៃ គួរតែត្រូវបានឱ្យទៅរស់នៅក្នុងព្រៃ។
គណនីហ្វេសប៊ុកមួយមានឈ្មោះថា Yaya Chheng បានសរសេរដោយសុំឱ្យលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីពិចារណាម្តងទៀតក្នុងការសម្រេចយ៉ាងដូច្នេះ។ គណនីនេះបានបញ្ចេញមតិថា៖ «ជម្រាបសួរលោកពុក ការពិតទៅពពួកសត្វសាហាវបែបហ្នឹង មិនគួរចិញ្ចឹមក្នុងផ្ទះឡើយ។ មានករណីជនជាតិគេស្លាប់ ដោយសារសត្វចិញ្ចឹមបែបហ្នឹងច្រើនហើយលោកពុក ព្រោះទោះបីជាយ៉ាងណាក៏វាជាសត្វគួរឱ្យខ្លាចដែរ»។
យោងតាមច្បាប់ស្តីពីព្រៃឈើមាត្រា ៤៩ ចែងថា ការយកធ្វើជាកម្មសិទ្ធិ សន្និធិ ឬថែរក្សាជាលក្ខណៈសួនសត្វ ឬគ្រួសារនូវប្រភេទសត្វក្នុងក្រុមជិតផុតពូជ ត្រូវបានហាមឃាត់ ហើយច្បាប់ស្តីពីតំបន់ការពារធម្មជាតិមាត្រា ៥៨ ការនាំចូល-នាំចេញប្រភេទសត្វ រុក្ខជាតិ និងគ្រាប់រុក្ខជាតិត្រូវស្នើសុំច្បាប់អនុញ្ញាត។
លោក Nick Marx នាយកប្រតិបត្ដិអង្គការសម្ព័ន្ធមិត្ដសត្វព្រៃបានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ នៅថ្ងៃទី ៥ កក្កដាថា សត្វព្រៃគួរណាស់តែត្រូវមានសេរីភាព និងរស់នៅក្នុងព្រៃ។ លោកគ្រាន់តែសង្ឃឹមថា ប្រទេសកម្ពុជានឹងអនុវត្តទៅតាមច្បាប់ និងការពារព្រៃសត្វព្រៃឈើឱ្យបានគង់វង្ស ចៀសវាងមានការបង្កើតជាបទល្មើសជួញដូរសត្វព្រៃ ខណៈការដាក់អន្ទាក់ និងការចាប់សត្វព្រៃនៅក្នុងប្រទេស នៅតែមានសម្ទុះខ្លាំងក្លា។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «សម្រាប់ខ្ញុំ ការពារសត្វព្រៃ ការពារព្រៃ ឱ្យសត្វវារស់នៅក្នុងព្រៃ គឺល្អជាង ការចិញ្ចឹមនៅក្នុងផ្ទះ»៕