ភ្នំពេញៈ មន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌ និងការិយាល័យឧត្តមស្នងការទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា (OHCHR) បន្តធ្វើការរួមគ្នាលើកម្មវិធីកែទម្រង់ច្បាប់ និងប្រព័ន្ធយុត្ដិធម៌នៅប្រទេសកម្ពុជា ដោយផ្ដោតលើការដោះស្រាយភាពចង្អៀតណែននៅក្នុងពន្ធនាគារ ការដោះស្រាយការកកស្ទះសំណុំរឿង ការផ្ដល់ជំនួយផ្នែកច្បាប់ ការដោះស្រាយវិវាទក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការ ព្រមទាំងការពង្រឹងសមត្ថភាព និងធនធានមនុស្សក្នុងវិស័យយុត្ដិធម៌។
ក្រោយពីបញ្ចប់ការដឹកនាំកិច្ចប្រជុំក្រុមការងារបច្ចេកទេសចម្រុះជាមួយលោក Pradeep Wagle តំណាង OHCHR ប្រចាំប្រទេសកម្ពុជា តាមរយៈប្រព័ន្ធវីដេអូហ្ស៊ូម (Zoom) នាថ្ងៃទី ២១ កក្កដា លោក ជិន ម៉ាលីន រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងយុត្តិធម៌ និងជាប្រធានលេខាធិការដ្ឋានអចិន្រៃ្តយ៍នៃគណៈកម្មាធិការដឹកនាំការកែទម្រង់ច្បាប់ និងប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្ដិ៍ ពីម្សិលមិញថា តាមរយៈលទ្ធផលនៃកិច្ចប្រជុំនេះ ភាគីទាំង ២ បានពិនិត្យ និងពិភាក្សាលើរបៀបវារៈចំនួន ៣ រួមមាន ទី១ វឌ្ឍនភាពនៃការអនុវត្តសូចនាករ តាមដានរួមស្តីពីកំណែទម្រង់ច្បាប់ និងប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ ឆ្នាំ ២០១៩-២០២៣ (2019-2023 JMI-LJR)។
ទី២ លទ្ធផលនៃកិច្ចសហការ និងការអនុវត្តការងារអាទិភាពមួយចំនួនរបស់ក្រសួងយុត្តិធម៌ រួមមានដូចជា យុទ្ធនាការដោះស្រាយការកកស្ទះសំណុំរឿងនៅតាមតុលាការ ការដោះស្រាយភាពចង្អៀតណែនក្នុងពន្ធនាគារ ការរៀបចំយន្តការជំនួយផ្នែកច្បាប់ ការដោះស្រាយវិវាទក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការ និងផែនការអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្សក្នុងវិស័យយុត្តិធម៌ជាដើម។ ទី៣ ការងារបន្តដែលត្រូវសហការធ្វើរួមគ្នាពាក់ព័ន្ធនឹងការកែទម្រង់ច្បាប់ និងប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌។
លោក ជិន ម៉ាលីន ថ្លែងថា៖ «កិច្ចប្រជុំនេះយើងត្រួតពិនិត្យមើលលើកម្មវិធីកែទម្រង់ច្បាប់ និងប្រព័ន្ធយុត្ដិធម៌ ដែលយើងធ្វើរួមគ្នារវាងក្រសួងយុត្ដិធម៌ ជាមួយនឹងការិយាល័យឧត្តមស្នងការទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា (OHCHR) និងដៃគូផ្សេងទៀត»។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ខាងដៃគូក៏ដូចជាខាង OHCHR បានអបអរសាទរ និងមានការកោតសរសើរអំពីសមិទ្ធផលដែលក្រសួងបានសម្រេចពាក់ព័ន្ធដល់កម្មវិធីកែទម្រង់ច្បាប់ និងប្រព័ន្ធយុត្ដិធម៌នៅកម្ពុជា»។
លោក ជិន ម៉ាលីន អះអាងថា តាមកិច្ចប្រជុំនេះ តំណាងប្រចាំប្រទេសនៃ OHCHR បានបញ្ជាក់ថានឹងចូលរួមបន្តទៀតក្នុងការអនុវត្តសូចនាករ តាមដានរួមស្តីពីកំណែទម្រង់ច្បាប់ និងប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌។ ជាពិសេសផ្ដោតទៅលើការដោះស្រាយភាពចង្អៀតណែននៅក្នុងពន្ធនាគារ ការដោះស្រាយការកកស្ទះសំណុំរឿង ការផ្ដល់ជំនួយផ្នែកច្បាប់ និងការដោះស្រាយវិវាទក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការ។
លោកបន្តថា៖ «តំណាងប្រចាំប្រទេសកម្ពុជានៃ OHCHR ថា នឹងចូលរួមសហការការពង្រឹងសមត្ថភាព និងធនធានមនុស្សក្នុងវិស័យយុត្ដិធម៌ផងដែរ។ យើងនឹងធ្វើការរួមគ្នាបន្តទៀត»។
លោក អំ សំអាត នាយករង អង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ ថ្លែងពីម្សិលមិញថា ដើម្បីកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធតុលាការឱ្យមានភាពឯករាជ្យ គឺទី១ ត្រូវធ្វើកំណែទម្រង់ច្បាប់ និងប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ ទី២ ពង្រឹងអំណាចទាំង ៣ ឱ្យដាច់ពីគ្នា គឺ អំណាចនីតិប្បញ្ញត្តិ អំណាចនីតិប្រតិបត្តិ និងអំណាចតុលាការ។ ទី៤ សេចក្តីព្រាងច្បាប់ និងសេចក្តីស្នើច្បាប់ត្រូវស្របតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងបទដ្ឋានអន្តរជាតិស្តីពីសិទ្ធិមនុស្ស និងទី៥ ពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់។
លោកថ្លែងថា៖ «កន្លងមកខ្ញុំសង្កេតឃើញថា ការកំណែទម្រង់ច្បាប់ និងប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ គឺមានលក្ខណៈជាជំហានមួយនៅយឺតនៅឡើយ ដែលមិនទាន់ឆ្លើយតបតាមកំណែទម្រង់បែបស៊ីវិល័យ (សង្គមប្រជាធិបតេយ្យ)»។
លោកបន្តថា៖ «ដូច្នេះការធ្វើកំណែទម្រង់ច្បាប់ និងប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ក៏ត្រូវគួបផ្សំនិងឆន្ទៈនយោបាយផងដែរ ទើបអាចសម្រេចទៅបាន។ ប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យនៅលើពិភពលោកគឺប្រព័ន្ធតុលាការឯករាជ្យជារឿងសំខាន់សម្រាប់ជំនឿទុកចិត្តរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ និងអ្នកវិនិយោគទុន»។
ក្រសួងយុត្តិធម៌ កាលពីថ្ងៃទី ២៩ ខែមិថុនា បានប្រកាសបិទបញ្ចប់យុទ្ធនាការដោះស្រាយការកកស្ទះសំណុំរឿងនៅតាមសាលាដំបូងរាជធានី-ខេត្ត ក្រោយពីអនុវត្ដរយៈពេល ១ ឆ្នាំ ១ ខែ គិតពីថ្ងៃទី ១៨ ខែឧសភា ឆ្នាំមុន ដោយបានដោះស្រាយសំណុំរឿងព្រហ្មទណ្ឌកកស្ទះសរុបជាង ៣៧ ៩០០ សំណុំរឿង និងសំណុំរឿងព្រហ្មទណ្ឌចូលថ្មីជាង ៦២ ៨០០ សំណុំរឿង។ នេះបើតាមសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មាន។
ក្រសួងយុត្តិធម៌ឱ្យដឹងថា តាមរយៈយុទ្ធនាការនេះ សាលាដំបូងរាជធានី-ខេត្ត ទូទាំងប្រទេសក៏បានដោះស្រាយសំណុំរឿងព្រហ្មទណ្ឌដែលចូលថ្មីបានជាង ៦២ ៨០០ រឿង ស្មើនឹងជាង ៧៨% នៃចំនួនសំណុំរឿងចូលថ្មីសរុបជាង ៨០ ៤០០ រឿងផងដែរ។
បើតាមក្រសួងយុត្ដិធម៌ ផ្អែកលើលទ្ធផលដែលសម្រេចបាននេះ បើទោះបីជា កម្ពុជាបាននិងកំពុងស្ថិតក្នុងកាលៈទេសៈដ៏លំបាកក្នុងការប្រយុទ្ធ និងទប់ស្កាត់ការឆ្លងរាលដាលជំងឺកូវីដ ១៩ ក្នុងព្រឹត្តិការណ៍សហគមន៍ ២០ កុម្ភៈ ២០២១ ក៏ដោយ ក៏សាលាដំបូងរាជធានី-ខេត្តចំនួន ២២ ក្នុងចំណោមសាលាដំបូងសរុបទាំងអស់ចំនួន ២៤ បានប្រកាសជាបន្តបន្ទាប់នូវជោគជ័យរបស់ខ្លួនក្នុងការអនុវត្តយុទ្ធនាការ៕