ភ្នំពេញៈ ​លោក នេត្រ ភក្ត្រា រដ្ឋលេខាធិការ និង​ជាម​ន្ត្រី​នាំពាក្យ​ក្រសួងបរិស្ថាន​នៅ​ថ្ងៃទី ​១៩ ខែកក្កដា​ នេះ​ថ្លែងថា សត្វ​ក្រៀល​ គឺជា​ប្រភេទ​សត្វ​កម្រ និង​ជាស​ត្វ​ស្លាប​ដែលមាន​កម្ពស់​ខ្ពស់​ជាងគេ​នៅលើ​ពិភពលោក​ហើយ​អាច​ហើរ​បាន ត្រូវបាន​រកឃើញថា​មាន​និន្នាការ​ធ្លាក់ចុះ​ខ្លាំង ក្នុងនោះ​សត្វ​ក្រៀល​នៅ​កម្ពុជា​ក៏មាន​ចំនួន​ធ្លាក់ចុះ​ដែរ ដែល​ទាមទារ​ទាំងអស់គ្នា​ចាំបាច់​ត្រូវ​ចូលរួម​ការពារ និង​អភិរក្ស​ប្រភេទ​សត្វ​ដ៏​កម្រ​នេះ ទាំង​ការថែរក្សា​ទីជម្រក​ពង​កូន និង​តំបន់ដីសើម​ដែលជា​កន្លែង​ស្វែងរក​ចំណី​របស់​សត្វ​ក្រៀល​និង​សត្វ​ស្លាប​ផ្សេងៗ​ទៀត​។

លោក នេត្រ ភក្ត្រា បាន​ពន្យល់ថា ចំនួន​សត្វ​ក្រៀល​ត្រូវបាន​ធ្លាក់ចុះ​យ៉ាងច្រើន​នា​ប៉ុន្មាន​ឆ្នាំ​កន្លងមកនេះ​ ដោយសារតែ​អត្រា​ស្លាប់​កម្រិត​ខ្ពស់ និង​អត្រា​បង្ក​កំណើត​មាន​កម្រិត​ទាប​នៅឡើយ​។

ការធ្លាក់ចុះ​ចំនួន​សត្វ​ក្រៀល​នៅ​ទូទាំង​ពិភពលោក​នេះ​ គឺ​បណ្ដាលមកពី​កត្តា​គំរាមកំហែង​ផ្សេងៗ​ដែល​បង្កឡើង​ដោយ​មនុស្ស និង​ធម្មជាតិ ដូចជា​ការបាត់បង់​តំបន់ដីសើម​ដែលជា​ទីជម្រក​ដ៏​សំខាន់​របស់​សត្វ​ក្រៀល ការរំខាននៅ​តំបន់​ពង​កូន ដែលនាំឱ្យ​អត្រា​បង្ក​កំណើត​ទាប ការបំពុល​ដោយ​ថ្នាំពុល​កសិកម្ម ការថយចុះ​នូវ​វត្តមាន​ចំណីអាហារ ការកែប្រែ​ប្រព័ន្ធ​ជលសា​ស្ត្រ ជំងឺឆ្លង ការយក​ស៊ុត ឬ​កូន​សត្វ​ក្រៀល​ពី​សម្បុក​ដើម្បី​ច​ញ្ចឹ​ម ឬ​ជួញដូរ ការសម្លាប់​ដោយ​សត្វ​ឆ្កែ​ខាំ និង​ការប្រែប្រួល​អាកាសធាតុ​ជាដើម​។​

លោក​បញ្ជាក់ថា ក្រសួងបរិស្ថាន​បាននិងកំពុង​សហការ​ជាមួយ​អង្គការ​ដៃគូ​ក្នុងការ​អភិរក្ស​សត្វ​ក្រៀល និង​ទីជម្រក​របស់​ពួកវា​ដោយ​ឧ​ទ្យា​នុ​រក្ស តែងតែ​ល្បាត​នៅ​តំបន់ការពារធម្មជាតិ​ដែលជា​ជម្រក​របស់​សត្វ​ក្រៀល​។ ធ្វើការ​សិក្សា​ពី​ផលប៉ះពាល់​ការប្រែប្រួល​អាកាសធាតុ ការគ្រប់គ្រង​និង​ដាក់​តំបន់ដីសើម​សំខាន់ៗ​ជា​តំបន់ការពារធម្មជាតិ និង​ធ្វើ​ជំរឿន​សត្វ​ក្រៀល​ជា​រៀងរាល់ឆ្នាំ ដើម្បី​ប្រមូល​និង​រក្សាទុក​ទិន្នន័យ​ជាក់លាក់​នៃ​ចំនួន​សត្វ​ក្រៀល​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា​។

លោក​ថ្លែងថា​៖ «​យើង​ក៏បាន​លើកទឹកចិត្ត​ដល់​សម្មភាព​អភិរក្ស និង​លើកកម្ពស់​ជីវភាព​សហ​គម​ន៍​មូលដ្ឋាន​តាមរយៈ​ទេសចរណ៍ធម្មជាតិ និង​ការសាកល្បង​ធ្វើ​ស្រូវ​មិត្ត​ក្រៀល​។ លើសពីនេះ​ទៀត យើង​បានធ្វើ​ការអប់រំ​ផ្សព្វផ្សាយ និង​លើកកម្ពស់​ការយល់ដឹង​អំពី​សត្វ​ក្រៀល​ដល់​សាធារណៈ និង​តែងតែ​រៀបចំ​ប្រារព្ធ​ទិវា​តំបន់ដីសើម​ពិភពលោក និង​ទិវា​សត្វ​ស្លាប​ទេសន្តរប្រវេសន៍​ពិភពលោក​ជាដើម​»​។

លោក​ ស្រី ស៊ុន​លាង អគ្គនាយករង​នៃ​អគ្គនាយកដ្ឋាន រដ្ឋបាល​ការពារ​និង​អភិរក្ស​ធម្មជាតិ ថ្លែងថា ទោះបីជា​សត្វ​ក្រៀល​រស់នៅ​ជា​ហ្វូង​ក៏ដោយ​ពួកវា​ក៏​នៅតែ​រស់នៅ​ជា​ក្រុមគ្រួសារ​ផ្សេងៗ​គ្នា ដោយ​ស្រែកច្រៀង​ដាក់គ្នា​ទៅវិញទៅមក​។ នេះ​អាចជា​ការបញ្ជាក់​ពី​ភក្ដីភាព​របស់​ពួកវា ឬ​ការបញ្ចេញ​សញ្ញា​ថា ពួកវា​កំពុង​ត្រូវបាន​ទទួលរង​ការគំរាមកំហែង​ជាដើម​។

លោក​​បន្តថា សត្វ​ក្រៀល​ទាំងអស់​ជា​សព្វាសី មានន័យថា​ពួកវា​ស៊ី​ទាំង​រុក្ខជាតិ និង​សត្វ​។ សត្វ​ក្រៀល​ស៊ី​រុក្ខជាតិ​ទឹក មើម​រុក្ខជាតិ សត្វ​ឥត​ឆ្អឹង​កង គ្រាប់​ធញ្ញជាតិ និង​សត្វ​ឆ្អឹង​កង​តូចៗ ព្រមទាំង​សត្វល្អិត​ជា​អាហារ​។ សត្វ​ក្រៀល​ប្រើ​ចំពុះ​វែង​រឹងមាំ​របស់​វា​សម្រាប់​ចឹក​ស៊ី​មើម​ផ្លុ​ង និង​សត្វល្អិត​ពី​ក្នុង​ភក់ល្បាប់​។ ជូន​កាល​ពួកវា​ចឹក​ប៉ះចំ​ត្រី ឬ​កង្កែប​ទោះបីជា​ពួកវា​មានការ​លំបាក​ក្នុងការ​បំបែក​អាហារ​ទាំងនេះ​ជា​ចំណែក​តូចៗ​ដើម្បី​លេប​ក៏ដោយ​។

លោក​ថ្លែងថា៖ «​បន្ទាប់ពី​កសិករ​បាន​ច្រូតកាត់​ប្រមូល​ផល​ស្រូវ​រួច​សត្វ​ក្រៀល​នឹង​ទៅរក​ចំណី​ក្នុង​វាលស្រែ​ទាំងនោះ​ដោយ​ស៊ី​គ្រាប់ស្រូវ​ដែល​ជ្រុះ​ក្នុង​ស្រែ​។ មេបា​របស់​សត្វ​ក្រៀល​បង្រៀន​កូន​របស់​វាពី​វិធី​រក​ចំណី ព្រមទាំង​ពាំនាំ​យក​ចំណី​ឱ្យ​កូន ទោះបីជា​កូន​របស់​វា​ធំធាត់​ស្ទើរតែ​ពេញវ័យ​ហើយក៏​ដោយ​» ៕

វីដេអូ៖